Closing Time | Venus in Furs

In 1870 publiceert Leopold von Sacher-Masoch zijn novelle Venus im Pelz, over een erotische relatie tussen de masochist Severin en zijn meesteres Wanda. Niet alleen zou het werk via Psychopathologia Sexualis (1886) van gerechtsarts Richard Kraft-Ebbing zijn doorwerking hebben in de psychologie; de vertelling werd ook een icoon van het fetisjisme, waar tal van populair-culturele uitingen op zijn gebaseerd. Zoals dit nummer van de Velvet Underground, hier uitgevoerd door bandlid John Cale.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Closing Time | I‘ll Be Your Mirror

, door

Art Brut, heet dat in de kunstwereld, ongeschoolde, primitieve kunst. Kunst met ruwe randjes, beetje kinderlijk op het doek gebracht, gemaakt door outsiders, autodidacten die zich weinig aantrekken van de regels, de mode of de trends: ze doen precies wat ze zelf willen. En dat kunnen ze heel gedreven, volhardend en hartstochtelijk doen. En zo kunnen ze soms behoorlijk afwijken van wat gangbaar is. Soms wordt hun werk dan ook ‘gek’ gevonden. Niet zelden dat er een psychische stoornis is bij de maker. Of een sociale. Maar dan wel een die kunst oplevert. Even voor de duidelijkheid, voordat ik mensen kwets: ik hou er van, van Art Brut. Van die primaire kleuren, van die kinderlijke beelden, van die tot in de hoekjes volgekrabbelde tekeningen, fascinerend.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Closing Time | Nico

, door

Christa Päffgen (1938–1988) had alles in zich om een wereldberoemd fotomodel en filmster te worden. Ze was lang, blond, gracieus, een klassieke schoonheid; mannen vielen voor haar als een blok. Ze deed fotoshoots voor modebladen als Vogue en Elle, een rolletje in Fellini’s La Dolce Vita (1959) kreeg een kind met de Franse acteur Alain Delon: kortom, ze was goed op weg om haar dromen waar te maken.

In het New York van 1965 koos ze voor een andere carrière, die van alternatieve rockzangeres. Ze leerde Andy Warhol kennen, zong als Nico een aantal nummers op de eerste plaat in van de Velvet Underground, verfde haar haar bruin, raakte verslaafd aan heroïne, begon een solocarrière en maakte een aantal experimentele avant-garde platen.

Laten we het er maar op houden dat je het moet horen om hetzij betoverd, hetzij voor altijd afgeschrokken te worden.

Op haar negenenveertigste brak haar excessieve drugsgebruik en bohemienne levensstijl haar op. Päffgen kreeg een hartaanval tijdens het fietsen, viel op haar hoofd, hield er een hersenbloeding aan over, werd verkeerd gediagnosticeerd met een zonnesteek, en overleed.

In 1995 verscheen de iets meer dan een uur durende documentaire Nico/Icon van Simone Ofteringer. Die is nog altijd de moeite waard:

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.