Kunst op Zondag | Tussen de oren

Kunst zit tussen de oren. Delen van de hersenen spelen een grote rol bij het maken van kunst en bij het waarderen van kunst. Al jaren onderzoeken wetenschappers hoe kunstenaars functioneren en hoe kunstliefhebbers kunst waarderen. De onderzoeksresultaten zouden nuttig kunnen zijn op gebied van onder andere de ontwikkeling van artificiële intelligentie, cultuureducatie en behandeling van diverse (geestes)ziekten. Wetenschappers van de Vanderbilt University in Nashville organiseerden een experiment waarbij muzikanten en mensen zonder muzikale training dezelfde creatieve opdrachten uitvoerden. De muzikanten bleken vindingrijker en overdachten informatie ook op een kwalitatief betere manier. Bij elektrische stimulatie van de linker dorsolaterale prefrontale cortex blijken  proefpersonen concrete schilderijen en foto’s mooier te vinden. De onderzoekers denken dat oordeelsvorming over abstracte kunst anders verloopt dan bij niet-abstracte kunst, omdat er andere hersengebieden bij betrokken zijn.

Adi Hoesle – Brainpainting

De Duitse kunstenaar Adi Hoesle en prof. dr. Andrea Kübler van de Universiteit van Würzburg ontwikkelden een apparaat dat gedachten vertaalt in schilderijen. Hier nadere uitleg over Brainpainting.

Filmpje bij Kunst op Zondag | Tussen de oren, van zondag 15 december 2013.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hersenhelften: Berlusconi versus Rede

Psychiater Iain McGilchrist verzet zich tegen het idee dat hersenhelften er niet meer toe doen. Vroeger werden allerlei gedragingen en hersenfuncties toegewezen aan de linker- of rechter hersehelft, maar tegenwoordig is die scheiding in ongenade geraakt.

In dit praatje vertelt hij met humor wat de verschillende helften dan zouden doen. De linker hersenhelft is volgens hem de Berlusconi van het brein, dus dat belooft wat. Het aardige van het praatje is dat McGilchrist de neurologie ook op een wat hoger plan trekt. ,,We have created a society that honors the servant, but has forgotten the gift.”

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Martijn Steenwijk – Brain at rest

In 2014 vindt de Brain Awareness Week plaats van 10 tot en met 16 maart. Onderdeel is ‘Hersenkunst, the art of neuroscience’, een wedstrijd voor hersenwetenschappers en technici om kunst te maken van hun dagelijks werk. Inzendingen kunnen hier worden gedaan.

Winnaar van 2012 was  Martijn Steenwijk van het VU medisch centrum met Brain at rest.

Filmpje bij Kunst op Zondag | Tussen de oren, van zondag 15 december 2013.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Sjoerd Vos – The Intergalactic Brain

In 2014 vindt de Brain Awareness Week plaats van 10 tot en met 16 maart. Onderdeel is ‘Hersenkunst, the art of neuroscience’, een wedstrijd voor hersenwetenschappers en technici om kunst te maken van hun dagelijks werk. Inzendingen kunnen hier worden gedaan.

Eén van de winnaars van 2013 was Sjoerd Vos ((Universitair Medisch Centrum Utrecht) met The Intergalactic Brain.

Filmpje bij Kunst op Zondag | Tussen de oren, van zondag 15 december 2013.

Adeline Pastor, prima ballerina bij het Aalto Ballet te Essen – Amazing Pirouettes

In een experiment werden 29 ballerina’s en 20 vrouwelijke roeiers rondgedraaid in een stoel en moesten aangeven hoe snel ze dachten dat ze nog aan het draaien waren van zodra de stoel stopte met bewegen. Hun hersenactiviteit werd in kaart gebracht op MRI-scans.

De danseressen bleken een veel betere kijk op de situatie te hebben. De ballerina’s met de meeste ervaring bleken zelfs resistent tegen het duizelen. Het doel is nu de specifieke hersenregio’s bij patiënten met chronische duizeligheid te onderzoeken, om van daaruit aan een behandeling te werken.

Filmpje bij Kunst op Zondag | Tussen de oren, van zondag 15 december 2013.

Volgende