Verkiezingen in Polen en Hongarije: Luctor et Emergo

De westerse liberale democratie is het eindpunt van de geschiedenis. Ten minste, als we het boek The End of History and the Last Man (1992) van politicoloog Francis Fukuyama moeten geloven. Het moge duidelijk zijn dat de afgelopen decennia niet altijd een bevestiging hebben gevormd voor de stelling van Fukuyama. Terwijl populistische stemmen in het westen steeds meer gehoor krijgen, maken half-democratieën weer een langzame opmars de goede kant op. Afgelopen zondag toonden de verkiezingen in Polen en Hongarije hoe stukje bij beetje de democratie herleeft.

Door: Foto: Sakuto (cc)
Foto: YeahDog (cc)

Polen meer dan ooit verdeeld

, door

ELDERS - In de afgelopen jaren is er als nooit tevoren gedemonstreerd in Polen. Zowel door links als door rechts.

Zondag zijn er parlementsverkiezingen in Polen en de verwachting is dat de conservatieve, nationalistische PiS (Recht en Rechtvaardigheid) van Jaroslav Kaczynski nog meer stemmen haalt dan in 2015, toen de partij de absolute meerderheid veroverde. Het succes van PiS is haar sociale politiek. Terwijl elders in Europa grote zorgen worden geuit over de toekomst van de rechtsstaat, constateert een grote meerderheid in Polen dat het hen beter gaat dan onder het regime van het Burgerplatform, dat nu in een nieuwe coalitie het voornaamste alternatief is bij de verkiezingen. PiS heeft zich aan de belofte gehouden alle gezinnen een toelage van 500 zloty te geven. Voor schoolgaande kinderen is er daar boven op nog een toelage voor schoolboeken. De pensioenleeftijd is verlaagd, gepensioneerden krijgen een dertiende maand, het minimumloon wordt volgens de belofte van PiS de komende vier jaar verdubbeld. En tegen de waarschuwingen van de oppositie in is het ook allemaal betaalbaar gebleken. De groei van de economie is 4% en voor 2020 is er een sluitende begroting.

Boeren

De verwachting is dat PiS met name op het platteland meer stemmen gaat winnen omdat de partij belooft de EU-bijdragen voor de boeren te verhogen tot het niveau van Duitse en Franse boeren. Dat wordt nog lastig te realiseren omdat er binnen de EU weinig steun is voor het volledig gelijktrekken van de subsidies. Nu wil het toeval dat de nieuwe EU-commissaris voor landbouw een Pool wordt, Janusz Wojciechowski, maar hij was zo wijs om zich bij zijn ondervraging in het Europese Parlement niet vast te leggen op dit punt. De verwachting is dat veel voormalige kiezers van de Boerenpartij PSL, ooit coalitiegenoot van het liberale Burgerplatform, ondanks dat verleid zullen worden door de belofte van PiS. De PSL heeft zich voor deze verkiezingen losgemaakt van het Burgerplatform en is een coalitie aangegaan met onder andere de anti-establishmentpartij van de punk rock zanger Kukesz.

Waan van de dag

Duizenden in Polen de straat op tegen oerconservatieve regering

, door

Sinds de reactionaire, nationalistische en strengkatholieke partij ‘Wet en Gerechtigheid'(Prawo i Sprawiedliwość, PiS) aan de macht is, heeft de regering de ene na de andere maatregel genomen om de trias politica af te breken en allerlei burgerlijke vrijheden in te perken.

Nu wil de partij abortus maar meteen helemaal verbieden. Dat schoot een aantal vrouwenorganisaties in het verkeerde keelgat.

Die organiseerden overal in het land demonstraties waar vrouwen met kleerhangers in de hand duidelijk maakten niet terug te willen naar te tijd van achterkamertjesabortussen.

Foto: Piotr Drabik (cc)

PiS blijft de grootste in Polen

, door

ELDERS - Hoe om te gaan met het behoudende deel van de Europese bevolking? Het is een van de uitdagingen voor de nieuwe Europese leiders. Neem Polen bijvoorbeeld.

Een liberale pro-Europese gelegenheidscoalitie van maar liefst twaalf oppositionele partijen en groeperingen in Polen is er afgelopen zondag bij de Europese verkiezingen niet in geslaagd de oppermacht van regeringspartij PiS (Recht en Rechtvaardigheid) terug te dringen. De Europese Coalitie kreeg uiteindelijk ruim 38% van de stemmen, goed voor 22 zetels, die in meerderheid naar de EPP gaan. PiS bleek sterker en kwam uit op ruim 45%. Dat zijn 26 zetels voor de ECR (de Europese Conservatieven waar FvD zich graag bij wil aansluiten). Drie zetels gaan naar de nieuwe partij van de links-liberale burgemeester en homo-activist Robert Biedroń, Wiosna (Lente). Hij moet in het EP nog een keuze maken voor aansluiting bij de groene, de liberale of de sociaaldemocratische fractie. De extreem-rechtse, homofobe Konfederacje wist net niet de kiesdrempel te halen. De opkomst was met 45% ook hier hoger dan ooit.

De Europese verkiezingen waren in Polen vooral een voorproefje voor de landelijke parlementsverkiezingen dit najaar. PiS viert de overwinning deze week als teken dat de partij dan ook de grootste zal blijven. Een wijziging van het kabinet van premier Mateusz Morawiecki is aanstaande. Maar liefst vijf ministers en drie vice-ministers gaan naar Brussel. Dat zoveel bewindslieden verkiesbaar waren voor het EP toont eens te meer aan dat Polen de EU serieus neemt.

Foto: Piotr Drabik (cc)

Poolse president wil het volk raadplegen

, door

ELDERS - Andrzej Duda, de president van Polen, wil het EU-lidmaatschap onderwerp maken van een referendum over de nieuwe grondwet.

De Poolse senaat moet er nog over oordelen, maar als het aan president Duda ligt komt er in november in Polen een referendum waarin de bevolking zich kan uitspreken over het lidmaatschap van de EU en de NATO. Moet het lidmaatschap van deze internationale organisaties grondwettelijk worden vastgelegd, wil Duda van de Polen weten. Hij had voor het referendum een lijstje van 15 vragen opgesteld, maar dat zal worden gereduceerd tot 10. Daaronder vragen als: moet de Poolse grondwet de soevereiniteit van het land binnen de Europese Unie garanderen,  moet de Poolse grondwet voorrang krijgen boven internationale wetgeving? En verder nog: moet het meer dan duizend jaar oude christelijke erfgoed in de grondwet genoemd worden als een belangrijke bron van traditie, cultuur en nationale identiteit? Moet de grondwet het gezin beschermen?

Ondanks deze op de ideologie van de regerende partij PiS (Recht en Rechtvaardigheid) toegesneden vragen is het nog niet zeker of Duda steun krijgt voor zijn referendum. Zelfs binnen de PiS zijn er vragen. De prioriteit van de Poolse wet boven die van de EU is feitelijk een achterhaalde gedachte aangezien alle lidstaten al met het omgekeerde hebben ingestemd. Oud-premier Leszek Miller neemt het initiatief van de president niet serieus. De toekomst van Polen in de internationale gemeenschap is niet alleen van Polen, maar ook van andere landen afhankelijk. ‘We kunnen de bevolking net zo goed vragen of men het er mee eens is dat we aan elk wereldkampioenschap voetbal gaan deelnemen.’

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Grzegorz Żukowski (cc)

Poolse dokters in hongerstaking

, door

ELDERS - Tegenover de zorgen van Europese politici over de ontwikkeling van de rechtsstaat in Polen lijkt de bevolking vooral waarde te hechten aan een goed sociaal beleid.

Poolse dokters die al meer dan een week in hongerstaking zijn hebben premier Beata Szydło woensdag zover gekregen dat ze voor 2018 1,5 miljard euro beschikbaar stelt om de krakkemikkige gezondheidszorg in Polen weer op de been te helpen. Met een verhoging van de dokterssalarissen als hoogste prioriteit.

Aanleiding voor de hongerstaking was de dood van een 39-jarige vrouwelijke arts in Warschau. Dit jaar zijn al vier dokters in de dienst gestorven. Cardioloog Stefan Karczmarewicz ziet een verband met de lange werktijden die vooral jonge dokters moeten maken vanwege de lage beloning. Beginnende artsen verdienen niet meer dan 550 euro per maand. Ze hebben vaak dubbele banen in verschillende ziekenhuizen met diensten die gecombineerd op kunnen lopen tot 30 uur aan een stuk. Vrije dagen zitten er niet in. Daar komt dan nog bij dat het werk van de dokters veel stress oplevert vanwege financiële en materiële tekorten van de ziekenhuizen. Volgens opgaven van de Poolse Artsenkamer hebben in de afgelopen jaren meer dan 10.000 artsen, 2000 tandartsen en 17.000 verpleegkundigen Polen verlaten om elders werk te zoeken.

Foto: Piotr Drabik (cc)

PiS wil na Polen ook Europa ombouwen

, door

Hoewel de Poolse regering lippendienst bewijst aan het Europese project, is ze onder leiding van de conservatief-nationalische partij PiS (Wet en Gerechtigheid) van Jaroslaw Kaczyński in rap tempo bezig de rechtsstaat uit te kleden, een reactionaire, anti-liberale en anti-seculiere agenda door te voeren en nationalistische sentimenten aan te wakkeren, stelt Malgorzata Bos-Karczewska.

‘We zijn pro-Europees’ zei Poolse president Andrzej Duda bij zijn bezoek aan Brussel. ‘Polen maakt deel uit van het verenigde Europa’, aldus de Poolse premier Beata Szydło in het Europees Parlement in Straatsburg. De ambitie van deze regering is: ‘Polen wil kampioen in de EU zijn’.  Met de waarden die voor het land en de Polen kostbaar zijn: soevereiniteit, vrijheid, gelijkheid en rechtvaardigheid. Maar wat gaat schuil achter de pro-Europese houding?

De Poolse kwestie

Brussel maakt zich grote zorgen over Polen en de rechtsstaat. De rechtsstaatprocedure die de Europese Commissie op 13 januari jl. begon uit bezorgdheid over een nieuwe wet die de macht en onafhankelijkheid van het Constitutioneel Hof zou inperken en over een nieuwe mediawet die de Poolse publieke omroep onder het staatstoezicht zou plaatsen. Dat heet nu de ‘Poolse kwestie’. Daarover ging het plenaire debat in het Europees Parlement van 19 januari jl.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.