serie

Vaste Gasten

Net als je even inkakt, prikken onze Vaste Gasten je weer wakker met hun scherpe pen.


Foto: daisy.images (cc)

Afschrijvingen | Financieel analfabetisme

COLUMN - Het SNS-debacle maakt pijnlijk duidelijk dat maar weinig mensen wat van financiën snappen.

Waarschijnlijk zullen de houders van ‘achtergestelde obligaties’ gewoon mee moeten betalen aan de oplossing voor het SNS Reaal-debacle. Dat zou betekenen dat 2500 particulieren een deel van hun vermogen zullen verliezen. ‘Achtergesteld’ betekent dat je als laatste aan de beurt bent om je geld terug te krijgen, een risico waar je een hogere rente voor krijgt. Maar nu beweren de beteuterde geldschieters dat ze niet op de hoogte waren van dit risico en dat ze verkeerd zijn voorgelicht. Het is tekenend: consumenten weten te weinig van geld om met goed fatsoen losgelaten te kunnen worden op de financiële markt.

Er wordt steeds meer onderzoek gedaan naar ‘financiële geletterdheid’. Er zijn naar schatting 2,5 miljoen Nederlanders die je financieel laconiek, of zelfs financieel analfabeet kunt noemen. Maarten van Rooij liet bijvoorbeeld zien dat de gemiddelde Nederlander zodra het over obligaties, aandelen en risico gaat het spoor eigenlijk bijster is – met grote consequenties van dien: verkeerde beslissingen, te hoge premies, te weinig vermogensopbouw, schuldproblematiek.

Gaan we de oceaan over dan wordt het plaatje nog grimmiger. Annamaria Lusardi van het Amerikaanse Financial Literacy Center ontdekte dat bijna tweederde van de Amerikanen niet kan rekenen met rente, en, bijvoorbeeld, niet begrijpt dat een creditcardschuld niet afneemt als je alleen de rente betaalt. Veel Amerikanen snappen niet wat voor hypotheek of pensioen ze hebben. En het wrange is: Amerikanen weten niet eens dat ze zo weinig weten. De gemiddelde Amerikaan geeft zichzelf een vijf voor financiële kennis op een schaal van één tot zeven.

Foto: daisy.images (cc)

Geen bal op tv | Een avondje Beatrix

COLUMN - Koningin Beatrix kondigt aan dat ze gaat aftreden. Reden voor de Nederlandse televisie om een hele avond aan haar koningschap te wijden en vooruit te blikken op dat van Willem-Alexander.

Joost Karhof staat op de Dam. Waarom hij op de Dam staat? Koningin Beatrix heeft heur aftreden aangekondigd. En de wetten van Hilversum dicteren dan: we moeten live-beelden van buiten de studio kunnen bieden. Niet dat er op de Dam iets gebeurde. Maar het zou kunnen. Wellicht zien we Willem-Alexander nog van het Paleis springen omdat ie de druk toch niet aan kan. Het is nu eenmaal een gebeurtenis die om live buitenopnames schreeuwt. Voor je het weet hebben de mensen niet door dat het een historische dag is. En dat mag toch niet mogen.

Bij DWDD hadden ze een blikje usual suspects opengetrokken om hun alles verhelderende licht op de abdudicatio te laten schijnen. Jan, Prem, Koos, Sywert, dat soort lui. Men had niets dan bewondering. Dit tot grote ergernis van mevrouw Molovich die nu wel eens zou willen weten wanneer de vergadering had plaatsgevonden waarin men had besloten hoe wij, het volk, onze vorstin zouden moeten beoordelen: als een hoogst intelligente vakvrouw, een controlefreak en perfectionist, ogenschijnlijk kil, maar wel een lieve oma. 

Foto: daisy.images (cc)

Volentekriebels | Straatnamen

COLUMN - Een tip voor eenieder die een straatnaam naar zich vernoemd wil hebben. Noem jezelf naar een straatnaam.

Om een beetje met de tijd mee te gaan houdt het Historisch Nieuwsblad elke maand een online lezerspoll. Mensen mogen reageren op een stelling en Bas Kromhout smeedt er een leesbaar verhaaltje van. Veel waarde moet je daar overigens niet aan hechten, want die Kromhout heeft voor een historicus een verdacht futuristisch kapsel.

Deze maand luidde de stelling: ‘Het is zonde dat de Nederlandse sporen in Zuid-Afrika worden uitgewist.’ Maar liefst 81 procent van de respondenten is het ermee eens. ‘De sporen zijn belangrijk voor de Zuid-Afrikaanse geschiedenis,’ zegt ene E.R. van Dooren. Hij/zij vat daarmee de heersende opvattingen aardig samen.

Ik kan mij goed voorstellen dat zwarte Zuid-Afrikanen niet in Verwoerdburg willen wonen, het stadje dat vernoemd werd naar een van de drijvende krachten achter de apartheid, oud-premier Hendrik Verwoerd. Hoe zouden Van Dooren cum suis het vinden als de A10 wordt omgedoopt tot Hermann Göring? Of als het Haagse gemeentebestuur besluit dat het Zeeheldenkwartier vanaf nu Arthur Seiss-Inquartier heet? Ik vermoed ‘niet zo leuk.’

Daarom zien we verzetshelden wel terug op onze straatnaambordjes en Nazi-kopstukken niet. We herinneren ons liever het goede. Het lastige is dat goed en kwaad vaak hand in hand gaan. Daar doen we meestal niet zo moeilijk over. WOII-winnaar Jozef Stalin moest postuum zijn Amsterdamse laan inleveren toen de Sovjet-Unie Hongarije binnenviel, maar het was een uitzondering op de regel. De meeste helden mogen hun straten en pleinen houden, ook al zijn ze in retrospect schurken en (massa)moordenaars.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Ja of nee, meneer Samsom?

COLUMN - Waarin Klokwerk verlangt naar de inhoudelijke discussie over de EU waar Cameron toe oproept.

Cameron heeft wat losgemaakt. Ook in ons land. Uiteraard liep Wilders meteen hard te kwaken dat ook hij nu een referendum wil over deelname aan de EU. Helaas voor hem werd hij er meteen al uitgebluft door Diederik Samsom. Die is niet bang voor zo een referendum. Tsja, onze kernfysicus kan rekenen. Waarschijnlijk zou maar 35 procent van de bevolking kiezen voor een exit. Het is geen issue. Pech voor Geert en alle EU-haters dus.

Onderwerp gesloten? Zeker niet. Want blij met de EU zoals die nu is, is eigenlijk niemand. Terecht wijst Samsom erop dat ja/nee-vragen veel minder interessant zijn dan de discussie erom heen. Zo zijn er genoeg zaken waar ieder weldenkend mens Cameron succes mee zou wensen de komende tijd. Bijvoorbeeld met het aankaarten van het idiote systeem van landbouwsubsidies, of de waanzinnige halfjaarlijkse verhuizing van Brussel naar Straatsburg en terug. Een versimpeling van de regels in het algemeen zou de EU niet misstaan.

Het eeuwige adagium dat de EU bevoegdheden terug zou moeten geven naar de lidstaten heb ik echter al genoeg gehoord. En goede voorbeelden daarvan helaas te weinig.

Foto: daisy.images (cc)

#Dezeweek | De zwarte zwadderneel

COLUMN - In de nasleep van Blue Monday waart de Zwarte Zwadderneel door het land. Er is kwaad en dat moet bestreden worden. Met z’n allen op de Fyra! Europa is een totalitaire staat! Twitter wordt een soort commissie van bestrijding van het kwaad. Of zit het kwaad in onszelf?

Vooral de NS kreeg het weer te verduren. Er valt sneeuw en er komt een aangepaste dienstregeling. Zo gek nog niet als je het mij vraagt. Vertraginkje hier en daar, niet raar. Maar mensen komen te laat op hun werk en het is allemaal de schuld van de Nederlandse Spoorwegen. Die kunnen niet eens tegen een beetje sneeuw. Als jij tegenwind hebt fiets je ook gewoon even hard door toch?

De Fyra is natuurlijk de opper-Satan. Met fakkels en opgestoken hooivorken steekt men de banden lek van de toch al stilstaande trein. Sommigen zijn ervan overtuigd dat al het slechts uit de wereld ooit uit de Fyra is gestapt. Dat weet ik niet zeker hoor. Ik weet wél zeker dat Dijsselbloem in ieder geval niet door middel van de Fyra in Brussel terecht is gekomen.

Jeroen ging naar het Zuiden om zich aan te sluiten bij de Illuminati van ons continent. Als een soort Saruman keert hij onze groene tolerante shire de rug toe om zich aan te sluiten bij het grote boze ork-leger van het alziende oog Van Rompuy. De Europese Unie. Het 1984-regime van deze tijd. Eerst pakken ze onze persvrijheid af en voor je het weet mag je ’s nachts niet eens meer de straat op om iemand tegen zijn achterhoofd te trappen.

Foto: daisy.images (cc)

Afschrijvingen | Negatieve reclame

COLUMN - Waarom zien we eigenlijk niet veel meer negatieve reclame?

Het gaat lekker met die campagne van Wakker Dier tegen de plofkip. Vanaf 1 januari worden radio, TV, krant, social media bestookt met als doel Albert Heijn en Jumbo de plofkip te doen vervangen door kip met minimaal één ‘Beter Leven’-ster, net zoals McDonald’s en Johma dat al gaan doen. Het is Wakker Dier’s grootste campagne ooit, en de oorlogskas schijnt bomvol te zitten, dus het zou moeten lukken. Het woord ‘plofkip’ is in ieder geval definitief toegetreden tot ons vocabulaire.

Ik heb me altijd afgevraagd waarom er niet veel meer negatieve reclames zijn in Nederland. En dan bedoel ik reclames waarin de feitelijk negatieve kanten van een product worden belicht door een concurrent of door een ideële organisatie, zoals Wakker Dier. Zouden we als consument niet veel betere keuzes maken?

Wat Wakker Dier doet, mag gewoon. In 2010 bepaalde de Reclame Code Commissie nog dat Wakker Dier over de kiloknallers van C1000 op de radio mocht zeggen: ‘geen stro, geen daglicht, geen ruimte, geen fratsen.’ De kritiek van Wakker Dier was feitelijk voldoende onderbouwd. Ook andere klachten werden afgewezen, omdat de boodschap van Wakker Dier gewoon klopte.

Foto: daisy.images (cc)

Geen bal op tv | Tegenlicht en de toekomst van de mensheid

COLUMN - Waarin Max Molovich naar een speciale Tegenlicht-uitzending over de (nabije en verre) toekomst van de mensheid keek en heen en weer werd geslingerd tussen hoop en angst.

Tegenlicht stond in het teken van de toekomst. Volgens filosoof Nick Bostrom, directeur van het Instituut voor de Toekomst van de Mensheid, wordt de toekomst zelden serieus genomen. De toekomst is vaak niet meer dan een beeldscherm waarop we onze eigen hoop en angsten kunnen projecteren. Dat moet anders.

En wie hadden we daar? Tegenlicht-stamgast Jim Rogers. Een Amerikaanse durfinvesteerder die elk jaar zijn licht laat schijnen op de ontwikkelingen in de wereldeconomie. Volgens de voice-over had Rogers ruim van tevoren de huizencrisis, de kredietcrisis én de eurocrisis zien aankomen, maar als ik Jim Rogers’ hoofd zie, moet ik altijd denken aan hoe hij ergens aan het begin van deze enerverende eeuw in een Tegenlicht-uitzending enthousiast vertelde over het opwindende investeringsklimaat dat er in IJsland heerste. Enige tijd later viel Icesave om. 

Toen kwam Douglas Rushkoff aan het woord, schrijver van Life Inc. Hij meent dat de burger op het punt staat te ontdekken dat ie geen multinationals en geen banken nodig heeft om z’n waar te verkopen. Als we dat beseffen, zal de mens waarlijk opbloeien. Peter Diamandis legde vervolgens uit hoe nieuwe technologieën ons zullen bevrijden van de dagelijkse sleur. De zon levert ons meer dan genoeg energie, we zullen water uit stront kunnen winnen en de mobiele telefoon zorgt ervoor dat iedereen, waar ook ter wereld, alle informatie tot zich kan nemen die hij of zij nodig heeft om zichzelf te onderwijzen. Dat je ook een hoop desinformatie uit je mobieltje kan halen, vergat hij gemakshalve.

Foto: daisy.images (cc)

Volentekriebels | Scootervrij

COLUMN - De scooter is geen statussymbool, maar het vervoersmiddel voor luie mensen.

De Jan Pieter Heijestraat in Amsterdam is als sokken of je tanden poetsen: wel nuttig, niet boeiend. Hij verbindt twee straten die er wel toe doen, de Overtoom en de Kinkerstraat, maar op een paar leuke Ethiopische restaurantjes na heeft de JP Heije zelf niets te bieden. Sinds afgelopen donderdag is het echter mijn favoriete straat van de hele wereld. De gemeente voert namelijk een proef uit met scootervrije fietspaden. Scooters op fietspaden zijn nog vervelender dan bedorven olijven op je pizza, want die toeteren tenminste niet dat ze er langs willen.

Het is de bedoeling dat de proef wordt uitgebreid naar de hele stad en dat uiteindelijk elk fietspad in Nederland scootervrij wordt. Stadsdeel West verwacht een positief effect op de verkeersveiligheid. Zelfs als dat niet het geval is, zouden scooters van de fietspaden geweerd moeten worden. Ze zijn een bron van fijnstof en daarmee uitermate schadelijk voor fietsers. Ook voor scooterrijders zelf is het ongezond. Ze krijgen geen beweging, worden dik en lelijk, raken verbitterd, gaan PVV stemmen, sterven eenzaam en ongelukkig en worden gecremeerd tussen de paarden. Dat is voor die paarden ook niet leuk.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Een snelstoomcursus geld verdienen

COLUMN - In deze aflevering van Politiek Kwartier verbaast Klokwerk zich over het huidige beleid voor studenten, dat haaks staat op de eisen van de maatschappij van de toekomst.

Ja hoor, ook tijdens dit kabinet moeten studenten het weer ontgelden. What’s new? Bezuinigen op hoger onderwijs is een hobby geweest van alle kabinetten sinds Lubbers-III. Sinds de jaren ’80 is het collegegeld vertienvoudigd en de hoogte van de basisbeurs teruggegaan van de bijstandsnorm naar nog maar een derde daarvan.

Maar het kan nog minder. Dit kabinet zet in op een zogeheten sociaal leenstelsel. Alles terugbetalen dus. Want ‘wie een hbo- of wo-bachelor op zak heeft, verdient gemiddeld anderhalf tot twee keer meer dan een afgestudeerde met een mbo-diploma,’ aldus minister Jet Bussemaker.

Het probleem van die redenering zit hem hier natuurlijk in het woordje “gemiddeld”. Juist universitaire functies worden laag betaald. Als iemand als briljant antropoloog nuttig veldonderzoek gaat doen, verdient hij of zij zeker de eerste jaren maar een fractie van laten we zeggen een bankdirecteur met een HBO-diploma.

Daarbij wordt dat sociale leenstelsel door de verschillende terugbetaalregelingen en uitzonderingen natuurlijk weer de zoveelste administratieve draak. En verder lijkt leven-op-de-pof me voor jonge mensen nu juist niet zo een heel goede levensles in post-crisis-Nederland.

Foto: daisy.images (cc)

#Dezeweek | Sneeuw

COLUMN - Bijna alles wordt beter als er sneeuw ligt. Behalve misschien het treinverkeer.

Als de winterstop afgelopen is, Matthijs weer op de buis is en je met een stuk taart in de mond al je goede voornemens overboord gegooid hebt, dan weet je zeker dat het nieuwe jaar pas echt kan beginnen. Behalve dan als er een hoop sneeuw valt, maar dat gebeurt toch niet.

Maar toen ik dinsdagochtend mijn gordijnen uit elkaar trok, toen lag er opeens een aardig pak vlokken op de stoep. Ik zal je vertellen. Woensdagavond was de kutfilm The Day The Earth Stood Still op tv, maar die titel staat in schril contrast met wat er met Nederland gebeurt als er sneeuw ligt. Toen ik diezelfde avond een patatje stoofvlees wilde halen bij de snackbar tegenover, waren ze al aan het sluiten. Veel te vroeg. ‘We hebben het koud!’ riep de eigenaar.

De witte sneeuw bedekt het land en laat ons weer even vergeten wat er eigenlijk allemaal aan de hand is. De Volkskrant covert idyllische foto’s van onherkenbare landschappen met onherkenbare personen. Cameron komt op bezoek toch? Nou en! Hier heb je een boer die met versleten noren op zijn eigen sloten schaatst. Heerlijk! Wat komt die Brit eigenlijk doen? Serieuze zaken zeker. Ga toch gewoon eens een sneeuwpop maken met Mark! Of ijsballen gooien naar Geert!

Foto: daisy.images (cc)

Afschrijvingen | Duurzaamheid is geen religie

COLUMN - Het Groene Geloof is onzin. Juist in ons huidige, ‘onduurzame’ economische systeem speelt geloof een veel grotere rol.

Afgelopen weekend presenteerde Trouw haar ‘ontdekking’: duurzaamheid is een religie. Twee Trouwredacteuren hadden flink zitten grasduinen in teksten van de Duurzame 100 en andere groene voortrekkers en vonden daarin religieuze zinsneden als ‘het eren van de Aarde’ en ‘heilige opdracht’, en christelijke elementen als de apocalyps, anti-materialisme en boetedoening. Ze stelden zelfs een ‘catechismus’ op, een beknopte geloofsleer die de kernvragen van het Groene Geloof zou samenvatten. Het is op zich best een mooie tekst, maar het heeft weinig met religie te maken.

Jaren geleden – ik weet niet meer waar – hoorde ik een definitie van religie die me sindsdien bij is gebleven: religie is een communicatiesysteem met bovennatuurlijke elementen. Trouw noemt duurzaamheid een religie zonder God en Jezus (voorzover je die kunt scheiden natuurlijk), een ‘seculiere religie’. Dat kan dus niet. Dan blijft alleen het communicatiesysteem over, en dan zijn Facebook, popmuziek, de Tweede Kamer en misschien zelfs de Postcodeloterij ook religies.

Je zou nog kunnen zeggen: ja, maar duurzaamheid is net zo dogmatisch als geloof. Dat is misschien soms zo, maar dat is in ieder geval niet de bedoeling. De wetenschap moet maatgevend zijn. Als biologisch eten of windenergie niet duurzaam blijken te zijn, zouden we het niet moeten willen.

Foto: daisy.images (cc)

Geen bal op tv | De Sekspolitie

COLUMN - Anderhalf jaar lang volgde documentairemaker Roy Dames de afdeling Commerciële Zeden van Den Haag in hun poging mensenhandel tegen te gaan. Gisteren was De Sekspolitie op tv.

‘Soms lijkt het wel alsof ik geiten wollen sokken en sandalen draag.’ Het was dat-ie het zelf zei, maar ik dacht het net: de agenten van de Haagse sekspolitie (zoals de afdeling Commerciële Zeden in de volksmond heet) lijken meer op maatschappelijke werkers.

De sekspolitie heeft als taak vrouwenhandel tegen te gaan. Dat schijnt enorm hoge prioriteit te hebben, maar in de praktijk merk je daar weinig van. Komt doordat het verdomd moeilijk is om slachtoffers over te halen aangifte te doen. Het probleem begint daarvoor: het slachtoffer moet eerst erkennen slachtoffer te zijn.

De werkmethode die de leden van de Haagse sekspolitie erop nahouden, komt in het kort hierop neer: babbelen. Ze proberen een vertrouwensband op te bouwen met de prostituees van wie ze vermoeden dat ze niet vrijwillig in dat leven zijn gestapt. In de hoop dat die vertrouwensband uiteindelijk uitmondt in een bekentenis en een aangifte. Maar dan nog is het hun woord tegen dat van de pooier, die beweert dat hij haar helemaal niet uitbuit en dat ze vrij is om te gaan en te staan waar ze wil. Prostitutie is een legaal beroep.

Vorige Volgende