De rauwe werkelijkheid in de World Press Masterclass
Tot een jaar of drie geleden ging ik trouw jaarlijks naar de World Press Photo tentoonstelling die sinds een aantal jaren in de Oude Kerk in Amsterdam in de lente te zien is. Het resultaat was dat ik er meestal enigszins gedeprimeerd vandaan kwam; al het oorlogsgeweld en het menselijk leed dat daarmee gepaard gaat, bleef op mijn netvlies gebrand staan en de vrolijke noten in de categorieën sport en natuur konden daar weinig aan veranderen. Bovendien trad er na vele jaren een soort verzadigingspunt bij me op, waardoor ik de James Nachwey’s wel gezien had. Niet dat ik er onverschillig door ben geworden, maar de meeste foto’s passeren de persbureaus en zijn te zien in de dagelijkse media.
Waar ik niet van op de hoogte was, is het bestaan van de zogenaamde Joop Swart Masterclass die dit jaar alweer voor de dertiende keer plaats heeft gevonden. In deze masterclass krijgen twaalf getalenteerde jonge fotografen de kans om met behulp van zeven professionals uit het vakgebied foto-series te maken. De bedoeling achter deze veredelde workshop is een uitwisseling van ideëen omtrent de foto-journalistiek en diepgang te krijgen in de manier waarop de jonge fotografen hun vak beleven. Uit 110 genomineerden werden de twaalf gekozen uit verschillende delen van de wereld. Het thema dat ze meekregen was Risk en daarvan is nu een weerslag te zien in Foam, Amsterdam.
De veranderingen die de afschaffing van de apartheid in Zuid-Afrika (sinds 1994) teweeg heeft gebracht, zijn misschien het best te illustreren aan de hand van het verhaal van mijnheer Mkhize; twee keer eerder werd deze donkere man van omstreeks 50 jaar oud gefotografeerd in zijn leven; de eerste keer was tijdens de apartheid voor zijn paspoort zodat hij gevolgd kon worden door de regering, de tweede keer was voor zijn identiteitsbewijs voor de eerste democratische verkiezingen in 1994. De derde keer is hij gefotografeerd door het vanuit Londen opererende Zuid-afrikaanse duo Broomberg (1970) en Chanarin (1971) en dat is misschien wel de meest oprechte foto van de man. Broomberg en Chanarin zijn niet alleen geïnteresseerd in het portret, maar veel meer in het verhaal achter de persoon. Aan de hand van Mr Mkhize’s portrait (2004) laten de fotografen zien dat de afschaffing van de apartheid natuurlijk noodzakelijk was, maar dat deze aanzienlijke sociale veranderingen met zich mee heeft gebracht waardoor een deel van de bevolking de boot lijkt te hebben gemist. Eenzelfde soort sociale ontwikkeling zien we in de voormalige Oostbloklanden waar de introductie van de markteconomie tot een shock heeft geleid waardoor delen van de bevolking achter zijn gebleven.
Simon Carmiggelt schreef ooit dat het hem frustreerde dat hij zijn dromen altijd vergat. Zijn nachtelijke reizen bevatten volgens hem zoveel filosofische inzichten dat het een doodzonde zou zijn deze aan de mensheid te onthouden. Om dit euvel te bestrijden legde hij pen en papier op zijn nachtkastje en dwong hij zichzelf te waken wanneer er weer één van die scherpzinnigheden zich aan de binnenkant van zijn oogleden presenteerde. Het lukte Carmiggelt een volzin te produceren tijdens zijn halfslaap, maar toen hij ’s ochtends vol spanning deze nalas, vond hij tot zijn grote verbazing de merkwaardige zin “Eekhoorntje op lange weg”. Dit resultaat stelde hem dusdanig teleur dat hij daarna nooit meer iets van zijn dromen aan het papier heeft toevertrouwd.
Art Olive presenteerde van 14 t/m 17 september voor de zesde keer de Art Olive Jong Talent. Deze verzameling werken van dertig net afgestudeerde kunstenaars uit het hele land was te zien in hun eigen galerie op het Westergasfabriekterrein in Amsterdam. Art Olive is ooit begonnen als online galerie en is daarmee een belangrijke speler op kunstgebied geworden. Met de vaste openstelling elke zondag begint de galerie zich ook aardig offline te roeren.