Wie zou wat moeten weten van energie?

Gisteren verscheen op Sargasso de bijdrage Lachen: kernenergie om onafhankelijk te worden van de Russen. Het artikel bevat twee elementen. Ten eerste wil het aantonen waarom kernenergie niet het goede antwoord is op de vraag: 'Hoe worden wij minder afhankelijke van Rusland voor onze energie?' Ten tweede probeert de auteur, Jan Paul van Soest, antwoord te geven op de vraag 'Wat zouden politici eigenlijk van energie moeten weten om tot weloverwogen besluiten te komen?' Nu wil ik voornamelijk op het eerste punt ingaan. Waarom is het belachelijk voor kernenergie te kiezen om minder afhankelijk te worden van Rusland? Nederland importeert slechts 6% van haar gas uit Rusland. Dat tikt niet aan. Het uranium wat nodig zou zijn voor kerncentrales zal vermoedelijk ook uit Rusland komen, omdat dit land ook een van de grotere producenten daarvan is, of anders uit diens ‘satellietstaat’, Kazachstan. Lood om oud ijzer dus. De afhankelijkheid van Nederland van Rusland zit hem voornamelijk in de geïmporteerde olie, al valt voor mij zo-even niet te achterhalen hoeveel dat precies is. Voor de hele EU geldt dat 33% van de olie uit Rusland komt. Daarnaast wordt het gas in Nederland volgens van Soest niet gebruikt voor de opwekking van elektriciteit, maar voornamelijk voor warmte. Twee verschillende dingen dus.

Foto: IAEA Imagebank (cc)

Lachen: kernenergie om onafhankelijk te worden van de Russen

ACHTERGROND - Met de kortstondige terugkeer van de zomer komt ook de komkommertijd in de herkansing. CDA-voorman Sybrand van Haersma Buma gaf een komkommerboodschap af met zijn voorstel voor kernenergie, om ons zo onafhankelijker van Rusland te maken. ‘We moeten weer durven te praten over kernenergie en het vernieuwen van reactoren en Borssele bijvoorbeeld,’ zei Buma in Nieuwsuur.

Het is niet mijn gewoonte aan elk proefballonnetje van een politicus een column te wijden. Noch om me over typische partijpolitieke standpunten uit te spreken. De reden nu toch op Buma’s hersenschim in te gaan is dat het een mooie gelegenheid is een meer fundamentele vraag te stellen: wat zouden politici in het algemeen van energie moeten weten om tot weloverwogen besluiten te kunnen komen?

Energie-afhankelijkheid (van Rusland) is een belangrijk thema dat een serieus politiek debat vergt. Enige materiekennis helpt dan wel. Maar in mijn augustus-column was ik er al bang voor: ‘een logisch en verstandig antwoord [op de vraag naar energie-afhankelijkheid van Rusland] zal niet worden gegeven.’ Ik was dus voorbereid op het ergste. Toch kwam antwoord ‘kernenergie!’ nog als een schok: van alle denkbare onlogische en onverstandige antwoorden was Buma’s antwoord wel de meest onlogische en meest onverstandige.

Waarom?

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Kabinet ziet ‘geen formele belemmeringen’ om te investeren in kernenergie

Zo meldt nu.nl:

Rutte wijst er op dat de energiemarkt in Nederland is geliberaliseerd en dat het aan bedrijven of investeerders is om initiatieven te nemen. Het kabinet stimuleert de energieopwekking waarbij zo min mogelijk kooldioxide wordt uitgestoten. ”Dus ook kernenergie wordt hierdoor aantrekkelijker”, aldus Rutte.

Hij constateert wel dat het in de praktijk moeilijk is gebleken om met een kerncentrale in Nederland geld te verdienen. ”Eerdere plannen van Delta en RWE/Essent zijn op niets uitgelopen.”

Foto: Günter Hentschel (cc)

Angst… dat de Duitse Energiewende zal slagen

Het Instituut of Energy Research (IER) stelt dat angst een belangrijke drijfveer is voor de Duitse ‘Energiewende’. Een energietransitie die, zo wordt verder beweerd, gedoemd is te falen in het reduceren van CO2-emissies indien geen gebruik zal worden gemaakt van kernenergie en schaliegas. Craig Morris stelt echter dat het erop lijkt dat sommige critici zelf bang zijn; bang dat de Duitsers hun energietransitie voor elkaar krijgen zonder inzet van schaliegas of kernenergie.

Het IER schrijft in zijn commentaar Germany’s Angst Over Hydraulic Fracturing and Emissions Targets:

[…] if Germany does insist on meeting its own CO2 goals, banning hydraulic fracturing would close the country off to a source of relatively low-emission energy and make meeting its stated targets more difficult.

Er valt niks weinig af te dingen op die zin, maar veel meer op stellingen elders – te beginnen met de titel.

Beschuldigingen van Duitse angst ploppen op zoals in het spel Whack-A-Mole. Ze zijn gemakkelijk te weerleggen, zeker als we rekening houden met de reactie van andere landen op nucleaire incidenten.

Zorgen over de risico’s van kernenergie speelden een hoofdrol in het Duitse debat na het ongeluk in Tsjernobyl in 1986, toen Duitse ambtenaren het publiek waarschuwden voor de risico’s. In reactie daarop implementeerde Duitsland haar eerste uitfasering van kernenergie – zestien jaar later, in 2002. De regering die de uitfasering implementeerde trad aan in 1998 en besteedde vier jaar aan het plannen en uitonderhandelen van de details van de uitfasering met experts en eigenaren van kerncentrales. Zo’n tijdsplanning klinkt eerder als professioneel, dan als paniekvoetbal.

Foto: copyright ok. Gecheckt 28-09-2022

Duitse energiebedrijven willen 7,9 GW aan conventionele elektriciteitscentrales sluiten

ANALYSE - Ben je op zoek naar een woord voor galgje in het Duits? Probeer “Kraftwerksstillegungsanzeigenliste”, dat is de lijst met (conventionele) elektriciteitscentrales waarvoor een sluitingsverzoek is ingediend. In juli stonden er 49 centrales op deze lijst met een totale productiecapaciteit van 7.900 megawatt.

Als je de critici van windenergie mag geloven zijn windturbines niet alleen vogelgehaktmolens, maar zijn ze ook niet volledig in staat om conventionele elektriciteitscentrales te vervangen. Deze blijven nodig als backup, voor als de wind niet waait.

Maar als je, zoals Duitsland doet, veel windturbines plaatst in combinatie met zonne-energie en biomassa dan vervang je op een gegeven moment blijkbaar toch volledige conventionele elektriciteitscentrales. Volgens de officiële lijstvanconventioneleelektriciteitscentraleswaareensluitingsverzoekvoorisingediend (fraai resultaat van verlengingen in het Duits!), zouden Duitse energiebedrijven 49 centrales willen sluiten met een totale capaciteit van 7,9 GW. De Bundesnetzagentur, die de verzoeken moet beoordelen om de betrouwbaarheid van het net te garanderen alvorens zijn goedkeuring te verlenen, heeft tot nu toe slechts 246 MW laten sluiten. Dat lijkt niet veel, maar Duitsland heeft al 10 kerncentrales volledig vervangen met hernieuwbare energie, met nog 9 te gaan tot 2020.

De nieuwe Kraftwerksstilllegungsanzeigenliste (afgekort tot KWSAL om op kleine schermpjes te passen) toont dat het aantal kolencentrales, gasturbines, oliegestookte elektriciteitscentrales en pompcentrales dat te weinig draait om winstgevend te blijven inmiddels ruwweg 7% van de conventionele capaciteit bedraagt. De conventionele capaciteit wordt op basis van de Kraftwerksliste (geen afkorting) geschat op 107 GW.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

België zoekt nieuwe energiebronnen

Nu het land afstapt van kernenergie.

Een oplossing: naast overstappen op zonne-energie gebruik maken van de overcapaciteit in andere landen waaronder Nederland en Duitsland:

Essent wil een stroomkabel van zijn energiecentrale in het Limburgse Maasbracht trekken naar het elektriciteitsnetwerk in België. Dinsdag dingt het bedrijf mee naar een Belgische subsidie van enkele honderden miljoen euro’s, zo meldt het FD.

De link naar België moet de problemen van zowel België als RWE, het Duitse moederbedrijf van Essent, oplossen. RWE kan gebruik maken van het Belgische stroomtekort, doordat het met overcapaciteit blijft zitten omdat het zijn elektriciteit steeds moeilijker kan slijten.

China zet in op kernenergie uit thorium

Zo bericht de Volkskrant:

Het team van 140 nucleaire ingenieurs dat in Shanghai werkt aan de eerste gesmolten-zoutreactor met thorium heeft te horen gekregen binnen tien jaar resultaat te moeten leveren, in plaats van binnen een kwart eeuw. Dat melden Chinese en Britse media.

Niet iedereen is overtuigd van de levensvatbaarheid van dit project:

Bij de scepsis speelt ook een rol dat de grootste voorraden thorium op aarde voorkomen in India en China en minder in het Westen. Verreweg de grootste uitdaging is het type reactor waarin thorium zou moeten worden gebruikt. Dat werkt niet met een hete kern van splijtstofstaven in een bad met koelwater, maar gebruikt splijtstof opgelost in gesmolten zout als koelmiddel. Internationaal is de ervaring met zulke gesmoltenzout-reactoren beperkt, en niet onverdeeld gunstig.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende