De geschiedenis van NS in vogelvlucht

De NS is een bijzonder bedrijf. Als naamloze vennootschap met één aandeelhouder, de Nederlandse Staat, is het een schoolvoorbeeld van het grijze gebied tussen private en publieke partijen. Aan de ene kant handelt de NS als volledige marktspeler, die meedoet aan aanbestedingen, nieuwe BV's opzet en marktconforme prijzen stelt aan zijn diensten. Aan de andere kant: wat is marktconform als de NS de enige speler op het grootste gedeelte van het railnetwerk is? En hoe ziet die markt er in Nederland eigenlijk uit? Hoeveel ruimte hebben concurrenten om de strijd met de NS aan te gaan?

Door: Foto: Gerard Stolk (cc)
Foto: SP (cc)

Is het kopen van een energiebedrijf een goed idee?

, door

OPINIE - Vorige week maakte Vattenfall een fors verlies voor Nuon bekend en gaf ze aan dat ze mede-investeerders zoekt voor de continentale delen van het bedrijf. Ook suggereerde Eneco-topman Jeroen de Haas in een interview dat de overheid energiebedrijven moet terugkopen. Sindsdien  gonst mijn Twitter-timeline van de mensen die dromen van het terugkopen van Nuon. Door de overheid, zoals de SP wil, of via een crowdfunding campagne, zoals Sven Pluut voorstelt. Zelfs een criticaster van bestaande energiebedrijven als Jan Rotmans toonde zich op Twitter voorstander van de terugkoop van Nuon en Essent door de overheid.

Maar is terugkoop nou werkelijk zo’n goed idee? Aangezien Twitter een belabberd discussieplatform is hieronder de gehoorde argumenten op een rij (voor zover ik ze heb onthouden).

Door energiebedrijven te kopen krijgt de overheid de netwerken weer in handen

Dat is de makkelijkste, want de netwerken zijn nooit mee verkocht. De regionale gas- en elektriciteitsnetwerken zijn in handen van gemeenten en provincies gebleven, alleen netwerkbeheerder Stedin is onderdeel van overheidsbedrijf Eneco gebleven. Alle andere regionale netwerkbedrijven zijn afgesplitst. Het landelijke netwerk is nog steeds van de rijksoverheid. Alleen de warmtenetten zijn van de energiebedrijven. Waarom dat laatste zo is? Geen idee. Naar mijn mening een weeffoutje in het systeem, maar niet een waarvoor ik belastinggeld in de overname van een volledig energiebedrijf zou stoppen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Harald Groven (cc)

Minder regeldruk: dromen of bedrog?

, door

ANALYSE - De ambities van het kabinet om de regeldruk te verminderen zijn onrealistisch hoog. Geen enkel kabinet wist de doelstellingen te halen. Toch claimt elk kabinet klinkende resultaten. Het bedrijfsleven blijft klagen en zegt er weinig van te merken.

Het kabinet Rutte-II wil de regeldruk voor bedrijven met 1,3 miljard euro verminderen. Het kabinet lijkt een valse start te maken, want in de eerste zes maanden ondertekende het kabinet wetten en maatregelen die tot een regeldrukstijging van ruim 739 miljoen euro leiden. Dat kan misschien nog weggewerkt worden door toekomstige maatregelen. De geschiedenis leert dat dit niet eenvoudig zal zijn.

De eerste concrete resultaten werden tijdens de kabinetten Kok behaald in het kader van het programma Marktwerking, Deregulering en Wetgevingskwaliteit (MDW). Men schatte de regeldruk op zo’n 6 miljard euro. Onder Kok I werd gemikt op 10% reductie, een doelstelling die door Kok-II werd verhoogd tot 25 procent.  De administratieve lasten voor het bedrijfsleven zouden dus met 1,5 miljard euro worden verminderd.

In de laatste voortgangsrapportage (paragraaf 4.1, tabel 3) claimde Kok-II ruim 470 miljoen euro aan administratieve lastenverlichting. In 2007 constateerden medewerkers van Actal (de adviesraad voor administratieve lastenverlichting) dat de 10% reductie in feite nul was. André Nijsen (de bedenker van het Standaardkosten Model, waarmee administratieve lasten in kaart worden gebracht), stelde in 2002 (pdf) dat er slechts 6,9% reductie was bereikt over de periode 1994 – 2000.

Foto: Harald Groven (cc)

Kabinet overdrijft vermindering regeldruk

, door

ANALYSE - Het kabinet Rutte-II lijkt een valse start te maken met haar ambitieuze doelstelling tot regeldrukvermindering. Een scan van 64 wetten en besluiten laat zien dat deze gezamenlijk een netto stijging van ruim 739 miljoen euro aan regeldruk veroorzaken.

Uit drie recente nieuwsberichten blijkt dat het kabinet moeite heeft de regeldruk voor burgers en bedrijven in te tomen. De nieuwe Jeugdwet leidt tot meer bureaucratie, ondanks een eerder uitgesproken verwachting dat de regeldruk zou verminderen. Een wijzigingswet betreffende de huurverhoging leidt tot 35.000 klachten meer dan het kabinet calculeerde. Staatssecretaris Teeven bezuinigt op de rechtsbijstand en verplaatst regeldruk van de advocatuur naar het Juridisch Loket, dat door nieuwe spelregels met meer regeldruk zal worden geconfronteerd.

Op 25 april berichtten media dat het kabinet de regeldruk structureel wil verlagen met 2,5 miljard euro. Men koppelde dat aan een eerder verschenen onderzoek van Sargasso, dat aantoonde dat de regelgeving onder de kabinetten Rutte is toegenomen.

Erik Ziengs, Tweede Kamerlid voor de VVD, las het in het AD en stelde schriftelijke vragen aan minister Kamp. Hij vroeg  hoe het kan dat stijging van het aantal regels samengaat met dalende regeldruk. Op 17 mei had minister Kamp zijn antwoord klaar: ‘Het verminderen van regeldruk is iets anders dan het verminderen van het aantal regels.’

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: klokwerk (cc)

Fraudegevoeligheid van een basisinkomen

, door

OPINIE - De fraudegevoeligheid van een basisinkomen is niet hoger dan die van de AOW. Het hangt er maar net van af hoeveel regels (die overtreden kunnen worden) er opgesteld worden, zegt Harry Buyvoets.

De werking van een onvoorwaardelijk basisinkomen is goed te vergelijken met een al bestaande uitkering: de Algemene Ouderdomswet (AOW). Voor de AOW moet je namelijk Nederlander zijn, en de uitkering is net hoog genoeg om van te kunnen leven.

Op dit moment heeft een alleenstaande AOW’er een inkomen van ongeveer €1400 per maand, een uitkering van € 1100 en € 300 aan toeslagen, onder voorwaarde dat hij geen aanvullend inkomen heeft. Dat is op zich een redelijk bedrag als basisinkomen, gezien huurprijzen, premiebedragen zorg, energie- en waterprijzen en benodigd geld voor levensmiddelen en af en toe een uitje.

Een AOW’er die samenwoont met een andere AOW’er ontvangt € 755 per maand plus de toeslagen (de een ongeveer € 350, de partner ongeveer € 90).

Samenwonen

Kan een AOW’er frauderen? Ja, wanneer hij bijverdient kan er belasting- en of toeslagfraude optreden. Maar wanneer hij boodschappen of de was voor een ander doet, of samen met iemand kookt, houdt dit in dat men samenwonend is, zelfs als de twee op verschillende adressen wonen. Dit leidt vaak zelfs onbedoeld tot fraude. Het idee van de overheid is om misbruik van gelden te vermijden en stelt dan bizarre regels op om het begrip samenwonen te definiëren.

Foto: copyright ok. Gecheckt 17-10-2022

Gemeenten door bezuinigingen in het rood

, door

NIEUWS - De decentrale overheden hebben het zwaar. Gemeenten, provincies, waterschappen en regionale samenwerkingsverbanden staan ruim 70,5 miljard in het rood, bleek vandaag uit cijfers van het CBS.

Media citeren het CBS dat ‘de crisis en daarmee samenhangende bezuinigingen’ als oorzaak noemt voor de stijgende schulden. De cijfers van het CBS laten echter zien dat de totale balans van de lokale overheden uitkomt op een negatieve 15,5 miljard euro, niet 70,5 miljard.

Tegenover schulden staan ook vorderingen. Die hebben de overheden nog niet in keiharde euro’s in kas, maar moeten boekhoudkundig gezien wel meegerekend worden. Dat neemt niet weg dat ook 15,5 miljard euro in de min niet gezond is voor de lokale financiën.

Het zwaarst gedupeerd zijn de gemeenten. De totale schulden zijn ruim 52 miljard euro. Na verrekening van de vorderingen staan de gemeenten ruim 24,6 miljard euro in de min. De provincies staan er beter voor en houden ruim 14,5 miljard euro over.

Bron: CBS.

Schulden lokale overheden

Blijkbaar hebben de zware bezuinigingsoperaties die gemeenten uitvoeren weinig positief effect op de lokale financiën. Dat zou betekenen dat de gedecentraliseerde taken met dusdanig minder budget zijn overgeheveld van Rijk naar gemeenten, dat deze nu tegen oplopende schulden aankijken.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Waag Society (cc)

Feit of fabel: Groeiende overheid

, door

ACHTERGROND - Halbe Zijlstra (VVD) zei vorige week in Buitenhof dat ‘de overheid de afgelopen jaren nog steeds gestegen [is] ondanks bezuinigingen.’

Dat is een…

 

maar…

Wij bakenen ‘groei van de overheid’ af tot groei in uitgaven en groei in aantal mensen dat voor de overheid werkt.

Kijken we naar de uitgaven van de overheid* dan lijkt de bewering van Zijlstra te kloppen. De overheidsuitgaven zijn de afgelopen tien jaar bijna ieder jaar (op 2011) na gestegen. De uitgaven stijgen de laatste drie jaar wel minder hard dan tussen 2000 en 2009. De overheid gaf in 2012 300 miljard euro uit.

Het geeft echter een beter beeld om de uitgaven per jaar af te zetten tegen het bbp, omdat dan ook rekening wordt gehouden met de groei van de economie. Dat geeft een genuanceerder beeld, tussen 2009 en 2011 dalen de overheidsuitgaven afgezet tegen het bbp. In 2012 is dit percentage weer licht gestegen. De overheidsuitgaven bedroegen in 2012 50% van het bbp, in 2002 was dit nog 46%.

Hoe zit het met het aantal mensen dat voor de overheid werkt?

Het CBS houdt bij hoeveel mensen er werken in de verschillende sectoren in Nederland. We kijken naar de sectoren: ‘openbaar bestuur en overheidsdiensten’ en ook naar de sector ‘zorg’, omdat de discussie gaat over de verzorgingsstaat.  We rekenen hier in arbeidsjaren (fte).

Foto: cc Wikimedia Commons Grondwet 1814

Willem’s wetten

, door

ACHTERGROND - Een monarch regeert over de ambtsperiode heen. Het ‘Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz. zal nog voor jaren in onze wetgeving terug te vinden zijn. Hoe groot het aantal wetten en besluiten zal worden met de aanhef ‘Wij Willem Alexander, etc.’, hangt af van de ambities van de kabinetten die onder zijn bewind het koninkrijk zullen besturen.

Op basis van Sargasso’s onderzoek naar de niet te stuiten aanwas van overheidregelingen, valt te verwachten dat de nieuwe koning heel wat te ondertekenen krijgt. Waarmee het aantal wetten en besluiten dat de naam Willem in de aanhef heeft explosief zal toenemen.

Nu gelden er slechts 35 wetten en besluiten, die beginnen met ‘Wij Willem, etc’. De oudste dateert van 12 december 1813, de ‘jongste’ van 21 juli 1890.  Van Willem I bestaan nog 19 geldende regelingen, van Willem II slechts één en van Willem III zijn 15 regelingen nog geldig.

Als eigentijds vorst zou koning Willem Alexander het kabinet kunnen bewegen tot het afschaffen van oude en achterhaalde wetten. Hij kan het kabinet adviseren daarbij eigentijdse middelen in te zetten, naar voorbeeld van België, waar het publiek wordt ingeschakeld om oude wetten op te ruimen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Vorige Volgende