Einde aan illegale pushbacks?

Vorige week, 19 januari, maakte Hans Leijtens, de nieuwe directeur van Frontex, bekend dat hij van de illegale pushbacks af wil. Frontex ondersteunt en coördineert de bewaking van de buitengrenzen van de Europese Unie. De vorige directeur moest opstappen omdat Frontex werd beschuldigd van illegaal terugsturen van vluchtelingen. De organisatie wordt al langer bekritiseerd op het feit dat ze wegkijkt bij illegale acties van nationale grenswachten. Frontexmedewerkers verzuimden waargenomen malversaties te rapporteren. Regelmatig rapporteerden journalisten ook rechtstreekse betrokkenheid van Frontex-agenten. Pushbacks haalden regelmatig het nieuws. Van het verslepen of terugduwen van bootjes van Griekse naar Turkse wateren. Of asielzoekers van wie bagage, papieren en schoenen wordt ontnomen, waarna ze terug worden gestuurd naar de Turkse kant van de grens. Ook bij de grenzen van de Balkanlanden gaat het regelmatig mis. Op dezelfde dag dat Leijtens zich aan de pers voorstelde, kwam Lighthouse Reports (organisatie voor onderzoeksjournalistiek) met een rapport waarin ook Italië wordt beschuldigd van illegale pushbacks. Hierbij werden mensen opgesloten in metalen kisten en donkere kamers in de romp van passagiersschepen en teruggestuurd naar Griekenland. Twee dagen eerder bracht Legal Centre Lesvos AMKE met een forensische  reconstructie van een pushback die in oktober 2020 heeft plaats gevonden. Elf Syrische slachtoffers van deze actie hebben een rechtszaak aangespannen bij het EHRM (Europese Hof voor de Rechten van de Mens). De reconstructie moet als extra bewijsmateriaal dienen. Hier de reconstructie: https://www.youtube.com/watch?v=YvEIhXEcyHU Deze zaak slechts één voorbeeld van een systematische praktijk van collectieve uitzettingen, uitgebreid gedocumenteerd en gerapporteerd door Legal Centre Lesvos. De nieuwe directeur van Frontex heeft nog geen concrete stappen gemeld, waarmee hij dit soort schendingen van mensenrechten denkt te gaan voorkomen. We zullen zien. Hij zal sterker staan als Europese lidstaten zijn plannen voor meer transparantie en het voorop stellen van mensenrechten nu eens serieus nemen. De Nederlandse regering zou de illegale pushbacks luid en duidelijk moeten veroordelen. Misschien kan de vaste Kamercommissie voor Justitie en Veiligheid morgen aan staatssecretaris Van der Burg meegeven dit in Europees verband aan de orde te stellen. Meer over pushbacks en andere methoden aan de Europese buitengrenzen: Actualiteitenprogramma van TRT Tur(Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu), juli 2022 (zie ook dit bericht). VPRO Documentaire van Bram Vermeulen, augustus 2021. Artikel van Aegean Boat Report, 2022.

Door: Foto: Schermafbeelding video van Legal Centre Lesvos.
Foto: EYE DJ (cc)

Frontex vertrekt uit Hongarije

, door

ELDERS - Hongarije, het land dat zich al jaren keihard verzet tegen de komst van migranten, verliest de bescherming van de Europese grensbewakingsorganisatie Frontex. In december oordeelde het Europese Hof dat het over de grens zetten van vluchtelingen in strijd is met de Europese en internationale wetgeving. Sindsdien heeft Hongarije nog 2500 migranten de grens over gezet. Frontex schort nu de grensbewaking op in Hongarije. “Onze gezamenlijke inspanningen om de buitengrenzen van de EU te beschermen, kunnen alleen succes hebben als we ervoor zorgen dat onze samenwerking en activiteiten volledig in overeenstemming zijn met de EU-wetgeving,” verklaarde een woordvoerder.

Frontex ligt al langer onder vuur vanwege berichten over medewerking aan soortgelijke pushback acties in de Egeïsche Zee tussen Griekenland en Turkije. Het Europees parlement dringt aan op een onderzoek naar het mandaat en de activiteiten van Frontex in aansluiting op het al lopende onderzoek van het fraude-onderzoekbureau OLAF. De vraag is in hoeverre de lidstaten afstand willen nemen van Frontex, de organisatie die in alle stilte het vuile werk verricht voor verschillende regeringen die streven naar een drastische  beperking van de toestroom van migranten.

Zwartboek

In december publiceerde het Border Violence Monitoring Network (BVMN) een zwartboek over pushbacks van migranten door Europese grensstaten. Daarin wordt onder andere melding gemaakt van grote aantallen migranten die vanuit Kroatië over de grens met Bosnië-Herzegovina zijn gezet, vaak met de inzet van grof geweld. De betrokkenheid van Frontex is niet altijd duidelijk, maar dat de organisatie, die is uitgerust met zeer geavanceerde apparatuur, er geen weet van heeft is twijfelachtig. Intussen voltrekt zich een humanitaire ramp aan de andere kant van de Kroatische grens in Servië en Bosnië-Hercegovina. Begin januari is een van de kampen afgebrand. Honderden vluchtelingen in Bosnië raakten dakloos in de vrieskou. 

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: skinner08 (cc)

Europese grensmuren zijn goudmijn voor militaire en security-industrie

, door

ONDERZOEK - Wapenhandelaren, die verdienen aan de gewapende conflicten, repressieve regimes en mensenrechtenschenders waarvoor mensen op de vlucht slaan, profiteren ook volop van de muren die voor deze vluchtelingen worden opgetrokken, schrijft Mark Akkerman van Stop Wapenhandel op basis van een recent onderzoeksrapport.

Dertig jaar na de val van de Berlijnse Muur telt Europa meer muren dan ooit. Met name sinds de zogenaamde ‘vluchtelingencrisis’ van 2015 verrezen steeds meer grensmuren en -hekken. Die hebben inmiddels een totale lengte van zo’n 1000 kilometer, zo werd vorig jaar becijferd in het rapport ‘Building Walls’. Daarnaast bestrijken Frontex-operaties het hele Middellandse Zeegebied en de zee tussen het Afrikaanse vasteland en de Canarische Eilanden, in totaal zo’n 4750 kilometer. Een nieuw rapport, ‘The Business of Building Walls‘, van Stop Wapenhandel, het Transnational Institute (TNI) en Centre Delàs, duikt in de kosten van en bedrijven achter deze landmuren, ‘maritieme’ muren en de ‘virtuele’ muren van Fort Europa, de (biometrische) databases en het EU-grenssurveillancesysteem Eurosur.

De muren zijn een prominent en zichtbaar onderdeel van het totale Europese migratiebeleid, dat sterk gericht is op het buiten houden of krijgen van vluchtelingen. Hieronder ligt een narratief waarin migratie geframed wordt als een veiligheidsprobleem en bedreiging, waartegen de inzet van militaire middelen dé oplossing is. Dit narratief wordt vooral door de militaire en security-industrie stevig gepromoot.

Foto: Carlo Alfredo Clerici (cc)

Een zee van onwil

, door

OPINIE - Binnenkort is het weer winter en komen er geen bootjes met vluchtelingen meer deze kant op. De Europese politiek kan gerust zijn: geen bootjes is geen media-aandacht is geen noodzaak om iets te doen. En dat de toestroom in het voorjaar weer begint, ach… wie weet gaat alles goed en zinken ze midden op zee, waar niemand het ziet.

Frontex, het Europese agentschap voor ‘grensmanagement’ – I kid you not – wil intensiever patrouilleren op zee en daarmee zouden veel levens kunnen worden gered. Maar er is weinig budget: dit jaar heeft Frontex de beschikking over 85 miljoen euro. Dat is minder dan zeventien cent per inwoner van de EU.

In Italië zelf klinkt inmiddels de roep om veerboten en chartervluchten in te zetten zodat de vluchtelingen veilig naar Europa kunnen, ‘met VN- en EU-kantoren in de belangrijkste vertrekhavens van Egypte, Libië en Tunesië waar de vluchtelingen kunnen worden geïdentificeerd en van tijdelijke documenten worden voorzien,’ zoals journalist Gad Lerner stelt op zijn blog. Ik schreef tweeënhalf jaar en zo’n drieduizend doden geleden iets soortgelijks.

In ambassades van de EU kunnen kantoren worden opgezet waar vluchtelingen zich kunnen aanmelden. Zo wordt duidelijk wie kans maakt op een verblijfsstatus. Als je dat niet hebt, dan moet duidelijk zijn dat je niet hoeft te proberen om toch naar Europa te komen. Krijg je het recht om naar Europa te reizen, dan zorgt de EU ervoor dat je veilig aankomt en menswaardig onderdak hebt.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

A shameful investment in a dystopia

, door

Een gastbijdrage van Ben Hayes van de website Neoconopticon. Het stuk is ook te lezen in de European Voice van The Economist.

Ifrontex kaartn a hi-tech upgrade to ‘Fortress Europe’, the EU is developing drone planes, satellite surveillance systems, unmanned ground and marine vehicles, even combat robots, to be deployed to ‘defend’ Europe from migrants.

The policy is the result of a convergence in the EU’s ‘industrial competitiveness’ strategy, which has identified the global ‘homeland security’ market as one in which Europe should prosper, and an EU approach to migration control that places the prevention of refugees and undocumented migrants from crossing borders above any other objective, principle or approach.

In this upgrade, the defence sector, the surveillance industry and quasi-autonomous EU bodies such as Frontex and the European Defence Agency are joining forces.

More than €50 million in EU funds from the security research component of the Commission’s seventh framework programme for research (FP7) has already been allocated to the adaption of military surveillance techniques to Europe’s borders – and the programme is still in its infancy. Defence giants such as BAE Systems, Finmeccanica, Thales, EADS, Dassault Aviation, Sagem and Israel Aircraft Industries (IAI) feature in numerous consortia. At least six EU-funded projects envisage the use of ‘drones’ (or unmanned aerial vehicles, UAVs) for border control; others promise an array of surveillance and detection technologies.