Geen bal op tv | de troost van de podcast

Het einde van 2019 werd overschaduwd door de dood van mijn schoonvader. Het begin van 2020 door het nieuws dat mijn schoonmoeder longkanker bleek te hebben. Ik lees in die dagen een aantal stripboeken uit de reeks De Kat van de Rabbijn, over een kat die kan praten nadat hij de papegaai van zijn baas heeft opgegeten. Omdat de kat verliefd is op de dochter van de rabbijn, wil de kat joods worden. De rabbijn onderwijst hem. De kat begrijpt er weinig van. De rabbijn zegt dat de blik van de kat is vertroebeld door de westerse logos. ‘Een destructief denksysteem’, volgens de rabbijn. ‘Zij voorziet alles van een naam, een etiket, als om te zeggen: deze dingen maken deel uit van mijn systeem, ik heb ze begrepen.’ Maar de dingen zijn niet te begrijpen.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Lucy de menselijke chimpansee

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Al eerder refereerde ik naar een aflevering van de briljante wekelijkse podcast van This American Life. Maar de aflevering van deze week verdient wederom alle aandacht. In ’the parent trap’, de uitzending van deze week, twee verhalen over ouders die hun kinderen (onbedoeld) voor lastige situaties plaatsen. Het tweede verhaal ‘The opposite of Tarzan’ werd gemaakt door WNYC’s Radiolab en beschrijft het leven van Lucy, één van de menselijkste dieren ooit.


(Lucy from Radiolab on Vimeo).

Nu zijn er meerdere verhalen over mensapen, opgevoed door mensen die bijzonder menselijk gedrag vertonen. Vaak gaat het hier om circusdieren, die -getooid met malle hoedjes en kleren- zo menselijk mogelijk moeten doen om de kost te verdienen. Bij Lucy Temerlin lag het anders. Haar menselijke opvoeding was het resultaat van de nieuwsgierigheid van de psychotherapeut Maurice K. Temerlin. Hij was benieuwd hoe menselijk een mensaap zou kunnen worden en besloot de daad bij het woord te voegen: hij adopteerde in 1964 samen met zijn vrouw de pasgeboren chimpansee Lucy en voedden haar op alsof het hun dochter was. Ze werd niet alleen geliefd als een dochter, maar ook behandeld als een klein mens. En mede doordat Lucy nooit contact had met andere mensapen groeide ze op als een menselijk kind.

Zo droeg ze jurkjes, at met mes en vork aan tafel en las ze tijdschriften. Misschien nog belangwekkender is dat Lucy gebarentaal aangeleerd kreeg door primatoloog Roger Fouts. Uiteindelijk leerde Lucy zo’n tweehonderd gebaren. En er waren tekenen dat het hier niet ging om pure na-aperij, maar om daadwerkelijk taalgebruik. Zo beschreef Lucy een watermeloen als “drink fruit”. Ook loog ze tegen haar ‘vader’: toen ze ooit de vloer bevuilde schoof ze de schuld in de schoenen van Fouts’ student Sue.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.