ELDERS - Spaanse nationalisten boeken succes met Vox
De Spaanse deelstaat Andalusië krijgt voor het eerst sinds 36 jaar een rechtse regering. Bij de verkiezingen van begin december bleeft de socialistische PSOE weliswaar de grootste partij met 33 zetels. Maar een linkse coalitie met Podemos (17 zetels) zat er niet in. Een rechtse coalitie van de conservatieve Partido Popular (26 zetels) en de liberale Ciudadanos (21) bleek wel mogelijk met gedoogsteun van de nationalistische partij Vox, de grote winnaar van de verkiezingen die in een klap met 12 zetels in het Andalusische parlement kwam.
Opmerkelijk is dat de nieuwe deelstaatregering steunt op twee akkoorden, een van Ciudadanos met de PP en een van de PP met Vox als gedoogpartner. Het laatste akkoord bevat 37 doelen met bovenaan het scheppen van nieuwe banen, bestrijding van corruptie en respect voor de democratie. Daarnaast betuigen de partijen steun voor het stierenvechten en de flamencodans.
Tegen de Catalaanse afscheidingsbeweging
Vox wordt wel gezien als de meest recente loot aan de groeiende stam van extreemrechtse populisten in Europa. Tot nu toe ontbrak in de Spaanse politiek een partij met verwantschap aan het Italiaanse Lega, het Franse Rassemblement National van Le Pen en het Duitse Alternative für Deutschland. Alhoewel alle partijen van dit type een overeenkomst hebben in hun afkeer van vreemdelingen en hun verzet tegen ‘massa-immigratie’ zijn er toch ook grote verschillen. Vox is ook een anti-immigranten partij en anti-islam, maar op de eerste plaats een zeer nationalistische partij. Alles voor de eenheid, de grootheid en de eer van de Spaanse natie. De groeiende aanhang van Vox is dan ook mede te zien als een reactie op de, in de ogen van nationalisten, slappe aanpak van de Catalaanse afscheidingsbeweging.
Franco
Ook de opgraving en verplaatsing van het lijk van dictator Franco heeft tot grote ophef en demonstraties geleid van Spaanse nationalisten. Volgens de regering moet de Valle de los Caídos ten noorden van Madrid, waar Franco in een mausoleum begraven lag, een herdenkingsplaats zijn van de slachtoffers van de burgeroorlog. De Vallei van de Gevallenen was tot nu toe echter vooral een attractie voor extreemrechtse nationalisten vanwege het graf van hun geliefde leider. Afgelopen jaar hebben zij zich dan ook flink geroerd tegen de verhuizing van zijn stoffelijke resten. Vox profiteerde van alle ophef en van de openlijke uitingen van nostalgie naar het fascistische verleden van Spanje.
Gered van de moslims
Santiago Abascal, de leider van Vox, klaagde tijdens een verkiezingsspeech in oktober over de beledigingen en vernederingen die zijn vaderland heeft moeten slikken. Hij veroordeelde de ‘dictatuur van politieke correctheid’ die Spanjaarden hun liefde voor de jacht, het stierenvechten en religieuze processies wil ontnemen. Hij veracht de ‘genderideologie’ die alle mannen ‘criminaliseert’. Hij keerde zich tegen abortus, immigranten en Catalanen die onafhankelijkheid verkiezen. Over immigranten zei hij dat Spanje vertrapt wordt door de Europese oligarchie. ‘Wij houden van Europa’, zei Abascal, ‘we hebben zelfs meer recht dan wie dan ook om onszelf europees te noemen. Tenslotte hebben wij Europa gered van de moslims.’
Geweld tegen vrouwen
Overeenkomstig de tendens in andere Europese landen is Vox ook een teken van de groeiende polarisatie in de Spaanse samenleving. De partij is populair op sociale media, constateert de Spaans krant El Paìs. En daar is de wereld verdeeld in goede en slechte mensen, zegt een politiek adviseur. Links ziet een opleving van het fascisme. Voor linkse vrouwen is Vox op dit moment de belangrijkste vijand. De feministische beweging is in het afgelopen jaar in Spanje enorm gegroeid. De rechtszaak over een groepsverkrachting in Pamplona heeft daar ook aan bijgedragen. De rechter ging begin vorige maand ook in hoger beroep niet verder dan een veroordeling wegens ‘seksueel misbruik’ van een groep macho’s die in 2016 bij het stierenrennen in Pamplona een vrouw verkrachtten en alles op film vastlegden. Geweld tegen vrouwen, inclusief huiselijk geweld, is een belangrijk issue geworden in de Spaanse politieke opinie. Conservatieve mannen voelen zich door alle manifestaties van feministen in hun eer en positie bedreigd.
Een van de programmapunten van Vox betreft het intrekken van een wet die op gender gebaseerd geweld moet terugdringen. De partij verzet zich ook tegen overheidsbijdragen aan abortus, subsidies voor feministische organisaties en het evenwicht van mannen en vrouwen op kieslijsten van partijen. Feministen hebben deze week acties aangekondigd tegen de nieuwe regering van Andalusië als Vox daar z’n zin krijgt.
Verkiezingen
Op 26 mei zijn er verkiezingen voor een reeks deelstaatparlementen, voor gemeentes en voor het Europese parlement. De kans bestaat dat er nog een vierde verkiezing bijkomt als premier Sanchez (PSOE) van de huidige nationale minderheidsregering kansen ziet om zijn positie te verstevigen. Hij heeft in de peilingen op dit moment een kleine voorsprong op de Partido Popular. Als er landelijke verkiezingen worden uitgeschreven krijgt Vox zeer waarschijnlijk ook parlementszetels in Madrid.
Reacties (25)
Stierengevechten zullen in Andalusia niet een heikel punt zijn: stierengevechten vinden vooral in het noorden plaats.
Flamenco is misschien typisch spaans, want (voor zover ik weet) beïnvloed door de arabische muziek en misschien ook door muziek van de Roma/Sinti.
Ik zou denken dat in ieder geval Sevilla en Cordoba een lange stierenvechterstraditie hebben.
@1: Volgens Wikipedia is Andalusië wel een beetje dé traditionele hotspot voor stierenvechten (althans de versie waarbij de stieren het meeste lijden).
@3: Oeps, ik heb niet goed opgelet toen ik er op vakantie was…
Overigens zie ik in het wikipedia-artikel geen bijzondere vermelding van Andalusië, de populariteit is er niet extreem hoog of laag:
https://en.wikipedia.org/wiki/Spanish-style_bullfighting#Popularity
In Spanje woedt the stierengevechtendiscussie al decennialang, veel langer dan onze zwartepietendiscussie. Naast het neerspiezen (neerspiesen?) van zo’n dier is er ook grote interesse in het wel en wee van de privélevens van de toreadors. Deze worden met hun entourage in bepaalde media gevolgd als hier BN-ers. Als daar een toreador een scheet laat, net als hier een Gerard Joling, dan staat dat de volgende dag in de krant.
Gemiste kans voor de Russen om in Japan eens lekker verdeeldheid te zaaien om de walvisvangst. Het zal wel door de taalbarrière komen.
@5 “In Spanje woedt the stierengevechtendiscussie al decennialang, veel langer dan onze zwartepietendiscussie.” De stierenvecht discussie gaat dan ook nog ergens over, daarbij is er dan echt aantoonbaar sprake van dierenleed. Bij de Zwarte Pieten discussie gaat het over de interpretatie van een sprookje en zijn er hooguit een paar gekwetste lange tenen.
@6: Ik vind jouw definitie van ‘hooguit een paar gekwetste lange tenen’ (wegblokkades, rellen, materiële schade en aanhoudingen door politie en mobiele eenheid door het hele land) bijzonder krankjorem. Misschien doe je alsof en wordt je ervoor betaald. Misschien ben je gewoon echt krankjorem. Maakt niet uit. Je doel is wederom bereikt: mensen irriteren op dit blog. Gefeliciteerd.
@5: “toreador”
Weetje : dit woord wordt gebruikt in de opera Carmen die zich afspeelt in Sevilla en ook in de novelle waarop het gebaseerd is. Het woord wordt nu eigenlijk alleen buiten Spanje gebruikt door toedoen van Carmen. Het schijnt een oudere Spaanse vorm te zijn van torero, het hedendaagse Spaanse woord voor stierenvechter.
Luister naar de Toreador song
https://www.youtube.com/watch?v=e5qmSEvDEGs
Het nationalistische gevoel heeft niet de doorslaggevende rol gespeeld: de mensen die vroeger links stemden zijn niet naar Vox overgestapt vanwege hun nationalistische standpunten, al heeft de Catalaanse nepafscheiding veel kwaad bloed gezet. Het gaat voor een groot deel wel degelijk om immigratie, getuige dat Vox veruit de grootste partij werd in El Egido, waar een enorme groep legale en illegale immigranten verblijft en werkt.
Ik schreef dat de groei van Vox *mede* gezien moet worden als een reactie van nationalisten op de Catalaanse afscheidingsbeweging.
@10: “op de eerste plaats een zeer nationalistische partij.”
Dat vond ik te sterk. Maar je vergat ook nog de corruptie in de PP en de PSOE: veel mensen zijn dat spuugzat en zien Podemos als een migrantvriendelijke partij.
@9: al heeft de Catalaanse nepafscheiding veel kwaad bloed gezet.
Ik denk dat als de Spaanse media goede aandacht hadden besteed aan het neerslaan van het referendum (dat is namelijk letterlijk gebeurd), de meeste spanjaarden het optreden van de overheid af zouden keuren.
(Ongetwijfeld zijn er ook spanjaarden die het overheidsbeleid zouden goedkeuren, tenslotte zijn er ook nog steeds Spanjaarden die Franco eren.)
@12: Wat een framing; een referendum is legitiem als dat aan de eisen van de wet voldoet en dat was bij het Catalaanse referendum niet het geval, heeft helemaal niets met Franco te maken.
Met jouw logica moet jij het ook legitiem vinden als Rozendaal
een referendum houdt waar uitkomt dat ze geen zin hebben om voor de rest van Nederland nog een cent belasting te betalen.
@13: Je draait nogal off topic. Wat Co probeert aan te geven is dat de Spaanse media de Spanjaarden nogal een rad voor de ogen draaien over het onafhankelijkheidsstreven van Catalonië en dat dat (duh) hun mening daarover dus sterk beïnvloedt en dat werkt ook uit op hun stemgedrag. Dat was ook de vooropgezette bedoeling van de door de PP sterk beïnvloede Spaanse media, al is het plannetje een beetje mislukt, omdat de PP er op rechts in korte tijd twee concurrenten bij heeft gekregen, die net zo hard de anti-Catalaanse trom slaan en die bovendien een einde willen maken aan het corrupte netwerk van de PP.
Over wat er (grondwettelijk) mis in Spanje hebben we het hier op dit moment niet, dus laat het optuigen van stropoppen nog even zitten zou ik zeggen.
Waar ik verder benieuwd naar ben is hoe de Brexit en daarmee de ongewisse status van Gibraltar heeft meegespeeld. Dagelijks steken 13.000 Andalusiërs de grens over om er te gaan werken en afhankelijk van hoe de Brexit afloopt, zouden die banen in gevaar kunnen komen. Daarnaast klinkt er vanuit Madrid natuurlijk geregeld bepaalde retoriek jegens Gibraltar.
@13: Ik ben niet overtuigd dat de Spaanse grondwet een referendum over afscheiding verbiedt.
Bij mijn weten verbiedt de spaanse grondwet wel afscheiding zonder toestemming van de nationale overheid, maar ik vind moeilijk te beoordelen of het organiseren van een referendum daaronder valt.
Dat Pujól niet door België aan Spanje uitgeleverd werd, geeft ook aan dat het juridisch blijkbaar niet zo helder is.
Uiteindelijk is het interpreteren van de grondwet mensenwerk.
(dat blijkt ook bij uitspraken van het hoogste hof in de VS: er wordt gewoon gestemd door de rechters).
En als het referendum illegaal zijn zou, is de vraag of de overheid meteen de ME erop afsturen mag. De overheid kan natuurlijk gewoon besluiten om geen rekening met de uitslag te houden, en tot actie over te gaan als de onafhankelijkheid uitgeroepen wordt.
En ik denk dat sommige Spaans wetten in hoger beroep (bij een Europees hof) zouden sneuvelen (bijvoorbeeld een verbod om politie-agenten bij hun werk te filmen).
Overigens vind ik dat de onafhankelijkheid van Catalonië een slecht idee is, maar ik dwaal nu al ver af.
@15: goede vraag.
Ik zou verwachten dat een nationalistische partij niet bevorderlijk is voor een open grens bij Gibraltar.
@17:
Als dat referendum in heel Spanje wordt gehouden in plaats van alleen Catalonië niet.
@16 en @18: De Spaanse grondwet rept in zijn geheel niet over afscheidingsreferenda en dat is ook logisch, want volgens de grondwet is afscheiding onmogelijk (deel 1 hoofdstuk 1, sectie 2). Daarmee is de grondwet overigens in contradictie met het ook door Spanje geratificeerde VN handvest (hoofdstuk 1 artikel 1.2). De mainstream Spaanse politieke partijen (PP, PSOE, Ciudadanos en VOX trouwens evenmin) hebben overigens geen enkele intentie om die discrepantie te corrigeren. Alle gepraat over de geldigheid van een eventueel landelijk referendum is pure mist, want ook die intentie hebben de landelijke partijen niet.
@19: Bij UN Charter (hst 1 artikel 1.2) gaat het vooral om om koloniën : Catalonie is geen kolonie maar een integraal deel van een staat met autonomie.
Lees bijv:
http://ohrh.law.ox.ac.uk/catalonia-the-right-to-secede-and-the-right-to-self-determination/
Het is zeer omstreden dat Catalonie zich kan afscheiden op basis van het UN-charter.
Trouwens werd bij het onafhankelijkheidreferendum van Montenegro nog een een gekwalificeerde meerderheid vereist (55%). De Catalaanse seperatisten wilden met een een eenvoudige meerderheid in het lokale parlement en een eenvoudige meerderheid in het referendum onafhankelijk worden. Onverantwoordelijk.
@19: Yeb dat is zeker logisch; op 22 december 1979 (dus na Franco) heeft Catalonië verregaande autonomie als integraal en onbetwistbaar onderdeel van Spanje gehad na een volksraadpleging; 90% van de Catalanen stemde voor. Als je daar wat aan wilt veranderen zal je de (grond)wettelijke wegen moeten bewandelen anders kan elke boerenschuur zich na een huis, tuin en keuken referendum wel onafhankelijk verklaren.
@16:
Het was de hoogste rechter die de ME stuurde. Uiteraard ongelooflijk dom en propaganda voor de andere kant maar het was niet een referendum georganiseerd door ongehoorzame burgers maar door een regionaal parlement, dat is heel wat lastiger te negeren.
@20: “Bij UN Charter (hst 1 artikel 1.2) gaat het vooral om om koloniën “
Dat is een nogal politieke interpretatie. Verder is kolonisatie niet alleen een buiteneuropees begrip.
“Trouwens werd bij het onafhankelijkheidreferendum van Montenegro nog een een gekwalificeerde meerderheid vereist”
De relevantie ontgaat me. Bij vele andere onafhankelijkheidsreferenda (bv. het Schotse referendum van 2014 en het Oost-Timorese referendum van 1999) was dat geen criterium. Daar ging het om een eenvoudige meerderheid in het referendum.
@21: Leuk dat referendum van een half mensenleven geleden, met als andere optie de basiswetten van Franco, maar weinig relevant voor deze discussie. Als je het onderscheid niet kunt maken tussen een boerenschuur en een volk in een discussie over zelfbeschikking, denk ik dat je misschien beter niet aan de discussie kunt deelnemen.
@22: Maar nog steeds geen enkele reden om geweld te gebruiken (of zelfs maar het referendum te verhinderen). Wie de ME stuurde is wat dat betreft niet zo relevant, al helemaal niet in Spanje, waar de rechterlijke macht niet onafhankelijk is.
@23:
Als jij het punt niet snapt kan je die vraag beter aan jezelf stellen.
@13: Als de Groningers zich af willen scheiden heb ik daar best begrip voor, omdat onze nationale regering wel het aardgas opmaakt maar niet de schade wil vergoeden.
Als Roozendaal zich afscheiden wil, zou ik dat afkeuren. Maar ik zou niet de ME op de bevolking afsturen. Het moet voldoende zijn erop te wijzen dat de meeste inwoners van Roozendaal buiten de stad werken, en dat electriciteit ook van buiten komt.