Kunst op Zondag | Bewogen stilte

Het is niet zo heel ongebruikelijk dat meerdere kunstdisciplines samen gaan. Maar er is één kunstdiscipline die hoogst zelden geheel op zichzelf staat: de dans. Ze bestaan wel: dansstukken zonder muziek. Voor zover ik weet is er nog geen choreograaf geweest die het waagde een choreografie te maken op het de bekende stiltecompositie 4’33” van John Cage. Zelfs zijn levensgezel, danser en choreograaf Merce Cunnighham, heeft die compositie nooit gebruikt. Terwijl  veel van Cunningham’s 202 choreografieën wel op muziek van Cage zijn gemaakt. Cunnighham en Cage huldigden het principe dat alle kunstvormen op zichzelf kunnen staan. Cunningham trok dat door in zijn werk: binnen een en dezelfde voorstelling zijn muziek en dans onafhankelijke elementen. De choreografie was niet langer vastgeketend aan het ritme en de vorm van een muziekstuk. Merce Cunningham maakte zestien muziekloze choreografieën. De eerste stukken waren ‘Before Dawn’ (1951) en ‘Boy Who Wanted to be a Bird’ (1952). Zijn laatste muziekloze dansstukken dateren uit 2002 (‘Overpopulation’) en 2004 (Monk’s Tail’). Cunningham heeft zijn lesje geleerd bij Martha Graham, een van de vier grondleggers van de moderne dans. De andere drie waren Doris Humphrey, Charles Weidman en Hanya Holm. Een van de leerlingen van Hanya Holm is Lucinda Childs, die tijdens haar studie met Merce Cunningham in aanraking kwam. Op het Holland Dance Festival In februari jl. werd haar muziekloze dansproductie ‘Works in silence’ uitgevoerd. Zie het presentatiefilmpje. Er zijn mensen die niet tegen stilte kunnen. En er zijn mensen die dans zonder muziek ‘vloeken in de kerk’ vinden. Zijn dat puristen? Niet in de meest letterlijke zin van het woord. Immers, pure dans is ontdaan van decors, attributen én muziek. Hier een stukje uit een muziekloos ballet, dat eigenlijk per toeval ontstond. Componist Aaron Copland had moeite een stukje muziek voor elkaar te krijgen. Choregraaf Jerome Robins besloot het stuk zonder muziek uit te voeren. ‘Moves’ ging in 1959 in première. https://www.youtube.com/watch?v=7HTFNzLKU8Q Om eens helemaal in stilte en dans op te gaan eindigen we met een langer stuk: Silent ballet van Emanual Gat. In 2008 in première gegaan. https://www.youtube.com/watch?v=bDT0RUXhi98&t=2s Prettige zondag verder.

Door: Foto: zaldi64 (cc)
Foto: Veronica - Ilaria (cc)

Afgestoft | Stilte

, door

Zelfs het ‘Stille nacht, heilige nacht’ maakt haar akoestische ambities nooit waar. Het mag dan in alle Kerstherrie nog het meest bescheiden geluid zijn, stil is het absoluut niet. Naast het oorverdovende kerstgejingel, worden we de laatste decemberdagen ook geteisterd door allerlei top-zus-en-me-zo’s.

Kan iemand daar een eind aan maken a.u.b.?

Daar zijn wel pogingen toe gedaan. Vanwege Sargasso’s 20-jarig bestaan snuffelden we wat in het verleden. Diep in het spinrag troffen we een postje van een van onze vele gastauteurs. Dat postje even afgestoft en het ging zo:

Hier weer een bijdrage die we overnemen van Osocio. Deze site volgt wereldwijd “social adverting and non-profit campaignes”.

Do you also find the Christmas charts very annoying? In England they do. Last year they had a great action to break through the dominance of the X-factor mess. It was a victory, Rage Against the Machine became No. 1.

This year it can be even more obscure.

Cage Against The Machine started as a joke. And now the joke is so close to becoming a reality.

Cage Against The Machine is a campaign to get John Cage’s “silent” masterpiece, 4’33” [Wikipedia], to Christmas No 1 for 2010. At the time of writing, over 86,000 people have joined the Facebook Group. The ultimate goal: make it a silent night on Radio 1.

In case you don’t know, 4’33” is a piece of music containing 4 minutes and 33 seconds of silence.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Amaury Laporte (cc)

Kunst op Zondag | voor piano

, door

Laatst vermeldde een van onze muziekredacteuren een oude opname waarin ‘een bloemstukje op de piano’ voorkwam. De gewaardeerde collega had niet door dat die vaas met bloemen een citaat was.

Of de muzikanten het zo bedoeld hadden, of dat het een grapje van de regisseur was, geen idee, maar hier werd ‘Piano piece – A vase of flowers on (to) a piano’ van George Brecht geciteerd. U ziet hier een uitvoering uit 2013 in het destijds failliet gegane NASA (New Art Space Amsterdam). De video kunt u bij 4 minuten wel uitzetten, want dan volgt een warboel omdat men blijkbaar de tecbniek niet onder controle heeft.

Het is ook jammer dat men het nodig achtte enige tekst en uitleg over George Brecht er doorheen te moeten ratelen. Er is helaas geen enkele uitvoering zonder bijgaand commentaar te vinden.

George Brecht verdiende zijn dagelijks brood bij farmaceuten als Pfizer (!) en Johnson & Johnson, maar is bovenal bekend als een van de eerste Fluxuskunstenaars. Fluxus was een experimentele beweging, opgericht door George Maciunas, sterk beïnvloed door de ideeën van John Cage.

Cage schreef de vermaarde stiltecompositie 4’33”en wordt tevens geroemd als de ‘godfather’ van de  geprepareerde piano. Zijn eerste stuk voor geprepareerde piano: Bacchanale (1940).

Foto: Wally Gobetz (cc)

Kunst op Zondag | Robert Rauschenberg

, door

De vorige Kunst op Zondag mondde uit in stilte. Met name de stilte compositie van John Cage. Het stuk ging in 1952 in première in de Maverick Concert Hall, een houten bouwsel op het terrein van de Maverick Art Colony, een kunstenaarscentrum in het enige , echte Woodstock.

John Cage heeft bekend dat zijn stilte-experimenten geïnspireerd waren door twee ervaringen: zijn bezoek aan een anechoïsche kamer (dode kamer) van de Harvard Universiteit. Daarbinnen is het zo stil dat je alleen het ruisen van je eigen bloedsomloop hoort) van de Harvard Universiteit en de ‘White Paintings’ van zijn goede vriend, de kunstenaar Robert Rauschenberg.

John Cage bekende in 1961: “The white paintings came first; my silent piece came later.”(in zijn voorwoord van zijn essay “On Robert Rauschenberg, artist, and his work.“, terug te vinden in het boek “Silence: Lectures and Writings by John Cage” (een in 2012 gedigitaliseerde versie is hier in te zien).

Cage kende Rauschenberg van het Black Mountain College, waar zij beiden in diverse experimenten en projecten samenwerkten met o.a. Cy Twombly (abstract-expressionistische kunst) en Merce Cunningham (moderne dans),

In dat broeinest van ongebonden, vrije kunstinnovatie maakte Rauschenberg zijn ‘witte schilderijen’.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: © Sargasso route Bethel Woodstock kaart

Kunst op Zondag | Woodstock in 4’33”

, door

Deze maand zal het 50 jaar geleden zijn dat het roemruchte Woodstockfestival werd gehouden. Het geplande verjaarsfeestje gaat definitief niet door. Teveel tegenslagen met zich terugtrekkende artiesten tot gevolg.

Nostalgisch zwijmelen bij de ‘meer dan complete’ Woodstock (38 cd’s, video, boeken en wat extra’s) is er niet bij, want  uitverkocht. Bij de uitgever kunt u wat magerder varianten van dit historisch popfestivalletje verkrijgen.

Dat Woodstock vooral bekend is van popmuziek komt natuurlijk omdat de vercommercialisering van dat soort muziek en van het toenmalige hippiegebeuren de bekendheid levend houdt onder een groot publiek. Maar de geromantiseerde idealen van ‘vrijheid, blijheid’ zouden nooit op dat weiland van een boerderij in Bethel zijn geland als niet op anderhalf uur rijden in noordoostelijke richting de Maverick Art Colony was gesticht in, jawel, Woodstock.

Nu wil het toeval dat het Mute-label ook met een bijzondere verzamelbox uitkomt. In het najaar mogen we een box met vijf vinylplaten verwachten waarop 58 versies staan van 4’33”, de vermaarde stiltecompositie van John Cage. In augustus 1952 werd het werk voor het eerst uitgevoerd in de Maverick Concert Hall, in Woodstock dus.

De Maverick Concert Hall staat bekend als Amerika’s oudste zomerpodium voor kamermuziek, waar sinds 1915 tot nu nog steeds concerten worden georganiseerd. De kunstenaarskolonie Maverick is gesticht door schrijver/dichter Hervey White, die Amerika’s eerste echte hippie, annex goeroe zou zijn. Kunstenaars van alle disciplines konden er wonen en werken

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Slow music

, door

Het mag wel een tikje langzamer, luidt het credo van Slow Movement organisaties als Slow Food, Slow Cities en Slow Travel. Alles verandert zo snel dat je continu sprintjes moet trekken om het bij te houden. Da’s niet goed, stelt de Slow Movement, want we dreigen aan onze basale behoeften voorbij te rennen. Doe alles in het juiste tempo, dat wil zeggen: neem er de tijd voor die nodig is om het zo goed mogelijk te doen, in plaats van zo snel mogelijk.

Er bestaat zelfs zo iets als ‘slow music’. Daar wordt van alles en nog wat onder verstaan. Van meditatieve ambient muziek tot mierzoete liefdesliedjes. Van romantische folksongs tot tearjerkers en begrafenismuziek.

Maar goed, langzaam is langzaam en langzaam is een tempo.

In het metronoomfilmpje boven dit artikel hoor je een tergend langzaam tempo van 20 tikken per minuut. Zo langzaam dat het haast niet bij te houden is. De meeste langzame muziekstukken kennen een tempo van rond de 40 tot 60 tikken per minuut.
Slow Song van Joe Jackson heeft een ‘beat’ van 58 tikken per minuut.

Het echte langzame werk vinden we in de klassieke muziek. Ombra mai fu, de openingsaria van de opera Xerxes (Georg Friedrich Händel), heeft in deze uitvoering een tempo van rond de 50 tikken per minuut.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.