Cyprus: nu of nooit

Verspilling en corruptie teisteren de energiesector in Oekraïne. Mede dankzij het Samenwerkingsverdrag met de Europese Unie worden de misstanden nu aangepakt.

De meeste woningen in Oekraïne zijn aangesloten op stadsverwarming, een erfenis uit de Sovjettijd. Grote buizen vervoeren de warmte van energiecentrales naar de huizenblokken. Zowel de buizen als de huizen zijn slecht geïsoleerd. Bij gebrek aan een thermostaat kunnen bewoners de temperatuur in hun appartement niet regelen – behalve door het raam open te zetten.

Tot voor kort was er voor energiebedrijven geen enkele prikkel om warmteverspilling tegen te gaan. Dankzij forse subsidies van de overheid konden zij de energietarieven voor huishoudens laag houden. Dat kwam neer op een herverdeling van arm naar rijk, want degenen met de grootste woning profiteerden het meest van de goedkope warmte. Vaak incasseerden de energiebedrijven ook subsidie voor energie die zij niet leverden aan huishoudens, maar lieten weglekken uit het netwerk of clandestien verkochten aan de industrie. Functionarissen en fabriekseigenaren vulden zo hun zakken.

Verspilling en corruptie hebben ertoe geleid dat Oekraïne voor elke euro die het verdient driemaal zoveel energie nodig heeft als het gemiddelde EU-land. Het land is een grootverbruiker van Russisch gas. De rekening is steeds moeilijker op te brengen. Sinds de Maidanrevolutie past Rusland een dubbele verwurging toe op Oekraïne. Terwijl de economie van het land zwaar te lijden heeft onder Poetins annexatie van de Krim en zijn oorlogsstokerij in Oost-Oekraïne, heeft Gazprom de gasprijs voor Oekraïne sterk verhoogd. De regering in Kiev rest geen andere keuze dan de energiesector op de schop te nemen.