De geheime relatie van de premier van Albanië

De Albanese premier Edi Rama heeft een corrupte FBI-agent gebruikt om zijn tegenstanders zwart te maken. De FBI is ernstig in verlegenheid gebracht door het proces tegen  Charles McGonigal, een inmiddels gepensioneerde hoge functionaris van de dienst, wegens omkoping en geheim gehouden buitenlandse relaties. Terwijl hij nog bij de FBI werkte, ontwikkelde hij een vriendschappelijke relatie met de premier van Albanië en bezorgde hij hem mogelijk belastende informatie over de verkiezingscampagne van zijn tegenstanders van de Democratische Partij. Rama betaalde hem daarvoor via een Amerikaanse relatie $225,000. McGonigal maakte op kosten van de Albanese regering diverse reisjes naar Albanië. Na zijn pensionering in 2018 werkte McGonigal voor een gesanctioneerde Russische oligarch, Oleg Deripaska, ooit gezien als een lid van de binnenste cirkel van president Vladimir V. Poetin. McGonigal moest hem helpen onder de sancties uit te komen. De malversaties van McGonigal kwamen aan het licht na onthullingen van zijn voormalige minnares Allison Guerreiro. Zijn FBI-collega's waren geschokt en vreesden behalve voor de reputatie van hun dienst ook voor het lekken van geheimen naar de vijand. Parlement bestookt De Russische connectie van de FBI-agent is opmerkelijk omdat hij de Albanese premier eerder heeft geholpen aan informatie die moest bewijzen dat zijn politieke tegenstanders Russische steun zouden hebben gekregen. En hij zou Rama hebben gewaarschuwd de Russen geen licentie te geven om voor de kust naar olie te boren. Terwijl het in de VS vooral over die Russische connectie gaat is Albanië in rep en roer omdat Rama zich weigert te verantwoorden voor het parlement over zijn relatie met de corrupte Amerikaanse agent. Aanhangers van de centrumrechtse Democratische Partij van voormalig president en premier Sali Berisha, en de linkse Vrijheidspartij van voormalig president Ilir Meta hielden maandag een protest buiten het parlement, het tweede protest sinds zaterdag. Ze riepen de premier op om af te treden met beschuldigingen van corruptie en wanbeheer van de economische crisis. Ze verwijten de regering ook verantwoordelijk te zijn voor het gebrek aan economische perspectieven dat geleid heeft tot de massale emigratie van Albanese jongeren, naar men zegt zo'n 700.000 in de afgelopen tien jaar. De parlementszitting verliep buitengewoon onrustig door rookbommen van de demonstranten, het uitschakelen van de electriciteit en pogingen van de oppositie om het spreken van regeringsgetrouwe parlementsleden onmogelijk te maken. Uiteindelijk heeft de voorzitter de zitting geschorst. De demonstranten kondigden nieuwe acties aan later deze week.  Verdeelde oppositie Premier Rama hoeft de oppositie niet echt te vrezen, want hij heeft de meerderheid in het parlement en de Democratische Partij is hopeloos verdeeld. Ex-president Berisha, de oude leider van de DP, werd in 2021 door de nieuwe fractievoorzitter Lulzim Basha uit de fractie gezet. Dat had te maken met het feit dat hij geen toegang meer kreeg tot de VS en het Verenigd Koninkrijk nadat hij was beschuldigd van "betrokkenheid bij aanzienlijke corruptie" en banden met georganiseerde misdaadgroepen en criminelen die een "risico vormen voor de openbare veiligheid in Albanië". Berisha vocht zich echter terug in de partij met een grote schare aanhangers. Het conflict is nog steeds niet definitief opgelost, maar de Democratische Partij is in het parlement inmiddels verdeeld in drie facties. Georganiseerde misdaad De reputatie van Albanië als een land waar corruptie en misdaad welig tieren is er nog afgezien van bovenbeschreven schandaal niet beter op geworden sinds de ontdekking van een groot aantal illegale bewakingscamera's in de openbare ruimte die beheerd worden door criminelen. Eind januari werden 39 illegale camera's gevonden in Korca en Pogradec, illegaal geplaatst door georganiseerde criminele groepen om informatie te verkrijgen en politiebewegingen te volgen. De politie deed een onderzoek in verschillende steden. In totaal zouden al 154 illegale camera's zijn ontdekt. De meeste steden die op deze manier worden gecontroleerd, staan bekend om hun hoge mate van georganiseerde misdaad, met bendes die verantwoordelijk zijn voor een reeks moorden in openbare ruimtes, vaak gerelateerd aan drugshandel en -productie.

Foto: Jernej Furman (cc)

Arm land levert gouden paspoorten

Albanië wil grote investeerders een Albanees paspoort verstrekken. Het plan is onderdeel van wetgeving inzake Public-Private Partnership (PPP) waarmee de regering het land verkoopt aan rijke buitenlandse ondernemingen. Daarmee neemt premier Edi Rama een groot risico op problemen bij de toelating van zijn land tot de EU. In Brussel is er toenemend verzet tegen zogenaamde ‘gouden paspoorten’ waarmee met name de kleinere lidstaten zoals Cyprus en Malta buitenlandse geldschieters hebben binnengehaald. Wie meer dan een bepaald bedrag in vastgoed of een onderneming steekt krijgt in deze landen een paspoort dat tot toegang geeft tot hele EU, vrij reizen, maar vooral vrij ondernemen. Russische oligarchen, rijke Chinezen en oliesjeiks hebben hier inmiddels van geprofiteerd. De paspoortenhandel loopt via het Zwitserse Bureau Henley & Partners. Het bureau kreeg adviezen van de Groningse professor Kochenov, die na een reportage van Nieuwsuur uiteindelijk ontslag moest nemen voor de inzet van zijn expertise. Malta heeft zijn programma na de inval van Rusland in de Oekraïne opgeschort voor Russen en Belarussen. Cyprus behandelt alleen nog lopende aanvragen. Het Europees Parlement heeft zich uitgesproken voor een verbod. Maar de uitgifte van paspoorten is nog steeds een zaak waarover de lidstaten zelf gaan. Henley & Partners hoeven nog niet voor gebrek aan werk te vrezen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Osservatorio Balcani Caucaso (cc)

‘Albanië is een mafiastaat’

INTERVIEW - Premier Rutte krijgt vandaag bezoek van zijn Albanese ambtgenoot Edi Rama. Die zal hem ongetwijfeld proberen te overtuigen van de vorderingen die Albanië maakt op weg naar een voor de EU acceptabele liberaal-democratische staat. De Albanese schrijver Fatos Lubonja, die onder het communistisch regime van Enver Hoxha 17 jaar gevangen zat, waarschuwt Rutte om geen geloof te hechten aan Rama. Er is helemaal geen sprake van vooruitgang, zegt hij in dit interview. Het land gaat hard achteruit. Albanië is in de greep van de mafia en Rama faciliteert dat volgens Lubonja.

Karikatuur

Lubonja, in 2015 een van de laureaten voor de Nederlandse Prins Clausprijs,  illustreert de achteruitgang van zijn land gezien vanuit Europese standaarden met twee voorbeelden. Voor het eerste verwijst hij naar een toespraak van Rama tijdens de laatste verkiezingscampagne. De premier sprak in Skhodra ondernemers die klaagden over het tekort aan arbeidskrachten. Dat tekort is onder meer veroorzaakt omdat in de afgelopen jaren een half miljoen Albanezen (op een totaal van nog geen 3 miljoen inwoners) hun heil in het buitenland zochten. Rama adviseerde de ondernemers personeel uit Bangladesh te halen. Het zijn volgens hem harde werkers die niets van Albanië weten en mochten ze te veel praatjes krijgen, adviseerde de premier, ontsla ze dan en vervang ze door anderen. Kun je een dergelijke uitspraak van een premier tolereren, vraagt Lubonja. Dit is mensen gebruiken als middelen voor het behalen van een zo groot mogelijke winst. In een beschaafde samenleving  behoort een politiek leider naar het Kantiaanse principe mensen en hun welzijn als doel te behandelen. Rama is in zijn ogen een ordinaire promotor van de meest botte vorm van kapitalistische uitbuiting, een karikatuur van wat we in een gemiddeld westers land zien. De socialistische partij die hij aanvoert is haar naam niet waard. Dat is ook bij andere gelegenheden gebleken toen Rama buitenlandse ondernemers uitnodigde om vooral toch in zijn land te investeren ‘want hier zullen jullie geen last hebben van vakbonden; die bestaan eenvoudig niet’.