Tips voor de kerstvakantie van Kunst op Zondag

Wie in de kerstvakantie graag een museum wil bezoeken, heeft in het noorden van ons land volop keuze. Voor Kunst op Zondag zet ik graag een aantal mogelijkheden op een rijtje. In Zwolle leer je Blaue Reiter-kunstenaar Marianne von Werefkin kennen. In Assen blinkt het goud van de Dacia. Labyrinthia is de nieuwe spannende collectie-opzet van het Drents Museum. Het kunst-drieluik in Assen is compleet met de eerste solotentoonstelling van de Duitse schilder van de Neue Leipziger Schule Mirjam Völker. In Paterswolde is de laatste expositie van ‘visitekaartjes’ te zien. [caption id="attachment_356646" align="aligncenter" width="450"] Artiesten (1910, gouache) © Marianne von Werefkin © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Marianne von Werefkin in Zwolle Marianne von Werefkin is geboren in het Russische Toela in 1860. Om haar talent zo goed mogelijk te ontwikkelen, kreeg zij privéles van Ilja Repin, hij was de belangrijkste vertegenwoordiger van het Russisch Realisme. Von Werefkin was een serieuze en zeer getalenteerde leerling. Ze werd als jonge schilder al de Russische Rembrandt genoemd. Op haar achtentwintigste raakte ze gewond tijdens de jacht. Door een schot in haar rechter hand, haar schilderhand raakt ze gehandicapt. Ook dit voorval kon haar schilderstroom niet stoppen en begon met links te schilderen. In 1892 leert ze de Russische schilder Alexej von Jawlensky kennen, vier jaar later besluiten ze samen naar München te verhuizen. Daar sluiten ze vriendschap met Gabriele Münter en Wassily Kandinsky. In Zwolle ontdek je welke cruciale rol Von Werefkin speelde aan het begin van de 20ste eeuw in de ontwikkeling van het expressionisme in Duitsland. Net als Gabriele Münter speelde zij een belangrijke rol bij de ontwikkeling van het gedachtegoed van het kunstenaarsnetwerk Der Blaue Reiter. Marianne von Werefkin - Pionier van het expressionisme is nog tot en met 16 maart 2025 te zien in Museum de Fundatie in Zwolle.  MK=geldig. [caption id="attachment_356647" align="aligncenter" width="450"] Dacia, rijk van goud en zilver © foto's en collage Wilma Lankhorst.[/caption] Dacia, rijk van goud en zilver Het Drents Museum staat bekend om haar spraakmakende archeologische exposities. Denk maar aan de 'Maya’s, heerers van het regenwoud' en 'Sterven in schoonheid, de wereld van Pompeï en Herculaneum'. Door de grote zaal loopt nu tijdelijk een dikke goudader en kun je het goud en zilver van de kunstenaars en ambachtslieden uit Dacia ontdekken. Dacia ligt in het huidige Roemenië en was een rijk van 500 voor Christus tot 271 na Christus. De Romeinse Keizer Trajanus had zijn zinnen op Dacia gezet vanwege de grote goud en zilver voorraden. En zo werd Dacia van 106 tot 271 na Christus een provincie in het Romeinse Rijk. De inwoners van Dacia noemden zich de Daciërs. Het verhaal van de Dacia en hun goud- en zilver kunstenaars staat centraal in Dacia, rijk van goud en zilver. Deze tentoonstelling is nog tot en met 25 januari 2025 te zien in het Drents Museum. MK=geldig. [caption id="attachment_356651" align="aligncenter" width="450"] Zaalimpressie Labyrinthia © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Labyrinthia Wie het afgelopen jaar het Drents Museum heeft bezocht, zag overal bordjes ‘renovatiewerkzaamheden’ hangen. Die bordjes zijn nu weg en de 170ste verjaardag van het museum wordt gevierd met een nieuwe expositie-opstelling. In vijftien zalen maak je nu een bijzondere reis door de geschiedenis van Drenthe en de gevarieerde kunstcollectie van het Drents Museum. Je kunt op mammoetjacht, het meisje van Yde leren kennen, zelf een roeitocht maken door de prehistorie of het Drentse landschap bekijken door de ogen van Vincent van Gogh. Je kunt er zelfs dansen op een boerenbruiloft uit de 19de eeuw. In Labyrinthia komen archeologie, kunst en geschiedenis samen. Verschillende kunstwerken zijn in 3D-geprint zodat slechtzienden de afbeelding kunnen voelen. Dit is ook een interessante en leerzame tentoonstelling voor kinderen, er is ook en tekenstudio bij een schilderij van Rosa Loy. Kijk hier voor alle details. MK=geldig. Mirjam Völker Falsche Flagge Ik zag de (boom)hutten en schuilplaatsen van Mirjam Völker (Wiesbaden, 1977) voor het eerst in de expositie Crux in Zwolle in 2020. Völker heeft haar schilderopleiding tussen 2008 en 2010 afgerond in Leipzig met een master bij meester-schilder professor Neo Rauch aan der Hochschule für Grafik und Buchkunst. Falsche Flagge is de eerste solotentoonstelling van Mirjam Völker in ons land. De Abdijzaal van het Drents Museum is gevuld met boomhutten, huisjes, stokken om op te zitten en een stacaravan. Allemaal objecten die centraal staan in het werk van Mirjam Völker. De bouwsels die Völker schildert, timmert en filmt vallen bijna allemaal uit elkaar van ellende. Ze staan verlaten in het landschap, overwoekerd door de natuur. Er is geen persoon te zien, maar toch is de aanwezigheid van de mens ongemakkelijk voelbaar.  In de stacaravan draait een leuke film waardoor je het multi talent van Völker nog beter leert kennen. Mirjam Völker, Falsche Flagge is tot en met 2 maart 2025 te zien in het Drenst Museum. MK=gelig. [caption id="attachment_356649" align="aligncenter" width="450"] sfeerbeeld visitekaartjes expositie in Galerie Paterswolde © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Kunst visitekaartjes in Galerie Paterswolde In 2015 ontwikkelde het team van Galerie Paterswolde een nieuw concept: visitekaartjeskunst. Ze verstuurden een oproep  aan kunstenaars om kunstwerkjes te maken met de maximale afmeting van een visitekaartje. Deze naam bevat een extra laag. Zowel professionele kunstenaars als amateurs konden zich aanmelden voor deze expositie en zo hun artistieke visitekaartje afgeven. Na het grote succes van de eerste expositie bedenkt het team van vrijwilligers jaarlijks een nieuwe opzet. Het formaat is in 2020 vergroot naar 15x15 cm, het formaat van een ansichtkaart. Ook dit najaar is er weer een eindejaar expositie waaraan ruim 300 kunstenaars meewerken. Het geheel ziet er uit als een Wunderkammer, kleurrijk en vol verrassingen. De ‘Visitekaartjes-expositie’ biedt kunstenaars alle vrijheid voor materiaal- en vormkeuze. Naast talrijke schilderijtjes en tekeningen ontdekken we fotografiewerk, multimedia inzendingen, bronzen beeldjes, kunststof, textielwerk, keramiek, glas, aluminium, hout (boomschors) en hergebruikte materialen. [caption id="attachment_356650" align="aligncenter" width="450"] Galerie Paterswolde sfeerbeeld visitekaartjes expositie © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Visitekaartjes is nog tot en met 11 januari 2025 te zien in Galerie Paterswolde. Tijdens ons bezoek vertelde vrijwilliger en glaskunstenaar Gretha Jonker dat dit helaas de laatste versie is van deze zo populaire eindejaarsexpositie. De eigenaresse van de galerie is op leeftijd en heeft besloten na dit seizoen te stoppen.   [caption id="attachment_356645" align="aligncenter" width="450"] Biennale Venetië, sfeerbeeld Venezuela © selfie Wilma Lankhorst.[/caption] Deze bijdrage met kerst-museumtips is mijn laatste artikel voor Kunst op Zondag in 2024. In 2025 ga ik weer op pad om nieuwe kunstverhalen te verzamelen. Daarom wens ik je graag liefdevolle feestdagen en een gezond, gelukkig en verbindend 2025. © tekst en foto’s Wilma Lankhorst © gebruik van de afbeeldingen met dank aan en met toestemming van de genoemde musea, kunstenaars en alle bruikleengevers.

Door: Foto: Zaalimpressie van Dacia, rijk van goud en zilver © foto's en collage Wilma Lankhorst.
Foto: bertknot (cc)

Kunst op Zondag | Voorstraat

Kunst op Zondag ontdekte bij toeval een straat waar veel kunstzinnigs is gegroepeerd en stelt de Kunstboulevard Voorstraat samen.

Het is niet zo verbazingwekkend dat sommige mensen bij ‘samen’ niet meteen denken aan rijk geschakeerde diversiteit, maar aan ‘veel-van-hetzelfde’. Hoe verschillend meubelzaken ook moge zijn, ze worden op meubelboulevards samen geveegd. En zo zijn er straten met louter autohandel en complete bouwmarktbuurten.

Museumkwartier

Ook kunst wordt soms verwoed bij elkaar gebracht.  Nederland kent geen permanente kunstboulevard, maar de Kunst-as in Rotterdam (20 kunstinstellingen) komt aardig in de buurt. Ligt het kunstgebeuren niet op één lijn, maar is er wel een loopje mee te nemen, dan heet het bijv. in Den Haag ‘museumkwartier’ (11 kunstgerelateerde adressen).

Die aanpak kennen ze ook in Utrecht (18 kunst- en culturele bezienswaardigheden) en Den Bosch (2). Het kan voor een gemeente meerwaarde hebben een buurt tot museumkwartier te bombarderen, want dat is al gauw goed voor de OZB-opbrengst. Het museumkwartier in Vlaardingen (4 kunst- en cultuur objecten) in ontwikkeling mag daar een voorbeeld van zijn.

Museumplein

Leiden (13) heeft er geen spetterende naam voor bedacht en in Amsterdam zijn 5 musea  gegroepeerd rond het Museumplein.

Kerkrade telt 3 musea op haar Museumplein, Veendam kent 1 museum en 1 theater op het gelijknamige plein, Drachten dacht dat 1 museum wel aan het museumplein moet liggen.
Grootegast kent een museumplein, maar dat ligt aan de Legolaan (3 musea). Er zijn overigens wel eens verdwaalde toeristen gespot op een museumplein waar geen enkel museum staat.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: © Levi van Veluw, Altar table, acryl on museumboard, framed, 2019 copyright ok. Gecheckt 26-11-2022

Kunst op Zondag | Levi van Veluw

Wie alleen de bekende musea bezoekt om kunst te bewonderen, mist een hoop. Er is een scala aan expositieruimten en galerieën, waar veel boeiende kunst te zien is. Bijvoorbeeld de expositie ‘Beyond Matter’ van Levi van Veluw in galerie Ron Mandos (Amsterdam, t/m 11 mei te zien).

Gemiddeld 6 tot 7 keer per jaar zijn kunstwerken van Levi van Veluw te zien in musea en galeries in binnen- en buitenland. Behalve de solo-expositie in Amsterdam is er vandaag de laatste mogelijkheid om vroeg werk (4 portretten) in het Singer Museum te Laren te zien en kun je tot 16 juni de installatie ‘The Chapel’ zien in het Rijksmuseum Twente.

The Chapel, installation, 200 x 200 x 300cm, wood, cobalt ink, uit de serie Veneration, 2017.
© Levi van Veluw, The Chapel, installation, 200 x 200 x 300cm, wood, cobalt ink, uit de serie Veneration, 2017

Van Veluw is een multi-disciplinair kunstenaar en bijna al zijn projecten worden vorm gegeven met installaties, sculpturen, videos, foto’s, schilderijen en tekeningen.

Shallow hole, charcoal drawing, 73 x 51 cm, 2013, uit de serie The collapse of cohesion.
© Levi van Veluw. Shallow hole, charcoal drawing, 73 x 51 cm, uit de serie The collapse of cohesion, 2013

Uit dezelfde serie deze video: Archive, 2014 (8 min. 35″).

Subdividing matter II, Handmade sculpture , 240cm x 70cm x 5cm, Walnut wood, Black ink, with movable lids, 2016, Uit serie The Monolith.
© Levi van Veluw. Subdividing matter II, Handmade sculpture , 240cm x 70cm x 5cm, Walnut wood, Black ink, with movable lids, Uit serie The Monolith, 2016

Foto: © Ketefactory stil tentoonstellingsfolder 2019 copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

Kunst op Zondag | Stil

Wie alleen de bekende musea bezoekt om kunst te bewonderen, mist een hoop. Er is een scala aan expositieruimten en galerieën, waar veel boeiende kunst te zien is.

Ik bedoel niet de commerciële galerietjes waar de Corneilles als warme broodjes over de toonbank gaan en nep als kunst wordt verkocht. Ik doel op galeries die nog levende en werkende kunstenaars presenteren. En de talrijke, vaak door kunstenaars gedreven projecten en exposities die een bijna museaal karakter dragen.

Een mooi voorbeeld is de Schiedamse Ketelfactory. Weliswaar een gevolg van drankgebruik, maar dankzij de grondleggers Kim Zeegers en Winnie Teschmacher nu al weer 10 jaar een mini-museum met bijzondere tentoonstellingen en projecten als ‘Door het beeld’ en ‘Snapshot of an larger order’.

De Ketelfactory viert het 10-jarig bestaan met de tentoonstelling ‘stil’ (tot 14 juli nog te zien). Alle kunstenaars die eerder in de Ketelfactory te zien waren, zijn gevraagd ‘stilte’ uit te drukken in een werkje van niet groter dan 30 cm2. Het resultaat: 64 visies op een hoogst uitzonderlijke expressie. Want heeft u wel eens werkelijke stilte waargenomen? Of echte stilte geproduceerd?

Misschien is het een kwestie van oefenen. Performancekunstenares Marina Abramović geeft regelmatig workshops en leert anderen zich voor te bereiden op het uitvoeren van performances. Het zijn oefeningen in stilte. Eén zo’n oefening is ‘kijken naar primaire kleuren’: een uur lang naar een geel, rood of blauw vlak kijken (in dit filmpje te zien op 4 min. 23”).

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: fusion-of-horizons (cc)

Kunst op Zondag | Uit het depot

Voor er weer een Kunst op Zondag het licht ziet, heeft de Sargasso’s kunstredactie al heel wat kunstwerken bekeken. Omdat we we zeker niet het grootste museum van Nederland zijn en veel minder ruimte hebben dan de andere Nederlandse musea voor moderne kunst, blijft heel wat verzameld werk in het depot opgeslagen.

Elk museum verdiept zich af en toe in het eigen depot en zet er een tentoonstelling mee in elkaar. Kwestie van curatoren die even niet weten wat ze nu weer eens zullen verzinnen? Of tijdelijk geldgebrek, dus dan maar een goedkope expositie opgetuigd? Of een plots opwellend respect voor al het moois dat gewoon gezien moet worden.

Uw nederige curator heeft last van alle drie die factoren. De eerste overkomt iedereen wel eens. Een dipje in de creativiteit. Het tweede is hier chronisch. Alleen de derde factor ligt iets genuanceerder: niks opwellend, altoos in bewondering. Dus vandaag uit het depot van Kunst op Zondag.

In januari hadden we twee afleveringen over muren. Van grensmuren tot gevelkunst. Deze werken haalden die afleveringen niet:

Steek de grensmuren tussen Amerika en Mexico over en aanschouw fraaie Mexicaanse muurkunst. Bijvoorbeeld deze gigantische mozaïek op de universiteitsbibliotheek in Mexico City. Mocht u het Spaans beheersen dan leest u natuurlijk deze informatie over dat werk.

Foto: copyright ok. Gecheckt 26-10-2022

Kunst op Zondag | Te koop

In Dirkswoud staat een soort ‘winkel van Sinkel’. Met de meest uiteenlopende artikelen. Zo bont dat het de nieusgierigheid wekt. Maar de eigenaar is een stuk chagrijn. Even binnenlopen om wat rond te snuffelen is er niet bij. “Kijken is kopen”, brult hij tegen iedere nieuwsgierige.

Veel kunst wordt bekeken. Meestal op plaatsen waar dat ook de bedoeling is. In een museum koop je hooguit een boek met reproducties van het werk dat je net hebt bekeken. Op kunstbeurzen en in galeries is het wel de bedoeling dat je kunst koopt. De vraag van vandaag: kopen Sargasso-lezers wel eens kunst?

De eigenaren van ‘Talent voor Kunst’ verkopen kunst online. Ze zijn niet de enigen. Er zijn talloze galeriehouders die via internet kunst aan de mens proberen te slijten. In het Belgische Baarle-Hertog kun je de komende week nog langs bij F1rts Choice, ‘Talent voor Kunst heeft ruim honderd kunstenaars gevraagd afstand te doen van hun meest geliefde werk. Alsof kunstenaars werk maken om zelf te houden?

Van vijftig kunstenaars hangt nu keuze te koop. Na een mail van Sargasso hebben de organisatoren de namen van de vijftig kunststenaars door gegeven en een tiental afbeeldingen van de werken toegestuurd. Kijk en vertel eens: zou je dit werk kopen?

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 26-11-2022

KOZ | Hommage

In de vorige KOZ beloofden we een hommage. Sargasso’s 10-jarigheid is de aanleiding. KOZ (Kunst op Zondag) is wat jonger. Zes jaar lang wordt, met wat onderbrekingen, hier elke zondag kunst geëxposeerd.

Zo moet je deze rubriek vooral zien: Sargasso’s kunstgalerie. Musea hangen de professionele kunstliefhebber uit, galeriehouders zijn vaak hobbyisten. De duizenden galerietjes zouden graag de hele wereld over de vloer krijgen, maar weinigen halen broodwinning uit hun exposities. Naast de vele galeries die door uitvoerende kunstenaars zelf worden gedreven, zijn er de galeries die door kunstliefhebbers worden gerund.
Dat is KOZ. Een wisselende expositie, niet ingericht door professionele conservatoren, maar door liefhebbers van kunst in de breedste zin van het woord.

KOZ is een beetje vreemd verschijnsel op Sargasso. In tegenstelling tot alle andere content, zijn afleveringen met diepgaande duiding of informatieve analyses beduidend in de minderheid. Een titel, een naam van een kunstenaar kan er nog net af. KOZ is vooral een hommage aan de kunst zelf. Kunst spotten en doorgeven. De lezers maken er zelf wel wat van.

Kunst op Zondag zou er zonder Sargasso’s redacteur Steeph en zijn assistentconservator Crachàt, niet zijn geweest. In 2006 verscheen de eerste aflevering en de eerste reactie was meteen positief: “Goed initiatief. Vasthouden, elke zondag iets of iemand uit de schilderkunst. Tis toch een weinig troost, zo tussen de bedrijven door. En, zonder aandacht kwijnt ieder en alles weg. Dan lijkt het leven al verloren, een doodgeboren kind, en al te vergeefs”.
De eerste van Steeph.