Bij de verantwoordelijkheid voor een prinses gaat het om het aanzien

van Prof. Dr. Bert van den Braak Was het verstandig prinses Laurentien een rol te geven bij de afwikkeling van de toeslagenaffaire? Die vraag komt op, nu er vanuit het ministerie van Financiën klachten zijn gekomen over de wijze waarop het contact verliep van de prinses met ambtenaren. Eerder waren er vragen over de hoogte van vergoedingen. Daarover heeft de Tweede Kamer zich inmiddels uitgesproken. Gesteld wordt: het toeslagendossier is politiek gevoelig en dus was een rol van de prinses daarbij niet zo verstandig. Er is evenwel geen partij die zal betwisten dat er sprake was/is van een toeslagenschandaal. Een parlementaire enquête heeft dat bevestigd. Evenmin wordt betwist dat aan de slachtoffers recht moet worden gedaan en dat financiële compensatie geboden is. Er lijkt ook consensus te bestaan over de opvatting dat de afwikkeling inmiddels wel erg lang duurt en dat grotere spoed is geboden. De afwikkeling van het toeslagenschandaal is in die zin helemaal niet politiek gevoelig. Integendeel: er is geen dossier waarover partijen zo eensgezind denken. Dat er niettemin een politieke component aan zit, valt niet te betwisten. Dat is iets anders dan dat het om een politiek-gevoelige kwestie gaat. In hun advies in 1965 - overgenomen door het toenmalige kabinet- stelden de ministers van staat Drees en Oud dat de verantwoordelijkheid van ministers niet alleen daden van de Koning betreft, maar ook andere leden van het koninklijk huis. Het is een afgeleide verantwoordelijkheid. Het gaat daarbij primair om het hoog houden van het aanzien van het instituut 'Koning'. Gedragingen van leden van het koninklijk huis die dat aanzien in gevaar brengen, moeten worden voorkomen. Dat is dus iets anders dan de verantwoordelijkheid voor regeringsdaden ('De koning is onschendbaar, de ministers zijn verantwoordelijk'). Prinses Laurentien is geen lid van de regering. Andere leden dan de Koning mogen maatschappelijke functies bekleden. Politieke gevoeligheid moet daarbij - vanwege het eerder genoemde aanzien - worden voorkomen. Waar de grens ligt is onzeker. Ook over het verlenen van microkredieten in Derde Wereldlanden - waar koningin Máxima zich sterk voor maakt - worden soms kritische geluiden gehoord. Zelfs het Rode Kruis (prinses Margriet) wordt door sommigen niet langer als neutrale organisatie gezien. Elke functie kan een politieke component hebben en dus (enige) controverse oproepen. Mogelijke schending van het aanzien van het instituut 'Koning' heeft echter vooral te maken met (ongewenste) persoonlijke gedragingen. Of daarvan bij prinses Laurentien sprake is, moet nog worden bezien. Het gaat om klachten. Die hebben niet zo zeer te maken met het onderwerp, als wel met haar persoonlijke optreden. Daarvoor heeft geen enkele minister directe verantwoordelijkheid. En zeker geen verantwoordelijkheid zoals bedoeld in artikel 42 van de Grondwet. Wel is het in het in belang van Koning en ministers - uitgaande van de wenselijkheid van voortbestaan van het Koningschap - om onwenselijke gedragingen te voorkomen en die zo nodig te (laten) corrigeren. Deze column verscheen eerder bij het Montesquieu Instituut.

Door: Foto: Sebastiaan ter Burg (cc)
Waan van de dag

Gerechtshof wil strafrechtelijke vervolging Ministerie van Financiën

, door

Aldus het NRC:

Het Gerechtshof van Arnhem-Leeuwarden heeft aangifte gedaan tegen het ministerie van Financiën. Volgens het hof heeft het ministerie getuigen beïnvloed en dreigt voor de verantwoordelijken strafrechtelijke vervolging. Dit kunnen ook bewindslieden zijn zoals minister Dijsselbloem en staatssecretaris Wiebes. […]

De aanklacht heeft te maken met een zaak uit 2009. Een tipgever had een lijst met zwartspaarders aan de Belastingdienst verkocht. Het ging hier om meer dan vierhonderd mensen die geld in Europese belastingparadijzen hadden gestald. […]

Een aantal vermeende zwartspaarders eiste echter dat de identiteit van de tipgever alsnog werd geopenbaard om te verifiëren of de informatie wel betrouwbaar was. […]

De rechter oordeelde in een tussenvonnis dat de identiteit van de man bekend moest worden gemaakt. Het ministerie ging hier niet tegen in beroep, maar gaf ook geen gehoor aan het verzoek.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hoe Financiën zijn eigen burgers uitlevert

, door

Even een boze blogpost. In korte tijd tonen twee nieuwsberichten aan hoe Europese overheden en in het bijzonder het Nederlandse ministerie van Financiën zijn eigen burgers verraadt. Dat harde oordeel is niet overdreven. Wat is er aan de hand?

In 2006 onthulde de New York Times dat de Amerikaanse overheid in Europese bankrekeningen zat te snuffelen via SWIFT, de private Belgische onderneming die het internationale betalingsverkeer faciliteert. Privacyorganisaties en het parlement waren not amused, zeker toen bleek dat een aantal toezichthouders, waaronder De Nederlandsche Bank, hier allang van op de hoogte waren en het blijkbaar niet nodig vonden om de privacytoezichthouders hiervan te informeren. De verstrekking van gegevens werd stopgezet. Tenminste dat dachten we.

Al snel bleek dat Europese overheden weinig ophadden met de basale rechten van Europeanen. Onder grote Amerikaanse druk werd geprobeerd om een dag voor de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon (en het parlement dus mocht meebeslissen) er snel een verdrag met de VS door te jassen. Ook met steun van Nederland. De Duitsers gingen dwarsliggen. Het verdrag kwam er niet.

Desondanks ging ook het parlement later akkoord, nadat de Amerikanen garanties hadden gegeven de opvragingen transparant te maken, zodat de Europese mogendheden konden controleren wat er met de gegevens van hun burgers gebeurde. Ook mocht er niet meer in bulk informatie worden opgevraagd.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kabinet halveert opbrengst Serious Request

, door

[speld]

“Er is een tijd van geven en een tijd van nemen.”

Serious Request 2010 (Foto: Flickr/benzpics63)Het kabinet zal dit jaar de opbrengst van de jaarlijkse 3FM-actie “Serious Request” halveren. Dat heeft Minister van Financiën Jan Kees de Jager vandaag aangekondigd. In eerdere jaren verdubbelde het kabinet dit bedrag nog, maar volgens De Jager is dat ‘niet meer van deze tijd’. Zowel vanuit het Glazen Huis als vanuit Afrika is begripvol gereageerd.

“De maatregel is vrij eenvoudig: Van iedere euro die je doneert gaat er 50 cent naar de schatkist. Bij giften boven de 10.000 euro loopt dat op naar 80%, en boven de 50.000 euro zal het gehele bedrag de rijksbegroting ten goede komen”. De zogeheten ‘eerlijk delen-taks’ zal volgens De Jager een kleine 3 miljoen euro opleveren. ”Deze maatregel past uitstekend binnen Europese richtlijnen over verantwoordelijke overheidfinanciën. Iedereen moet de broekriem aantrekken, en de goede-doelensector dus ook.”

Premier Rutte noemt de maatregel een noodzakelijke stap: “We zijn zeer redelijk en terughoudend. Jarenlang heeft de regering het bedrag verdubbeld. Iedereen die iets van inflatie weet, weet dat verdubbelen een stuk meer kost dan dat halveren oplevert. Bovendien is het ronduit onverantwoord dat tienduizenden Nederlanders midden in een crisis van deze omvang klakkeloos geld naar Afrika sturen. Dan moet de overheid durven bijsturen.”

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Financieel opbouwwerk loont niet

, door

Een financieel stelsel kapot maken en daarbij terloops ook nog even de wereldeconomie stevig van slag laten zijn, loont. Dat bleek wel de afgelopen jaren. Honderden miljarden hebben de bankiers en de handelaars verdiend aan de financiële windhandel. En toen alles fout ging, kregen ze ook nog eens een paar honderd miljard extra steun om de rotzooi weer op te ruimen. Best knap.
Inmiddels was iedereen het er wel over eens dat stevige veranderingen nodig waren in het huidige stelsel. Maar wat verdient iemand die dat nieuwe stelsel moet helpen opzetten? Niet veel dus. Een financieel opbouwwerker verdient ergens tussen de 2600 en de 6000 euro bruto per maand. Weinig motiverend dus. Want één ding is zeker, na een paar jaar opbouwwerk gaan anderen er toch weer veel geld aan verdienen en kan je opnieuw beginnen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.