De angst voor achteruitgang

Angst voor sociale achteruitgang drijft mensen in handen van extreemrechts. Onderzoek in enkele bolwerken van populistische partijen in Duitsland en Frankrijk laat zien dat AfD en Front National profiteren van de vrees aan de onderkant van de samenleving dat steun aan immigranten ten koste gaat van autochtonen. "Als er minder migranten komen blijft er meer over voor mij", is de simpele samenvatting van het standpunt dat de wrok bij mensen tegen het 'Wir schaffen das' heeft gevoed. De studie verklaart een stem op de rechtspopulistische partijen niet zozeer uit angst voor vreemdelingen alswel uit het gevoel ondergewaardeerd te worden in vergelijking met de nieuwkomers. De grote thema's van populisten, islamisering, euroscepsis, mediakritiek, nationale identiteit, spelen bij teleurgestelde kiezers geen rol. Tegen de opvang van vluchtelingen bestaat op zichzelf geen bezwaar. Het probleem is meer dat er in vergelijking daarmee onvoldoende wordt geïnvesteerd om tastbare uitdagingen in het dagelijks leven aan te pakken: armoede en gebrekkig functionerende publieke diensten. Het geeft de minder gefortuneerden het gevoel dat zij door de politiek verlaten zijn. Dat diegenen die ondanks dat toch nog gaan stemmen de gevestigde partijen in de steek laten ligt voor de hand. Het gevoel vergeten te zijn gaat vooraf aan de keuze voor populistische partijen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Blandine Le Cain (cc)

Kroniek van een aangekondigde nederlaag

ANALYSE - Het Front National zal gaan profiteren van de Franse ontevredenheid over de regering-Hollande.

Voor de Franse politiek komen de Europese verkiezingen van mei gewoon veel te vroeg. In maart heeft de regerende Parti Socialiste een zware afstraffing van de kiezer gekregen bij de gemeenteraadsverkiezingen. In een poging om de meubelen te redden heeft president Hollande toen zijn premier de laan uitgestuurd, en vervangen door Manuel Valls, die eerder opteert voor een ‘flink’ beleid, onder meer wat betreft migratie. De nieuwe regeerploeg van Valls is zich echter nog aan het inlopen, en voorlopig blijft onduidelijk wat er nu allemaal zal kunnen veranderen.

Valls herhaalt keer op keer dat het bestrijden van de werkloosheid zijn eerste prioriteit is, maar dat beweerde zijn voorganger natuurlijk ook al. Kortom: er is niet echt een reden om aan te nemen dat het oordeel van de Franse kiezer de afgelopen weken gemilderd zou zijn en er kan worden verondersteld dat de Europese verkiezingen vooral zullen worden gebruikt om nog maar eens het ongenoegen over het economisch beleid van president Hollande te ventileren. Met een werkloosheidsgraad die naar de 11 procent gaat, is het bijna onvermijdelijk dat de onvrede over de Franse politiek enkel nog zal toenemen.

Het is allicht vooral het extreem-rechtse Front National dat garen zal spinnen bij dat klimaat van onvrede. De partij zette een zeer sterk resultaat neer bij de gemeenteraadsverkiezingen van maart, en veroverde zelfs de burgemeesterssjerp in een aantal grotere steden. Het Front National is dus helemaal terug van nooit echt weggeweest. De Europese verkiezingen vormen bovendien een uitgelezen terrein voor het Front National. De Fransen hebben nooit echt warm gelopen voor deze verkiezingen, en het Europees Parlement wordt door de publieke opinie niet echt als belangrijk ervaren.

Foto: marie-ll (cc)

Wilders moet tot zeven tellen

ANALYSE - Marine Le Pen bezocht Geert Wilders in Den Haag. Ze kwamen bij elkaar om te werken aan een Europese beweging die een vuist moest maken tegen Brussel.

Naast het Front National is Wilders langs geweest bij het Vlaams Belang, die al langer goede contacten onderhoudt met zowel de FN als de PVV. Eerder bezocht Wilders Heinz-Christian Strache van de Freiheitliche Partei Österreichs (FPÖ) en Robert Maroni van de Italiaanse Lega Nord. Deze rechts-populistische partijen hebben allebei al eerder geregeerd. Het meest opvallende bezoek tot nu toe was dat aan Jimmie Åkesson van de Sverigedemokraterna. Deze partij heeft namelijk tot midden jaren ’90 banden gehad met nazistische organisaties.

Dit lijkt een veel belovend begin van een extreem-rechtse fractie in het Europees Parlement. Er is alleen één probleem: de regels van het Europees Parlement vereisen dat een fractie bestaat uit ten ten minste vijfentwintig leden uit ten minste zeven deelstaten.

Dat eerste is waarschijnlijk geen probleem: Het Front National zou volgens de laatste peilingen misschien wel 24% van de Franse stemmen halen voor het Europees Parlement. Dat betekent ongeveer 18 zetels. Tel daarbij de zetels op van Wilders op: die volgens de laatste landelijke peilingen genoeg stemmen zou halen voor vijf zetels. De FPÖ laatste landelijke uitslag vorige maand zou doorvertaald vier zetels opleveren. Het Vlaams Belang heeft het wat lastiger maar hun 7% in de laatste landelijke peilingen levert één zetel op. De 4% die de Lega Nord in peilingen haalt is goed voor drie zetels. De SD halen ongeveer 9% in de laatste landelijke peilingen: genoeg voor twee zetels. Samen is dat 33 zetels.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nostalgisch verleden vs. dystopische toekomst

This poster from the French National Front (a fascist political party) is a perfect illustration of using visual elements to convey political messages based on racism, nostalgia for a reconstructed past, as well as a dystopian future (if people vote the wrong way!). Of course, both images are themselves, well, imaginary: this is a past that never really existed and a future that is by no means certain or necessary. But the Manichean message is strong.

So, we’re supposed to choose: the France on the left is that of burning banlieues (set on fire by “these people”… the re-islamicized youth) with darkened silhouettes (never humanize one’s stigmatized out-group, never give them a face, always present them as threatening masses or gangs) that obviously have been destroying card in front of a more or less typical housing project somewhere in a working class suburbs. The France on the left is also that of the despairing homeless, no jobs, no hopes, a few dirty-looking possessions. The whole image looks like it was part of the movie The Road with its burning and/or ashen landscapes.

And then, on the right, is the ideal, imaginary, nostalgic France… oh so very white, heterosexual, at peace, where old-timers can do their shopping at the local market, under the sun. Of course, in this France, everybody lives in a small, semi-rural town, with bucolic background (although the scale is wrong in the composition of the different elements… probably photoshopped… a very shoddy job at that). The market is a local, small-scale one, vive le commerce de proximité! And the little shops and commerces, so dear to Pierre Poujade‘s heart. The place is colorful with blooming flowers, clean air, no car traffic, no poverty, and no dark-skinned people.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Marine LePen and the rise of populism

By Charles Grant, director of the Centre for European Reform.

Since becoming leader of France’s Front National in January, Marine Le Pen has started to shift her party away from the far right. She has not only dropped the overt racism and Islamophobia of her father but also adopted hard-left economic policies. “Left and right don’t mean anything anymore – both left and right are for the EU, the euro, free trade and immigration,” she said when opposing me in a recent dinner debate on the future of Europe in Paris. “For 30 years, left and right have been the same; the real fracture is now between those who support globalisation and nationalists.”

The debate – organised by The KitSon, a Paris think-tank – was off-the-record. But I can repeat some of her comments, since they echoed what she had already said on-the-record elsewhere. She is a tall, strong-looking woman and an effective debater. She speaks pithily and sometimes with humour.

She presents her party as a nationalist force – in British terms, the United Kingdom Independence Party rather than the British National Party. In its hostility to the EU and to immigration, the Front National has much in common with Austria’s Freedom Party, the Danish Peoples’ Party, the True Finns, the Sweden Democrats and Geert Wilders’ Party for Freedom in the Netherlands. Populist, illiberal parties are flourishing in the most sophisticated, liberal societies of Northern Europe.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Marine Le Pen verliest immuniteit in strafproces inzake haatzaaien

Een parlementaire commissie van de EU heeft ‘met overweldigende meerderheid’ van stemmen besloten om de immuniteit van EU-parlementslid en voorvrouw van het xenofobe en nationalistische Front National op te heffen.

De Franse justitie krijgt zo de vrije teugel om een strafproces tegen Le Pen voort te zetten wegens het aanzetten tot rassenhaat. Le Pen vergeleek in 2010 tijdens een manifestatie in Lyon massaal biddende moslims op de straten van de stad met nazi-troepen die tijdens de bezetting door de straten van Franse steden marcheerden.

Volgende