PVV bedreigt democratische rechtsstaat

Een gastbijdrage van filosoof en jurist Ron Ritzen. Een jaar geleden, op 21 augustus 2010, riep Martin Sommers in de Volkskrant op “om Wilders niet langs de lat van de Grondwet te leggen, maar hem te beoordelen aan de hand van tastbare voorstellen”. Dat zou nog wel eens tot verrassende conclusies kunnen leiden, voorspelde Sommers. Verrassend in het voordeel van Wilders. Dat was en is een zinnig voorstel, want al die redelijk abstracte staatsrechtelijke, psychologische en filosofische discussies geven (te) weinig zicht. Maar anders dan Sommers suggereerde, pakt die beoordeling absoluut niet positief uit voor de PVV. Sterker nog, die concrete voorstellen betekenen steevast een aanslag op de democratische rechtsstaat.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Noorse waardigheid

, door

Na de aanslagen van Anders Breivik is het debat over de politieke filosofie van Anders Breivik en de vraag hoeverre het maatschappelijke klimaat en debat vorm krijgt door toegenomen verhitte retoriek in volle hevigheid losgebarsten. Wat hierin helaas ondergesneeuwd raakt is de reactie van de Noren zelf.

Ik weet niet zoveel van Noorwegen of het politieke klimaat, maar de waardigheid en ingetogenheid waarmee de Noren, gewone burgers en politici van alle gezindten reageren op een tragedie van deze omvang is bijna niet te bevatten. Een terrorist blaast het regeringscentrum op en trekt vervolgens naar een vakantiekamp voor jongeren van de partij van de premier en richt een ongekend bloedbad aan. Er zijn nog niet al te veel details over de slachtoffers maar in ieder geval is de stiefbroer van de toekomstige koningin omgekomen en naar alle waarschijnlijk veel kinderen, vrienden en bekenden van vooraanstaande Noren en politici. Nergens roepen zij op tot vergelding.

Vele Noren hebben interviews gegeven op televisie. Er heerst onder hen geen paniek en met immer stijgende verbazing hoor ik ze allemaal oproepen tot meer liefde, openheid en democratie. Voor ons als Nederlanders is het een inkijkje in een parallel universum. Terwijl in Nederland na het schietincident met Tristan van der Vlis iedereen elkaar de schuld gaf en pro- en anti-wapenactivisten over elkaar heen buitelden om aan te geven waarom ze gelijk hadden, hoor je de Noren niet. Zo hoor je de Noren ook niet over het inperken van persoonlijke vrijheden of meer overheidscontrole.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Teken de petitie!

, door

Kijk, een petitie! Een petitie waarin wordt opgeroepen om een groep mensen met een volgens mij abjecte mening het recht te ontnemen daarvoor een vereniging op te richten. De vrijheid van meningsuiting geldt uiteraard alleen maar voor mijn eigen mening, of de meningen die door een groot deel van Nederland worden gedeeld. En dat de vereniging wel of niet pleit voor crimineel gedrag, dat doet er uiteraard ook niet toe. Verbieden die club!

Het bovenstaande was uiteraard cynisch, en ik heb het over de petitie tegen de vereniging Martijn, een organisatie die zich inzet voor de acceptatie van “ouderen-kindrelaties”. Veel mensen zijn het met me eens, totdat het duidelijk wordt dat het over die “pedofielenclub” gaat. En dat levert dus inmiddels ruim 40.000 handtekeningen op. Begrijp me goed, ik zal er geen traan om laten als de vereniging Martijn morgen niet meer bestaat,maar een organisatie verbieden zuiver omdat je het niet eens bent met hun mening, hoe abject je die ook mag vinden, is een westerse democratie onwaardig. De vereniging roept immers niet op tot kinderseks, het wil het “ouderen-kindrelaties” bespreekbaar maken, en uiteindelijk het taboe erop opheffen.

Ik ben het deels eens met de doelstellingen van Martijn. Het taboe op die relaties mag wat mij betreft tot in de eeuwigheid een taboe blijven, er kan immers nooit een gelijkwaardige relatie bestaan tussen een volwassene en een kind. Maar pedofilie bespreekbaar maken lijkt me een goed plan. Je kiest er namelijk niet voor om pedofiel te worden, je wordt zo geboren. Een eventueel verbod van de vereniging zal daarom uiteindelijk het tegenovergestelde bereiken. Pedofilie wordt zo nog meer het verdomhoekje in gedrukt, waardoor nog minder pedofielen uitkomen voor hun geaardheid en hulp zoeken. Dat maakt pedofilie onzichtbaarder en leidt uiteindelijk tot meer slachtoffers, hier of in het buitenland.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Houden partijen zich aan hun verkiezingsmandaat?

, door

Vandaag hoop ik te promoveren tot doctor in de politicologie. Bij het onderliggende proefschrift ‘Political Parties and the Democratic Mandate’ behoren twaalf stellingen. In deze serie een korte toelichting op enkele van de meest prikkelende. De laatste aflevering: ‘De mate waarin partijen hun mandaat vervullen is in de afgelopen 60 jaar niet achteruitgegaan en wat betreft issue saliency in Nederland zelfs verbeterd’

Veel mensen zijn sceptisch over het functioneren van politieke partijen. Ruim 90 procent van de ondervraagden uit het Nationaal Kiezersonderzoek zegt te geloven dat politici meer beloven dan ze waar kunnen maken. Als ik als onderzoeker naar het verkiezingsmandaat aan kennissen uitlegde waar mijn onderzoek over ging, kortweg of partijen zich aan hun verkiezingsmandaat houden, was een veelgehoorde reactie: “Dat zal dan wel een heel kort onderzoek zijn, want we weten toch allemaal dat partijen hun beloftes breken.” Een systematisch onderzoek naar de politieke stellingname van partijen tijdens verkiezingen en in het parlement laat echter zien dat het met dat verkiezings- of partijmandaat helemaal niet zo slecht gesteld is. De afgelopen zestig jaar is er geen sprake van een verslechtering van de mate waarin partijen zich aan hun mandaat houden.

Uit voorgaand onderzoek van Robert Thomson was al bekend dat Nederlandse regeringspartijen ongeveer 60% van hun beloftes geheel of gedeeltelijk weten om te zetten in beleid. Dat is niet perfect, maar toch een redelijk percentage. Mijn analyse is breder en kijkt naar de politieke stellingname voor en na verkiezingen. Het kan namelijk zo zijn dat partijen hun beloftes wel nakomen, maar ook een hele hoop andere dingen doen die niet in lijn met hun verkiezingsprogramma zijn. Door te kijken naar het belang van onderwerpen voor partijen (issue saliency) en hun politieke posities heb ik een meer omvattende analyse van het partijmandaat gemaakt. Daarbij zijn verkiezingsprogramma’s vergeleken met parlementaire debatten. Op die manier kan namelijk ook gekeken worden naar het partijmandaat van oppositiepartijen.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Internetconsultatie wordt uitgebreid

, door

Leuk bericht uit de ministerraad van afgelopen vrijdag: het kabinet wenst virtueel verbonden te blijven met het volk.
In 2009 startte, op experimentele basis, de website internetconsultatie.nl. Er werden een aantal wetsvoorstellen op gepubliceerd, met de bedoeling dat het publiek er op kon reageren. Het kabinet is zo tevreden over de resultaten, dat het nu voorstelt de internetconsultatie vaker in te zetten.

Meteen na de aftrap waren er kritische geluiden over de publieksvriendelijkheid van de website. De kritiek betrof vooral de vormgeving en het taalgebruik. Beiden maakten het niet aantrekkelijk gebruik te maken van dit initiatief. De overheid heeft het experiment nu geëvalueerd, ziet verbeterpunten en komt tot de conclusie dat deze vorm van raadpleging wel degelijk meerwaarde heeft, naast bestaande inspreekprocedures. “In de visie van het kabinet”, lezen we in het bijgaand pdf-document, “moet internetconsultatie daarom vaker worden ingezet bij de voorbereiding van voorstellen tot wet- en regelgeving, maar niet in alle gevallen”.

Niet in alle gevallen? Het kabinet schrijft: “Het blijkt vooral effectief te zijn bij wet- en regelgeving die veel verandering brengt in de rechten en plichten van burgers, bedrijven en instellingen of die grote gevolgen heeft voor de uitvoeringspraktijk”.
Is dat niet bij elke wetswijziging of nieuw wetsvoorstel zo? Je mag er toch vanuit gaan dat de wet alleen wordt veranderd, als dat nodig is. Wat zou dan buiten de internetconsultatie gehouden moeten worden?
Het blijkt om beleidsvoorstellen te gaan. In een beleidsvoorstel formuleert het kabinet uitgangspunten, richting en doelen voor bepaalde onderwerpen, zonder dat nog in concrete wetsvoorstellen te vertalen. In de evaluatie stelt het kabinet dat bij een enkel ministerie de behoefte is geuit de internetconsultatie ook hier voor in te zetten. Het kabinet beloofd “dat deze mogelijkheid zal worden verkend”.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Slippendragers en oligarchie

, door

Mooi thema dat door Baudet wordt aangesneden: Nederland is ondemocratisch, partijen zijn oligarchische speeltuinen, andere regels zijn nodig.

Daar zegt de jonge geleerde zoiets: het is een stokoud debat in de sociaal-democratie. “Wie organisatie zegt, zegt oligarchie”, zie Robert Michels, daarmee zijn ijzeren wet van de oligarchie formulerend. Als er dan toch leiding nodig is, dan ook maar goed, moet hij gedacht hebben en sloot zich aan bij de fascisten van Mussolini.

Politieke partijen komen in de regels van onze staatsinrichting niet voor. Maar politieke partijen hebben wel een paar opdrachten:

1) zij moeten de collectieve wilsvorming organiseren;

2) zij moeten recrutering en kandidaatstelling regelen;

3) zij moeten met elkaar strijden om de kiezersgunst.

Baudet vindt het schandelijk als een partij van mening verandert om electoraal voordeel te behalen, maar dat lijkt mij onzin. Democratie is naar het volk luisteren en het zijn toch die vermaledijde linkse elites die dat nalaten?

De essentie van de democratie is het dualisme, meent Baudet. Tja, al een halve eeuw geleden had ik daarover discussies met leden van D66. Het lijkt mij niet. De essentie van de democratie is het primaat van de meerderheid, maar gekoppeld aan een diep respect voor opvattingen en rechten van minderheden. Als je praat over bestuur en controle, kun je het over monisme en dualisme hebben. Dan heb je het over mechanismen en instrumenten van bestuurlijke organisatie, niet over de mentale instelling van de democraat.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige Volgende