Quote du Jour | Retoriek en geweld

Wanneer de massa voor zich zelf handelt, doet zij dit slechts op één manier - want een andere heeft zij niet - door te lynchen. Het is niet geheel en al toevallig dat de lynchwet Amerikaans is, daar Amerika in zekere zin het paradijs van de massa's is. Het zal dus nog veel minder verbazing kunnen wekken dat nu, nu de massa's triomferen, het geweld triomfeert en men daarvan de enige ratio, de enige leer maakt. Reeds lang geleden heb ik de aandacht op gevestigd, dat het geweld als norm steeds meer veld won. Nu is het tot zijn grootste ontwikkeling gekomen, en dat is een goed teken, want dat beduidt dat het nu weer automatisch zal gaan afnemen. Het geweld is nu al de woordenpraal van de dag; de redenaars, de dwergen, bezigen die stijl. Wanneer een menselijke werkelijkheid zijn tijd heeft vervuld, gekenterd is en is verzonken, komt ze terecht in de retoriek, waar zij, een dood ding, nog een langdurig bestaan heeft. De retoriek is het graf der menselijke werkelijkheden; op zijn hoogst kan ze het hospitaal der invaliden zijn. De naam overleeft de werkelijkheid, en al is die naam nu ook slechts een woord, hij is tenslotte toch een woord en behoudt dus altijd iets van de magische kracht daarvan. - José Ortega y Gasset, De Opstand der Horden, 1933, 116v.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Quote du Jour

Quote du Jour | Hyperdemocratie en de dictatuur van de massa

, door

Ortega verlangt in het interbellum opnieuw naar een gezonde democratie: te weten, een democratie waarin de politieke en culturele elites en de beschavingsidealen die zij vertolken, beschermd worden door wetten, tradities en beschaafde gewoonten. Hij noemde die wetten en tradities ‘liberale beginselen’ die door de massa-mens worden ondermijnd.

Zonder correctie vanuit de cultuur ondermijnt het liberalisme dus de liberale waarden – wat van Ortega in het licht van vandaag toch eerder een conservatief denker maakt. Hij vreesde wat hij de ‘hyperdemocratie’ noemde: de dictatuur van de meerderheid, met zijn nivellerende werking en onverdraagzaam egalitarisme. Dat egalitarisme ervoer hij als zeer bedreigend voor het algemene culturele peil want als ieder verschil wegvalt, valt er ook niets te verheffen. Het algemene niveau van de samenleving is dan dat van de laagste gemene deler.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.