Stem voor eParticipatie

Hieronder volgt een gastbijdrage van Carl Lens van CreativeCrowds: een bureau gespecialiseerd in crowd sourcing.

De mogelijkheden om via internet burgers te bereiken en betrekken staan bij de overheid steeds vaker op de agenda: e-participatie is in opkomst. Maar welke rol spelen internet en participatie bij de Tweede Kamerverkiezingen? CreativeCrowds is in de verkiezingsprogramma’s op zoek gegaan naar de plannen en standpunten van de grootste partijen. Al zijn er maar een paar partijen die zich er expliciet over uitspreken, veel partijen zetten de deur naar e-participatie op een kier. Standpunten over het burgerinitiatief en over referenda staan vaak in het programma, daarbij zijn er een aantal vernieuwende plannen beschreven. Een overzicht:

Het belang van e-participatie

“Laat ons volk zich maar uitspreken; samen weten burgers het beter dan de linkse kliek” (PVV). De PVV weet het helder te brengen; Wilders en partijgenoten willen “de macht teruggeven aan de burger”. Op links klinkt bij de SP een zelfde geluid: “Beslissingen over de buurt worden vaak over de hoofden van de bewoners heen genomen”. Waar uiterst links en uiterst rechts overeenkomsten vertonen, leggen de partijen daartussenin het belang van Participatie anders uit:

“De PvdA zet zich in voor een betekenisvolle dialoog tussen burger en bestuur” (PvdA). “Bestuurders moeten er voor zorgen dat burgers op meer manieren dan alleen via de verkiezingen betrokken zijn bij beslissingen die zij nemen. Die inspraak moet geschieden met de nieuwste communicatiemiddelen” (D66). “Het vertrouwen van burgers in de overheid en betrokkenheid bij het openbaar bestuur zijn gediend bij burgerparticipatie. Daarom moet er een brede evaluatie komen van inspraakmogelijkheden en vormen van burgerparticipatie” (CDA).

Het burgerinitiatief

Als de overheid een stap terug zet zullen burgers er een stap bij moeten doen. De overheid zou er dus goed aan doen om de initiatieven van burgers aan te moedigen en te ondersteunen. Bezuinigingen zijn het belangrijkste thema van deze verkiezingen maar wat zeggen ze over het belang van het burgerinitiatief?

“Het bevorderen van het algemeen belang gebeurt zoveel mogelijk op particulier initiatief en alleen waar nodig door de overheid. Een samenleving die zelf vorm en invulling geeft aan maatschappelijke verantwoordelijkheden verdient de voorkeur boven een alomtegenwoordige overheid” (CDA). “Bij het oplossen van maatschappelijke problemen is de medewerking van burgers onmisbaar. Actieve burgers moeten meer invloed krijgen door initiatieven van mensen niet in de kiem te smoren met bureaucratisch geneuzel, maar te ondersteunen” (GroenLinks).

Referenda

De SGP stelt terecht dat de overheid de taak heeft duidelijke grenzen te stellen aan de invloed van burgers. Maar die grens ligt bij verschillende partijen op verschillende plaatsen. Dit komt goed naar voren bij de standpunten over referenda. Zo vindt de SGP initiatief van burgers prima, maar er wordt absoluut geen verantwoordelijkheid naar burgers afgeschoven. “Goede bestuurders houden rekening met de wensen van de bevolking, maar maken zelf een belangenafweging en nemen zelf inhoudelijke beslissingen. Die verantwoordelijkheid moet niet op anderen worden afgeschoven” (SGP). Ook het CDA vindt dat het referendum niet in onze representatieve democratie past. “Bij referenda neemt men heel belangrijke beslissingen, terwijl er later niemand ter verantwoording geroepen kan worden” (CDA).

Al richt Wilders’ PVV zich op ‘de linkse elite’, het contrast op dit onderwerp wordt in geen programma duidelijker dan bij CDA en SGP: “Wat we moeten doen is de macht teruggeven aan de burger. Alleen een radicale democratisering kan de dominantie van de linkse elites breken. Dus kiest de PVV om te beginnen voor het bindend referendum. Dat betekent dat de burger over elk besluit een volksraadpleging kan vragen” (PVV).

Vernieuwende plannen

De PvdA pakt het radicaal aan. De partij stelt voor om samen met zoveel mogelijk partijen te komen tot ‘het Nationaal Democratie Akkoord’. “Doel is de modernisering van de representatieve democratie door op een verantwoorde manier vormen van directe invloed voor de burger in te voeren”. De rol van IT wordt hierin expliciet genoemd, de sociaaldemocraten zijn de enigen die aandacht besteden aan open data, wat ze bonuspunten oplevert voor ons participatierapport.

Over inspraak en ideeën van burgers worden bij meerdere partijen voorstellen gedaan. “De overheid gaat experimenteren met vormen van e-participatie en bestaande initiatieven op dit gebied ondersteunen, om daarmee ook groepen die nu nog weinig participeren te betrekken” (GroenLinks).“Hiermee kan vooral lokaal recht worden gedaan aan de betrokkenheid en creativiteit die onder burgers bestaat” (D66). De ChristenUnie scoort Social Media punten: “Om te weten wat er ‘op straat leeft’ is het soms belangrijker om bijvoorbeeld Hyves en andere netwerksites in de gaten te houden, dan daadwerkelijk de straat op te gaan” (ChristenUnie).

Het CDA komt met een verrassend crowdsourcing model voor de publieke omroep. “In een digitale wereld ontstaan tal van nieuwe mogelijkheden om de miljoenen leden te betrekken bij de totstandkoming van het programma-aanbod. Het CDA wil daarom dat omroepverenigingen uitgroeien tot dynamische organisaties waarbinnen tal van communities actief zijn rondom gedeelde interesses en overtuigingen” (CDA).

Stem voor Participatie

Het feit dat (e)participatie onafhankelijk van politieke kleur belangrijk is voor partijen is mooi. “Een sprankelende democratie” (PVV) willen we allemaal. Dat partijen daar andere invullingen aan wordt gegeven is daaraan inherent. CreativeCrowds is blij met het PvdA voorstel om met zoveel mogelijk partijen de democratie, en dus participatie, een nieuwe vorm te geven. Jammergenoeg ontbreekt bij de VVD enige uitspraak over participatie (een goede reden om als participatiegezinde liberaal voor D66 te gaan). Op basis van de standpunten en concrete ideeën van partijen scoren CDA, PvdA. Wil je je eigen oordeel vellen, bekijk ons volledige rapport met alle uitspraken of ga zelf los op de themapagina van Google.