Een pleidooi voor het bijna niets doen | Zomergasten met Herman Koch

We moeten ons Herman Koch als een gelukkig mens voorstellen. Tenminste, als we hem op zijn woord geloven. Wat nog maar de vraag is, want Herman Koch mag de werkelijkheid graag wat mooier maken dan hij is. Zo bleek tijdens deze laatste aflevering van Zomergasten 2025. Ooit schreef Koch een verhaal over zijn oom Ron die hem had meegenomen naar het popfestival in Monterrey waar hij een paar woorden met Jimi Hendrix had gewisseld. Als mensen hem naar dit verhaal vroegen, dan gaf hij toe nooit met Jimi Hendrix te hebben gepraat. Het bestaan van oom Ron werd nooit in twijfel getrokken. Een grotere leugen toedekken met een kleinere, heet dat in de poëtica, legde Koch uit. Misschien liegt hij wel altijd. Misschien liegt hij zelfs dat hij liegt. In zijn lagere schooltijd spelde hij zijn ouders een verhaal op de mouw over twee rivaliserende groepen op zijn school. Hoe weten wij of dit verhaal over dit verhaal wel waar is?

Door:
Foto: VPRO Zomergasten met Herman Koch Foto © Bas Losekoot

Zomergasten 2025 met Herman Koch

, door

[Lees hier de recensie van Zomergasten met Herman Koch]

De VPRO sluit de Zomergastenserie van dit jaar af met schrijver Herman Koch.

Alweer een schrijver? Da’s dan de derde in deze 2025-editie. In de vorige uitzendingen hadden we al schrijver, columnist, programmamaker Özcan Akyol en schrijver, journalist Simon Kuper.

Bij de 200ste Zomergasten (vorig jaar, met acteur Pierre Bokma) maakten we al gewag van het feit dat schrijvers (auteurs) lijstaanvoerders zijn van de top-10 meest voorkomende beroepen in Zomergasten. Die positie is dit seizoen dus verstevigd.

Met Herman Koch, die de laatste jaren lijkt te schrijven of zijn leven er van  af hangt. Excuses voor deze wat morbide formulering, maar sinds 2020 heeft Koch prostaatkanker onder de leden en sindsdien zijn er vijf romans van hem uitgekomen. En hij is nog hard aan het werk aan nieuwe boeken.

Griet op de Beeck zal vanavond wellicht vragen of er enig verband zit tussen zijn ziekte en zijn arbeidsdrift. Het zou zomaar kunnen: als een mens ineens niet meer zeker is van de uiterste houdbaarheidsdatum en nog barst van de ideeën, ja, dan ga je hard aan de slag. In een eerder interview lezen we dat het eigenlijk min of meer toevallig zo kwam:

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Quote du Jour

Quote du jour | Leraren hebben geen persoonlijkheid

, door

Mensen met een beetje persoonlijkheid, worden geen leraar.

Aldus schrijver Herman Koch in De Morgen. Je vraagt je af of hij ooit een school van binnen heeft gezien. Want waarom zou je in het onderwijs willen werken?

  • Tegenwoordig is de status van leraren nul komma nada;
  • hoef je ook geen topsalaris te verwachten;
  • en klagen alle 16 miljoen onderwijsexperts in Nederland over je lange vakantie.

Alhoewel, wat als je:

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-11-2022

Boekenweek! | Makkelijk leven

, door

RECENSIE - Tom Sanders, de hoofdpersoon van Herman Kochs boekenweekgeschenk, zou goedkeuren dat ik dat boekenweekgeschenk hier bespreek. De boekenweek werd op Sargasso namelijk afgetrapt met een oproep door Jona Lendering en Marcel Hulspas om ons niet te richten op “bestsellers van celebrities als Herman Koch” en te “negeren wat boekhandels ons aanbieden”. Zoals het boekenweekgeschenk.

Tom Sanders denkt daar anders over. Hij is de auteur van een bestseller, een zelfhulpboek dat Makkelijk leven heet, net als het boekje dat de boekhandel ons in een oplage van ruim 600.000 exemplaren aanbiedt. Dat zelfhulpboek is, geloof ik, behoorlijk anders dan het gemiddelde zelfhulpboek. In ieder geval stel ik me voor dat zulke boeken meestal als advies geven om je niet te ergeren aan je medemens. Dat is nergens voor nodig, dat is zonde van de tijd. Tom Sanders is het daarmee eens. Hij heeft alleen een andere remedie: andere mensen moeten ophouden zich te ergeren aan jou. En ook zelf moet je ophouden te proberen je de hele tijd te verbeteren.

Je moet makkelijk leven.

Het leven niet waard

Aan het eind van het boekje vat hij een en ander samen in elf handige tips: “Vergeef de ander; vergeef jezelf; feliciteer jezelf” bijvoorbeeld, of “Probeer niemand te veranderen, ook jezelf niet”. Hij leeft ook naar zijn eigen adviezen, en heeft het daarmee behoorlijk goed voor elkaar. Geen gekrabbel op marginale weblogs, maar internationale bestsellers. Een gezonde relatie met zijn vrouw, twee succesvolle volwassen zonen. Niet de neiging om allerlei boeken te moeten lezen die verder niemand leest, maar de neiging om zijn kleinkinderen vol te stoppen met ordinair snoep dat ze van hun moeder niet mogen eten.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.