Steeds meer privaat geld naar universiteiten

Universiteiten in Nederland zijn voor hun inkomsten stuk voor stuk voor meer dan 10 procent afhankelijk van privaat geld. Dat blijkt uit een onderzoek van de Algemene Rekenkamer. In totaal harkten de dertien Nederlandse universiteiten in 2009 liefst 1,1 miljard euro binnen aan geld dat niet van de overheid kwam en dat bedrag stijgt sindsdien door. Volgens de rekenkamer kregen in 2009 de Nederlandse universiteiten tussen de 44 en 188 miljoen euro - 10 tot 26 procent van de jaarinkomsten - binnen uit de zogenoemde ‘derde geldstroom’. Daar vallen, naast opbrengsten uit speciale cursussen aan derden, ook de opbrengsten onder van specifiek onderzoek in opdracht van overheden, instanties en bedrijven zoals Philips. Uit een aantal recente jaarverslagen van verschillende universiteiten blijkt dat het aandeel van privaat geld alleen maar toeneemt.

Door: Foto: marie-ll (cc)
Foto: Marco Derksen (cc)

Bemoeizorg werkt

, door

ACHTERGROND - Duizenden mensen leven in zorgwekkende omstandigheden, maar krijgen geen ondersteuning omdat ze elke vorm van zorg vermijden. Bemoeizorgteams proberen dat te veranderen. Zij zoeken mensen op en bieden actief hun hulp aan, maar werkt het ook?

Hij is een bekende verschijning voor degene die ‘s ochtends wel eens door het stadspark van een grote stad fietst: de verwarde, wat vermagerde man die je schuchter vanonder een dekzeil aankijkt, met argwanende ogen en een hoofd vol geklitte haren. En veel mensen kennen in eigen stad of dorp wel een buurtgenoot, waar het onkruid in de voortuin tot aan de eerste verdieping reikt en de lege kratten pils, een winkelwagen en een fiets, zonder voorwiel, op de betegeling door elkaar op de grond liggen. Maar wat weten we eigenlijk van deze mensen? Waarom leven zij in vaak kommervolle omstandigheden en zouden ze het op prijs stellen als je ze hulp aanbiedt? De bemoeizorg meent van wel.

Bemoeizorg helpt!

Al ruim twintig jaar bestaan er in Nederland bemoeizorgprogramma’s voor mensen die ondanks hun beroerde levensomstandigheden geen contact hebben met de reguliere hulpverlening zoals de geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg of het maatschappelijk werk. In deze programma’s worden cliënten opgezocht door bemoeizorgers nadat er een melding is gedaan door bijvoorbeeld familie, buren of woningbouw. Bemoeizorgers verlenen vervolgens laagdrempelige, praktische hulp in de eigen leefomgeving van cliënten. Met als doel hen na een aantal maanden door te kunnen verwijzen naar reguliere voorzieningen.

Foto: seeingimonkey (cc)

Rammelende zaadleiders?

, door

ACHTERGROND - Een studie in IJsland heeft aangetoond dat mannen die op latere leeftijd kinderen krijgen, meer mutaties doorgeven aan hun nageslacht. Met een verhoogde kans op bijvoorbeeld autisme of schizofrenie als gevolg.

Steeds meer vrouwen willen carrière maken voordat ze aan kinderen gaan denken. Jarenlang voelt het voor velen alsof ze alle tijd hebben om aan zelfontplooiing te doen en gewoon een leuke tijd te hebben. Maar dan zijn daar opeens die spreekwoordelijk rammelende eierstokken. Het is algemeen bekend dat de kans op een gezonde baby afneemt als de moeder richting veertig gaat. Voor mannen is dit anders, zij kunnen tot op late leeftijd vader worden. Maar is dit werkelijk zonder risico’s?

Een recente in Nature gepubliceerde studie onder een groep IJslandse ouder-kind-trio’s toont aan dat de leeftijd van de vader bij de conceptie gevolgen heeft voor het aantal nieuwe mutaties in het nageslacht. Mutaties zijn veranderingen in de volgorde van de nucleotiden, de bouwstenen van ons DNA. De nucleotidenvolgorde bepaalt welke eiwitten gemaakt worden en is dus cruciaal voor het goed functioneren van ons lichaam. Sommige mutaties hebben geen merkbare gevolgen. Andere mutaties kunnen nuttig zijn voor de evolutie van een soort: door veranderingen raakt een soort mogelijk beter aangepast aan de omgeving. Als een nieuwe eigenschap de overlevingskansen vergroot, zal dit tot selectie voor die mutatie leiden. Maar een mutatie kan ook nadelige gevolgen hebben wanneer het eiwit waarvoor de DNA-nucleotidenvolgorde waarin de mutatie zich bevindt codeert, niet meer goed functioneert of zelfs niet meer gemaakt wordt.

Foto: copyright ok. Gecheckt 26-09-2022

De gekleurde PVV-stemmer

, door

PVV-stemmers zijn ontevreden blanke mannen en vrouwen. Toch? Fout! Er stemmen ook veel migranten op de partij. Shashi Roopram onderzocht waarom – onder Surinaamse Hindoestanen – en vond een verrassend antwoord.

Marokkaan? Dan stem je links, waarschijnlijk PvdA. Hetzelfde geldt als je Turks, Surinaams of van een andere etnische minderheid bent. Dat is de overheersende opvatting over de politieke oriëntatie van migranten in Nederland, zowel in de maatschappij als in de wetenschap. Maar klopt dat wel? Twee jaar geleden voerde Shashi Roopram (30) campagne voor de PvdA in Den Haag en kwam hij erachter dat veel Surinaamse Hindoestanen die hij tegenkwam van plan waren PVV te stemmen. Op een goede dag sprak Roopram een moslim van Surinaams Hindoestaanse afkomst die zei dat hij te veel last had van Turken en Marokkanen in de buurt. Toen Roopram hem confronteerde met het feit dat hij zelf islamitisch was, zei hij dat Wilders het niet over hem had als die tegen moslims ageerde. ‘Dat was echt een trigger voor mij, ik wilde begrijpen waarom mensen zo dachten,’ zegt Roopram. En dus schreef hij voor zijn researchmaster een paper over Surinaams Hindoestaanse PVV-stemmers, dat vandaag gepresenteerd wordt tijdens de KIESkleurig conferentie in Den Haag.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Blonde joyriders zijn grappig.

, door

Culturele antropologie op Zondag (CoZ): Hoe een tweejarige joyrider de lezers van het AD te kakken zet.

Via onze collega van Stroomopwaarts stuitten we op fraai voer voor culturele antropologen. Eén komkommernieuwtje leidde tot opmerkelijke verschillen in de lezersreacties. Het Algemeen Dagblad berichtte op 25 juni: “Een 2-jarige peuter heeft vandaag in Haarlem de auto van zijn vader de sloot in gereden. Dat maakte de politie bekend. Het incident gebeurde aan De Bazellaan”.

Het artikel werd geïllustreerd met een blond ventje dat wat rommelde met de autosleutel. Het AD voegde een lezerspoll toe. Wat vonden de AD-lezers van dit nieuws? Fascinerend gaf 3% aan. Grappig 53% , hartverwarmend 3%, ergerlijk 14%, beangstigend 25%. deprimerend 2%, waren de overige resultaten.

Het nieuws was overgenomen van het ANP. Het is komkommertijd dus een AD-journalist had tijd voor nader onderzoek. De volgende dag verschenen in het AD de details:

“Het is een handenbindertje, die kleine dondersteen Naoufel Asbihi uit Haarlem. Toen zijn vader gistermiddag even niet oplette, reed de nog geen 3 jaar oude peuter de auto van pa de sloot in. Het gebeurde gistermiddag bij hun flat aan de De Bazellaan in Haarlem”.
Nu ging het artikel gepaard met een foto van de met donkere krullen getooide Naoufel. En wat vonden de AD-lezers nu van het nieuws? Fascinerend 1%, grappig 38%, hartverwarmend 2%, ergerlijk 52%, beangstigend 4%, deprimerend 2%.

Foto: Uitvinder E. Koers heeft een apparaat uitgevonden, waarmee een was in vijf minuten kan worden gedaan. Gebruik ervan kost minder zeep en minder moeite. Koers en zijn vrouw demonstreren buiten op het gras deze eerste "pompwasmachine". Bij dit machientje, dat op een teil met fietspomp lijkt, wordt het zeepsop door de was geslagen i.p.v. zoals […] copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Komt alles dan toch nog goed?

, door

Waarin de auteur zijn vreugde uitspreek over de uitkomsten van een onderzoek waaruit blijkt dat de Nederlander – en dan met name de Nederlandse huisvrouw – meer luiert.

Nederland is luier geworden, lees ik, forenzende kosmopoliet, in De Spits. “Met name huisvrouwen hebben de afgelopen twee jaar meer tijd in hun slaapkamer doorgebracht,” staat in de inleiding van het stukje. Besteedt per dag 113 minuten meer in bed dan in 2010. Dat is bijna twee uur meer. De Nederlandse huisvrouw is depressief, denk ik in eerste instantie. De recessie hakt erin. Het is crisis. Hun mannen moeten harder werken. Zij doen juist minder. Alle levensvreugde wordt eruit gezogen. De Nederlandse huisvrouw rest niets dan vroeg naar bed gaan en veel slapen.

Maar dat is niet het geval. “Nederlanders slapen niet alleen langer, vooral ook andere activiteiten in bed zijn toegenomen.” En met die andere activiteiten wordt niet de oudste beweging der wereld bedoeld en alles wat daar bij komt kijken, maar televisiekijken, smartphonegebruik en lezen.

Het is zo dat er minder mensen met een betaalde baan zijn en dat de mensen die wel een betaalde baan hebben meer werken en bovendien langer reizen (de auteur van dit stukje is daar een vrij extreem voorbeeld van, na jarenlang vier dagen per week op z´n janboerenfluitjes te hebben gewerkt met reistijden van een kwartier op de fiets, moet hij het nu doen met vijf dagen per week werken en drie uur reizen per trein per dag, wat overigens zeer redelijk te doen is tot nu toe, met de vertragingen valt het wel mee en het aardige is, tegenwoordig krijg je te horen waarom een trein vertraging heeft, wat tot zinnetjes kan leiden als: “Vanwege het ontbreken van de machinist in Enkhuizen hebben wij helaas 20 minuten vertraging opgelopen,” dus u begrijpt: ik vermaak me wel), maar de mensen die minder werken liggen niet depressief in bed hun tijd te verdoen. Integendeel, ze nemen het er van: “In tegenstelling tot werken en autorijden, lijkt het ‘ontspannen, niets doen, luieren en nadenken’ populairder te zijn geworden. Michel van Voort, directeur van onderzoeksbureau SPOT, vermoed dat de recessie ‘een belangrijke factor van invloed kan zijn’.”

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 01-11-2022

De kop uit het zand?

, door

Een tijdje geleden kwam een geleerde uit Delft in het nieuws, omdat hij meende dat er reden was om aan te nemen dat buitenaardse wezens de aarde wel eens aandeden. De natuurwetten maken dat vrijwel onmogelijk, en geloof in UFO’s geldt om die reden dan ook als pseudowetenschap.

De man sprak over UFO’s in zijn vrije tijd, maar gegeven zijn positie als medewerker van een wetenschappelijke instelling, meende de Delftse universiteit dat het toch beter was een begeleidingscommissie in te stellen (meer). Alleszins redelijk.

Voor een soortgelijk incident gaan we iets terug, toen een Nederlandse oudhistoricus schreef dat de Griekse ingenieur Archimedes met spiegels vijandelijke schepen in brand had gestoken. Als oudheidkundige moet hij hebben geweten dat het niet in de bronnen stond, en als academicus moet hij over voldoende ontwikkeling hebben beschikt om te weten dat dit in strijd was met de natuurwetten. Noch zijn universiteit, noch zijn collega’s zagen in deze verkondiging van pseudowetenschap echter reden een begeleidingscommissie in te stellen.

Het geval was te grotesk om verborgen te blijven. Omdat ik een laagdrempelige website beheer, kreeg ik er vragen over. Ik kan zo snel veertien mailtjes terugvinden van mensen die hun vertrouwen in de wetenschap waren kwijt geraakt.

Vorige Volgende