De dood van Sokrates
ACHTERGROND - [Een korte serie over de man die de Grieken en Romeinen aanduidden als de vader van de filosofie: de Athener Sokrates.]
Elk kritisch persoon kan vroeg of laat op tegenstanders rekenen. Dus ook Sokrates. Op late leeftijd wordt hij aangeklaagd wegens blasfemie en het verpesten van de jeugd. Sokrates’ vrienden sporen hem vervolgens aan de stad te ontvluchten, maar Sokrates weigert. Zijn plaats is in Athene. In de rechtbank verdedigt hij zich door te betogen dat hij in goddelijke opdracht de zielen van zijn stadgenoten zuivert.
Wanneer hij ondanks zijn pleidooi door een krappe meerderheid wordt veroordeeld en zijn eigen straf mag voorstellen, beweert hij spottend dat zijn enige gepaste straf een staatspensioen is. Om het niet te bont te maken stelt hij vervolgens een zeer lage geldboete voor. Die arrogante toon komt hem duur te staan. Een grote meerderheid pleit nu voor de zwaarste straf: de gifbeker.
Vóór alles Athener
In de cel krijgt Sokrates opnieuw de mogelijkheid aangeboden te vluchten, maar ook dan weigert hij. Zijn plek is immers in Athene: hij is er geboren en gevormd en oud geworden. Hij voelt zich gebonden aan de Atheense wetten en samenleving, ook als die wetten hem een keer niet bevallen. Bovendien zou hem in andere steden uiteindelijk hetzelfde lot wachten, want zijn mond houden kan en zal hij toch niet.