De Afrikaanse fotografie is in het westen nogal onderbelicht geweest. Jarenlang kreeg alleen de commerciële portretfotografie aandacht in de westerse musea of werden de beelden gebracht door westerse fotografen terwijl de Afrikaanse fotografie in de afgelopen eeuw dezelfde ontwikkeling heeft doorgemaakt als de westerse. Met de grote veranderingen die nu plaatsvinden in de verschillende Afrikaanse landen op cultureel, economisch en sociaal gebied lijkt nu ook de aandacht voor die andere kant van de Afrikaanse fotografie voor het voetlicht te komen. Het werk van de 'nestor' van de Afrikaanse fotografie David Goldblatt (Zuid-Afrika, 1930) is al regelmatig te zien geweest maar nu heeft het Stedelijk Museum zo'm 180 werken van 35 fotografen uit het hele continent bijeengebracht. De tentoonstelling Snap judgements: nieuwe standpunten in de hedendaagse Afrikaanse fotografie in het Stedelijk Museum toont een rijke verzameling beelden over uiteenlopende onderwerpen die in twee hoofdthema's zijn onderverdeeld. Snap Judgments is samengesteld door de in Nigeria geboren Okwui Enwezor, thans curator bij het International Center of Photography in New York, waar de tentoonstelling in 2006 te zien was. Maatschappij De maatschappij draagt de sporen uit het verleden die vaak zijn achtergebleven uit het kolonialisme. Ooit imposante gebouwen die de macht van de kolonisator moesten uitdrukken, liggen er nu verlaten en vervallen bij. Fatou Kandé Senghor (Dakar, 1971) maakte bijvoorbeeld een studie van het ooit statige Palais de Justice waarvan niet meer dan een ruïne is overgebleven. Daarnaast is de stedelijke omgeving de afgelopen decennia aanzienlijk veranderd door (al of niet gedwongen) migratie. Randa Shaath (Philadelphia, 1963) keerde terug naar de geboortestad van haar moeder en legde het leven op de daken in Caïro vast. De kleine huisjes die op de daken waren gebouwd, werden ooit bewoond door de schoonmakers en huishoudhulpen maar na de val van de monarchie en de nationalisatie van privaat bezit in de jaren zestig werden deze ingenomen door de migranten uit de dorpen en ontsond er een geheel nieuwe leefcultuur op de daken.
Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.
De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.
Gin zit al weer enige tijd in Freetown, Sierra Leone. Heel af en toe ontvangen we weer een teken van leven. Hier een recente bijdrage over de lokale verkiezingen van morgen.
Donderdag 3 Juli, 2008 – Freetown
Woensdagnacht in nachtclub Paddy’s, Freetown is er een optreden van Artist’s for Peace, een initiatief van de UN ter plaatse. Populaire artiesten trekken door het land om mensen er van te overtuigen toch vooral geen geweld te gebruiken tijdens de lokale verkiezingen van aanstaande zaterdag. Het idee is niet gek; vanwege het hoge aantal ongeschoolden en analfabeten is muziek de nummer één tool om je boodschap over te brengen. Sierra Leonezen houden van muziek en als de boodschap niet te ingewikkeld wordt verpakt, is de hele bevolking in staat het bericht te begrijpen. Het optreden is bruisend, Paddy’s is afgeladen met bezoekers, en iedereen geniet van de lekkere beat van de nummers. Aan het einde van het optreden moet iedereen opstaan, een ketting met elkaar vormen en het volkslied zingen om ervan doordrongen zijn dat geweld geen oplossing is. De aanwezige Sierra Leonezen zingen uit volle borst mee met het volkslied. Men wil onder geen beding meer rottigheid zien in de samenleving. De tranen staan me in de ogen, en een moedeloos gevoel bekruipt me. Er is de afgelopen weken zoveel geïnvesteerd in dit soort initiatieven, en toch kan je al bijna op je tien vingers natellen dat de verkiezingen niet vredig zullen verlopen. Hoewel het een ‘moral booster’ zou moeten zijn, geeft het bij de mensen om me heen toch vooral een gevoel van zinloosheid. De lokale verkiezingen zijn een grote test voor Sierra Leone, waar zes jaar geleden een burgeroorlog werd beëindigd.
Afgelopen Augustus werden de nationale verkiezingen gehouden, die boven verwachting vreedzaam zijn verlopen. ‘Sierra Leone is een voorbeeld voor andere Afrikaanse landen’, kopten de internationale kranten. De verkiezingen waren ‘free and fair’, hoewel er toch op grote schaal fraude werd gepleegd, waar men het op straat nog dagelijks over heeft. Van de lokale verkiezingen hangt wat meer af dan van de nationale verkiezingen, dit gaat om je directe leefomgeving, je dagelijks leven, en dus is er behoorlijk wat te doen op campagnegebied. Intimidatie op intimidatie, geweldsincidenten in de provincies, en dubieuze terugtrekkingen van kandidaten maken de verkiezingen al voordat ze hebben plaatsgevonden niet ‘free and fair’. De verkiezingen gaan, hoewel er ook onafhankelijke kandidaten meedoen, grotendeels om een strijd tussen de twee grote politieke partijen in dit land: regerende partij APC, afkomstig uit het Noorden van het land en grotendeels bestaand uit leden van de Temne stam, en oppositiepartij SLPP, afkomstig uit het zuiden van het land en grotendeels bestaand uit leden van de Mende stam.
Traditioneel gezien hebben beide partijen hun strongholds, waar ze sinds jaar en dag de scepter over zwaaien, en die gebieden staan nu onder druk.
Onder het bewind van de APC is de Sierra Leonese economie in een neerwaartse spiraal geraakt, waardoor de partij behoorlijk wat support verliest en daarbij wordt er door de APC flink aan de democratie getornd, waardoor veel mensen zo hun bedenkingen hebben gekregen over de goede bedoelingen van deze partij. De APC regeerde van 1973 tot 1991 over Sierra Leone in een semi-dictatuur, waarbij intimidatie en onderdrukking belangrijke regeringsmiddelen waren. Het bewind van de APC leidde in 1991 tot een elfjarige burgeroorlog, die gekenmerkt werd door zulke ongekende wreedheden, dat de oorlog vaak getypeerd wordt als ‘de meest wrede en brute oorlog aller tijden’.
En weer hebben we een voorbeeld van de kracht van handel om ontwikkeling ongedaan te maken: deze keer is het de export van varkensvlees vanuit de Europese Unie, die boeren in ontwikkelingslanden in grote problemen brengt.
We kennen de lange reeks van verhalen over oneerlijke handel: de export van rundvlees die Zuid-Afrikaanse veeboeren hun inkomen ontnam, blikjes Italiaanse tomatenpuree die de markt in Ghana overspoelden, melkpoeder die de ontwikkeling van de Tanzaniaanse zuivelsector onder druk zette totdat deze door een importtarief werd beschermd. Meer recentelijk brachten uien exporten naar Senegal lokale boeren tot vertwijfeling. En het waren importen van bevroren kippenpootjes die pas na massaal verzet van boeren in Kameroen werden stopgezet door de regering van het land. Ghanese boeren stranden daarentegen op een veto van Internationale Financiële Instellingen toen zij het parlement zover hadden gekregen een zelfde importmaatregel aan te nemen. Niet in overeenstemming met het liberaliseringbeleid dat het mondiale handelsbeleid bepaald. Een beleid wat actief wordt selectief lijkt toe te passen als het gaat om het Europese landbouwbeleid.
Op 29 november neemt de Europese Commissie een verordening aan (nr. 1410/2007) via welke zij een exportrestitutie op varkensvlees naar Afrika opnieuw introduceert. Men wil voorkomen dat de Europese export van varkensvlees zou lijden onder de stijgende prijzen op de wereldmarkt. Met de exportrestitutie zijn Europese boeren in staat om hun varkensvlees onder de wereldmarktprijs te verkopen. Een slimme truc, die al eerder werd toegepast, getuige de lange reeks van voorbeelden die hierboven reeds genoemd zijn.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Dankzij het Ierse NEE ligt the European Dream weer (even) aan diggelen. In zulke donkere tijden zit er voor eurofielen niets anders op dan weg te dromen bij nooit uitgevoerde (en dus ongevaarlijke) megalomane Europese projecten. Het Atlantropa Project is zo’n project dat alle noodzakelijke ingrediënten bevat, namelijk: een project dat zich uitstrekt over twee continenten, het brengt ongekende zegeningen op het gebied van energievoorziening, transport en landinrichting, het is goed voor Afrika, maar vooral ook voor Europa én bovenal het is onhaalbaar.
Herman Sörgel (1885-1952) was een Duitse Bauhaus architect, visionair pacifist en filosoof die zich bezig hield met culturen en geopolitiek. Begin twintigste eeuw bedacht hij het Atlantropa Project, nooit is zijn plan echt serieus genomen maar hij heeft het letterlijk tot zijn dood verdedigd: in 1952 werd hij op de fiets op weg naar een congres waar hij zou spreken over het Atlantropa Project door een auto aangereden. Schluss Sörgel, leve Atlantropa!
De essentie van het plan: bouw een stuwdam in de Straat van Gibraltar en wek daarmee een enorme hoeveelheid elektriciteit op (110.000 Megawatt).
Door de bouw van de dam daalt de zeespiegel in de Middellandse Zee en ontstaat er een landbrug tussen Italië, Sicilië en Tunesië hierover kan daarna de trein Berlijn-Kaapstad rijden. Ook niet onbelangrijk: er ontstaat in totaal 576.000 km2 nieuw land, meer dan België en Frankrijk bij elkaar. Latere versies van zijn plan omvatte ook de aanleg van gigantische stuwmeren in Afrika voor energievoorziening. Meer over dit project leest u bij Strange Maps: Dam You, Mediterranean.
Hoe kon het ook anders? Al een volle week sijpelden de meest bizarre verhalen door in de Oegandese media. Verhalen over een veel te lang durende vliegreis, het ellenlange wachten op de verlate bagage op de luchthaven en de plotselinge mededeling dat het luxe hotel niet beschikbaar was – waardoor de delegatie genoegen moest nemen met een ‘waardeloos’ hotel in de ‘ghetto’.
Van daaruit ging het helemaal downhill. Spelers die niet konden slapen vanwege de lawaaierige omgeving, het eentonige voedsel dat geen energie opwekte maar juist verbruikte, het kunstveldje waarop nauwelijks getraind kon worden en de constante temperaturen van meer dan 30 graden in de schaduw. Tot overmaat van ramp stond de gastheer internationaal ook nog eens bekend als het grootste voodooland van Afrika.
En zo kwam het dat de Oegandese Cranes vandaag in Cotonou kansloos met maar liefst 4-1 werden afgemaakt door thuisland Benin.
Het hele verhaal in de aanloop naar de kwalificatiewedstrijd voor de Afrika Cup en het WK 2010 begint op 3 juni met een angstig artikel in de Oegandese krant New Vision. Terwijl Coach Laszlo Csaba en zijn mannen zojuist in de Beninse stad Cotonou waren aangekomen, schrijft de krant dat zij een land hebben betreden ‘waar de engelen geen voet durven zetten’. Benin heeft immers ‘de dubieuze reputatie als de broedplaats van hekserij en voodoo’.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
“Misschien klinkt het politiek incorrect, maar de manier om Afrika uit het slop te trekken, is investeren in een kleine, ondernemende minderheid. En maak die burgers maar rijker. Op die manier leg je het fundament voor het beëindigen van de misère van de meerderheid in armoede.
….
Zonder buitenlandse hulp daarentegen zou de basis worden gelegd voor een nieuw soort regering in Afrika, die wel rekening houdt met de wensen van de ondernemende burgers omdat regering van hen belstingen wil innen. Zodra onze regeringen afhankelijk zijn van belastinginkomsten en niet van hulpinkomsten, zullen zij beseffen dat het in hun eigen belang is te luisteren naar de particuliere sector. Dan pas zullen zij inzien dat het baat heeft goed beleid te voeren goede instellingen op te zetten die de snelle groei van het bedrijfsleven mogelijk maken. Want dat wordt dan de enige manier om welvaart te scheppen.”
Aldus Andrew Mwenda in de Volkskrant. (sorry, alleen tegen betaling omdat ze het nog steeds niet door hebben daar).
Kijk ook zijn bijdrage aan TED.
Ik had er deze week al over geschreven maar omdat het zo stil blijft, herhaal ik de boodschap nogmaals. Deze week stapt Nederland een nieuwe oorlog in!
Vanuit de zuid-oostelijke stad Goz Beïda opereren 60 Mariniers als verkenningseenheid van een 400 man sterk Iers bataljon. In een ruim honderd kilometer langs strook langs de Soedanese grens moeten zij de 160.000 ontheemden en vluchtelingen van het departement Dar Sila beschermen. Gevaren zijn er in overvloed, anders dan schorpioenen en giftige slangen. Tachtig kilometer verder bij de grensstad Adé wachten honderden soldaten van het Tsjadische Nationale Leger ANT opeen aanval uit Soedan. De diplomatieke betrekkingen tussen de buurlanden zijn in mei beëindigd nadat rebellen gesteund door Tsjaad de Soedanese hoofdstad Khartoum aanvielen. In februari vielen Soedanese rebellen al eerder de Tsjadische hoofdstad N’Djamena binnen. In deze ‘proxy-war’, waarbij de regeringen zich van derde partijen bedienen, zijn dit jaar al honderden doden gevallen. De vraag luidt niet of er gevechten uitbreken. De vraag moet zijn: wanneer. Voor of na de regentijd die nu begint.
Intussen lijken de Nederlandse militairen lijken op het ergste voorbereid in de Tsjadische savanne. Temidden van doornstruiken en laag kreupelhout is de militaire basis ‘Camp Ciara’ afgezet met drie rollen prikkeldraad, vervolgens een brede tankgracht, dan een vier meter hoge aarden wal en opnieuw een sloot. De Nederlandse detachementcommandant majoor Tjarko Leungen wijst wandelend over 250 bij 250 meter grote terrein met witte tenten naar de enorme dieselvoorraad van 250.000 liter.
De pezige Leungen, een verwoed triatlonatleet, erkent dat gevaar dreigt: ”We willen naar de grens maar we gaan er niet zo maar op af. Pas na overleg met de plaatselijke autoriteiten als de prefect.”
De Ierse bataljonscommandant majoor Steve Morgan is niet bang dat 3700 man sterke Europese troepenmacht Eufor klem komt in de binnenlandse strijd tussen de Tsjadische regering en opstandelingen. Frankrijk, die de helft van Eufor-macht levert, heeft begin dit jaar de zittende president Idriss Déby geholpen bij het neerslaan van een opstand. Deze steun was zeer tegen de zin van de anti-regeringsrebellen die ook in de omgeving van Goz Beïda operatief zijn. Morgan: “Het Eufor-mandaat is duidelijk. Bescherming bieden aan vluchtelingen en ontheemden. Raken we betrokken bij de strijd van de vechtende partijen dan hebben we gefaald.”
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
