Kunst op Zondag | voor piano

Laatst vermeldde een van onze muziekredacteuren een oude opname waarin ‘een bloemstukje op de piano’ voorkwam. De gewaardeerde collega had niet door dat die vaas met bloemen een citaat was. Of de muzikanten het zo bedoeld hadden, of dat het een grapje van de regisseur was, geen idee, maar hier werd ‘Piano piece - A vase of flowers on (to) a piano’ van George Brecht geciteerd. U ziet hier een uitvoering uit 2013 in het destijds failliet gegane NASA (New Art Space Amsterdam). De video kunt u bij 4 minuten wel uitzetten, want dan volgt een warboel omdat men blijkbaar de tecbniek niet onder controle heeft. https://www.youtube.com/watch?v=3vBpeY7LcRg Het is ook jammer dat men het nodig achtte enige tekst en uitleg over George Brecht er doorheen te moeten ratelen. Er is helaas geen enkele uitvoering zonder bijgaand commentaar te vinden. George Brecht verdiende zijn dagelijks brood bij farmaceuten als Pfizer (!) en Johnson & Johnson, maar is bovenal bekend als een van de eerste Fluxuskunstenaars. Fluxus was een experimentele beweging, opgericht door George Maciunas, sterk beïnvloed door de ideeën van John Cage. Cage schreef de vermaarde stiltecompositie 4’33”en wordt tevens geroemd als de ‘godfather’ van de  geprepareerde piano. Zijn eerste stuk voor geprepareerde piano: Bacchanale (1940). https://www.youtube.com/watch?v=DJ1RN2shxKc George Maciunas componeerde het tot de verbeelding sprekende pianowerkje ‘Piano piece No. 13’ (voor piano , hamer en spijkers - Performer nails down each key of the keyboard), hier uitgevoerd door Sonic Youth. https://www.youtube.com/watch?v=832ApdjhMcs Ook schreef Maciunas twaalf stukken voor piano, opgedragen aan weer een andere Fluxuskunstenaar: Nam June Paik. Ook daar komt de vaas met bloemen in terug. Nam June Paik is vooral bekend van zijn videowerken, al dan niet geïntegreerd in andere media. Hier zijn Piano Piece (1993). https://www.youtube.com/watch?v=opug8uW21eU Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de Fluxusbeweging voerden een aantal Fluxusveteranen, waaronder ´onze´ Willem de Ridder, een tamelijk vrije interpretatie uit van ‘Piano Activities’ (1962), een compositie van Philip Corner, ook een van de uitvoerenden. Het eigenlijke werk begint op 2 min. 10. https://www.youtube.com/watch?v=ThIexgXllyo Weer een andere Fluxusgrootheid: La Monte Young, schreef in 1960 een reeks pianocomposities, waaronder Piano Piece for Terry Riley (Push the piano up to a wall and put the flat side flush against it. Then continue pushing into the wall. Push as hard as you can. If the piano goes through the wall, keep pushing in the same direction regardless of new obstacles and continue to push as hard as you can whether the piano is stopped against an obstacle or moving. The piece is over when you are too exhausted to push any longer). https://www.youtube.com/watch?v=ODOKi6oY7Fs Al die Fluxus pianowerken zijn prachtig en vooral leuk, maar misschien heeft u nu behoefte aan een iets toegankelijker pianowerkje. Omdat we via La Monte Young bij Terry Riley zijn uitgekomen, eindigen we met een fijn stukje ragtime: ‘The Walrus in Memoriam’(1993). https://www.youtube.com/watch?v=-b_lM8Zgkjg

Door: Foto: Amaury Laporte (cc)

Closing Time | György Ligeti Poème Symphonique

, door

Uit de oude doos: Poème Symphonique, voor 100 metronomen, een compositie van György Ligeti.

Het stuk beleefde op 13 september 1963 zijn wereldpremière in het Raadhuis van Hilversum, gedirigeerd door de componist zelf. Als afsluiting van de Gaudeamus Muziekweek.

Zoals u ziet is de uitvoering gefilmd. De bedoeling was dat de opname de volgende dag op televisie zou worden uitgezonden. Er was echter nogal wat heisa rond de uitvoering, zoveel zelfs dat op verzoek van het gemeentebestuur van Hilversum er van af werd gezien.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: See-ming Lee (cc)

Kunst op Zondag | Humor

, door

Net zo min als je in een museum zelden iemand in snikken ziet uitbarsten, zo weinig schalt er een bulderende lach door de zalen.

In de beeldende kunst is humor altijd aanwezig geweest en dankzij Dada en Fluxus is kunstzinige humor niet meer weg te denken. Maar je zal in een museum of galerie geen schaterlachende menigten tegenkomen.

Tot 10 september kun je in Haarlem je lachspieren testen bij de tentoonstelling ‘Humor. 101 jaar lachen om kunst’. Een dubbelexpositie in het Frans Hals Museum (parodieën op kunstwerken) en De Hallen Haarlem (overzicht van Nederlandse kunst uit de tijd van dada tot nu).

Lachen om kunst. Hoe verzinnen ze die titel. Be-la-che-lijk! Het moet zijn: lachen met kunst. Of lachen dankzij kunst. ‘Lachen om’ refereert toch aan een negatief soort spot. Het zal de ondraaglijke lichtheid van de lach wel zijn dat de organisatoren op deze uitglijder kwamen.

Dat karikaturen van en parodieën op beroemde kunstwerken in het Frans Hals Museum ‘lachen om kunst’ mag heten, wil nog niet zeggen dat de gehele tentoonstelling de spottende titel verdient.

En dan: 101 jaar humor bij elkaar brengen is riskant voor de lach.

Natuurlijk zijn er altijd mensen die van lachen geen ophouden weten als in de programmaboekjes staat dat er sprake is van humor. Denk bijvoorbeeld aan de lieden die een hele voorstelling bij elke oogwenk van een cabaretier in een deuk liggen.

Foto: Matthew Grapengieser (cc)

Kunst op Zondag | Lachen

, door

Mensen zijn van nature chagrijnig. Dat moet de verklaring zijn waarom altijd overduidelijk wordt gemaakt wanneer iets om te lachen is. Op televisie: bloopers, lachen om home-video’s. Op het podium: komedie, komische opera’s cabaret en stand-up comedians. In boekvorm: de comics.

In al het andere dat een “lach-label” ontbeert wordt humor zeer wisselend ontvangen. Humor in een serieuze context wordt niet altijd als zodanig herkend. En als de humor wordt gezien, maakt het gerede kans afgeserveerd te worden: ‘hier maak je geen grappen over’.

In de beeldende kunst is humor altijd aanwezig geweest en heeft door Dada en Fluxus, gezien als stromingen die een aanval op de ernst van kunst deden, misschien een flinke boost gekend, maar nog steeds zul je in een museum of galerie geen schaterlachende menigten tegenkomen.

Hoe dat zo komt?

Kunsthistoricus Rob Perrée schreef in 2007: “Humor heeft geen status in de kunst” en vond het tijd dat worden “dat de kunst de humor serieus gaat nemen”.
De Belgische cultuurfilosoof Lieve De Cauter schreef dit jaar echter: “De grap in de kunst lijkt in een doodlopend straatje beland”. Zijn artikel lijkt een verwijt aan wat het Dadaïsme van Marcel Duchamp teweeg heeft gebracht. De Cauter: “Misschien wordt het tijd dat de kunst het Duchamp-paradigma achter zich laat en weer op een nieuwe manier ernstig wordt”.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.