Ook na het besluit van de Europese Commissie om voor het eerst artikel 7 in te zetten voor een weerspannige lidstaat houdt nationalistisch Polen halsstarrig vast aan zijn eigen koers. De Britse premier May is graag bereid een handje te helpen. EU-Commissaris Frans Timmermans gooit eindelijk de beuk er in. De Europese Commissie heeft Polen nu definitief op de weg gezet naar uitsluiting van het stemrecht. Eind januari zal moeten blijken of minstens 22 lidstaten daar mee akkoord zijn. Daarvoor ontmoet EC-voorzitter Juncker nog de Poolse premier Mateusz Morawiecki om na te gaan of het geschil wellicht nog op andere wijze kan worden opgelost. Daar lijkt weinig kans op. Polen ziet het besluit van Timmermans als een onaanvaardbare politieke maatregel die het land het recht moet ontnemen zijn eigen wetten te stellen. De Europese Commissie heeft inmiddels 13 wetten geteld die strijdig zijn met ook door Polen ondertekende regelgeving. In een inventarisatie van conflictpunten noemt Deutsche Welle een hele reeks wetten die de rechtspraak onder directe politieke controle brengen. Daarnaast is er de nieuwe mediawet die de regering vergaande invloed geeft op de publieke omroep. Tenslotte ligt Polen in de clinch met de EU over de afgesproken migratiequota en het tegen alle regels in kappen van het woud van Bialowieza.
Een uitgebreide studie van media in acht landen op het Europese vasteland laat zien dat mensen overal behalve in Ierland Brexit zien als iets dat de Britten raakt, maar niet henzelf.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
ELDERS - Er lijkt een akkoord te zijn over het bedrag dat het Verenigd Koninkrijk na de Brexit aan de EU moet betalen. Het volgende agendapunt, een regeling voor de grens tussen Noord-Ierland en de Ierse republiek, wordt een stuk lastiger. Het rakelt oude conflicten op.
De Britten zeggen te streven naar een frictionless border. Geen rijen voor controleposten, zo min mogelijk verandering ten opzichte van de huidige open grenzen. Dat wil iedereen natuurlijk. Maar hoe realistisch is dat?
De Ierse republiek wil er graag aan meewerken. De Ierse minister van Buitenlandse Zaken Simon Coveney, na het aftreden van Frances Fitzgerald kandidaat voor het vice-premierschap, ontkent dat Ierland met de grenskwestie het buurland extra onder druk wil zetten. ‘Wij zijn altijd bij ons standpunt gebleven dat we streven naar handhaving van de huidige onzichtbare grens tussen de republiek en Noord-Ierland’, zei hij woensdag. Volgens hem verschilt Noord-Ierland als deel van het Verenigd Koninkrijk van Schotland en Wales omdat hier de zee de grens met Engeland markeert. Het is aan Londen om, rekening houdend met dit feit, een begaanbare oplossing voor te stellen. Zijn suggestie is duidelijk: gebruik de grens tussen Engeland en Noord-Ierland als praktische EU-grens en handhaaf het vrije verkeer tussen Noord-Ierland en de Ierse republiek.
INTERVIEW - Peter Hall (European Studies, Harvard University) geeft in onderstaand interview een verhelderende visie op de achtergronden van de steun voor Brexit, Donald Trump en andere populistische politici.
De een legt de oorsprong van de steun voor populisten puur en alleen bij economische factoren, de ander uitsluitend bij de cultuur (de crisis of de immigratie, simpel gezegd). Beide vergissen zich, zegt Hall. Het gaat juist om de interactie tussen beide factoren. Economische en technologische ontwikkelingen hebben grote groepen mensen zonder veel opleiding gemarginaliseerd, en dat heeft een destructief effect gehad op hun gevoel van eigen waarde. Het gebrek aan respect dat werkloze blue collar workers ervaren moet niet worden onderschat. Vergeet niet dat zij, of hun vaders, jaren geleden nog helden waren. Zonder industrie-arbeiders en bouwvakkers was er geen wederopbouw na de oorlog. Machtige vakbonden beschermden hun positie. Nu moet iedereen zelfstandig ondernemer spelen, of je daar de skills voor hebt of niet. Technisch vakmanschap wordt ondergewaardeerd in vergelijking met sociale vaardigheden en mediagenieke kwaliteiten.
Die veranderingen veroorzaken angst voor een daling in de sociale hiërarchie als nieuwe groepen, vrouwen, immigranten, hun intrede doen op de arbeidsmarkt. Voor mensen met een hogere opleiding die makkelijk kunnen switchen in hun carrière is dit minder problematisch dan voor mensen met smalle, verouderde opleidingen in bedrijfstakken die automatiseren.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Nadat de Britten alle volgens de EU werkbare opties hebben verworpen om een harde grens bij Noord-Ierland te voorkomen na Brexit, stelt Donald Tusk een ultimatum: kom zelf met een oplossing, want anders heeft verder praten geen zin.
“We know today that the UK Government rejects a customs and regulatory border down the Irish Sea, the EU single market, and the customs union. While we must respect this position, we also expect the UK to propose a specific and realistic solution to avoid a hard border. As long as the UK doesn’t present such a solution, it is very difficult to imagine substantive progress in Brexit negotiations. If in London someone assumes that the negotiations will deal with other issues first before the Irish issue, my response would be: Ireland first.”
ELDERS - Een paar weken na de start van de Brexit-onderhandelingen stapelen de onzekerheden zich op.
‘Ik kan nergens in Europa komen of de vraag wordt me gesteld wat er nu gaat gebeuren met de Brexit en waar het Verenigd Koninkrijk op uit is,’ schreef Europa correspondent van de BBC Katya Adler deze week. Onzekerheid is het algemene beeld en dat wil maar niet veranderen. Het is misschien wel het grootste gevaar voor de Britten bij hun afscheid van de Europese Unie.
Een selectie uit de vele berichten die deze week over de Brexit verschenen.
De toekomst van EU burgers in het VK
De week begon met een fors dreigement uit het Europese Parlement. De voorstellen voor de positie van EU burgers in het Verenigd Koninkrijk zullen volgens de fractievoorzitters van alle grote partijen moeten worden verbeterd. Anders komt er geen deal.
The European parliament will reserve its right to reject any agreement that treats EU citizens, regardless of their nationality, less favourably than they are at present.
Op de eis van EU-onderhandelaar Barnier dat Europese burgers in het Verenigd Koninkrijk na de Brexit gelijk zouden worden behandeld kwam van Britse kant een voorstel waarin zij een toekomst voorgeschoteld krijgen als “third-country nationals” met minder rechten dan Britten in de EU. EU burgers verliezen volgens het voorstel stemrecht bij lokale verkiezingen, er komt een inkomenstoets voor familieleden en het is nog onzeker wat de rechten zullen zijn van hun nakomelingen na de Brexit. Iedereen moet een nieuwe aanvrage doen voor een settled status. Degenen die nog niet langer dan vijf jaar in het VK wonen moeten eerst een verblijfsvergunning aanvragen en vervolgens een verzoek doen voor een settled status. Verder blijven nog heel veel vragen onbeantwoord. Het voorstel van de Britse onderhandelaar Davis is slechter dan wat er vorig jaar in het manifest van de Leave-campagne stond, schrijven de fractievoorzitters. Dit kan de EU onmogelijk accepteren.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
NIEUWS - Terwijl het nog volstrekt onzeker is hoe Groot-Brittanië de Brexit zal overleven, wordt het land op één aspect getroffen door buitenlandse “hulp’ bij interne problemen. De Britten moeten op zoek naar een oplossing voor hun gigantische berg plastic afval. China wil de Britse troep niet meer en dat is een probleem.
Staatssecretaris voor milieu Michael Gove erkent dat de regering het probleem te laat zag aankomen maar stelt dapper dat de UK moet stoppen met “off-shoring its dirt”.
We now seem to be in an odd position where Northern Ireland is getting a post-Brexit guarantee its lead political party does not want, while Scotland is being denied the same guarantee even thought its lead political party is in favour.
Theresa May lijkt te hebben gebogen voor de Ierse republiek: er komt na Brexit geen harde grens tussen zuiden en noorden. May’s Noord-Ierse coalitiepartner is daar niet onverdeeld gelukkig mee, want zo komt Noord-Ierland dichterbij Ierland en verder van het Verenigd Koninkrijk. Ondertussen wil de Schotse Nationale Partij dezelfde grens-status als Noord-Ierland, maar krijgt die niet. Liveblog bij The Guardian voor wie het volgen wil.
“It will be there in black and white on the front page of this historic piece of legislation: the United Kingdom will be leaving the EU on March 29, 2019 at 11pm GMT.”
Theresa May herhaalt voor de zoveelste keer: Brexit is Brexit. Maar hoe vaker je het moet zeggen, des te meer verraad je dat het niet vanzelfsprekend is.
Frankfurt lijkt vooralsnog het meest succesvol in de slag om banken uit Londen binnen te halen:
Frankfurt has emerged as the biggest winner in the fight for thousands of London-based jobs that will have to be relocated to new hubs inside the European Union after Brexit.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.