Op Sargasso bieden we regelmatig ruimte voor gastbijdragen, zeker als het over onderwerpen gaat die ons na staan. Vandaag een bijdrage van Jocelyn die er achter kwam hoe makkelijk het Kadaster te misbruiken is voor het zoeken van personen. In tegenstelling tot wat je zou denken, fungeert het Kadaster niet alleen als het register van gebouwen en percelen zoals dat bedoeld was (zie hun website), maar ook als een register van persoonsgegevens. Dat laatste staat niet op hun website. Dat werkt zo: u kunt het kadaster bellen (elke vestiging in Nederland; het Kadaster werkt landelijk) en dan vragen of zij even voor u kunnen kijken of er in de computer hits te vinden zijn voor *voorletters, achternaam en geboortedatum danwel woonplaats*. U krijgt dan te horen of er hits in de computer van het Kadaster staan, oftewel, of de betreffende persoon eigenaar is van een perceel of object (zal meestal zijn/haar eigen woning zijn). U kunt vervolgens elke willekeurige vestiging van het Kadaster binnenlopen en daar aan de balie vragen om die gegevens. Voor €11,40, contact te betalen, krijgt u een keurige print mee en loopt u, zonder zelf uw naam bekend te maken, weer naar buiten. Ik heb de proef op de som genomen: het werkt uitstekend. Ik heb hier nu de gegevens van een minister en een kamerlid in mijn kast liggen.
(Meer op Adriaan’s eigen webstek)
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Sinds afgelopen maandag moet je je vingerafdrukken achterlaten als je een nieuw paspoort gaat halen. Het plaatje dat mensen vooral kennen uit misdaadseries wordt op de chip in je paspoort geplaatst en komt uiteindelijk in een grote centrale database terecht. Vervolgens kunnen de AIVD en de officier van justitie erbij. Het is vooral bedoeld als opsporingsdatabase waarbij de spil het befaamde ’terrorismebestrijding’ lijkt te zijn. Maar uiteraard zal men er straks niet voor terugschrikken om ook andere misdaden tegen de database aan te houden.
Ook in Engeland wordt op dit moment een database aangelegd, in dit geval van mensen die werken met kinderen. Het doel is van iedereen een risico-inschatting te maken van de kans op misbruik. Als je ooit eens ontslagen bent wegens misbruik of andersoortig venijn dan kom je nooit meer aan de bak. ‘Vetting and barring‘ noemen ze het daar, en de database gaat waarschijnlijk zo rond de elf miljoen namen bevatten. Het zal bestaan uit een onderzoek of je in het verleden kinderen al eens hebt geschaad, hoe erg dat was en hoe groot de kans is dat je het weer zult doen.
Het grote probleem met beide databases is op zich niet eens dat er informatie opgeslagen wordt, maar de hoeveelheid informatie die er opgeslagen wordt. Het argument “als je niets gedaan hebt heb je ook niets te vrezen” gaat nu écht niet meer op. Het zou namelijk wel eens zo kunnen zijn dat je van zulke systemen juist meer te vrezen hebt als je niets gedaan hebt.
“Als mensen vermoeden dat ze worden afgeluisterd, kunnen ze voorlopig misschien beter niet hun eigen telefoon gebruiken als ze naar ons willen bellen.”
De directeur van de misdaadkliklijn M. (meld misdaad anoniem) moet ermee in zijn maag zitten: een vrouw die met zijn dienst belde om anoniem tips te geven over een moordzaak, ziet haar gegevens nu toch terug in het politiedossier. Niet doordat M. gegevens noteert, maar omdat Justitie de vrouw toch al aan het afluisteren was.
Het OM is overigens wel consistent in het niet onderkennen van het belang van privacy. Het relaas van advocaat-generaal Frielink van afgelopen zaterdag was al schokkend, nu zegt het OM dat deze getuige maar beter had moeten nadenken voordat ze M. belde.
Een kleine tip voor getuigen van een misdaad: denk even na. Meld misdaad niet.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
Deze bijdrage is gebaseerd op de scriptie “Alles onder controle?”, waarvoor Axel Arnbak op 10 september j.l. de Internet Scriptieprijs 2009 won. In de scriptie worden een aantal alternatieven geboden om de inbreuk op de grondrechten te beperken, alsmede aanbevelingen gedaan voor vervolgonderzoek. Axel zet zich vanaf maandag a.s. fulltime in voor digitale burgerrechten bij Bits of Freedom, waar hij verantwoordelijk wordt voor het dossier Privacy & Communicatie.
Even leek het erop dat de Eerste Kamer, onze “chambre de réflection”, bij zinnen was gekomen. Maar toen op 6 en 7 juli j.l. puntje bij paaltje kwam, verleidde de Minister van Justitie met een reeks concessies coalitiegenoot ChristenUnie om alsnog om vóór de wet te stemmen en verbaasde CDA-senator Franken, tot dan toe fel tegenstander van de bewaarplicht, vriend en vijand met zijn “standpunt, waarin politieke opportuniteit zwaarder weegt dan wetenschappelijke rationaliteit”. Aldus de Leidse hoogleraar Informatierecht.
En zo kwam het dat per 1 september de Wet bewaarplicht telecommunicatiegegevens van kracht is geworden. Een eerder op Sargasso bekritiseerde maatregel, waarvan nut, noodzaak en grondwettelijke toelaatbaarheid al uitgebreid ter discussie stonden. Maar in dat debat bleef één cruciaal onderwerp onderbelicht: de onjuiste scheiding tussen de opslag van telecomgegevens en de opvraging daarvan door OM en politie (‘de opsporingsdiensten’). Dit kunstmatige onderscheid miskent de onafscheidelijke samenhang tussen die twee, en verhevigt de schending van ons grondrecht op privacy. Juist daarom is het goed verdedigbaar dat de Eerste Kamer een ongrondwettelijke wet heeft aangenomen.
Miskenning samenhang opslag en opvraging
De nieuwe wet verplicht ISPs en telecombedrijven om bepaalde categorieën verkeers- en locatiegegevens (samen ’telecommunicatiegegevens’) op te slaan, zodat deze voortaan gegarandeerd beschikbaar zijn voor opvraging door opsporingsdiensten. Die mogelijkheid hadden de opsporingsdiensten voorheen nog niet. Tot 1 september moesten ze het doen met strikte regels over verwijdering, dan wel anonimisering van dergelijke gegevens, in plaats van de opslag daarvan. De bewaarplicht is dus ingesteld voor de opsporingsdiensten, en daarom een strafprocesrechtelijke maatregel.
De verplichte opslag kan niet los worden gezien van de al bestaande bevoegdheid van opsporingsdiensten om allerlei soorten gegevens, waaronder telecommunicatiegegevens, op te vragen op grond van het Wetboek van Strafvordering. De criteria voor opvraging zijn soepel, en in vergelijking met het Duitse strafprocesrecht erg laag: zo is tussenkomst van de rechter-commissaris geen vereiste, is deze opsporingsmethode niet het laatst mogelijke middel in het onderzoek en zijn de delicten waarvoor opvraging is toegelaten nauwelijks afgebakend. Bovendien is het kwaad al geschiedt als de vraag of opvraging rechtmatig was bij de rechter voorligt, aangezien het inzicht in telecommunicatiegegevens dan al heeft geleidt tot een bepaalde richting in het opsporingsonderzoek. Deze lage toegangsdrempels werden de afgelopen jaren zelfs significant verruimd, met name in de Wet vorderen gegevens telecommunicatie uit 2004.
Tijdens de parlementaire behandeling heeft de Minister het bestaan van deze samenhang steevast ontkend, en daarenboven duidelijk gesteld dat een heroverweging van de criteria voor opvraging voor hem onbespreekbaar was. De aandacht van beide Kamers ebde stilaan weg, maar de gevolgen zijn drastisch: meer categorieën gegevens van alle telecomgebruikers worden niet alleen opgeslagen, maar ook voor langere tijd beschikbaar gemaakt voor opsporingsdiensten, die deze kunnen opvragen onder voorwaarden die zijn geformuleerd in wetten die jaren geleden waren aangenomen.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
“Als je aan geweld in uitgaansgebieden wilt aanpakken dan zul je wat moeten doen aan bovenmatig drinken …. dan zul je moeten zorgen dat degenen die veel alcohol gebruiken daar op kunnen aanspreken en daar mogelijk een straf op kunnen laten volgen…. Van jongeren kun je niet zien of ze dronken zijn of niet, daarom moeten er blaastesten [voor voetgangers] komen…. De Kennelijke Staat is geen betrouwbare maat…. In bepaalde gebieden waar het gebruik van alcohol een groot probleem is voor de openbare orde moeten gemeenten de mogelijkheid krijgen om blaastesten te kunnen afnemen… Een norm voor de hoeveelheid drank die gedronken mag worden is nog niet vastgesteld.”
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.