U heeft het vast, net als ik, met enige schrik gelezen: ‘sterke toename discriminatie homo’s en Joden’ – een persbericht van het ANP (14/9) dat soms wat ingekort, maar verder vrijwel ongewijzigd werd overgenomen door alle nationale media (Telegraaf, NRC, Volkskrant, NU.nl). Ik vond het een verontrustend bericht, en met mij vele anderen. Kamerlid Tofik Dibi (GL) las het bericht ook, en twitterde prompt dat het nog maar eens liet zien hoe hard het nodig was om hatecrimes zwaarder te straffen. In principe had hij daarin niet ongelijk.
Het punt is alleen dat het niet waar is: er is helemaal geen sterke toename van discriminatie van Joden en homo’s – althans, dat niet een stijging die volgens de auteurs van het onderzoek waarneembaar is in de statistieken die door de politie zijn verzameld. Het persbericht van het ANP staat zo ongeveer haaks op de conclusies die de onderzoekers zelf trekken.
Laten we het onderzoek er eens bij halen (PDF). Zoals verwacht laten de statistieken inderdaad hogere aantallen zien, maar volgens de onderzoekers zijn die met name te wijten aan een veranderende manier van aangiftes registreren. Het aantal aangiftes wegens homodiscriminatie in Amsterdam, bijvoorbeld, is in 2009 lager dan in 2008 (70 om 78). De stijging zit hem met name in Rotterdam-Rijnmond, waar men door het nieuwe registratiesysteem op alle fronten meer discriminatie registreert, en in godbetert Zeeland. Zonder die regio’s is het aantal aangiftes gedaald. Buiten Roterdam-Rijnmond is de stijging in het aantal aangiftes wegens antisemitisme welgeteld tien – van 138 naar 148 (een stijging van 7%). Dat is nog steeds niet best, want het zou natuurlijk moeten dalen, maar het rechtvaardigt allerminst de kwalificatie ‘sterke toename’. Het persbericht meldt wel (ergens onderaan) dat het totale aantal aangiftes licht gedaald is, maar laat (bijvoorbeeld) onvermeld dat etnische discriminatie nog steeds veruit de grootste bron van aangiftes is, groter dan antisemitisme en homofobie samen, en dat er een duidelijke stijging is in de aangiftes van discriminatie wegens marokkaans zijn – in procenten (17% om 13%) zelfs groter dan de stijging van aangiftes wegens homodiscriminatie.