In de gemeente Barneveld werd vorige week een kleinschalige biomassavergasser in gebruik genomen. Jan Paul van Soest gaf een toespraak bij de feestelijke opening. In het dorp waar ik woon is een supermarkt. Dat is niet bijzonder. Wel bijzonder is dat de winkelwagens geen onderpandmuntje hebben. En dat ze desondanks altijd netjes worden teruggebracht. Niemand zal het in zijn hoofd halen ze zomaar ergens te laten slingeren, of zelfs mee te nemen, wat in de steden zou gebeuren als er geen onderpandmuntstukken zouden worden geheven. De winkelwagentjes staan symbool voor vertrouwen, dat in een kleine gemeenschap nog volop aanwezig is. U denkt dat dit niets met een innovatieve biomassavergasser te maken heeft? Mis. Voor innovatie is vertrouwen een cruciale factor. Dat zeg ik niet, dat zegt professor Bart Nooteboom, en die kan het weten. Hij was hoogleraar innovatiewetenschappen aan de universiteiten van Groningen, Rotterdam en Tilburg, en lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. Hij is econoom van origine, dus u voelt wel: als een econoom tot de conclusie komt dat vertrouwen van onschatbare waarde is, dan is er iets bijzonders aan de hand.
Dankzij biomassa. Maar wel op termijn en pas na kostbare investeringen.
Zou het? Ik zou wel een rekensommetje willen zien.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Als in Europa unieke bosgebieden apart worden gezet voor natuurbescherming scheelt dat slechts 12% in houtopbrengst, maar blijft de Europese Unie desondanks netto houtexporteur. De Verenigde Naties lieten een scenario-studie verrichten naar de Europese bossen. Bossen die nu en in de toekomst gebruikt kunnen worden als bron van bouwmateriaal en bio-energie zijn uiteraard ook belangrijk voor vastlegging van CO2 en het herbergen van biodiversiteit. Europa moet kiezen tussen deze verschillende functies die het bos kan hebben, toch zijn het geen of-of keuzes.
De scenario’s waren als volgt: (1) Maximaliseren CO2 vastlegging (2) Prioriteren biodiversiteit (3) Promoten bio-energie uit hout (4) Innovatie en competitie. Het laatste scenario richt zich op concurrentie aangaan met andere hout producerende landen als Brazilië en Canada. Aan de eerste drie scenario’s werd gerekend, de vierde werd kwalitatief benaderd. In alle scenario’s blijft de EU een netto houtexporteur, zelfs in het scenario (3) waarbij intensief gebruik van biomassa uit het bos voor energieopwekking plaats vindt. Het offer dat de economie zou moeten maken voor de bescherming van unieke bosgebieden blijkt uit deze VN-studie beperkt te zijn. In het scenario (2) zal de houtopbrengst maar 12% lager uitvallen dan op het (in de studie gekozen) referentieniveau. Daar moet bij worden aangetekend dat dit scenario wel voorziet in een hogere import van houtproducten van buiten de EU. De eventuele negatieve impact op de biodiversiteit elders kan echter weer worden vermeden door (strenge) duurzaamheidseisen aan deze import te stellen.
Dit is een gastbijdrage van Suzanne Kröger van Greenpeace.
Neste Oil is verkozen tot het bedrijf dat in 2010 op sociaal en milieugebied de grootste wanprestatie heeft geleverd. Het kreeg hiervoor in Davos de Public Eye People’s Award 2011. Neste Oil produceert zogenaamd duurzame biodiesel, maar doet dat op basis van palmolie, waarvoor het regenwoud op grote schaal wordt gekapt. Neste Oil bleef oliegigant BP net voor in de verkiezing die parallel aan het World Economic Forum wordt gehouden. De online verkiezing werd mede georganiseerd door Greenpeace.
Toch zal Neste vanaf mei dit jaar haar ‘groene diesel’ op de Nederlandse markt gaan brengen. Neste Oil bouwt op dit moment een fabriek in Rotterdam met een capaciteit van 800.000 ton biobrandstof. Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam reageerde in 2009 nog verheugd dat Neste Oil zich in Rotterdam vestigde en sprak over de “hoogst ontwikkelde technologie van hernieuwbare diesel”. Hoe Aboutaleb het tanken van eetbare oliën, wat tot ontbossing en voedseltekorten leidt als hoogst ontwikkelde technologie kan zien, is mij een raadsel.
Inmiddels is duidelijk dat biodiesel op basis van palmolie een schijnoplossing is voor het klimaatprobleem. Diverse onderzoeken hebben uitgewezen dat er met palmolie-diesel helemaal geen klimaat winst valt te halen. Integendeel, het verergert het probleem: regenwouden worden gekapt om plaats te maken voor palmolie-plantages voor auto’s. De extra vraag naar plantaardige oliën zoals palmolie zal direct of indirect een groot beslag leggen op bossen en landbouwgronden wereldwijd. Door het kappen van bos komt veel CO2 vrij, desastreus voor het klimaat.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
De mondiale vraag naar energie zal in het jaar 2035 met 36% zijn gestegen, dat komt neer op een groei van 1,2% per jaar. Fossiele energiebronnen blijven dominant, maar duurzame energie groeit wel van 7% naar 14%. Het leeuwendeel van de groeiende vraag naar energie: 93% komt voor rekening van sterk groeiende niet-OECD landen, China, Brazilië, India u kent ze wel. In het jaar 2035 heeft de wereld 18% meer olie nodig dan ze nu al verbruikt. Maar de productie van conventionele fossiele olie zal al in 2020 minder dan 69 miljoen vaten per dag zijn (nu 84). De rest komt uit onconventionele bronnen: met name vloeibaar aardgas (LNG) en Canadese teerzanden. Ook die groeiende vraag naar olie komt alleen uit de niet-OECD landen, China neemt de helft voor de groeiende vraag voor haar rekening. In OECD-landen zal de vraag naar olie juist dalen, gaan we aan de elektrische auto of is het het nieuwe werken? Het behalen van de 2°C klimaatdoelstelling (het ecologische kantelpunt waarna klimaatverandering onbeheersbaar wordt) is na het mislukken van Kopenhagen nog duurder geworden: 1 biljoen dollar. Bij een snellere transitie naar alternatieve energiebronnen kan in 2035 duurzame energie in combinatie met kernenergie 38% van de totale energievraag dekken.
Dit is een gastbijdrage van Suzanne Kröger, campagneleider bossen Greenpeace. Ze is in Jakarta aanwezig op de RSPO meeting voor duurzame palmolie. Zij constateert twee ontwikkelingen. Ten eerste de Maleisische en Indonesische industrie gooien hun gewicht in de schaal om de RSPO standaard omlaag te trekken. Ze willen af van het principe dat je eerst je concessie moet onderzoeken op waardevolle stukken bos voordat je kapt. De hele essentie van de RSPO. Ten tweede de RSPO wil graag de duurzaamheidsstandaard zijn voor de biobrandstoffen richtlijn van de EU voor palmolie. Alleen neemt de RSPO broeikasgasuitstoot helemaal niet mee in de duurzaamheidscriteria.
Update: zie onderaan
Gisteren is in Jakarta de jaarvergadering van de ronde tafel voor duurzame palmolie (RSPO) gestart. Dit omstreden keurmerk blijkt in praktijk niet de grootschalige kap van bossen voor de aanleg van palmolie plantages tegen te gaan. Maar de Nederlandse industrie zet vol in op de RSPO: vorige week presenteerden ze hun ambitieuze plannen om vanaf 2015 alleen nog RSPO palmolie in hun producten te gebruiken aan staatssecretaris Bleker (EL& I). Het woord ambitieus is hierop nauwelijks van toepassing. Het is “too little, too late”.
De aanleg van palmolie plantages alleen al in Indonesië en Maleisië kost 170 voetbalvelden tropisch bos per uur. De Sumatraanse tijger en orang-oetans verliezen hun leefgebied en worden met uitsterven bedreigd. De lokale bevolking wordt ervoor van hun land verdreven. Sinar Mas, het grootste palmolie bedrijf van Indonesië, is wereldwijd berucht om zijn illegale kap en het verwoesten van orang-oetan leefgebied. Het uitsluiten van dit soort bedrijven, die zonder enige scrupules te werk gaan, zou de kern van het plan moeten zijn, in plaats van te langzaam inzetten op een te vrijblijvend certificeringssysteem.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.