Fietsstad Amsterdam

Het zijn niet alleen de toeristen die het historische centrum van Amsterdam onbegaanbaar maken. Iets minder erg, maar daarom nog niet verwaarloosbaar, zijn de werkzaamheden aan de bruggen en kades. De verklaring voor het groot onderhoud is vrij simpel: decennialang zijn vrachtauto’s toegelaten in de binnenstad en dus zijn de straten langs de grachten inmiddels verzakt en op andere manieren kapot. Het zal niemand verbazen die de eerste hoofdstukken leest van Fietsstad Amsterdam. Hoe Amsterdam de fietshoofdstad van de wereld werd van Fred Feddes en Marjolein de Lange. Jarenlang definieerde het stadsbestuur de toegankelijkheid van de binnenstad als bereikbaarheid voor het autoverkeer. Midden jaren zestig droomde men openlijk van een zesbaansweg op de plaats van de huidige Singelgracht. Voor fietsers was geen ruimte. Die waren te watervlug, te ongrijpbaar voor de planologen. Daarom heeft de IJtunnel geen fietspaden en is er nog altijd geen snelle fietsverbinding tussen de twee oevers van het IJ. Wat Feddes en De Lange niet noemen is dat de rijksoverheid jarenlang het automobilisme stimuleerde door zoveel mogelijk dienstplichtigen een rijbewijs te laten halen.

Door: Foto: (foto Jona Lendering (cc))

Closing Time | Towl

 Wie kent het gedicht Howl van beat-poet Allen Ginsberg niet? Wie kent de eerste regels niet:

I saw the best minds of my generation destroyed by madness, starving hysterical naked,

dragging themselves through the negro streets at dawn looking for an angry fix,

angelheaded hipsters burning for the ancient heavenly connection to the starry dynamo in the machinery of night

Het gedicht is in de afgelopen zes decennia legendarisch geworden. Vooral de beginregels zijn nogal eens geciteerd of geparafraseerd. Ook bijvoorbeeld door Menno Wigman in zijn gedicht Jeunesse Dorée. Die beginregels typeerden een tijdsbeeld voor Ginsberg, in zijn scene dan, denk ik. Het gedicht was gemaakt om voorgedragen te worden voor publiek.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: copyright ok. Gecheckt 08-11-2022

Gratis openbaar vervoer in Duitsland?

OPINIE - De Duitse overheid heeft voorgesteld om trams en bussen in bepaalde steden gratis te maken om luchtvervuiling tegen te gaan. Het gezondste aan dit idee is het debat dat op gang is gekomen. Craig Morris voegt een eigen idee toe, waar ook Nederlandse gemeenten hun voordeel mee kunnen doen.

Tekst: Craig Morris. Vertaling: Krispijn Beek.
Berlin Alexanderplatz

De totale kosten van autoverkeer zijn drie keer zo hoog als de kosten voor openbaar vervoer in Duitsland (Foto door Platte C, edited, CC BY-SA 3.0)

Herinner je je dieselgate nog? (Auto’s in de EU zijn niet zo schoon als fabrikanten beweren,) De EU steunt stevig op Duitsland om de lucht in steden schoner te maken. Het lijkt onmogelijk om deze auto’s te laten voldoen aan de huidige emissienormen – zo niet technisch, dan politiek; het zou Duitse autofabrikanten een vermogen kosten.

Daarom lieten de sociaal democraten (SPD) een volstrekt onverwacht proefballonnetje op tijdens de coalitieonderhandelingen half februari: maak openbaar vervoer gratis. Het informele voorstel werd op praktische gronden kritisch ontvangen; de huidige infrastructuur zou niet in staat zijn om de plotselinge groei aan te kunnen en het zou vele jaren duren om de dienstregeling uit te breiden.

verandering transport wijze in Freiburg tussen 1982 en 1996

De verandering in reiswijze in Freiburg, Duitsland naar vervoerswijze tussen 1982 en 2016. Van links naar rechts: wandelen, fietsen, openbaar vervoer, auto’s met chauffeur en passagiers, en auto’s met enkel chauffeur. Het autogebruik is gedaald van 39% naar 21% in deze 34 jaar, maar openbaar vervoer is gedaald in de tweede periode tussen 1999 en 2016. Fietsen is het sterkst gegroeid maar kan niet gecombineerd worden met het lokale openbaar vervoer; fietsen mogen niet mee in de bus of tram in Freiburg. De bevolkingsomvang staat links. Bron: gemeente Freiburg.

Foto: Foto Kaz, Pixabay.com

Meer fietsen, minder auto’s

ELDERS - De fiets wint ook buiten Nederland in de Europese steden langzaam maar zeker terrein op de auto. In Duitsland daalt het autogebruik in de grote stad. Frankrijk experimenteert met financiële prikkels voor mensen die in het woonwerkverkeer overstappen op de fiets.

In München is het nog niet zo ver. In afwijking van een aantal andere grote steden zijn in de Beierse hoofdstad de files ook het afgelopen jaar weer gegroeid. Dat blijkt uit de TomTom-Stauindex 2013TomTom heeft dat berekend op basis van gegevens die ze van automobilisten -met toestemming- binnen krijgen op hun servers. De filedruk wordt gemeten op basis van de lengte van de autoritten die TomTom-gebruikers maakten en de tijd die ze er over hebben gedaan. München staat op de vierde plaats in de Stauindex. De hoogste filedruk is in Stuttgart. Daar staan forensen per jaar 80 uur in de file. Maar het wordt daar wel iets minder, net als in Hamburg, Berlijn en Bremen. In Keulen, Düsseldorf en het Roergebied is nog een geringe toename van de filedruk te zien.

Het Duitse CBS berichtte deze week dat het aantal huishoudens in grote steden dat geen auto of motor heeft en uitsluitend over fietsen beschikt gestegen is van 22 naar 30%. Het Duitse gemiddelde is 15%. In kleine dorpen beschikt slechts 4% van de huishoudens niet over een auto. De auto verliest voor veel jongeren zijn betekenis als statussymbool, schrijft Die Welt. Autodelen wordt populairder en autofabrikanten, die zich overigens geen zorgen maken, springen in op de nieuwe trend.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Gemeente Amsterdam neemt dagelijks honderden fietsen in beslag

50.000 in de afgelopen jaren.

En blijkbaar accepteren we dit soort georganiseerde diefstal van de overheid:

De junk steelt, de gemeente ‘neemt in beslag’ hoor ik u zeggen. Voor de gedupeerde burger komt het op hetzelfde neer. De gemeente heeft geen bestemming voor haar buit en verhandelt ze naar handelaren. Is dat moreel juist? De gemeente is blind doorgeslagen in zinloos repressiebeleid. Er lijkt daarbij sprake van glijdende normvervaging, waarin de autoriteiten het onderscheid tussen ‘mijn en dijn’ zijn kwijt geraakt. De burger staat hier machteloos.

Foto: kroszk@ (cc)

Letter to the foreign biker

COLUMN - Dear tourist, welcome to our beautiful city of Amsterdam. You have just finished hiring a bicycle. Before you go ahead and tour the streets, seeking art, drugs or a combination of both, let me give you a bit of explanation about the rules for bicycle traffic as understood by the local authorities.

– You have the right to do anything you like, as long as you are sitting on your bike. As soon as you dismount, you become a normal mortal again.
– Pedestrians have no rights whatsoever. Ignore them completely.
– Cars are inanimate objects. Act as if they don’t exist. You will be just fine.
– Signaling which way you want to turn is uncool. Bikers in Amsterdam convey their intentions telepathically. So please refrain at all times from sticking your arm out to the right, if you plan to turn right. Don’t do it either if you plan to turn left (indicating the wrong direction is even more uncool.) People will wait patiently to cross the street till they get the telepathic message you are giving off. Beware of other tourists, though: they are less fully telepathic and may cross the street even though you have just sent a powerful mind message that you wanted to go that way. Run into them. They are obsolete remnants of a bygone society.
– In Amsterdam there are no such things as pavements. What you may take for a pavement or sidewalk is in fact another kind of cycling lane.
– A round dark-blue sign with two white human figures on it indicates that this will be the perfect lane to attain top speed.
– A green bicycle on a traffic light means that all vehicles coming from your left side have priority.
– On an ordinary cycle path you should not expect to be able to cruise easily. Every time you try to do this, a young woman will track you down, come along and pass you. Then, tired from the exhausting effort of catching up with you, she will slow down right in front of you. You then have two choices: either you decide to stay behind her, in which case you will have to slow down too, or you can choose to pass her, in which case you will have to accelerate. Neither option will allow you to conserve the velocity of your own choice.
– After overtaking another biker, make sure you pull back as quickly as possible in order to have him hit the brakes. It is done regularly and works miracles on the average speed.
– Only scooters have more rights than cyclists. They will pass you at any time, even if their vehicle is too wide for the bicycle lane. They will especially pass you while you wait at the traffic lights, only to stop right in front of you with their motor running. Consider purchasing a dust mask.
– If the rental offers scooters, take one. You will be the king of the road. You will have a wonderful network of cycling lanes all to yourself (besides a few bikers, of whom you will not have to take any notice at all). You will be allowed to park on the pavements, in front of doors and everywhere you fancy.
– When you check your phone messages, make sure you slow down and lurch from side to side across the bike lane so the people behind you will know what you are doing.
– At the rental, the only cycle left is equipped with those awful back-pedal brakes, while you are accustomed to hand brakes only… Take it. You won’t need the brakes anyway.
– In short, the basic principle is to go as fast as you can, looking neither right nor left.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-11-2022

Ga toch fietsen!

ACHTERGROND - Het is weer druk op de fietspaden deze zomer. Het wordt zelfs dringen met al die recreërende en sportieve fietsers. Maar waarom nemen ze naar hun werk allemaal de auto?

De Nederlander reist dagelijks gemiddeld zo’n 35 kilometer. Daarvan legt hij 75 procent  af met de auto en circa 7,5 procent met de fiets – 33 procent op afstanden tot 7,5 kilometer. Terwijl het aantal fietskilometers is toegenomen blijft het aandeel van de fiets in het verkeer stabiel. In steden wordt wel meer gefietst, maar op het platteland minder. In vergelijking met een aantal andere Europese steden springt de hoofdstad van “fietsland Nederland” er al niet meer uit.

Het aandeel van de fiets in het woon-werkverkeer blijft ook constant, 25 tegen 60 procent voor de auto. Dat berekende het CBS in 2007.  Het gaat dan vooral om korte ritjes tot vier kilometer. Ook eind 2012 rekenden de ondertekenaars van een convenant voor het gebruik van de fiets in het woon-werkverkeer nog steeds met een kwart fietsers. Dat aandeel zou de komende tien jaar moeten stijgen tot 30 procent.

Is het tegenwoordig nog mogelijk om mensen uit de auto te krijgen? Hoe kan de fiets weer een rol gaan spelen als standaardvervoermiddel in de dagelijkse verplaatsingen naar werk, school of vrijetijdsbesteding? Biedt de crisis hier wellicht ook een kans?

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nederland schaft de fiets af

Nederland staat bekend als fietsland. Met 19 miljoen bruikbare fietsen heeft Nederland het wereld­record fietsdichtheid. Wie in een (studenten)stad woont herkent het beeld. Maar als je daarbuiten komt ziet het verkeer er toch wel wat anders uit. Op het platteland domineert de auto volledig. Ga eens een tijdje op een terras zitten in een willekeurig dorp in Groningen, Brabant of Limburg. Fietsers vormen daar een kleine minderheid. Bejaarde toeristen en kinderen onder de 18, die zie je nog wel op de fiets. De rest komt met de auto naar de buurtsuper, het café of de kerk. Het platteland is gemotoriseerd. Schaalvergroting en afbraak van het OV spelen hierbij zeker een rol, maar ook gewenning. De auto is het vanzelfsprekende vervoermiddel geworden op het platteland, ongeacht de afstand.

De auto is ook het vanzelfsprekende vervoermiddel voor de nieuwe generatie. Op de achterbank komen steeds meer kinderen naar school en naar het sportveld. Als scholier en student gebruiken ze tijdelijk de fiets. Daarna is het al gauw weer de auto die onmisbaar is in een druk werkzaam bestaan. De fiets verdwijnt uit het zicht als standaard vervoermiddel en komt hoogstens nog in beeld in het domein van de vrijetijdsbesteding.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Volgende