Stufi op zijn Amerikaans

ELDERS - In de VS kunnen minder vermogende studenten gemakkelijk geld lenen van de federale overheid om hun studie te bekostigen. De laatste jaren wordt almaar meer geleend, voor steeds minder rendement. Hoe zit dat?

Voor veel Amerikaanse (ex-)studenten is 1 juli een belangrijke datum. Onderneemt het Congres voor die tijd geen actie, dan verdubbelt de rente op door de federale overheid gegarandeerde studieleningen van 3,4% naar 6,8%. Voor de gemiddelde Amerikaan die een beroep heeft gedaan op dit federale leenprogramma betekent dat een jaarlijkse verzwaring van de rentelasten met maar liefst duizend dollar. Geen kattenpis in deze tijden.

Een veel groter probleem dan de rente op de studieleningen is echter het totale leenbedrag zelf. Een kleine 39 miljoen Amerikanen hebben gezamenlijk bijna duizend miljard dollar aan studieschulden uitstaan bij de federale overheid: gemiddeld zo’n 25 duizend dollar per persoon.

In dit artikel van het tijdschrift MotherJones wordt in negen grafieken uit de doeken gedaan dat de VS kampen met een regelrechte student loan crisis. Zo kunnen we zien dat gedurende de afgelopen tien jaar het bedrag aan uitstaande federale studieschulden is verviervoudigd. Dit bedrag is inmiddels hoger dan alle openstaande creditcard schulden in de VS. Erger nog: terwijl de Amerikaanse creditcard schulden sinds 2008 stevig aan het dalen zijn, stijgen de federale studieschulden onverminderd door. Het percentage studieleningen dat met een betalingsachterstand kampt van tenminste drie maanden stijgt mee: dit bedraagt inmiddels meer dan tien procent, een hoger percentage dan voor hypotheken, creditcard schulden of autoleningen.

Een belangrijke reden voor de spectaculaire toename in federale studieleningen is dat het volgen van hoger onderwijs (in geïndexeerde dollars) de afgelopen dertig jaar maar liefst tweeënhalf keer zo duur is geworden. Er is echter meer aan de hand.

Van een federale studielening valt bijna niet af te komen. Werkloos na je studie? Pech gehad. Zelfs een faillissement is voor de federale overheid onvoldoende reden om een dergelijke schuld kwijt te schelden. Daarnaast zorgen betalingsachterstanden voor een schier eindeloze toename in extra kosten en boetes.

Erger nog, er bestaat in de VS niet zoiets als een landelijke inspectie die de kwaliteit van het hoger onderwijs in de gaten houdt: iedereen kan zonder veel moeite op eigen houtje een universiteit of college beginnen. Daarnaast is het US Department of Education onlangs opnieuw door de rechter teruggefloten toen het een regel wilde invoeren die bepaalde dat federale studieleningen alleen nog maar werden verstrekt aan studenten die staan ingeschreven bij een onderwijsinstelling waarvan een voldoende percentage van de geslaagden voldoet aan standaarden van gainful employment, dat wil zeggen: voldoende inkomsten heeft om de gemaakte kosten van het onderwijs te rechtvaardigen.

De tegenstander van het Department of Education in bovengenoemde rechtszaak? Colleges en ‘universiteiten’ met winstoogmerk. Deze bezitten onder de huidige omstandigheden immers een prima business model: overtuig potentiële (bij voorkeur kansarme) studenten ervan een veel te hoog collegegeld te betalen voor een waardeloze opleiding, laat vervolgens de federale overheid het collegegeld voorschieten en bekommer je verder niet om de toekomst van je studenten. Want wat maakt het uit dat zij hun schuld aan de federale overheid nooit zullen kunnen aflossen? Jouw geld is immers binnen. En ook het Department of Education krijgt uiteindelijk zijn geld wel: is het niet van de student zelf, dan toch van andere belastingbetalers.