Vluchtelingen, smokkelaars en Albanese politici

Albanië wil ook wel vluchtelingen opnemen, maar levert voorlopig zelf nog een grote stroom migranten. En mensensmokkelaars. De Albanese premier Edi Rama was deze week in Italië. Aan de Corriere Della Sera liet hij weten dat de Syrische vluchtelingen die Albanië nu links laten liggen welkom zijn in zijn land. Hij zei ook dat zijn land in 1999 tijdens de laatste Balkanoorlog om Kosovo een half miljoen vluchtelingen heeft opgevangen. "Als wij toen zoveel mensen konden opvangen, dan moet Europa als geheel toch in staat zijn de huidige vluchtelingen tegemoet te komen." Tot nu toe hebben zich geen vluchtelingen gemeld in Albanië. Het land ligt buiten de hoofdroute van de vluchtelingen die uit Griekenland via Macedonië en Servië richting het noorden trekken. Het aanbod van Rama is opmerkelijk omdat nog steeds veel van zijn landgenoten zich bij die vluchtelingenstroom aansluiten. In Duitsland staat Albanië na Syrië op de tweede plaats bij de herkomstlanden van asielaanvragers. Zou het voor Syriërs dan aantrekkelijk zijn hun plaats in te nemen? De Europese Commissie heeft bij het verdelingsplan voor vluchtelingen aangekondigd de Balkanlanden 'veilig' te verklaren zodat asielaanvragen van mensen uit deze landen nergens meer geaccepteerd zullen worden. Duitsland heeft dit inmiddels al besloten. Het land wil de komende vijf jaar wel 20.000 mensen uit de Balkanlanden aan een werkvergunning helpen. Maar het zou wat vreemd zijn om met deze landen te onderhandelen over een EU-lidmaatschap terwijl hun inwoners in Duitsland asiel aanvragen, verklaarde de Duitse minister Nahles van Sociale Zaken.

Door: Foto: foto van de auteur
Foto: Skanderbeg monument Lezha, Albanië [foto van de auteur]

Balkan blues

, door

ELDERS - De Balkan blijft een onrustig gebied. De EU neemt een groot risico als het de uitbreiding met de westelijke Balkanlanden temporiseert.

De eerste voetbalmatch tussen Servië en Albanië sinds 1967 heeft Europa weer even met de neus op de feiten gedrukt. De onrust in de “achtertuin” op de Balkan, die men maar al te graag wil negeren, gaat niet vanzelf weg. Het weren van Albanese supporters bij de beladen voetbalwedstrijd afgelopen woensdag was niet voldoende om een rel te voorkomen. Er zijn tegenwoordig modernere middelen om de aandacht te vestigen op een nog steeds levend politiek conflict. Tijdens de wedstrijd verscheen boven het veld een vlag met een tekening van Groot-Albanië, dus inclusief Kosovo. Een Servische speler kreeg de vlag te pakken, waarna spelers met elkaar op de vuist gingen. De wedstrijd werd gestaakt. De drone waaraan de vlag hing bleek bestuurd te worden vanuit de VIP-room door Olsi Rama, broer van de Albanese premier Edi Rama. Hij is gearresteerd met enkele anderen, maar werd woensdag weer vrijgelaten “omdat er wegens een staking geen advocaten beschikbaar waren.” Zelf verklaarde hij dat de Serviërs hem niets konden maken “want hij heeft een Amerikaans paspoort”. Je kunt het zien als een bizar incident, maar in een regio met zoveel onderhuidse spanningen kan zoiets gemakkelijk aanleiding zijn voor het oplaaien van geweld.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Vermosh, gezicht vanuit Albanië op Montenegro copyright ok. Gecheckt 15-11-2022

Serviërs vechten mee in Donetsk

, door

ACHTERGROND - De Balkan blijft verscheurd tussen Oost en West. De lange geschiedenis van grote en kleine conflicten tussen verschillende etnische groepen drukt zwaar op de regio.

“Voor Servië en het Servische volk zijn de oorlogen al lang afgelopen”, zei premier Alexander Vucic deze week. Hij deed een dringend beroep op de Servische huurlingen die meevechten met de Russisch gezinde opstandelingen in het oosten van de Oekraïne om naar huis terug te keren. Servië is geen partij in dit conflict, verklaarde hij. Servische huursoldaten brengen het land volgens hem schade toe. Maar hij repte niet over consequenties die deelname aan de oorlog in Oekraïne voor zijn landgenoten zou hebben. In Belgrado is deze week een officiële vertegenwoordiging van de separatisten geopend.

Uit Donetsk rapporteert het Servische bataljon Jovan Sevic overwinningen op het Oekraïense leger. Het bataljon is vernoemd naar een 18e eeuwse cavaleriecommandant uit Servië die de Russen trouw zwoer bij het vestigen van een autonome provincie in de regio Donetsk onder de naam Slavo-Serbia. De historische banden tussen Rusland en Servië worden in patriottische kringen in het Balkanland nog steeds gekoesterd. Omgekeerd heeft de Slavische solidariteit zich onder andere geuit bij het verzet van Rusland tegen de onafhankelijkheid van het merendeels Albanese Kosovo, voorheen een Servische provincie. De militaire leider van de separatisten in Donetsk, Igor Strelkov, schijnt in de jaren negentig ook aan de kant van de Serviërs meegevochten te hebben in de oorlog in Bosnië. Gisteren werd bericht dat hij zwaargewond is geraakt en zijn functie van ‘minister van defensie’ heeft neergelegd.

Foto: foto van de auteur

Albanië revisited

, door

Veertig jaar geleden bezocht ik Albanië. De volledig door het staatstoerismebureau geregisseerde reis ging langs alle hoogtepunten van de toenmalige communistische heilstaat. Over het totalitaire karakter van de samenleving en het gruwelijke lot van minderheden en dissidenten werd uiteraard niet gesproken. Dit jaar was ik er opnieuw voor een heel ander soort reis. Het land is onherkenbaar veranderd.

In het NCRV-televisieprogramma Voor de leeuwen gaan MBO-studenten op stage in een onbekend land. In de uitzending van 15 juli zagen we Max als aspirant treinmachinist aan het werk in Albanië. De spoorwegen, ooit de trots van dictator Hoxha, beschikken nog over vier treinen. Het materieel is hopeloos ouderwets, er zijn voortdurend storingen en de ritten duren eindeloos. Max’ eerste stagedag begint met koffie en raki.

De beelden van het armste en slechtst onderhouden spoorwegnet in Europa zijn tekenend voor de huidige stand van zaken in het land dat in juni de status van kandidaat-lid van de EU verwierf. Alle collectieve voorzieningen zijn in Albanië na de omwenteling in 1991 volledig afgebroken. De haat tegen het collectivisme van de communistische dictatuur was zo groot dat alle staatsbedrijven in de industrie en de landbouw en alle voorzieningen op het gebied van onderwijs en gezondheidszorg van het oude regime zijn vernietigd. Met als gevolg dat in de afgelopen jaren alles opnieuw moest worden opgebouwd, nu door private bedrijven en met veel hulp uit het buitenland. Zo was Artsen Zonder Grenzen in de jaren negentig in het land actief om basisvoorzieningen in de gezondheidszorg te herstellen. Nu vind je in Tirana op elke straathoek een nieuwe, moderne apotheek met het complete assortiment van de Europese farmaceutische industrie. Alleen het aantal cafés is er nog groter.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Quote du Jour

Quote du Jour | Gerd en Geert

, door

‘We zullen Leers afrekenen op resultaten. Laten we hopen dat die verbeteren en dat hij wat meer ruggengraat toont.’ (Volkskrant)

De Kalief van Venlo trapt zijn puntpantoffel stevig op de wang van de oud burgermeester van Maastricht die als verstijfd op de grond ligt. Gerd Leers is zijn favoriete heisje waarmee hij het Volk zijn totaalhegemonie kan tonen. De Kalief heeft het niet zo op moslims en zeker niet op armlastige moslims uit Albosnië die visumloos afreizen naar zijn rijke Kalifaat aan de Noordzee. Dus als heisje Leers in Brussel niet het onmogelijke voor elkaar heeft gekregen dan geeft hij hem ostatentatief een aframmeling op het Plein. Want feiten, wetten en nuances tellen niet voor de Kalief van Venlo en tegenspraak wordt evenmin getolereerd. Heisje Leers strompelt ondertussen het Plein weer af met een gloeiende wang en een pijnlijke ruggengraat. Hoe lang kunnen zijn wervels de trappen van de Kalief nog weerstaan?

Foto: Kroatische vlag. Foto Websi, Pixabay.com

Kroatië als voorbeeld

, door

ELDERS - Kroatië is vanaf maandag lid van de Europese Unie. Een voorbeeld voor andere Balkanlanden?

De grenzen van de Europese Unie worden op 1 juli weer verlegd als Kroatië als 28e land toetreedt. De Kroaten zelf zijn inmiddels wat minder enthousiast dan bij het begin van de onderhandelingen tien jaar geleden. Bij een referendum vorig jaar stemde 66 procent voor het lidmaatschap. Tegenstanders zijn vooral te vinden in nationalistische kringen die de veroordeling van de Kroatische generaal Gotovina aangrepen voor anti-EU demonstraties twee jaar geleden. De EU had uitlevering van de generaal aan het Joegoslavië-tribunaal als voorwaarde gesteld voor verdere onderhandelingen.

Nu is er vooral onverschilligheid volgens de krant Novi List. Bij de verkiezingen voor de Kroatische leden van het Europarlement op 14 april van dit jaar kwam nauwelijks 20 procent van de kiezers opdagen. Verder wordt gevreesd wordt dat het strenge bezuinigingsbeleid dat de Europese Unie op dit moment voert ook ten koste zal gaan van het welzijn van nieuwe EU-burgers in Kroatië. Ondanks het geld dat in Brussel ligt te wachten. 

Maar we kunnen ook niet terug, zegt Novi List. Toen tien jaar geleden de onderhandelingen van start gingen was de hoop vooral gericht op een fatsoenlijke rechtsstaat die dankzij de toetredingscriteria van de EU bereikt zou kunnen worden. En die zou er nu moeten zijn na de extra strenge keuringen waaraan het land jarenlang onderworpen is geweest na de slechte ervaringen met een te snelle besluitvorming over Roemenië en Bulgarije in 2007.  Het laatste voortgangsrapport  van maart dit jaar was voor de Europese Commissie voldoende om groen licht te geven.  Er zullen altijd wel twijfels blijven, maar die zijn er ook nog ten aanzien van Hongarije dat al bijna tien jaar lid is, om een voorbeeld te noemen.  Kroatië en de Europese ambtenaren hebben toch hard gewerkt als je op dit lijstje af mag gaan.

Foto: Riccardof (cc)

Ongerept land dreigt afvalputje van Europa te worden

, door

Is er in Europa nog een geïsoleerd, ongerept plekje te vinden waar de tijd heeft stilgestaan?

 

In 1932 reisde de Nederlandse schrijver en avonturier A. den Doolaard door Albanië. In het dorp Theth kwam hij in aanraking met de traditie van de bloedwraak. Daarover schreef hij zijn meest bekende roman De herberg met het hoefijzer.

Den Doolaard was niet de eerste die gefascineerd was door het ruige, ongerepte en geïsoleerde Albanië. De Engelse dichter Lord Byron ging hem al voor in 1809. Drie avontuurlijke schrijfsters van reisboeken volgden hem aan het begin van de vorige eeuw. De Engelse Edith Durham, de Amerkaanse Rose Wilder en de Schotse Margaret Hasluck bezochten ook Theth. De Nederlandse schrijfster Tessa de Loo maakte de tocht van Lord Byron in 1996 en schreef daarover het boek Een varken in het paleis. 

Tessa de Loo kreeg vorige week in het Rotterdamse fotomuseum het eerste exemplaar overhandigd van Een fascinatie voor Theth; het Albanese bergdorp van A. den Doolaard van Gerda Mulder en fotograaf Herman Zonderland. In de inleiding beschrijft Mulder haar door Den Doolaard gewekte belangstelling voor Albanië, haar reizen in de communistische tijd en daarna, toen het eindelijk ook mogelijk werd Theth te bezoeken. Het dorp is eigenlijk een verzameling boerderijen in een vallei met een kerkje en een school. Er wonen nu niet meer dan honderd mensen. Zonderland portretteerde een aantal van hen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Tot u spreekt Lulzim Basha

, door
Flatblok in Tirana (Foto: Flickr/davduf)

Wij zijn een fijn land. Wij zijn trots op onze gastvrijheid en we doen er alles aan om het investeerders naar de zin te maken. Een paar weken geleden werden wij uitgenodigd lid van de Navo te worden en we vechten keihard mee tegen het terrorisme. Sinds juni 2006 hebben wij een stabilisatiepact met de EU en we hebben ons netjes gehouden aan alle afspraken. Zo hebben wij goede resultaten bereikt bij het bestrijden van corruptie en georganiseerde misdaad. Wel 95 procent van de bevolking is dol op de EU. We beseffen dat het nog een hele klus zal worden om daadwerkelijk lid te worden, maar we hebben er zin in.

In een advertentie van een halve pagina (helaas niet online) in The Economist van deze week legt Lulzim Basha, de minister van buitenlandse zaken van Albanië, uit waarom zijn land een geloofwaardig nieuw lid van de EU zou zijn. The Economist heeft deze week een special over uitbreiding van de EU. ‘Albania might take a while’, noteert het blad droogjes. De werkelijkheid ligt iets genuanceerder dan wat de minister wil doen geloven.

Landen zetten wel vaker advertenties in The Economist, maar dat is dan om investeerders te lokken of tenders uit te schrijven. Politieke propaganda is vrij uniek in de kolommen van het weekblad voor de nuchtere zakenman. Dus luidt de lezersvraag van vandaag: wat denkt Lulzim Basha hiermee te bereiken?

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige