Dit is een gastbijdrage van Ingo Piepers. Hij is militair deskundige en heeft de wetmatige onvermijdelijkheid van het ontstaan van (grote) oorlogen bestudeerd. Met enige regelmaat laat hij op Sargasso zijn licht schijnen op internationale militaire conflicten en/of ontwikkelingen. -- Update: Ingo is inmiddels associated blogger. Daarom staat dit stuk nu onder zijn eigen naam -- Ik werd vandaag 'getroffen' door een foto van de secretaris-generaal van de NAVO - onze eigen Jaap - op bezoek in Georgië. Handen in de zak, grimmig en vastberaden kijkend. Hij deed mij aan Rumsfeld denken. En dat is geen compliment. Zo ken ik hem namelijk niet. Voor alle duidelijkheid: ik ken hem ook niet, maar tot op heden maakte hij op mij een andere indruk, dat is wat ik bedoel. Deze foto riep bij mij de vraag op in hoeverre je als - bijvoorbeeld - secretaris-generaal van de NAVO nog in staat bent om onafhankelijk te denken en te handelen. Kan dat nog wel? Of wordt denken en handelen dan bepaald door de funtie die moet worden vervuld. Met andere woorden door de organisatiebelangen die moeten worden nagestreefd. De vraag stellen is - zeker in het geval van Jaap - ook de vraag beantwoorden. Ik denk (volgens mij onafhankelijk) dat de denkruimte van Jaap (en niet zo zeer van de secrtetaris-generaal van de NAVO, want die staat vast) wordt beperkt door de rol die hij geacht wordt te vervullen (leiders - in tegenstelling tot managers - willen daar nog wel eens van afwijken). En dat is verontrustend, want dat betekent niet veel goeds. De NAVO is een belangrijke aanjager geworden van een nogal verontrustende grootmachtdynamiek die in toenemende mate de kop op steekt. De NAVO - bij monde van de Hoop Scheffer - doet namelijk nogal krasse uitspraken.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
De journaliste Claire Billet ging voor het tv-station France 24 embedded bij de (vrouwenmeppende) Taliban in Afghanistan. Ze mocht o.a. een nachtelijke aanval op een Afghaans checkpoint filmen. Wat vooral opvalt is het gemak en de rust waarmee deze fundamentalistische strijders zich door het land bewegen. De strijders maken grappen en rijden de ochtend na hun aanval doodleuk langs het smeulende checkpoint waar een paar uur daarvoor drie Afghaanse politiemannen het leven lieten. De Taliban hadden die nacht geen slachtoffers maar het scheelde een haar of de Amerikaanse luchtmacht had de kale akker van waaruit de Westerse journaliste de aanval filmde met een lading clusterbommen omgeploegd. Achteraf vraagt een Taliban aan haar “why did you run?” ze antwoordt: “because I was afraid”. “We are human beings too, we didn’t run…” zegt de fedayeen strijder kritisch kalmpjes.. De fedayeen zijn zelfmoordstrijders. De engelstalige reportage treft u hier. Voor wie frans verstaat is hier een sneller ladende versie, de aanval begint op 6min30sec, maar in feite is het beeldmateriaal van relaxte Taliban vooraf en achteraf interessanter. Hoe deze opmerkelijke reportage tot stand kwam leest u hierrr.
Billet toont veel moed en vakvrouwsschap met deze reportage. De Taliban informeerde Billet pas op het allerlaatste moment wat ze gingen aanvallen, in dit geval was het een checkpoint aan de weg Kandahar-Kabul. Hoe zouden de reacties zijn geweest als Billet een dodelijke aanval op Franse troepen had gefilmd?
Pakistan is oorlogsgebied omdat de VS opnieuw de regels aanpast en de Russen lopen te kloten in Georgië. Recent maakten we een overzicht van de jaartallen waarin ieder land van de wereld voor het laatst bij een oorlog of gewelddadig conflict betrokken was. Dat overzicht moeten we dus binnenkort weer bijstellen. Maar het toont wel aan het overzicht relevant is. Daarom wilde ik u dit overzicht in andere vorm ook graag aanbieden. Onze huisvisagist Crachàt heeft zich uitgeleefd en de gegevens verwerkt in een kaart. Direct zichtbaar is dat het heel ongezond is om onder 30 graden noorderbreedte te leven.
Met dank aan de volgende reaguurders:
Bismarck, Chinaman, su, Loupe, Arjen Kamphuis, Blammeke, m44, MT, Martijn ter Haar, prometeus, Harry, MT, Napoleon, Jan, Yevgeny Podorkin, hemaworstje, timjim, Spuyt12, Chiel, vanderF, pr, FHP, Faust, larie, HansR en Spees.
Crowdsourcing optima forma.
Claimer: landen met actieve betrokkenheid bij een oorlog of een significant gewelddadig conflict
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Elke week maakt GeenCommentaar ruimte voor een artikel van de satirische website de Speld! Nieuws zonder de ‘feitish’ van de reguliere media.
De succesvolle rapper Speak gaat een tour door West-Europese landen maken om zijn vredesboodschap verder te verspreiden. Op 21 oktober zal tevens zijn hit ‘Stop the War’ uitkomen bij BMG Ariola. Speaks combinatie van stoere sportwagens en vredesboodschappen hebben hem tot één van de invloedrijkste popmuzikanten van Oost-Europa gemaakt. Bij zijn bezoek aan Nederland eind oktober zou het publiek weleens en masse kunnen vallen voor zijn politieke hit.
Dit is een gastbijdrage van Ingo Piepers. Hij is militair deskundige en heeft de wetmatige onvermijdelijkheid van het ontstaan van (grote) oorlogen bestudeerd. Met enige regelmaat laat hij op Sargasso zijn licht schijnen op internationale militaire conflicten en/of ontwikkelingen.
— Update: Ingo is inmiddels associated blogger. Daarom staat dit stuk nu onder zijn eigen naam —
Robert Gilpin beschrijft in zijn boek War & Change in World Politics, aan de hand van uitvoerig historisch onderzoek, dat grootmachten een typische levenscyclus bezitten, en dat mede daardoor de (relatieve) machtsposities van Grootmachten niet statisch zijn. In het Internationale Systeem is hierdoor hooguit sprake van een tijdelijk machtsevenwicht. Aan de machtsontwikkeling van staten liggen volgens Gilpin een reeks interne en externe factoren ten grondslag.
Door deze machtsdynamiek van grootmachten wordt een systeemoorlog vroeg of laat onvermijdelijk, dat was in ieder geval sinds 1500 het geval, het ‘moment’ waarop een Europees statensysteem tot stand was gekomen. Tijdens een dergelijke systeemoorlog worden de ‘kaarten’ opnieuw geschud, in overeenstemming met de ‘nieuwe’ machtsverhoudingen in het Internationale Systeem. Inzet van een systeemoorlog is de ‘besturing’ – volgens welke regels en met welke instituties – van het Internationale Systeem.
Volgens Gilpin is voorafgaande aan een systeemoorlog, veelal sprake van drie precondities. Ten eerste is er sprake van een intensivering van conflicten tussen staten als gevolg van wat hij noemt de “beperking van ruimte en mogelijkheden”; de relaties tussen staten worden steeds meer een ‘zero-sum game’, waarbij winst voor de een verlies voor de ander betekent. De tweede preconditie betreft een verandering van perceptie en is in hoge mate psychologisch. Het is de perceptie dat een fundamentele historische verandering op komst is, en het gevoel bij een of meer grootmachten dat tijd tegen hen werkt, en dat problemen door middel van de aanwending van geweld – bijvoorbeeld door preventieve oorlog – moeten worden opgelost, zolang het voordeel nog aan eigen zijde is. Tenslotte, de derde preconditie voor een systeemoorlog is volgens Gilpin, dat gebeurtenissen aan menselijke controle ontsnappen, bijvoorbeeld door de emoties van besluitvormers, en het menselijke onvermogen om de effecten van (re)acties goed in te schatten. In het beleid – vooropgesteld dat hier überhaupt sprake van is – en het gedrag van de VS en van Rusland kunnen deze precondities worden herkend. Acties krijgen in toenemende mate een ‘ieder voor zich’ gehalte. Overigens het ‘loslaten’ van vertrouwde structuren – zoals de EU en de NAVO – zoals recentelijk aangekondigd door onze minister van Buitenlandse Zaken Verhagen, past ook bij deze preconditie. De neoconservatieve agenda van een aantal prominente Amerikaanse denkers (en helaas ook doeners) past bij de preventieve *mindset* behorende bij de tweede preconditie. Het is duidelijk dat McCain hier ook aanzienlijk meer last van heeft dan Obama. Dat gebeurtenissen momenteel de menselijke controle ontglippen blijkt niet alleen in Irak – een oorlog o.a. bedoeld om het terrorisme aan te pakken, maar met een reeks evidente averechtse effecten -, maar bijvoorbeeld ook in Georgië, waar een ‘doordachte’ actie van Georgië resulteerde in een disproportionele reactie van Rusland en een verdere verdeeldheid tussen Westerse staten.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Vreemd bericht in de Telegraaf van gisteren:
“De Nederlandse inlichtingendienst AIVD heeft de afgelopen jaren een ultrageheime operatie laten uitvoeren in Iran met als doel infiltratie en sabotage van de wapenindustrie in de islamitische republiek.
De als uiterst succesvol omschreven operatie is onlangs stopgezet in verband met plannen voor een ophanden zijnde Amerikaanse luchtaanval op Iran.”
Er zijn nu drie mogelijkheden. De eerste is dat de Telegraaf volledig verkeerd is geïnformeerd en de betrouwbare informant toch niet zo betrouwbaar bleek. Nu kan je de nodige kanttekeningen zetten bij de journalistieke praktijk van de Telegraaf, maar in dit soort zaken gaan ze toch vast niet over één nacht ijs.
De tweede mogelijkheid is dat de informant wel echt is, maar dat de informatie niet goed doorgekomen is of anders te duiden is. Daar is dan verder lastig iets over te zeggen.
De derde mogelijkheid is echter zowel mogelijk als ernstig en dat is dat de informatie correct is. Laten we dit scenario even nader uitwerken om de implicaties daarvan goed te kunnen overzien.
De geruchten als zouden de VS of Israël een reden zoeken om Iran aan te vallen circuleren al meer dan twee jaar. Ook hier hebben we daar regelmatig over gesproken. Er van uitgaande dat de geruchten een grond hebben, is het te verwachten dat dit nog gaat gebeuren voordat Bush president af is. Want dat zou passen in het “grote” PNAC plan en dat kan je niet aan je eventuele democratische opvolger overlaten. De verkiezingen zijn al over twee maanden, dus haast is geboden. Zeker als ze hiermee ook nog de verkiezingen zelf willen beïnvloeden.
Maar dan de Nederlandse betrokkenheid. Het feit alleen al dat de AIVD actief zou zijn in Iran om aldaar zaken te saboteren, is op te vatten als een oorlogsdaad. En zelfs als je dat niet zo ziet, dan kan je er niet omheen dat met deze ontwikkeling (indien waar) de Nederlandse regering op de hoogte is van de plannen van de VS en daarmee ook medeplichtig als die uitgevoerd worden.
En daarmee komen we dan weer in het Irak verhaal van 2003 terecht. Ook daar zijn we gewoon gaan meevechten en wil het CDA tot op de dag van vandaag niet laten weten hoe dat nou gekomen is.
De kwestie Iran kwam in april nog voorbij in de Tweede Kamer. En toen liet Verhagen weten niet te wachten op een motie die militair ingrijpen blokkeert. Vanuit deze ontwikkeling geredeneerd lijkt me dat inderdaad begrijpelijk. Dat had hem namelijk met terugwerkende kracht een probleem opgeleverd. De grote vraag is wanneer Nederland dan met deze actie is begonnen en welke afspraken daarover zijn gemaakt.
Lijkt me duidelijk dat wanneer er inderdaad over enkele weken een aanval plaats vindt er reden is om Balkenende en Verhagen (en wie er nog meer van wist) voor het gerecht te dagen wegens medeplichtigheid aan het voeren van twee onrechtmatige oorlogen.
Het minste wat ik nu verwacht zijn kamervragen maandag a.s. wanneer de kamerleden terug zijn van reces.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.