Kunst op Zondag verkent Hoge Luchten

In het Stedelijk Museum in Zutphen bezoek ik voor Kunst op Zondag de tentoonstelling Hoge Luchten. De expositie bestaat uit een selectie van 40 werken uit het Rijksmuseum. De lucht en de beleving van dit natuurfenomeen vormen het centrale thema. Martin & Inge Riebeek stelden in opdracht van het museum de video-installatie ‘Stadslucht Maakt Vrij’ samen. Hoge Luchten, schatten uit het Rijks nog te zien tot en met 20 maart 2022 in Hanzestad Zutphen. [caption id="attachment_336382" align="aligncenter" width="450"] IJsgezicht op Zutphen (1655) Barend Avercamp (1612-1679) © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Grijze lucht boven de Hanzestad Als we naar de locatie van Musea Zutphen lopen, hangt er een vale grijze lucht boven ons hoofd. De zon is vandaag niet sterk genoeg om een gaatje in het wolkendek te branden. We zijn benieuwd naar de hoge luchten die ons worden beloofd. Van de 52 kunstwerken komen er 40 uit de collectie van het Rijksmuseum. Uit de eigen verzameling heeft het team 12 aanvullende werken geselecteerd. En zoals je mag verwachten, worden we in de eerste zaal direct getrakteerd op drie gezichten op Zutphen. [caption id="attachment_336384" align="aligncenter" width="450"] Walburgiskerk Zutphen (1864) Jan Jacob Fels (1816-1883) © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Winter in Zutphen Het eerste werk is een gezicht op de beroemde Walburgiskerk uit Zutphen (1864). Het doek is geschilderd door Jan Jacob Fels (1816-1883). Naast dit winterse tafereel staat de bronzen schaatsenrijder (1960) van Piet Esser (1914-2004). Dit beeld komt uit de collectie van Museum Henriëtte Polak. Iets verderop hangt ‘gezicht op Zutphen’ uit 1820 van een anonieme kunstenaar. Ook Barend Avercamp (1612-1679) heeft zich door het stadsbeeld van Zutphen laten inspireren voor zijn doek ‘IJsgezicht op Zutphen’ (1655). [caption id="attachment_336378" align="aligncenter" width="450"] Herbert Fiedler in Musea Zutphen Hoge_Luchten © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Stadsgezichten Na de winterpret lopen we door naar enkele stadsgezichten. Via de penseelstreken van Pieter Godfried Bertichen (1797-1856) slenteren we over de scheepstimmerwerf ’St. Jago’ (1823) op het Amsterdamse Bickers Eiland. Iets verderop neemt Harry Op De Laak uit Venlo (1925-2012) ons mee naar de loswal in het Limburgse Tegelen (1970). Verder gaat de reis, alsof we op jagende wolken zitten. Cornelis Springer (1817-1891) laat ons de Zuiderhaven van Enkhuizen in 1868 zien. Met ‘Gezicht op de Berkel’ (1888) van Karel Alexander August Jan Boom (1862-1943) komen we terug in Zutphen. Naast de IJssel is de Berkel de tweede rivier die door Hanzestad Zutphen stroomt. [caption id="attachment_336385" align="aligncenter" width="450"] Willem den Ouden in Hoge Luchten Musea Zutphen © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Stadspoorten Een ander thema in deze expositie is 'stadspoorten'. Jan Weissenbruch (1822-1880) laat zijn impressie zien van de Witte Steigerpoort uit Leerdam (1860). Jan van Kessel (1626-1679) heeft tussen 1660 en 1680 de Heiligewegstadspoort in Amsterdam op het doek vastgelegd. Deze poort zie je hier vanuit de noordoostelijke richting, het gebied van de zogenaamde stadsvrijheid. Dit is een gebied buiten de stadsmuur waar het stadsrecht nog gold. Het gebied werd gemarkeerd door limietpalen. Pieter Gerard Vertin (1819-1893) brengt me met ‘Koepoort te Delft’ in een flits terug naar deze studentenstad. [caption id="attachment_336381" align="aligncenter" width="450"] Het Valkhof in Nijmegen (1614) Jan van Goyen (1596-1656) © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Nijmegen in zicht Op de eerste verdieping worden we verrast op twee gezichten op Nijmegen. Als de Keizer Karel-stad ruim dertig jaar je woonplaats is geweest, herken je de stad uit duizenden schilderijen. Frans de Hulst (1610-1661) deelt zijn gezicht op het Valkhof uit 1646 met ons. Ook Jan van Goyen (1596-1656) schilderde het Valkhof verschillende malen. Zijn zicht vanaf de Waal hangt hier. Ik zie de dikke vestingmuur met schuin daarboven de Donjon en de voormalige Pfalz in het Valkhof. Op de Waal dobberen bootjes vol geladen met passagiers. [caption id="attachment_336379" align="aligncenter" width="450"] Stadslucht Maakt Vrij (still, 2021) © Martin en Inge Riebeek © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Hedendaagse component van Hoge Luchten Voor Hoge Luchten waren de samenwerkende musea op zoek naar een hedendaagse component. Hiervoor gaven ze audiovisuele kunstenaars Martin Riebeek (1957) en Inge Riebeek- van ’t Klooster (1964) de opdracht om een video samen te stellen. Martin en Inge kennen elkaar sinds 1996 als studenten aan de Akademie voor Beeldende Kunst/St. Joost in Breda. Sinds 2001 werken ze intensief samen. Bijna tien jaar geleden maakten zij hun eerste videoportret voor The Essential. Dit doorlopende videoproject omvat nu meer dan 500 videoportretten gemaakt in 23 landen. [caption id="attachment_336380" align="aligncenter" width="450"] Entree Musea Zutphen Hoge Luchten © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Video ‘Stadslucht Maakt Vrij’  Voor de productie van Hoge Luchten zijn inwoners uit Harlingen Zutphen, Bergen op Zoom, Gouda en Hoorn in beeld gebracht. De Riebeeks wilden graag weten wat zij belangrijk vinden als het gaat om ‘vrijheid’. Ze stelden de inwoners vragen als: Hoe belangrijk vindt u vrijheid? Hoe vrij zijn we eigenlijk? Hoe vrij voelt zich ‘de ander’? Wat doen we om vrij te blijven en wordt onze vrijheid bedreigd? We denken vaak dat we onze eigen omgeving wel kennen, maar is dat wel zo? Wat weten we van de werkelijkheid buiten onze bubbel? Lees hier alles over de videoproductie Stadslucht Maakt Vrij van Martin & Inge Riebeek. https://youtu.be/--zckcg6Goo Als we na twee uur weer buiten staan, is de lucht nog steeds grijs. Maar het feit dat we weer eens echt kunst zagen, geeft een warm gevoel. Hoge Luchten, schatten uit het Rijks is nog tot en met 20 maart 2022 te zien in Musea Zutphen. Daarna reist de tentoonstelling door naar Bergen op Zoom, Gouda, Hoorn en Venlo. Schatten uit het Rijks In de Stichting Schatten uit het Rijks (Stichting M6) werken zes regionale musea samen met het Rijksmuseum in Amsterdam. Uit de rijke schatkamer van ons nationale museum worden thema-exposities samengesteld die daarna op tournee gaan langs zes regionale musea. Musea Zutphen is een van de partners in dit samenwerkingsverband. Na aarde en water is lucht het derde thema in deze vierdelige serie. © tekst en foto’s Wilma Lankhorst © gebruik van de foto’s met dank aan en met toestemming van Musea Zutphen en alle deelnemers van de Stichting M6. [caption id="attachment_336387" align="aligncenter" width="450"] Het Stedelijk Zutphen brengt een Ode aan Constant © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Ook te zien in Musea Zutphen Ode aan Constant In 2021 is in verschillende musea in ons land de 101ste geboortedag herdacht van beelden kunstenaar Constant Nieuwenhuys. Museum Henriette Polak heeft zes werken van hem in de eigen collectie. Tot en met 20 maart 2022 is deze kleine expositie te zien in de zaal naast de video Stadslucht Maakt Vrij.

Door: Foto: Schaatsenrijder (1960 brons) © Pieter Esser (1914-2004) © foto Wilma Lankhorst.
Foto: Marius van Dokkum museum, Zoals de ouden zongen. 1999 © foto Krina van der Drift

Kunst op Zondag | Marius van Dokkum

In december bezocht ik in Harderwijk het Marius van Dokkum Museum. Als je in het oosten van het land in een boekhandel bent kom je vaak ansichtkaarten met zijn werk tegen. Daar ken ik zijn werk in ieder geval van en het leek me leuk om eens in het museum nader kennis te maken met meer werk van hem. Heel verrassend! Ten eerste het oude buurtje in Harderwijk waar het museum in een prachtig oud pandje is gevestigd (pandje werd in de 16de eeuw al gebruikt door de St. Johannieterorde en later door de universiteit voor de anatomielessen) , maar ook dit werk bijvoorbeeld. Wat ik ken van hem is vooral kunst met een glimlach, maar dit vind ik ook prachtig, zo teer, bijna ontroerend.

Marius van Dokkum museum, stilleven met oude druiven, © 2016 foto Krina van der Drift

Marius van Dokkum museum, stilleven met oude druiven, © 2016 foto Krina van der Drift

Dit is wat ik bedoel met “kunst met een glimlach”….wat leuk en typisch voor het werk van Marius van Dokkum.

Marius van Dokkum museum, Dansje in de kerk, 2005 © foto Krina van der Drift

Als kind al wist hij dat hij kunstschilder zou worden; hij deed niks anders dan tekenen. Hij ging naar de kunstacademie met het idee dat je daar schildertechnieken zou leren, maar in die tijd was realisme een taboe, je moest experimenteren. Omdat hij toch de voorkeur gaf aan realistisch werk, kreeg hij het advies om door te gaan als illustrator/vormgever. daar heeft hij nooit spijt van gehad, want zo leerde hij goed tekenen. Schilderen leerde hij later van collega’s als Henk Helmantel.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Rose Davies (cc)

Doorstroomlocaties

COLUMN - Een bevriende schilder exposeerde in het Museum Amstelland en omdat ik daar nog nooit was geweest, fietste ik er deze zondag even naartoe. Zes kilometer. Bij binnenkomst was er een fles zeep en een blocnote om je naam en telefoonnummer op te schrijven. Iedereen droeg mondkapjes. Er was een groot plastic scherm bij de kassa. Je kon betalen voor het museumbezoek door geld in een soort plastic kubus te gooien. Toen ik naar het volgende vertrek wilde wandelen, stapte een medewerker zorgvuldig voor me opzij. Er was prima ventilatie. Er waren maximaal tien aanwezigen tegelijk. Kortom: hier werden de corona-regels voorbeeldig nageleefd.

Ik kan hetzelfde zeggen over museum Coda in Apeldoorn en museum De Waag in Deventer, waar ik heen ben gefietst toen ik in Apeldoorn moest zijn, of het Allard Pierson in mijn woonplaats Amsterdam. Iedereen houdt zich aan de regels.

Ik vertel dit omdat het kabinet nieuwe corona-maatregelen gaat nemen en ik de bui alweer zie hangen. De musea zullen wel weer op slot gaan. Hoewel de bezoekers zich daar keurig aan alle corona-regels houden en er niets gevaarlijks gebeurt. In oktober gebeurde dat immers ook en een reconstructie van de besluitvorming in het NRC Handelsblad toonde dat het kabinet dat toen vooral deed om, tijdens een impasse in de besluitvorming, te laten zien dat het iets deed.

Foto: copyright ok. Gecheckt 24-02-2022

Zomer 2020: Kunstroute door Zuid-Limburg

REPORTAGE - Sargasso’s kunstgalerie geeft ruimte aan kunstbloggers. Elke vierde zondag van de maand een bijdrage van Wilma takes a break.

Voor Kunst op Zondag hebben we in juli een kunstroute door Zuid-Limburg gemaakt. De focus lag in deze verkenningstocht op het ontdekken van kleine musea en bijzondere cultuurparels. Limburg is ook bekend door de vele kastelen. Daarom begint de kunstroute door Zuid-Limburg in Kasteel Hoesbroek. Ik wens je een mooie zomer!

Kunstroute door Zuid-Limburg Hoensbroek_kasteel_de grote sael © foto Wilma_Lankhorst

Sfeer impressie van de grote sael in Kasteel Hoensbroek

Kasteel Hoensbroek

Kasteel Hoensbroek is één van de grootste waterkastelen van Europa. Tijdens deze coronazomer is htt een interessante optie om dit grote complex eens te bezoeken. Het oudste gedeelte van het kasteel stamt uit 1360. Tot 1920 heeft er altijd een vertegenwoordiger van de Heren van Hoensbroek in dit complex gewoond. Tijdens de rondleiding krijg je zowel een indruk van de middeleeuwse sfeer als die van de 18de-eeuwse pruikentijd.

Kasteel Hoensbroek is gratis te bezoeken met een Museumkaart. Meld je vooraf online even aan.
Via deze link kun je het kasteel alvast virtueel verkennen.

Kunstroute door Zuid-Limburg Sittard_De_Domijnen_erfgoedcentrum_24 topstukken gang © foto Wilma_Lankhorst

Gang van het Erfgoedcentrum met toegang tot 24 Topstukken.

Museum de Domijnen in Sittard

Een kleine 20 kilometer ten noorden van Hoensbroek ligt Sittard/Geleen. In het Erfgoedcentrum De Domijnen wordt het verhaal van stad en streek in 24 topstukken verteld. De geschiedenis begint met een vuurbijl gevonden in Wijlre, deze vuurbijl is zo’n 115.000 jaar oud. Via de Romeinen, de Franken, de Ridders en Bokkenrijders kom je in de 20ste eeuw. Hier sta je oog in oog met de Hollanders, de mijnwerkers, de schippers en de Joden. 24 Topstukken vertellen je het verhaal van voorspoed en tegenslag, van oorlog en vrede, van autochtonen en nieuwkomers, van geloof en bijgeloof.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.