Om in de gaten te houden: de bieb

JWT: 100 Things to Watch in 2011 Heel kort samengevat betekent 2011 volgens bovenstaande presentatie meer aandacht voor het milieu en onze impact daarop (yay!) en minder privacy (boe!) omdat mobiel internet meer en meer deel wordt van het dagelijks leven terwijl allerlei apps zijn die u graag bespioneren. Hoewel de gehele presentatie de moeite waard is, wil ik 1 slide in het bijzonder onder de aandacht brengen. Trendnummer 30, slide 44 voorspelt het uitlenen van e-books door bibliotheken en  met name amazon.com. Als Amazon dat gaat doen dan zullen bibliotheken wel moeten. Bedreigd als ze worden door het gebrek aan cultuurbeleid van Bruin I en de kortingen op het gemeentefonds – waaruit 90% van de subsidies voor bibliotheken afkomstig zijn – kunnen ze niet op de oude voet door blijven gaan wanneer een mediareus als Amazon hun directe concurrent wordt. Daarom  is de uitleen van e-readers of tablets en e-books wellicht hét antwoord op de aanstaande bezuinigingen en de bijbehorende sluiting van mogelijk 1 op de 3 openbare bibliotheken.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Optogenetica werpt licht op het brein

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Anatomie tekening van het brein uit 1802 (Foto: Flickr/brain_blogger)

Eén van de Heilige Gralen van de wetenschap is uit te vinden hoe het brein werkt. Maar de onderzoeksvraag stellen blijkt toch keer op keer stukken makkelijker dan hem te beantwoorden. Sterker nog, over de manier waarop gezocht moet worden naar antwoorden zijn veel vragen. Behaviourisme, Cognitieve Pychologie, Neurobiologie, het zijn allemaal paradigma’s om een deel van de puzzel die ons brein is op te lossen.

Eén van de nieuwste onderzoeksgebieden is die van de optogenetica. Hierbij worden zenuwen van kleine dieren met licht getriggerd om te vuren en de effecten bestudeerd. Om ervoor te zorgen dat bepaalde zenuwen lichtgevoelig worden (wat ze meestal niet zijn), word bijvoorbeeld genetische manipulatie gebruikt om de zenuwcellen te veranderen. Door vervolgens gerichte lichtpulsen toe te dienen kan gedrag van de dieren aangestuurd worden. Deze Dr. Frankenstein methode geeft vervolgens inzicht in de rol van bepaalde zenuwcellen.

Gero Miesenboeck, één van de vooraanstaande onderzoekers in dit veld, legt in een helder en bij vlagen komisch TED-praatje uit hoe en waarom licht gebruikt word om fruitvliegjes (met of zonder hoofd) te laten dansen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Close the loop

klik hier om film te piraten!Nu The Pirate Bay verboten is maar dat verbod vooralsnog op geen enkele wijze inhoud krijgt via de Nederlandse rechter moet de copyright industrie en hun lobbbyorganisaties een lastige keuze maken; gaan we onze klanten voor de rechter slepen of niet? Voor het voortbestaan van de lobbyclubs is dit een cruciale vraag.

Aangezien de kosten van het bevechten van downloaden veel hoger zijn dan de opbrengsten moeten grote entertainment bedrijven voortdurend overtuigd worden dat al die kosten indirect, of in ieder geval op langere termijn iets opleveren. Niemand heeft zin om een niet-effectieve lobbyclub te financieren, ook al zeggen die clubs zelf dagelijks meerdere sites uit de lucht te halen.

Het verharden van de strijd is waarschijnlijk wel goed voor aanbieders van innovatieve diensten zoals proxy’s die je internetverkeer via andere landen laten lopen. Daarnaast zijn er nog veel complexere en slimmere dingen die geoefende internetgebruikers kunnen doen om detectie te ontlopen. Net als het downloaden zelf zullen deze de komende jaren goedkoper en gebruikersvriendelijker worden zodat uiteindelijk iedereen die het wil er gebruik van maakt.

Verder zal iedere poging tot aanscherpen van online toezicht het offline delen van bits aantrekkelijker maken. Met terabyte harddisks en 32-gigabyte MicroSD-kaarten is de bandbreedte van je binnenzak waarschijnlijk hoger dan de kabel of DSL verbinding. Technisch is er dus niet veel te doen aan het feit dat mensen bits delen en eventuele morele bezwaren verdampen door het gedrag van de industrie zelf sneller dan de Groenlandse ijskap.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Neem mijn content, betaal voor mijn creativiteit

Een van de sectoren die niet zeurt over doorwerken na je 65e is de creatieve sector. Ik heb nog nooit een muzikant uitgeblust onderuit zien zakken en verzuchten: ‘zo, nu speel ik geen nóót meer!’ (deden sommige muzikanten dat maar). Het zelfde geldt voor schrijvers en journalisten. Wij gaan door tot ná onze dood. De uitgeverijen en de zoeklichtvereniging Stichting Brein beginnen hun ‘strijd tegen piraterij op e-books‘. Die ‘strijd’ is nogal overdreven, zeg ik als schrijver. Vanwege gratis versies van e-books (illegaal of niet) van Harry Mulisch of Dan Brown zijn die schrijvers heus niet van de een op de andere dag straatarm. Het zou de populariteit zelfs nog kunnen vergroten.

Er schijnt van mijn voorlaatste roman Coyote (2006) een illegale versie in omloop te zijn. Op een dubieuze boekenmarkt in België doken de exemplaren op, met alternatieve zwartwit-cover. Eerst was ik verontwaardigd. Er verdient toch iemand aan iets wat ik heb gemaakt, en ik zie er niets voor terug. In tweede instantie dacht ik: wat een eer, eigenlijk. Of een sjaggeraar nu sokken van Nike namaakt of mijn boeken; het wil lijken op het origineel. Maar iedereen weet dat het, net als bij de sigaretten- en horlogeverkoper op het strand, van mindere kwaliteit is. De lijmranden zullen loslaten en de letters vervagen. En de verkoper heeft zich ondertussen op een andere markt gestort en verkoopt nu tapijten van polyester. So be it.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

BREIN heeft gelijk

Vrouwe Justitia (Foto: Flickr/nyghtowl)

Het zal niemand ontgaan zijn dat de voorzieningrechter in Amsterdam gisteren heeft geoordeeld dat de torrentwebsite van Pirate Bay voor Nederland geblokkeerd moest worden. Dit zoals in kort geding geëist door de Stichting BREIN, de vertegenwoordiger van enkele auteursrechtenexploitanten.

Op internet, waar heel erg veel mensen profiteren van de mogelijkheid gratis films en muziek te kunnen downloaden en maar zeer weinig mensen hun geld verdienen dankzij het auteursrecht, leverde dit het voorspelbare gejoel op. Maar de rechter had echt niet veel anders kunnen beslissen. Wie het anders wil zien, zal toch echt moeten wachten op substantiële veranderingen in het auteursrecht.

Laten we drie argumenten die The Pirate Bay-verdedigers aanhalen er maar eens bijhalen:

De verdachten zijn niet correct gedagvaard
Fredrik Neij, Peter Sunde en Gottfrid Warg, de drie privépersonen die door BREIN zijn gedagvaard omdat The Pirate Bay geen rechtspersoon is, stelden dat zij geen dagvaarding hebben ontvangen. In het vonnis maakt de rechter hier korte metten mee. BREIN heeft de dagvaarding naar diverse e-mailadressen van de gedaagden gestuurd, waaronder één waarvan BREIN iets meer dan een maand daarvoor nog antwoord had gekregen van Neij. De dagvaarding is ook per aangetekende post verzonden en volgens de post aangekomen. Tenslotte heeft BREIN een verborgen webpagina met de dagvaarding gemaakt en daarvan een link gestuurd naar de gedaagden. Die pagina is gelezen vanaf een IP-adres waarvan bekend is dat het gehost wordt door het aan The Pirate Bay gelieerde Piratbyrån. De rechter acht het dan ook ‘niet aannemelijk’ dat de verdachten niet van de dagvaarding op de hoogte waren. Zoals bekend is ‘niet aannemelijk’ juridisch jargon voor ‘klinkklare onzin’.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Twitteren met je brein

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

EEG mutsje (Foto: Flickr/krischall)

Using EEG to send tweet“. Met dit bericht lijkt de deur naar wereldwijde communicatie voor locked-in patienten geopend.

Hoewel het Locked-In syndroom niet heel vaak voorkomt, is het toch wel zo’n nachtmerrie dat het altijd bovenaan mijn lijstje staat van aandoeningen die je niet wil hebben. Dit zal voor een groot gedeelte ook wel komen door de videoclip die Metallica liet maken voor hun nummer ‘One’. Hierin zien we hoe een jonge soldaat in een ziekenhuisbed ligt, zonder mogelijkheid om te communiceren (zijn armen, benen en zintuigen werken niet meer). Wat de aandoening anders maakt dan een ‘gewoon’ coma is dat de hersenen van de soldaat gewoon doorwerken. Hij is een gevangene in zijn eigen lichaam.

Het schrikbeeld van niet kunnen communiceren en op jezelf teruggeworpen zijn doet mij nog altijd de rillingen over de rug lopen. En het blijft niet alleen bij fictie, er zijn daadwerkelijk patienten die na hersenschade inderdaad hun hogere hersenfuncties behouden maar niet meer in staat zijn te communiceren. Gelukkig wordt door onderzoekers en technici hard gewerkt om deze gekmakende isolatie wat te verlichten.

Al enige tijd zijn wetenschappers bezig met het verbeteren van biofeedback door middel van EEG‘s. Door hersenactiviteiten te meten kunnen de hersenstroompjes van patienten worden ‘uitgelezen’. Uiteraard gaat het nog niet zo goed dat hele gedachten kunnen worden gedetecteerd, maar iets is beter dan niets en de techniek lijkt succesvol.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Het menselijk brein vs. het broeikaseffect

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Daniel Gilbert, psycholoog in Harvard en auteur van het boek Stumbling on Happiness, legt uit waarom sommige bedreigingen, zoals terrorisme, een rationeel gezien overdreven reactie opwekken, terwijl de gevaren van het broeikaseffect worden onderschat.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Rijdend brein in een vat

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Brein in een vat (Foto: Flickr/Gaetan Lee)

Eén van de meest nare filosofische ideeën is dat van het Solipsisme. Kort samengevat stelt het Solipsisme dat er maar één enkele bewustzijn is in het universum en dat is die van jouzelf, de waarnemer. Alle kennis over de buitenwereld is vals, een door jezelf gecreëerde illusie. Erg vervelend natuurlijk, omdat het het bestaan nogal eenzaam maakt. Problematisch is ook dat er weinig tegen het Solipsisme in te brengen valt omdat hij eigenlijk niet falsificeerbaar is. Tegen allerlei tegenwerpingen blijken solipsistische gedachtenexperimenten overeind te blijven.

Het bekendste, en meest tot de verbeelding sprekende gedachtenexperiment is dat van het ‘Brein in een Vat‘. Het idee is hier dat een ‘mad scientist’ een brein uit iemands hersenpan heeft gelepeld en het in een met vloeistof gevuld vat in leven houdt. Het brein is aangesloten op een supercomputer die het brein prikkels geeft. Door middel van deze prikkels worden waarnemingen gesimuleerd die door het brein niet van ‘echt’ te onderscheiden zijn. Het brein denkt dus dat het nog steeds buiten rondloopt, bloemen ruikt en vogels hoort, terwijl het in werkelijkheid in het vat ronddobbert. Veel filosofen hebben grote problemen gehad met dit gruwelijke gedachtenexperiment en de conclusies die hieruit voortvloeien over de onkenbaarheid van het bewustzijn. Iedereen was dan ook blij dat het bij een gedachtenexperiment bleef. Tot deze week.

Want wat deden Mark Hammond en co. van de Universiteit van Reading? Ze stopten een prutje van 300.000 ratneuronen in een vaatje en lieten ze connecties maken. Op die manier vormde zich een (primitief) breintje. Dat breintje werd gekoppeld aan, je raadt het al, elektroden waarmee door middel van voltages prikkels toegediend werden. Hammond en zijn collega’s proberen de boel door te meten om zo meer inzicht te krijgen in de werking van het brein en zo eventueel tot nieuwe behandelingen voor aandoeningen als Alzheimers en epilepsie te komen.

Vorige Volgende