Kunst op Zondag kijkt vooruit naar 2022

In deze laatste Kunst op Zondag bijdrage van 2021 kijken we vooruit naar het museale aanbod van 2022. De teams hebben de stiltes rondom corona gebruikt om nieuwe exposities te ontwikkelen. Naast tentoonstellingen uit eigen depots zitten er ook weer internationale exposities bij. Ondanks de huidige lockdown, is er veel moois om naar uit te kijken. Ik wens je vanaf deze plek graag een gezond en inspirerend 2022. [caption id="attachment_334776" align="aligncenter" width="405"] Untitled (1997-1999) © Kara Walker , courtesy of Sikkema Jenkins & Co and Sprüth Magers[/caption] Kara Walker in De Pont De Amerikaanse kunstenaar Kara Walker (1969, USA) opent in 'A Black Hole is Everything a Star Longs to Be’ haar privéarchief voor ons. In de afgelopen achtentwintig jaar heeft ze een oeuvre opgebouwd met onder andere ruim 600 tekeningen, silhouet-knipsels en talrijke video’s. De Pont presenteert deze schatten samen met werk en een reeks animatiefilms. Karen walker onderzoekt in haar werk het ontstaan van collectieve zelfbeelden en ook haar eigen identiteit. 'A Black Hole is Everything a Star Longs to Be’ is Walker’s eerste grote solotentoonsteling in ons land. A Black Hole is Everything a Star Longs van Kara Walker is van 19 februari t/m 24 juli 2022 te zien in Museum De Pont in Tilburg. [caption id="attachment_334769" align="aligncenter" width="405"] Stopping at a Roadside Shrine (2010) ©Grayson Perry © Courtesy the artist & Victoria Miro.[/caption] Grayson Perry in Kunstmuseum Den Haag De Britse kunstenaar Grayson Perry (1960) is de winnaar van de Erasmusprijs 2021. Het thema van de Erasmusprijs 2021 was ´De kracht van het beeld in het digitale tijdperk’. Perry werkt met een groot aantal technieken en materialen. Hij noemt zichzelf een ‘pottenbakkende travestiet’. Als kunstenaar is Perry zichzelf, als hij zijn kunst naar buiten presenteert gaat hij als zijn alter ego Claire de bühne op. Zijn mascotte is Alan Measels, een speelgoedbeer die hij kreeg toen hij als kind de mazelen kreeg. Grayson Perry is een provocateur die op humoristische wijze de confrontatie zoekt tussen oud en nieuw, tussen acceptabel en shockerend. Lees hier alles over de Erasmusprijs 2021 en het jury commentaar op Grayson Perry’s werk. Grayson Perry is na de huidige lockdown t/m 3 april 2022 te ontdekken in het Kunstmuseum in Den Haag. Zodra de musea weer open gaan kun je ook de expositie ‘We shall catch it on the beaches’ van Grayson Perry bezoeken in het Bonnefanten Museum in Maastricht. [caption id="attachment_334770" align="aligncenter" width="405"] Running circles (videostill) Four Seasons Total Landscaping, in Two Acts (2020) © Jeroen Jongeleen.[/caption] Jeroen Jongeleen in het Kröller-Müller Museum ‘Running Circles’ zes videowerken van hardloop-sessie van Jeroen Jongeleen (Apeldoorn, 1967) zijn vanaf 5 maart 2022 te zien in het Kröller-Müller op de Veluwe. Tijdens de eerste lockdown zijn de stadsparken gesloten of beperkt toegankelijk. Jongeleen besluit om zijn vertrouwde hardlooptraject terug te brengen tot een cirkel met een diameter van twaalf meter. Op verschillende locaties in ons land, rent Jongeleen zijn cirkels. Hierbij laat hij een tijdelijk spoor achter. Met een drone heeft hij zijn inspanningen opgenomen. ‘Running in circles’ van Jeroen Jongeleen is van 5 maart t/m 28 augustus 2022 te zien in het Kröller-Müller Museum.   [caption id="attachment_334771" align="aligncenter" width="405"] Butterbur (2011)© Seet van Hout © Collectie Wilploo Rijksmuseum Twenthe.[/caption] Collectie Wilploo in Rijksmuseum Twenthe Kunstenaar en kunstverzamelaar Ingrid Blans, schonk in een periode van tien jaar ruim 350 werken van hedendaagse kunstenaars aan Rijksmuseum Twenthe. Haar verzameling kreeg de naam Collectie Wilploo. Delen van deze collectie waren in de afgelopen jaren te zien in kleine deelpresentaties. In de aankomende tentoonstelling is de Wilploo-collectie voor het eerst op grote schaal getoond. In de overzichtstentoonstelling is straks werk te zien van onder anderen Lou Louber, Raquel Maulwurf, Elsbeth Cochius, Saskia Jetten, Seet van Hout, Zoltin Peeter, Inge Reisberman, Renie Spoelstra en van Ingrid Blans zelf. Het grote overzicht rondom de Collectie Wilploo is vanaf 23 januari t/m 24 april 2022 te zien in Rijksmuseum Twenthe. [caption id="attachment_334812" align="aligncenter" width="377"] Untitled( 2010) © Etel Adnan Collectie Mudam Luxemburg - Musée d’Art Moderne Grand-Duc Jean. © Foto Rémi Villaggi - Mudam Luxembourg[/caption] Ontdek Kleur als taal in het Van Gogh Museum Etel Adnan (Beiroet, 1925 – Parijs, 2021) kreeg door haar geboorte een rijke mix aan wortels. Haar moeder was Grieks-Orthodox, geboren in de Turkse stad Smyrna (nu beter bekend als Izmir). Haar vader was een Syrische moslim uit Damascus. In Beiroet behoorden de familie Adnan tot een minderheid, ze waren noch Frans noch Arabisch. Ze spraken thuis Grieks en Turks en op Etel sprak Frans op de katholieke scholen. Op straat werd Arabisch gesproken. Adnan woonde later afwisselend in Parijs en het Amerikaanse Sausalito (Californië). Geen hokjesgeest Ze was fel tegen hokjes denken, zij liet zich als kunstenaar geen etiket opplakken. Het centrale thema’s in haar werk waren: de politieke situatie, de nationale identiteit en het feminisme in de Arabische wereld. Etel Adnan nam in haar beeldende kunst vaak het landschap als uitgangspunt. Net als Vincent van Gogh probeerde zij daarin de kracht van de natuur op het doek over te brengen. Dat deed ze met een geheel eigen kleurenpalet en in een persoonlijke schilderstijl. Voor Adnan overbruggen haar schilderijen, net als bij Van Gogh, de beperkingen die taal met zich meebrengt. Ze vond in haar beeldende kunst een visuele taal die culturele grenzen overstijgt. Kleur als taal van Etel Adnan is van 20 mei t/m 4 september 2022 te zien in het Van Gogh Museum in Amsterdam. © tekst Wilma Lankhorst © gebruik van de (pers)afbeeldingen met toestemming van en dank aan de genoemde musea en kunstenaars.      

Door: Foto: Buiten de oevers (2002) © Elsbeth Cochius - Collectie Wilploo Rijksmuseum Twenthe copyright ok. Gecheckt 24-10-2022
Foto: Gerard de Lairesse: Perseus maakt zich op voor de strijd tegen Medusa copyright ok. Gecheckt 21-10-2022

Kunst op Zondag | Gerard de Lairesse

, door

ACHTERGROND - Op 10 september jl. opende Rijksmuseum Twenthe (RMT) te Enschede de deuren van zijn nieuwe tentoonstelling over de zeventiende-eeuwse schilder Gerard de Lairesse. Een primeur, want nog nooit eerder werd in Nederland een overzichtstentoonstelling aan deze oude meester gewijd. In de verschillende zalen hangen schilderijen, tekeningen en prenten uit circa dertig binnen- en buitenlandse collecties met als hoogtepunt de orgelluiken van de Westerkerk te Amsterdam. Naast het esthetische genot draagt de tentoonstelling ook bij aan het eerherstel van De Lairesse, die wat in vergetelheid was geraakt.

Van Luik naar Amsterdam

Gerard de Lairesse werd geboren in 1640 te Luik. Hij volgde zijn eerste lessen in de schilderkunst bij zijn vader en later bij de Luikse schilder Bertholet Flémalle. Hier ontdekte hij het klassieke schoonheidsideaal en waren Nicolas Poussin en Rafaël zijn grote voorbeelden. Inspiratie voor zijn modellen putte De Lairesse uit schetsen van Griekse beelden, waarvan de anatomie als ideaal gold.

In 1664 kreeg hij het aan de stok met twee ‘moordzuchtige’ zussen omdat hij zijn trouwbelofte aan een van de dames had verbroken. Hij vluchtte naar Maastricht en vervolgens naar Utrecht. Het jaar daarop werd zijn talent ontdekt door de belangrijkste kunsthandelaar van Amsterdam destijds, Gerrit van Uylenburgh, die hem in dienst nam. De Lairesse verhuisde naar Amsterdam en binnen zeer korte tijd was hij zo populair dat hij op eigen kracht de kost kon verdienen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.