Poolse regering op ramkoers

'Wij hebben onze goede wil laten zien, maar alle concessies hebben tot niets geleid'. Dat zei Jarosław Kaczyński de leider van de regerende PiS partij in Polen deze week nu de EU nog steeds niet bereid is het land een bedrag van 35 miljard uit het pandemie-herstelfonds te verstrekken. 'Het wordt tijd om lessen te trekken. Als de Europese Commissie niet aan haar verplichtingen voldoet, is er voor ons ook geen reden om aan aan de EU-verplichtingen tegemoet te komen.' Hij beschuldigde de Commissie van pogingen om de rechtsstaat in Polen te ondermijnen en herinnerde de Poolse rechters eraan dat hun eerste loyaliteit aan de Poolse wet is. Krzysztof Sobolewski, secretaris-generaal van de PiS ging maandag in een interview met de Poolse radio nog een stukje verder met oorlogszuchtige taal: 'Als de Europese Commissie ons tegen de muur probeert te duwen, hebben we geen andere keuze dan alle kanonnen uit ons arsenaal te trekken en het vuur te openen', zei hij. Het zijn boodschappen die mikken op een binnenlands effect. Polen houdt stand tegen de grootmachten. Vorige week werd herdacht dat de 18e eeuwse Pools-Litouwse bond voor het eerst werd verdeeld tussen Rusland, Pruisen en het Habsburgse Rijk. Kaczynski meent dat de druk van de EU op zijn land onderdeel is van een bredere samenzwering gericht op het ondermijnen van Polen.  De Commissie probeert 'Polen te breken en het tot volledige onderwerping aan Duitsland te dwingen'. 'We passen niet in de Duits-Russische plannen om Europa te regeren', waarschuwde hij. 'Een onafhankelijk, economisch, sociaal en militair sterk Polen is voor hen een obstakel.' Geschiedenis is een dankbaar aangrijpingspunt in de retoriek van de nationalisten. Oligarchie De Poolse premier Mateusz Morawiecki (foto) heeft woensdag ook zijn steentje bijgedragen aan het Poolse nationalistische slachtoffergevoel. In de EU zijn de lidstaten in theorie gelijkwaardig, maar feitelijk is er sprake van 'een oligarchie waarbij de sterkste landen macht uitoefenen', schreef hij in een opinieartikel voor de Duitse krant Die Zeit. Zijn kritiek is voornamelijk gericht op Duitsland dat naar zijn mening te veel macht heeft en ook fouten kan maken. Daarbij verwijst hij naar de banden tussen Duitsland en Rusland voor gasleveranties. Als het aan de Duitsers had gelegen  'zou Europa's afhankelijkheid van Russisch gas, het chantagemiddel van Poetin tegen het hele continent, bijna onomkeerbaar zijn'. En als Europa en de VS het Duitse tempo in de steun aan Oekraïne hadden gevolgd 'zou de oorlog al lang voorbij zijn met een absolute overwinning voor Rusland en zou Europa opnieuw in oorlog tegemoet kunnen zien', aldus Morawiecki, als trouw woordvoerder van zijn leidsman Kaczynski . Het is duidelijk dat de eenheid die Europa tegenover Rusland toont sinds het begin van de oorlog in Oekraïne nog altijd broos is en gevaar loopt onder de druk van interne Europese conflicten. Verkiezingen De premier is overigens optimistisch over de uitkering van het aan Polen toegekende bedrag uit het herstelfonds. Het is volgens Morawiecki vooral een kwestie van tijd. Dit najaar dient Polen nog een plan in voor de besteding van de beloofde miljarden. De Poolse regering heeft het geld hard nodig vanwege een stijgende inflatie en de dreiging van economische achteruitgang. Het zou de populariteit van de PiS in het zicht van de verkiezingen volgend jaar kunnen ondermijnen. Maar toegeven aan de EU is ook geen optie, want een partij die zwicht voor het 'buitenland' kan het in Polen helemaal wel vergeten. Voorlopig zijn er in de polls nog geen grote verschuivingen te zien. In een opiniebijdrage voor Politico schrijft William Nattrass, een in Praag gevestigd journalist, dat de Europese Commissie een risico neemt als ze in de aanloop naar de verkiezingen de druk op de Poolse regering opvoert. Het conflict tussen Polen en de EU leidt nu al tot clashes tussen PiS-leider Kaczynski en zijn uitdager, de liberale oud-premier Donald Tusk. 'Kaczyński haalt ons echt uit de EU. Consequent, en met de koppigheid van een maniak,' zegt Tusk. Het antwoord van Kaczyński: 'Tusk opereert als een vijfde colonne van Brussel, hij werkt voor het buitenland om Polen tot slaaf te maken'. Nattrass waarschuwt voor de gevolgen van een escalatie van het conflict voor de kansen van Tusk. Als de Europese Commissie en zijn 'spreekbuis' Tusk kunnen worden weggezet als veroorzakers van de verarming van de Poolse kiezer zou dat het vertrouwen in de neutraliteit van de EU aanmerkelijk kunnen schaden. Daarmee is noch de Poolse rechtsstaat noch de EU zelf gediend.

Door: Foto: Kancelaria Premiera (cc)
Foto: Kancelaria Premiera (cc)

Polen wijkt voor Amerikaanse druk

, door

De Poolse president Andrzej Duda heeft het niet aangedurfd de omstreden mediawet te ondertekenen. De wet die buitenlandse bedrijven van de Poolse mediamarkt had moeten weren wordt niet van kracht. Duda schermde bij zijn besluit maandag j.l. met mooie woorden over de persvrijheid, maar het is geen geheim dat druk vanuit de VS een belangrijke rol heeft gespeeld. De wet was vooralsnog gericht tegen één Amerikaanse tv-zender, TV24, een populair kanaal dat als enige nog kritische geluiden over de huidige PiS-regering laat horen. Duda is er niet tegen om buitenlandse bedrijven buiten de deur te houden, maar vond dat de wet niet moest gelden voor bedrijven die al in Polen actief zijn. Hij waarschuwde dat arbitrage over de rechten van TVN ertoe zou kunnen leiden dat Polen wordt aangeklaagd voor ‘miljarden dollars’. De Amerikaanse zaakgelastigde in Warschau Bix Aliu twitterde: ‘Dank u, mijnheer de president Andrzej Duda, voor uw leiderschap en inzet voor gemeenschappelijke democratische waarden en voor het beschermen van het investeringsklimaat in Polen. Samen zijn de bondgenoten sterker!’

In Brussel zal het besluit van de Poolse president met gemengde gevoelens ontvangen zijn. Enerzijds kan de stap van Duda gezien worden als een teken dat er nog iets van respect voor democratische waarden aanwezig is in het autoritair geregeerde land. Een sprankje hoop voor de oppositie misschien. Anderzijds is het ook voorstelbaar dat de president jaloerse gevoelens heeft opgeroepen bij EU-leiders die al jaren proberen het land in het gareel te krijgen. Waarom luisteren ze wel naar de VS en niet naar ons? De EU is onlangs een nieuwe juridische procedure gestart tegen de besluiten van het Poolse Hooggerechtshof van deze zomer waarmee Polen de eigen wet boven de gemeenschappelijke Europese wetgeving plaatste. Het is de zoveelste poging van de Europese Commissie om via de juridische weg Polen te wijzen op zijn verplichtingen als EU-lidstaat.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Een speciale plaats in de hel voor brexiteers?

, door

Tijdens een persconferentie vroeg Donald Tusk zich het volgende af:

By the way, I’ve been wondering what that special place in hell looks like for those who promoted Brexit without even a sketch of a plan of how to carry it safely.

De betreffende uitspraak vanaf 2:12. Ik ben benieuwd naar het antwoord.

Foto: Fotomovimiento (cc)

Europese christendemocraten kijken naar het oosten

, door

ELDERS - De christendemocratische Europese Volkspartij (EPP) kwam deze week bijeen in Kroatië, het land dat de Europese buitengrenzen met harde hand bewaakt.

Het teleurstellende besluit van de EU-regeringsleiders om nog geen toetredingsonderhandelingen te starten met Noord-Macedonië en Albanië betekent andermaal een rem op het overbruggen van de politieke kloof tussen oost en west in Europa. Op hun congres in de Kroatische hoofdstad Zagreb deden de Europese christendemocraten, althans voor het oog, een poging om iets goed te maken. Zagreb was bijna twintig jaar geleden, kort na het einde van de Joegoslavische burgeroorlog, de stad waarin de toenmalige EU-leiders de West-Balkanlanden beloofden dat ‘het slechts een kwestie van tijd was voordat de hele regio tot de EU zou behoren.’

Een herhaling van deze belofte zat er niet in, maar volgens Politico zijn de Europese conservatieven wel bereid meer naar het oosten te kijken. Dat komt ook omdat er nu meer Oost-Europese parlementsleden zijn in de EPP-fractie dan afgevaardigden uit Spanje en Frankrijk. Voor het eerst krijgt de EPP een voorzitter uit een van de Oost-Europese lidstaten, namelijk de voormalige voorzitter van de Europese Raad, de Pool Donald Tusk, een ‘bruggenbouwer tussen oost en west’.

Tusk kan nu gelukkig nog een tijdje verder in Brussel want in Warschau is voorlopig geen plaats meer voor hem. ‘Hij is het gezicht van een modern Polen. Een echte christen-democraat, hij staat voor een democratisch Europa dat verenigd is van noord naar zuid en van oost naar west’, zei Manfred Weber, fractievoorzitter van de EPP. Of het geschorste EPP-lid Fidesz uit Hongarije daar nog in past blijft de vraag. Begin volgend jaar zal de EPP een besluit nemen over de hervatting van het lidmaatschap van Orbán’s partij. De nieuwe voorzitter Tusk heeft al wel een helder standpunt over het Hongaarse illiberalisme: ‘Ik denk dat we heel standvastig moeten zijn om tegen dit soort ideeën te vechten.’

Foto: thierry ehrmann (cc)

Poolse regering tart de EU

, door

ELDERS - De spanningen tussen Brussel en Warschau lopen steeds hoger op.

Donald Tusk is onlangs herbenoemd als president van de Europese Raad. Met één tegenstem: die van zijn eigen land, Polen. Deze week zette de Poolse regering een nieuwe stap in de strijd tegen Tusk, voormalig premier van het liberale Burgerforum, nu de grootste oppositiepartij. Hij wordt beschuldigd van ‘diplomatiek verraad’ door zijn samenwerking met Poetin bij het onderzoek naar de toedracht van het vliegtuigongeluk bij het Russische Smolensk. Daarbij kwamen in 2010 de toenmalige premier Lech Kaczynski en meer dan 94 regeringsfunctionarussen om het leven. Jaroslav Kaczynski, nu de sterke man van de regerende PiS (de partij voor Recht en Rechtvaardigheid) vermoedt dat sabotage de oorzaak was van het vliegtuigongeluk, maar bewijzen daarvoor ontbreken tot op heden. Hij meent dat Tusk “moreel verantwoordelijk” is voor de dood van zijn tweelingbroer. De huidige minister van Defensie Macierewicz is vorig jaar een nieuw onderzoek begonnen.  “Tusk heeft een illegaal contract gesloten met Vladimir Poetin ten nadele van Polen en daarvoor zou hij strafrechtelijke verantwoordelijkheid moeten dragen”, zo verklaarde Macierewicz dinsdag in de krant Gazeta Polska Codziennie. Op diplomatiek verraad kan een celstraf van tien jaar staan.

In februari kondigde Polen aan een klacht over de afhandeling van het vliegtuigongeluk in Smolensk in te dienen bij het Internationaal Hof van Justitie in Den Haag.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Waan van de dag

Ireland first

, door

Nadat de Britten alle volgens de EU werkbare opties hebben verworpen om een harde grens bij Noord-Ierland te voorkomen na Brexit, stelt Donald Tusk een ultimatum: kom zelf met een oplossing, want anders heeft verder praten geen zin.

“We know today that the UK Government rejects a customs and regulatory border down the Irish Sea, the EU single market, and the customs union. While we must respect this position, we also expect the UK to propose a specific and realistic solution to avoid a hard border. As long as the UK doesn’t present such a solution, it is very difficult to imagine substantive progress in Brexit negotiations. If in London someone assumes that the negotiations will deal with other issues first before the Irish issue, my response would be: Ireland first.”

Foto: copyright ok. Gecheckt 24-09-2022

EU-voorzitter Polen krijgt onvoldoende voor klimaatbeleid

, door

Europarlementariër Bas Eickhout (GL) evalueert het Poolse EU voorzitterschap dat deze maand afloopt. Een van de toehoorders in het Europees Parlement: de Poolse premier Donald Tusk. Eickhout geeft Polen eerst kudo’s voor haar optreden in de eurocrisis, daarna behandelt hij de klimaatcrisis en het Poolse optreden (namens de EU) in Durban: dat was een stuk minder goed. De simultaanvertaling in het oortje van de Poolse premier loopt iets achter, maar bij 1min23sec verdwijnt dan toch echt de glimlach van Tusk’s gezicht. FILMPJE!

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: de weg om daaruit te komen.

, door
[qvdd]De weg om daaruit te komen, heet politiek leiderschap. Maar recent wordt leiderschap te vaak afgestopt door het rode licht dat nationaal belang heet. We zijn getuige van de geboorte van een nieuw soort euroscepsis, waarbij regeringsleiders bewust activiteiten en besluiten steunen die de EU verzwakken.

Dit zegt de Poolse Premier Donald Tusk en hij doelde daarmee op het oplossen van de problemen in de EU. Polen is per 1 juli voorzitter. Hij verwijt leiders van de rijke landen, waaronder Nederland, dat zij de EU idealen ondergeschikt maken aan nationale belangen.

Einde jaren tachtig bevrijd van het communistische juk kunnen de Oost-Europese landen eindelijk lid worden van de Unie, maar ze komen te laat: het feestje is al voorbij. Bij de stichters is een rechtse revolutie gaande: Duitsland, Nederland, Italië, Frankrijk en Nederland worden geregeerd door rechtse regeringen die zich niet laten leiden door idealen maar nationale belangen. Niet door leiderschap maar door angst, angst voor de ander en voor verlies van bezit, laat men zich leiden. Ik denk daarom niet dat we snel uit problemen zullen komen want angst is, zoals bekend, een slechte raadgever.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.