Moslims op TV: Goedemorgen Nederland heeft nog een wereld te winnen

door Tayfun Balçik Het onderzoek 'Moslims op TV' houdt op een systematische wijze bij hoe ‘de moslims’ en/of de ‘de islam’ wordt geportretteerd op Nederlandse TV. In dit artikel maakt Tayfun Balçik een deel van de eerste resultaten bekend, met de focus op het WNL ochtendprogramma Goedemorgen Nederland. En om gelijk met de deur in huis te vallen: het ging bar weinig over moslims specifiek in de onderzochte periode. Corona en uiteraard de Black Lives Matter-beweging domineerden de agenda in Hilversum. In de periode van 1 tot en met 20 juni zijn er direct of indirect 50 ‘moslimberichten’ verschenen. Het leeuwendeel (39 berichten, 78% van het totaal) is als ‘negatief’ te kwalificeren. Nu heeft dat laatste onderwerp vele aanknopingspunten met waar wij naar kijken bij Moslims op TV.  Maar omdat BLM voornamelijk over anti-zwart racisme gaat, zijn de gegevens over BLM in dit artikel alleen meegenomen wanneer het kruiste met discriminatie en racisme door of tegen moslims, en wanneer BLM werd geagendeerd door mensen met een mogelijke moslimachtergrond. Over die intersecties zal later in dit artikel nog op worden ingegaan. Nu is het tijd om te kijken naar de stand van zaken met betrekking tot moslimnieuws in de afgelopen maand bij WNL Goedemorgen Nederland.

Door: Foto: Screenshots Goedemorgen Nederland via Republiek Allochtonië
Foto: Abhi Sharma (cc)

De welbespraakte moslim aan het woord

RECENSIE - © Uitgeverij Atlas Contact, boekomslag De halalborrel - Maurits Berger‘Als ik moet kiezen tussen Nederland en Marokko dan kies ik voor Nederland, en het mooie van Nederland is dat ik mag zijn wie ik wil zijn, en dat is moslim, dus de hoofddoek blijft op. Ga me niet vragen mij anders voor te doen alleen maar om mij aan te passen aan de smaak van de meerderheid.’

Aldus Hanan, een studente van de Leidse hoogleraar Maurits Berger. Ze had zojuist een aanvaring gehad met haar vader die graag had gezien dat ze haar hoofddoek af zou doen omdat ze anders nooit een baan zou vinden. Maar Hanan had dat voorstel afgewezen, met bovenstaande woorden. Berger vond haar altijd al ‘welbespraakt’ maar wat zij daar even kort samenvatte, ‘was in een notendop precies waar de nieuwe generatie van moslimse Nederlanders mee worstelt.’

Berger, hoogleraar ‘Islam en het Westen’, is duidelijk in zijn nopjes met zijn studenten. En in het bijzonder met de studenten die bereid waren om deel te nemen aan zijn kleine ‘Denktanks’ van moslims en niet-moslims, bedoeld om elkaar dieper te ondervragen. Daar zitten vooral welbespraakte moslims in, als we hem mogen geloven, en hij neemt ze mee naar allerlei avondjes en bijeenkomsten. Want de ondertitel van De Halalborrel, ‘de toekomst van de islam in Nederland’, is volkomen onjuist. Die toekomst, daar gaat het in dit boekje niet echt om; hooguit filosofeert Berger een beetje over dit onderwerp in de laatste pagina’s. Nee, een veel betere ondertitel zou zijn geweest: ‘de belevenissen van Maurits Berger in het islamdebat van de afgelopen 15 jaar’. Want het ware onderwerp van dit boekje is Maurits Berger. Hij over zijn voorbeeldige studenten, zijn gedachten bij het grote en kleine nieuws, zijn deelname aan formele bijeenkomsten van politie en justitie, aan discussieavonden, tv-programma’s en ga zo maar door. En natuurlijk zijn ontmoetingen met welbespraakte moslims.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Deense sociaaldemocraten voor nationalistisch immigratiebeleid

De Deense sociaaldemocraten hopen weer populair te worden door een nationalistisch migratiebeleid voor te stellen: moslimvrouwen moeten fulltime werken, alle kinderen krijgen op school varkensvlees aangeboden, een maximum aan niet-westerse bewoners in achterstandswijken en geen opvang voor nieuwe asielzoekers.

De fractievoorzitter is ook kritisch op de sociaaldemocraten in Nederland:

“Het is gewoon triest om te zien hoe slecht de PvdA het in Nederland doet. Ik hoop dat als ze hier komen kijken, ze het met mij eens zijn hoe je migratiepolitiek moet voeren.”

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Arabier & seculier

RECENSIE - © UItgeverij Boom, boekomslag Arabier en seculier van Eva Ludemann‘Toen ik dertien was begon ik over godsdienst na te denken en er over te lezen. Na een tijdje kreeg ik twijfels en begon ik me af te vragen of Allah eigenlijk wel bestond. Ik ging overal aan twijfelen maar zei niets, Ik durfde mijn gedachten nooit te uiten, tegen niemand. Mijn familie zou eindeloos tegen me tekeergaan en ik vertrouwde mijn vriendinnen niet. Ik was bang hoe mijn vrienden zouden reageren als ze mijn ware gedachten kenden; ik droeg nota bene de hijab (hoofddoek)! Mijn familie bleef ondertussen maar aan mijn hoofd zeuren, over de muziek waar ik naar luisterde, dat mijn kleren niet lang en wijd genoeg waren, het was nooit goed genoeg. Er was ook zo’n druk om niets te dragen waardoor ook maar één man naar mij zou kijken; ik was ervan overtuigd dat het mijn schuld zou zijn als ik door mannen lastiggevallen zou worden. Dat gebeurde toen ik achttien was, in een bus…’

Het is het relaas van Rula, uit Libanon. Na afloop van de aanranding in de bus was ze er heilig van overtuigd dat ze zélf schuld had, dat het door haar kleding kwam. Ze vertelde een vriendin wat er was gebeurd. En die vertelde hetzelfde.

Foto: walterw.a (cc)

Het (on)voorspelbare Nederland van Jan van de Beek

“Nederland zal een heel ander land worden”, voorspelt Jan van de Beek deze week in een interview met Wierd Duk in de Telegraaf, als er geen “ingrijpende maatregelen” worden genomen zoals het opzeggen van het VN-vluchtelingenverdrag en beperken van asielopvang uit niet-westerse landen. Van de Beek baseert dit inzicht op zijn voorspellingsmodellen over de bevolking in 2100:

“Aan het eind van deze eeuw zal ongeveer de helft van de Nederlandse bevolking uit (afstammelingen van) immigranten bestaan”

en

“eind deze eeuw [zijn er] nog maar zo’n acht miljoen Nederlanders die nakomeling zijn van de huidige autochtonen. De overige inwoners stammen af van immigranten of komen uit gemengde huwelijken.”

Voor Van de Beek is de “kernvraag: zullen die laatsten zich identificeren als Nederlander?” Nu zie ik eerder als kernvraag in hoeverre deze vraag op een zinnige manier te beantwoorden is, zoals Miko Flohr hier uitgebreid uitlegt. Wat zal het in 2100 überhaupt betekenen dat iemand zich ‘Nederlander’ noemt? Als een ‘oer-Hollander’ uit 1938 zou tijdreizen naar het heden, zou die persoon zich identificeren met het Nederland van nu? Zouden de meesten van ons zich thuis voelen in het Nederland van 80 jaar geleden? En gaat Nederland ten onder als we ons massaal als, bijvoorbeeld, wereldburger identificeren?

Foto: sandeepachetan.com travel photography (cc)

De xenofobe toekomst van Zuid-Azië

ACHTERGROND - ‘We want anti-muslim polarisation. Why pretend otherwise?’ Aldus een openhartige bestuurder van de BJP, de Indiase Volkspartij, tegen Prashant Jha, auteur van het boek How the BJP wins. Moslimhaat dreigt een kenmerk te worden van het nieuwe India. Myanmar en Sri Lanka zijn dezelfde weg ingeslagen. Wie protesteert, is een vijand van het volk.

De ‘volkspartij’ BJP van Narendra Modi heeft zijn enorme succes te danken aan een uitgekiende strategie. Ten eerste zet ze de lagere kasten van India op tegen de hoogste kasten. Die laatsten worden door de BJP weggezet als de steunpilaren van de oude Congrespartij, die de bevolking eronder hield. De BJP beweert op de komen voor de vergeten lagere kasten. Niet álle lagere kasten, overigens. De partij kan de algemene afkeer van de laagste kaste, de dalits, moeilijk negeren. Voor hen is er dus nog steeds geen plaats in de BJP. Maar de onvrede die de BJP benut en aanwakkert leeft natuurlijk óók onder de dalits en die komen de laatste tijd steeds vaker in actie, onder leiding van Jignesh Mevani. Hij wil de BJP uit de macht stoten, en wil daarvoor een coalitie opbouwen met de Congrespartij en met die andere onderliggende partij: de Indiase moslims.

Foto: Giulia van Pelt (cc)

Neutraal zijn over moslims en de taboe-kaart

OPINIE - Meer mensen zijn neutraal over moslims, blijkt uit onderzoek. Wat zou daarvoor een aannemelijke verklaring zijn?

De Telegraaf liet onderzoek doen naar de houding jegens moslims (2 sept, Blendle). Onderzoeksbureau Kantar Public ondervroeg 1126 Nederlanders over moslims, islam en terrorisme. In een redactioneel spreekt De Telegraaf van een “belangrijk signaal”. Wat naast het pessimisme over integratie de aandacht trok was dat meer mensen “neutraal” zijn over moslims, wat zou duiden op een “taboe”.

Uitleg van de onderzoeker, in de Telegraaf: “Mensen raken gewend aan het debat, aan de dreiging en dat de islam nu redelijk geworteld is in Nederland. Als iets went, worden mensen vaak wat neutraler.” De krant vraagt vervolgens of het zou kunnen dat de groeiende neutrale groep sociaal wenselijke antwoorden heeft gegeven? “Ik denk het niet”, zegt de onderzoeker, “Bij een telefonisch interview zou dat kunnen, maar in dit soort online-onderzoeken merken we dat mensen zeker geen blad voor de mond nemen. De tijd dat mensen niet meer durfden te zeggen dat ze bijvoorbeeld PVV stemden, is voorbij.”

Taboe

Maar De Telegraaf denkt daar dus anders over: “De groeiende groep burgers die zich niet in positieve of negatieve zin wil uitspreken over moslims en de islam, kan duiden op een taboe.” Hoogleraar Afshin Ellian mag een paar pagina’s verderop nog eens herhalen dat het “bijzonder zorgwekkend [is] dat mensen zich niet meer lijken te durven uitspreken.” Volgens Ellian wijzen negatievere antwoorden op twee vragen – ’Ik ben bang dat Nederlandse vrouwen zich in het openbaar niet meer kunnen gedragen zoals ze willen’ en ’Integratie moslims zal nooit slagen’ – erop dat mensen wel degelijk negatiever gestemd zijn over moslims.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Mobilus In Mobili (cc)

Meerderheid Nederlanders tegen inreisverbod

ONDERZOEK - Een federale rechtbank in Seattle heeft het tijdelijke inreisverbod in de VS voor ingezetenen van zeven islamitische landen opgeschort. Een opiniepeiling in Nederland laat zien dat een inreisverbod hier niet op veel steun kan rekenen.

In opdracht van Avaaz heeft het onderzoeksbureau No Ties Nederlandse kiezers gevraagd hoe zij staan tegenover het inreisverbod van burgers uit zeven landen in de Verenigde Staten. Volgens de peiling onder 1006 Nederlanders is 75% van de ondervraagden tegen het inreisverbod. Twee derde van de respondenten geeft voorts aan dat steun voor een kandidaat bij de Tweede Kamerverkiezingen afneemt als deze kandidaat eenzelfde maatregel zou willen invoeren in Nederland.

Een open brief van Avaaz aan Donald Trump ging viral nadat Trump zijn inreisverbod invoerde. Inmiddels hebben meer dan 5 miljoen mensen de brief ondertekend waaronder honderdduizenden uit Nederland.

Uit het persbericht van Avaaz:

Het onderzoek werd uitgevoerd tussen 31 januari en 2 februari. Het betrof een online enquête-onderzoek. De data is gewogenen representatief voor alle Nederlandse volwassenen (ouder dan 18).Deelnemers kregen de volgende vragen voorgelegd:

1: Bent u voor of tegen de strikte inreisbeperking die Donald Trump heeft opgelegd aan zeven moslimlanden en alle vluchtelingen die naar de VS willen reizen?

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Volgende