Wanneer de massa voor zich zelf handelt, doet zij dit slechts op één manier – want een andere heeft zij niet – door te lynchen. Het is niet geheel en al toevallig dat de lynchwet Amerikaans is, daar Amerika in zekere zin het paradijs van de massa’s is.
Het zal dus nog veel minder verbazing kunnen wekken dat nu, nu de massa’s triomferen, het geweld triomfeert en men daarvan de enige ratio, de enige leer maakt.
Reeds lang geleden heb ik de aandacht op gevestigd, dat het geweld als norm steeds meer veld won. Nu is het tot zijn grootste ontwikkeling gekomen, en dat is een goed teken, want dat beduidt dat het nu weer automatisch zal gaan afnemen. Het geweld is nu al de woordenpraal van de dag; de redenaars, de dwergen, bezigen die stijl.
Wanneer een menselijke werkelijkheid zijn tijd heeft vervuld, gekenterd is en is verzonken, komt ze terecht in de retoriek, waar zij, een dood ding, nog een langdurig bestaan heeft.
De retoriek is het graf der menselijke werkelijkheden; op zijn hoogst kan ze het hospitaal der invaliden zijn. De naam overleeft de werkelijkheid, en al is die naam nu ook slechts een woord, hij is tenslotte toch een woord en behoudt dus altijd iets van de magische kracht daarvan.
– José Ortega y Gasset, De Opstand der Horden, 1933, 116v.
