De deeleconomie vraagt om een nieuw soort samenleving

De deeleconomie blijft populair, maar krijgt ook kritiek. Hoe kunnen nieuwe en oude platformen floreren, zonder dat anderen daar de dupe van worden? Internetondernemer Daan Weddepohl is een visionair. Een dromer. Of de deeleconomie toekomst heeft? Natuurlijk, dat moet! “Onze consumptie van spullen heeft meer milieu-impact dan vlees eten en vliegen bij elkaar.” Daarom richtte Weddepohl het online platform Peerby op, waarmee je spullen kan lenen van mensen uit de buurt. Weddepohl ziet een toekomst voor zich waarin delen mainstream is geworden. Waarbij bedrijven geen lampen verkopen, maar lichturen. Waarin je bij de aankoop van je huis automatisch toegang krijgt tot de buurtstofzuiger of de deelgrasmaaier. Een circulaire economie, met producten ontworpen op duurzaamheid, niet op snelle consumptie. Dat vraagt om een compleet ander systeem. Hoogleraar innovatiestudies prof. dr. Koen Frenken (UU) doet onderzoek naar de deeleconomie vanuit een economisch perspectief. Welke nieuwe vraagstukken gaan er spelen en zijn daar al oplossingen voor?

Door: Foto: Alan Levine (cc)
Foto: -JvL- (cc)

Met zeepbelmentaliteit worden jongeren dieper de schulden ingerommeld

, door

ACHTERGROND - Minister Jet Bussemaker (PvdA) van onderwijs gaat in gesprek met banken om ondanks toenemende studieschulden hogere hypotheken toe te staan. Dat blijkt uit afgelopen week gepubliceerde transcripties van een vergadering in de Tweede Kamer. Deze vergadering vond juni jongstleden plaats, kort nadat ik voorrekende dat het nieuwe leenstelsel door het oprekken van de betaaltermijn zou leiden tot lagere maandlasten en dus meer ruimte voor een hypotheek.

In de vergadering stelt Jesse Klaver namens Groenlinks vragen over de impact van het nieuwe stelsel op hypotheken, waarop Bussemaker laat weten dat het ‘per saldo een positief effect op de burger zal hebben’. Hiermee bedoelt zij dat ‘de burger’ een hogere hypotheek kan krijgen, wat Klaver gerust stelt. Hij geeft aan blij te zijn dat de rekenmethode wordt aangepast en er ‘wellicht nog mensen op vooruit gaan’. Eind goed, al goed. Zou je denken.

transcript
 
Kom uit die kredietbubbel!

Ik kan de redenatie van Jesse wel volgen, maar vrees dat hij met zijn hoofd nog teveel in de kredietbubbel zit. Natuurlijk is hij bang dat het voor de huidige generatie studenten moeilijker zal worden om aan een huis te komen als zij met hoge studieschulden wordt geconfronteerd. Als echter de afgelopen 25 jaar ons íets hebben geleerd dan is dat dat hogere leningen tot hogere huizenprijzen leiden. Als alle studenten over een paar jaar minder hypotheek kunnen krijgen, zullen huizenprijzen zich aanpassen aan de nieuwe situatie.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Jeff Ferzoco (cc)

Toekomst van bankieren: lenen van je buurman

, door

INTERVIEW - Bruce Davis is een van de oprichters van Zopa, een initiatief waarbij mensen niet van banken, maar van hun spreekwoordelijke buren lenen. Is dat het bankieren van de toekomst?

Bankieren zonder bank: het kan. Nu veel burgers, als gevolg van de financiële crisis, de reguliere bankier niet meer vertrouwen, komen de peer-to-peer initiatieven als paddenstoelen uit de grond. Geen hiërarchisch bancair systeem of mannen in pak die met je spaargeld gaan speculeren. De burger wil zelf bepalen waar zijn geld naartoe gaat.

Naast de opkomst van crowdfunding en de digitale munteenheid Bitcoin, wint het Britse initiatief Zopa aan populariteit. Meer dan 700.000 Britten lenen, spreekwoordelijk gezien, van hun buurman. Mensen lenen van andere mensen; er zit geen bank tussen. Hoe werkt dat? Bekijk dit filmpje.

Een van de oprichters van Zopa is Bruce Davis: antropoloog en tevens oprichter van Abundance, een investeringsfonds voor ‘de gewone burger’.

Ik spreek met Bruce over deze twee revolutionaire initiatieven en over zijn visie op de toekomst van bankieren.

Wat maakt dat je begint met dit soort nieuwe financiële instituties? Wat mist er in de financiële sector?

‘Er is een gebrek aan democratische financiering. Als je je geld aan een bank geeft, heb je er geen controle meer over. Mensen raken gefrustreerd, omdat ze geen keuze hebben om het geld te stoppen in iets waar ze om geven. Alleen de rijken hebben veel mogelijkheden. Iedereen die minder dan duizend pond heeft, heeft bijna geen keuzes. Je kan het op de bank zetten, maar iets anders kan bijna niet. Dus we wilden het democratischer maken; meer open voor gewone mensen. Burgers worden daardoor minder afhankelijk van banken of grote financiële instituties. Er is opeens een alternatief. En initiatieven als de onze kunnen ervoor zorgen dat reguliere banken zich anders of beter gaan gedragen.’

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het is de schuld van de schuldeneconomie

, door

Sinds het uitbreken van de kredietcrisis benadrukken GroenLinks en D66 steeds stelliger dat de Nederlandse economie een schuldeneconomie is geworden. Het is een economie “waarin mensen op jacht naar meer consumptie steeds hogere schulden maken” zo stelt het laatste verkiezingsprogramma van GroenLinks. Zo’n schuldeneconomie is op lange termijn niet houdbaar en brengt zo de financiale veiligheid van mensen in gevaar. Ook D66 pleitte voor een verschuiving van schuld naar bezit.

En vanuit deze visie doet GroenLinks een aantal voorstellen voor hervorming van de economie: een reclameverbod op consumptief krediet, kredietverleners moeten zich financieel inzetten voor de schuldhulpverlening, een scheiding van consumentenbanken en handelsbanken (zodat de risico’s van de laatste, geen gevolg hebben voor de eerste) en het beperken van de schuldenaftrek voor het bedrijfsleven. En als klap op de vuurpijl, het geleidelijk afschaffen c.q. beperken van de hypotheekrenteaftrek. Deze regeling die zeker op dit moment het hebben van een schuld stimuleert boven het aflossen hiervan is voor GroenLinks en D66 een doorn in het oog. En ook de overheid moet minder schulden maken. Er moet flink op de grootte van de overheid bespaard worden omdat grote overheidstekorten financieel niet duurzaam zouden zijn.

Al met al moet de economie minder afhankelijk worden van schulden, zeker als we door een crisis heen zijn gekomen die het gevolg is van het feit dat heel veel mensen grote schulden aangingen (op de Amerikaanse huizenmarkt) zonder dat ze deze konden aflossen. Maar ook in Nederland viel een bank (DSB) die afhankelijk was van het (aggressief aanbieden van) consumptief krediet.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.