Bourdieu meten

Wie als kind genoeg naar Mozart luistert, wordt vanzelf rijk en succesvol. Dat is één van de conclusies die je kunt trekken uit het werk van de Franse socioloog Pierre Bourdieu,  al decennia lang een van de meest geciteerde denkers over cultuur. Door te investeren in culturele kennis, door ‘cultureel kapitaal’ te verwerven, kun je aan andere mensen met cultureel kapitaal laten weten dat je bij hen hoort. Omdat er een correlatie is tussen cultureel en economisch kapitaal, vergroot je door naar Mozart te luisteren dus je kansen ook op andere markten. Dat is allemaal aardig gezegd, en het heeft dus al menige vaderlandse cultuurwetenschapper geïnspireerd, maar is het ook waar?

Door: Foto: thierry ehrmann (cc)
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Romana Vrede is zwart…vooral zwart

, door

COLUMN - We trappen de week af met een gastbijdrage: een column van Liza Leistra.

Op een verjaardag van mijn vader, kort na de eeuwwisseling, waren wat vrienden aanwezig die net als hijzelf Nederland nog volkomen wit hebben gekend. De generatie 1920 en daar omtrent. Mensen die tijdens een sporadisch bezoek aan Amsterdam niet konden wennen aan zoveel zwart om hen heen. Het waren geen racisten, maar toch ontsproten bij tijd en wijle de meest vreemde gedachten en uitlatingen aan hun brein.

Friezinnen

Mijn vader was een belezen mens, doctorandus sociale geografie, bereisd en verre van bekrompen. Toch maakte hij zich druk over de houdbaarheid van lange blonde Friezinnen, het type vrouw dat hij het liefste zag. Hij gruwde van het idee, dat de Nederlandse bevolking ooit wellicht volledig mokkakleurig zou worden. Een kleur die hij overigens zelf behoorlijk benaderde, omdat hij zoveel in de tuin werkte.

Als jongeman, toen zijn haar nog zwart was, werd hij vaak aangezien voor Zuid-Europees, wat hij zelf verklaarde als de invloed van de Spaanse overheersing. Hij trouwde ooit met zo’n Friezin en maakte er van mij daarom ook een. Van mij mocht zijn toekomstangst direct gerealiseerd worden, want net als mijn moeder viel ik ook op donkerkleurig schoon.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Waan van de dag

Kinderen alleen naar huis laten lopen? Dan komt de politie wel even bij je langs

, door

In de VS is het al zo ver:

The police asked for the father’s ID, and when he refused, called six patrol cars as backup. Alexander went upstairs, and the police called out that if he came down with anything else in his hand “shots would be fired,” according to Alexander. (They said this in front of the children, Alexander says.) Soon after, a representative from Montgomery County Child Welfare Services came by and required that the couple sign a “safety plan” promising not to let the children go unsupervised until the following week, when another CPS worker would talk to them. At first, the dad refused, but then the workers told him they would take the kids away if he did not sign.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Op zoek naar een nieuwe autoriteit

, door

RECENSIE - De psycholoog Paul Verhaeghe zoekt een nieuwe invulling van autoriteit.

Sinds de jaren zestig in de vorige eeuw zijn allerlei vormen van autoriteit -kerk, staat, ouderlijk gezag- in het ongerede geraakt. Dat er niets voor in de plaats is gekomen zorgt echter voor allerlei conflicten, een zekere mate van maatschappelijke ontwrichting, en een hoop onzekerheid. Aldus de psycholoog en psychoanalyticus Paul Verhaeghe in zijn deze week verschenen boek  Autoriteit. Het afscheid van traditionele autoriteiten zoals de pater familias, de religieuze leider, of de alwetende leraar heeft een gat geslagen in de regeling van de onderlinge maatschappelijke betrekkingen. In de opvoeding veroorzaakt dat veel ongemak en misverstanden. “Leerkrachten klagen dat ouders geen welopgevoede kinderen afleveren, ouders klagen dat de school hun kinderen geen discipline bijbrengt.” Opvoeding kan niet zonder autoriteit. Het grote misverstand is dat je kinderen op jonge leeftijd niet met autoriteit hoeft te confronteren. Kleuters mogen alles tegenwoordig, schrijft Verhaeghe, maar de onhandelbare tieners die daaruit voort komen worden streng aangepakt en als dat niet lukt sturen we ze naar de psychiater. Volgens hem is het veel logischer kinderen op jonge leeftijd grenzen te stellen, zodat ze zichzelf in de puberteit ook beter in de hand hebben als ze los gaan komen van het ouderlijke gezag.

Foto: Life Mental Health (cc)

Jongens zijn niet gebaat bij zelfontplooiing

, door

ACHTERGROND - Als we de toename van ADHD bij jongens een halt willen toeroepen, dan moeten we het individualisme aanpakken – te beginnen bij de veel te lange schooltijd, stelt Angela Crott in haar proefschrift ‘Jongens zijn ’t. Van Pietje Bell tot probleemgeval’.

Het maatschappelijk onbehagen dat de laatste tien jaar het maatschappelijk debat beheerst, is volgens de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO) een ‘veelkoppig monster’. Het ziet er voor iedereen anders uit, waardoor het moeilijk is de vinger te leggen op de precieze oorzaak en omvang ervan.

Dit maatschappelijk onbehagen wordt mede gevoed door het onbehagen van de jongen. Het werd voor het eerst aangewakkerd in 1967 toen het onbehagen bij de vrouw werd verwoord door feministe Joke Kool-Smit in haar beroemde artikel in De Gids. Volgens Kool-Smit moesten vrouwen in de maatschappij participeren. Alleen buiten het gezin kon de vrouw zich ontplooien, zelfstandig zijn en macht krijgen. Ze pleitte voor een herverdeling van de macht: de ‘diensten’ binnen en buiten huis moesten eerlijk verdeeld worden tussen man en vrouw. Dat pleidooi werd niet opgepikt door de man.

Om te zorgen dat de man in de toekomst zijn zorgend vermogen zou aanboren, werd de jongen erop aangesproken. Deze liep echter ook niet over van enthousiasme. In 1992 verscheen een brochure voor jongens over (zelf)zorg dan wel zorgzelfstandigheid: Jongens als superman. In de brochure wordt met de hulp van ‘Roeland de Redder’ getracht jongens van twaalf tot achttien jaar warm te maken voor ‘zorgen voor jezelf en anderen’. Jongens hadden echter grote moeite zich te vereenzelvigen met deze ‘held’, die geen zwaard maar een theedoek hanteerde.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Martin Cathrae (cc)

Rauw voedsel en gezondheidsmythes

, door

COLUMN - Een lang kind is gezond en kinderen die een ander dieet hebben dan aardappelen, gekookte groente en een stuk vlees worden mishandeld. Dat is de samenvatting van de hetze rondom de documentaire Rauwer en de aandacht bij oa Pauw en Witteman.

De nuance is ver te zoeken in deze publieke discussie. Iemand geeft zijn zoon afwijkend voedsel, de arts vindt hem te klein en dus is er sprake van kindermishandeling. Was het leven maar zo simpel.
Maar daarmee komt de echte discussie over voedsel, gezondheid en opvoeding natuurlijk niet goed op gang. Dus bij deze een poging.

Twee zaken op voorhand. Ten eerste ken ik niet exact het dieet dat Francis Kenter haar zoon geeft. Het is dus lastig te beoordelen of er al dan niet toch tekortkomingen in zitten. Ten tweede is het belangrijk om te weten dat mijn dagelijks voedsel sinds anderhalf jaar voor ongeveer driekwart bestaat uit rauw voedsel en dat ik me daarbij erg goed voel.

Laten we eens beginnen met de groeicurve. De in Nederland gehanteerde groeicurve is een statistische verdeling van de jeugd van de afgelopen jaren. Iemand die nu opgroeit hoort te passen binnen de lijnen van de afgelopen jaren, want dat is immers de norm.
Die groeicurve (met daarin uitspraken over lengte en gewicht) zegt echter helemaal niets over gezondheid. En de uitspraak dat “beter voedsel” leidt tot langere (en zwaardere) mensen is dubieus. Het zou beter zijn om aan te geven dat de beschikbaarheid van voldoende voedsel met vooral ook veel bouwstoffen en energie er in leidt tot langere mensen. Maar dan hebben we het nog steeds niet over de gezondheid.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zomercollege | Wat is er mis met ons voedselsysteem?

, door

In Midden-Nederland zijn de schoolvakanties alweer begonnen. Dat betekent voor de ouders onder u: 24 uur per dag de kinderen om je heen. En nu niet schijnheilig beweren dat het zo leuk is, stiekem verlangt u nu al terug naar uw collega’s die niet om de minuut ruzie maken of om een ijsje jengelen. Met een beetje pech (en dat heeft u) zijn ze ook nog eens zo mondig als bovenstaand ventje. Enwel daarom trapt de 10-jarige Birke Beahr de Sargasso Zomercollege’s af. Vertel eens Birke… wat is er mis met ons voedselsysteem? Gaat papa alvast de BBQ aanmaken.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Moeders maken kinderen gek van geluk.

, door

Quote van de Dag, logo“Was het vroeger zo dat met name moeders het belangrijk vonden dat hun kind een goede baan en voldoende geld had, nu willen ze dat hun kind gelukkig is“.

Zo verklaart sociaal psycholoog Hans van de Sande de 13 procent jongeren onder de 21 jaar, die de eerstelijnspsycholoog bezoeken, zegt de Telegraaf.

Wat wordt hiermee gesuggereerd? Moeders maken hun kinderen gek van geluk? Was carrièredrang vroeger een uitstekende therapie? Of hielden psychologen vroeger de statistieken van hun bezoekers niet bij?

Volgende