Weinig revolutionairen, maar veel steun voor revolutie

Eergisteren was het een jaar geleden dat Khaled Said door de politie van Alexandrië werd doodgeslagen nadat hij getuige was geweest van een drugsdeal van twee agenten. Enkele honderden demonstranten herdachten dit in Cairo met een demonstratie tegen politie-willekeur. Hier één van hen met een poster van het verminkte lijk van Khaled Said bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. (Foto Hossam Hamalawy). Twee tegelijk verschenen enquêtes - een van het International Republican Institute (IRI), de andere van Gallup Abu Dhabi - bevestigen dat de Egyptische bevolking en masse achter de omwenteling staat die Mubarak de laan uitstuurde. Om en nabij de negentig procent in beide onderzoeken is er blij mee dat hij weg is. Een meerderheid verwacht ook dat het nu beter zal gaan met Egypte (90% - IRI) en een veel groter aantal mensen dan voorheen heeft het gevoel dat de economie- die in slechte staat verkeert -  nu kan opkrabbelen (Gallup: 46% - was 15% vóór de revolutie). Gallup meldt ook dat veel minder mensen nu - na de revolutie nog zouden willen emigreren. Vóór de revolutie was dat 23%, nu nog 11%.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Waaien de Spaanse protesten over?

Ik verblijf al jarenlang zo’n 3 maanden per jaar in Spanje. Al mijn Spaanse vrienden en kennissen hebben problemen door La Crisis. Men spreekt over La Crisis met hoofdletter en altijd in de tegenwoordige tijd. De crisis heeft bestaande sluimerende problemen verergerd en nieuwe problemen gebracht. De nieuwe problemen zijn bekend: ingestorte huizenprijzen en torenhoge werkloosheidscijfers die niet willen dalen. De jeugdwerkloosheid blijft hoog, in veel regio’s zo’n 50%. Maar er is meer. Ook de jongeren met werk hebben problemen. Let wel: in Spanje blijf je heel lang jongere.

Ik ken een afgestudeerde jurist die nu al 3 jaar werkt als nachtwaker op een busstation. Hij is tevreden, want hij heeft werk. Een journaliste werkt als presentatrice voor de regionale televisie. In Nederland een goedbetaalde job, op de Canarische eilanden kun je er nauwelijks van rondkomen. Zapatero heeft geprobeerd te zorgen voor meer vaste contracten. Je moet na 9 maanden iemand aannemen of ontslaan. Goed idee, fatale consequenties. De journaliste wordt nu steevast na 9 maanden ontslagen. Ieder jaar zit ze 3 maanden zonder werk. De situatie is niet slecht in Spanje. De situatie is uitzichtloos.

Jongeren voelen zich machteloos. Als ze thuis wonen, kunnen ze niet weg. Als ze een woning bezitten, kunnen ze evenmin weg. Emigratie is, net als in het Franco-tijdperk, een alternatief voor de wanhopigen. Naast senioriteit, lage lonen en corruptie is ook nepotisme nog steeds niet uitgeroeid. Met contacten heb je een kans, zonder contacten ben je kansloos. Lucratieve baantjes, bijvoorbeeld een baan als ambtenaar zijn zeer gewild. Om ambtenaar te worden –postbode, leraar, verpleger – moet je examen doen. Wie mag examen doen? Juist, niet de studenten met de hoogste cijfers, maar de student met de beste contacten. Volg het Spaanse nieuws en er gaat geen dag voorbij dat er geen corruptieschandaal aan het licht komt.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

“Arabische Lente is strijd tegen kapitalisme”

Een opvallend Waanlinkje gisteren: wijdverspreid protest in Spanje tegen het economisch beleid. De protesten doen denken aan de spontane volksopstanden in Tunesië, Egypte en Jemen. Waait de Arabische Lente over naar Europa? De Israëlische schrijver Amnon Shamosh (82) denkt van wel. Hij ziet duidelijke overeenkomsten tussen de onvrede in de Arabische wereld en die in Athene, Parijs en Madrid. De protesten hebben volgens hem niet zoveel te maken met democratie maar eerder met corrupte leiders. In Egypte was men de zelfverrijkende kliek van Mubarak zat en in Europa voelt men zich ook in toenemende mate financiël genomen door haar leiders. De Arabische Lente is een strijd tegen (de uitwassen van) het kapitalisme stelt Shamosh. Naarmate de werkloosheid stijgt (Spanje >20%) zal de onvrede over bonussen aan de top alleen maar toenemen. Ook zijn de sussende woorden van (nationale) bankiers en politici steeds ongeloofwaardiger nu blijkt dat de financiële crisis nog lang niet is bedwongen. Volgens Shamosh zal de Arabische Lente zich daarom niet beperken tot het Midden-Oosten en Noord-Afrika en zal zij achteraf net zo bepalend blijken als de Russische en Franse Revolutie van respectievelijk 100 en 200 jaar geleden.

Ter (tijdelijke) relativering: in Nederland krijgt iedereen vooralsnog deze maand zijn vakantiegeld uitgekeerd en is Pyke door naar volgende ronde van X Factor.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Mensenrechtenrevolutie

[qvdd]

Vijftig jaar sinds de kaars van Amnesty een licht begon te werpen op repressie, staat de mensenrechtenrevolutie op de drempel van historische verandering. […] Mensen wijzen angst af. Moedige mensen, merendeels geleid door jongeren, staan op en spreken zich uit, hoewel ze zich geconfronteerd zien met kogels, mishandelingen, traangas en tanks.

Amnesty International heeft hoop dat repressieve regimes snel tot het verleden behoren, maar roept de internationale gemeenschap op er alles aan doen om ervoor te zorgen dat 2011 niet de geschiedenisboeken ingaat als het jaar waarin de hoop op betere naleving van de mensenrechten ijdel bleek.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Can the Arab Spring bring peace in the Middle East?

By Clara Marina O’Donnell, research fellow at the Centre for European Reform.

Many western diplomats and observers argue that the popular uprisings in North Africa and the Middle East reinforce the need for Israelis and Palestinians to return to peace talks. In May, US President Barack Obama and Israeli Prime Minister Benjamin Netanyahu are expected to lay out their views about how the process should be re-started. However, calls for an immediate resumption of negotiations are unrealistic. The political turmoil across the Arab world is making conditions on the ground – already dire – even less conducive to a lasting settlement. Instead, Europeans and Americans should exploit the hiatus created by current regional instability to encourage Palestinians to end their divisions and hold long-overdue elections before October. The EU and the US should also prod Israel to offer the prospect of serious peace talks to whoever wins those elections.

Western diplomats calling for progress in the peace process in response to the upheaval in the Arab world make two arguments. First they point out that Israel could end up with neighbours which are even more hostile to it. There is significant uncertainty about the makeup of the next leadership in Egypt – a key ally of Israel in recent decades. In addition, it cannot be ruled out that regimes in neighbouring countries, such as Syria and Jordan, will fall. In each of these countries, there are groups that are more hostile to Israel than the regimes which have governed in recent years. To limit the scope for conflict, some diplomats argue, Israel should solve its dispute with the Palestinians as soon as possible.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Revoluties, geweld en bescherming

Het blijft boeiend, die Arabische Lente. Ik lees bizarre teksten van een professor Cole over Libië, ik kijk naar Buitenhof en verbaas me over de verwarring. Jan Marijnissen zei het helder: het voordeel van de globalisering is dat je elk misdrijf van een regime onmiddellijk ziet: oppassen met het schenden van mensenrechten. En Marijnissen vervolgt met de waarschuwing dat een systematisch reageren op zo’n schending de wereld wel ingewikkeld maakt.

De discussie in Buitenhof ging over de interventie in Libië, over resolutie 1973 en over “R2P”, the responsibility to protect. Dat is een spannende innovatie in het volkenrecht; dat was tot nu toe in hoge mate gebaseerd op soevereiniteit van nationale staten en het non-interventieprincipe. Is dat losgelaten met resolutie 1973? Wordt de dreiging van misdaden tegen de menselijkheid een motief voor interventie?

Het respect voor de machtsbalans weerhield ons in Berlijn in 1953, in Budapest in 1956, in Praag in 1968. Het zou veel bloedvergieten hebben opgeleverd. Gelukkig werd de context van globale machtsverhoudingen toen aanvaard. Toen de Koude Oorlog in 1989 was beslecht, ontstonden nieuwe verhoudingen: in Ruanda deed de wereld bijna niets, met 800.000 doden als gevolg. In Joegoslavië deed de wereld wel iets, maar halfhartig, waardoor Dutchbat blijft zitten met het probleem van 8000 vermoorde moslims.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Klucht en tragiek: een pleidooi voor Egypte

De burgeroorlog in Libië leidt de aandacht af van de oppositie in andere Arabische landen. De taal van bommen is nu eenmaal dominant. Dat is tragisch. De energie die het westen besteedt aan het markeren van doelen in Libië en de kosten van de kruisraketten zouden beter besteed zijn aan strategische steun aan en publiciteit voor hervormende inspanningen.

Natuurlijk: het is erg dat Gadaffi niet wil inzien dat zijn tijd voorbij is. Maar heeft hij al hele steden uitgemoord? Is er, afgezien van zijn martiale retoriek, enige aanwijzing voor dat hij dat gedaan zou hebben? Ik heb mijn twijfels; het regime begreep dat de slimste oplossing voor het debacle van Hillen’s Heli het simpelweg terugsturen van de Nederlandse militairen was; toch niet direct een actie van een “dolle hond”.

Onze politiek maakt een klucht van een historisch moment. Een ‘beetje dom’ was het wel: een monument van daadkracht staat nog steeds op het strand van Sirte. Maar die Lynx was toch geen goed vliegtuig en eigenlijk al afgeschreven. Dus het ging over de zondagsrust van onze spionnen en het vermogen van onze ministers om te erkennen dat zij gebiologeerd waren door ‘windows of opportunity’.

Maar wat speelt er nu eigenlijk? Waarom windt de wereld zich op over Libië? Waarom besteden we zo weinig aandacht aan de revoluties die in volle gang zijn? Raketten, explosies en karabijnen prikkelen, terwijl stembussen en constituties maar saaie plaatjes op televisie maken. De dissidente fractie  TvD in ballingschap houdt zijn eigen debat:

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Gatta

mustafa abdel jalilDit is Mustafa Abdel-Jalil, de Libische minister van Justitie die als eerste overliep naar de rebellen. En dit is Abdel-Hakim al-Hasidi, een of misschien de Libische rebellenleider. En dit is de reden waarom ik al veel eerder over Abdel-Jalil had moeten schrijven.

Jawel. De rebellen hebben blijkbaar de steun van Al-Qaeda en ik zag die bui al hangen. Kijk nog eens goed naar Abdel-Jalil. Dat is geen plukje haar op zijn voorhoofd, en ook geen Gorbyeske wijnvlek. Abdel-Jalil heeft een slijtplek op zijn voorhoofd van het vijf maal daags bidden. En die krijg je niet zomaar – daar moet je wel wat voor doen. Niemand krijgt namelijk zo’n plek door vijf keer per dag met je voorhoofd de bidmat te raken. Zo’n plek moet je maken. En waarom zou je zo’n plek maken? Om te laten zien hoe vroom je wel niet bent.

Also present was the town postman, Muhammad Ibadalla, who bore upon his forehead the gatta or permanent bruise which revealed him to be a religious fanatic who pressed brow to prayer-mat on at least five occasions per diem, and probably at the sixth, optional time as well. (Salman Rushdie, Shame, 1983, p. 41-42)

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende