Duistere tijden

Een jaar geleden schreef ik ook een stuk over migratie, onder andere naar aanleiding van het reddingsschip Aquarius, dat toen na lang omzwerven in Spanje mocht aanmeren. Nu heeft de Italiaanse regering de kapitein van de Sea Watch-3 gearresteerd, omdat ze uit pure nood clandestien de haven van Lampedusa was binnengevaren. Of zeg maar gerust binnen geramd. Het is weer een nieuw hoofdstuk in het beschamende verhaal over de omgang met migranten in Europa (of wereldwijd eigenlijk, maar ik beperk me nu even tot ons werelddeel). Veerdienst Het huidige standpunt van veel mensen, is dat het redden van migranten die de oversteek wagen van Afrika naar Europa mensensmokkelaars faciliteert. Reddingsschepen worden gezien als veerdienst. Het vervelende is, dat dat tot op zekere hoogte nog waar is ook. Criminelen maken nou eenmaal gebruik van, nou ja, alles wat hen ter beschikking staat om zoveel mogelijk winst te maken, tegen zo laag mogelijke kosten. Het zijn gewoon ondernemers, weliswaar schofterig of zelfs moorddadig, maar niettemin bespelers van de markt. De EU doet er alles aan om migranten te weren en te ontmoedigen. De “veerdienst” is flink aan banden gelegd en wordt nu dus ronduit gecriminaliseerd. Er zijn afspraken met verschillende Afrikaanse landen, waar plaatselijke milities te pas en te onpas controles houden. Iedereen weet dat er niet alleen corruptie op de loer ligt, maar ook dat het er vaak niet bepaald zachtzinnig aan toe gaat. Het belemmert ook nog eens de interne migratie binnen Afrikaanse landen onderling, waar Europa totaal geen last van heeft, maar die wel heel belangrijk is voor de economie. De zogenaamde opvang in de regio, nou ja, moet ik daar echt nog over uitweiden? We geven klauwen vol geld uit aan allerlei maatregelen, die de situatie in feite alleen maar erger maken.

Foto: Henry Burrows (cc)

Stoere taal

COLUMN - Nederland wordt komend halfjaar voorzitter van de EU, en om dat heuglijke feit te markeren riep Mark Rutte op een internationale persconferentie parmantig: ‘Dat ding moet dicht!’ Hij had ’t over de grens tussen Turkije en Syrië, of wellicht over die tussen Turkije en Griekenland (niemand die precies weet tot hoever de EU zich momenteel uitstrekt).

Alsof een grens niet een denkbeeldige streep is met vage bakens her en der, gemarkeerd door weinig meer dan borden, kronkelpaadjes, rivieren en soms een zee. Rutte suggereerde dat een grens concreet, tastbaar en fysiek is: een ferme streep in het zand, een onoverkomelijk obstakel in het landschap. Een poort die je met donderend geratel kunt laten zakken, een hoge muur met slechts een enkele, liefst zwaarbewapende doorgang.

Een minister-president die de lijnen op de Bosatlas voor tastbare werkelijkheid verslijt.

Wat doen we nou toch nodeloos moeilijk, suggereert Rutte met z’n stoere het-is-alleen-een-kwestie-van-doorpakken-taal: overal waar zo’n lijn loopt, kan de zaak toch gewoon ‘dicht’ worden gezet? Handen even uit de mouwen, klusje van niks. Alsof het een kwestie is van al getrokken lijnen in de Bosatlas even wat aandikken, met je zwarte viltstift in de hand. Alsof een ettelijke honderden kilometers lange grens een simplistisch ‘ding’ is, iets dat je aan dan wel uit kunt zetten.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Italiaanse mensensmokkelaars vermoordden tientallen vluchtelingen

Op een boot. In de Middellandse Zee:

Volgens overlevenden zijn er 180 mensen doodgestoken, doodgeknuppeld, gestikt of verdronken na overboord te zijn gegooid. […]

Aan boord was het erg onrustig, vooral in het vooronder, waar tientallen mensen in een snikhete ruimte op elkaar zaten geperst omdat er aan dek geen plek meer was. Wie problemen maakte, werd volgens getuigen keihard aangepakt door de vijf mensensmokkelaars. Sommigen werden neergestoken, anderen geslagen, weer anderen werden zonder pardon in zee gegooid.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.