serie

Vaste Gasten

Net als je even inkakt, prikken onze Vaste Gasten je weer wakker met hun scherpe pen.


Foto: daisy.images (cc)

Geen bal op tv | Theo van Gogh

COLUMN - Aankomende zondag is het tien jaar geleden dat Theo van Gogh werd vermoord. Ik werkte destijds vlak achter de Dam waar, zo liet Job Cohen ergens in de loop van de middag weten, rond een uur of zeven een zogenaamde lawaaidemonstratie werd gehouden. Het leek mij niet echt in de geest van de overledene, maar het scheen een idee te zijn van ‘de vrienden van Theo van Gogh’ die die dag voor het eerst van zich lieten horen. En wie was ik om de vrienden van Theo van Gogh tegen te spreken?

Omdat ik er zo’n honderd meter vandaan werkte, besloot ik maar te gaan kijken. Ik las hem graag. En ik zag zijn interviews graag, die toen, als ik het mij goed herinner, op zondagavond rond de klok van half twaalf op Veronica werden uitgezonden. 

Toen Allah weet het beter uitkwam, was ik nog samen met mijn baas naar Scheltema gegaan waar Van Gogh zijn boek signeerde. Ik kocht een exemplaar voor een vriendin die was afgestudeerd in psychologie. “Dan schrijf ik op”, zei Van Gogh toen ik hem uitlegde wat de bedoeling was, “Voor Hanneke, Klaar met psychologie (toch een overbodige studie). Moge Allah je beware, Theo.” Maar in plaats van ‘Hanneke’ bleek hij ‘Allah’ te hebben geschreven. “Het opperbeest was kennelijk in mij gedaald”, zei hij toen ik hem op zijn fout wees. Later bedacht ik me dat ik had moeten zeggen dat psychologie misschien toch niet zo’n overbodige studie is. Maar in dit soort situaties ben ik zelden zo scherp als ik zou willen zijn.

Foto: daisy.images (cc)

Post-atheïst | Abraham zien

COLUMN - Als u dit leest, ben ik in Libanon. Ik word deze week namelijk vijftig en diende derhalve te beletten dat olijkerds een pop van een oude man voor mijn huis zouden neerzetten om ook de buurt te laten weten dat ik Abraham zie. Wég van huis dus, desnoods naar Beiroet, wat in elk geval het voordeel heeft dat er restaurants zijn die het beste combineren dat Arabische, Ottomaanse en Franse koks ooit hebben bedacht. Als je dan toch vijftig word, doe het dan op een plek waar je lekker kunt eten. En – niet onbelangrijk – waar aardige vrienden wonen.

Uiteraard presenteerde ik in de vorige alinea de redenen voor mijn vakantie in omgekeerde volgorde. Angst voor lolbroekerij was het minst belangrijk, lekker eten is iets belangrijker terwijl mijn vrienden even belangrijk zijn als de behoefte aan rust. Ik heb deze zomer het boek namelijk afgerond waar ik op deze plaats wel eens over heb geschreven, en ik kan u verzekeren: het schrijven van boeken is knap vermoeiend.

Het boek heet Israël verdeeld en gaat over de wereld waarin het christendom en het rabbijnse jodendom zijn ontstaan. Zeg maar de jaren 180 v.Chr. – 70 n.Chr.: de periode waarin de offercultus in de tempel nog het hart van het jodendom vormde. ‘Rabbi’ was nog geen formele titel en de canon van de Bijbel lag nog niet vast.

Foto: daisy.images (cc)

Anders nog iets? | Digitaal leugentje om bestwil

COLUMN - Nederland is dol op onderzoekjes. Ik ook. Liefst lekker wazig en vooral lekker onbenullig.

En die zijn er genoeg. Zo is er een onderzoek geweest waarbij getest is hoe je beslissingen neemt, terwijl je naar het toilet moet. Of het onderzoek waarbij bekeken is waarom discuswerpers wél duizelig worden tijdens hun worp, en kogelslingeraars niet. En wat dacht je van het onderzoek waaruit gebleken is dat mannen met bruine ogen betrouwbaarder zijn dan mannen met een andere oogkleur? Kijk, dat is nou nog eens materie.

Soms komen er ook onderzoeken aan het licht, die ongeveer de hele natie treffen en er wel degelijk toedoen. Schokkende onderzoeken, die de wereld op zijn kop zetten. Zoals een uitgebreid onderzoek naar het gedrag van de Facebookgebruiker. Het schijnt namelijk zo te zijn, dat de mens achter een Facebookaccount vaak een leugenaar is. Een digitale, notoire leugenaar. Nu is Facebook natuurlijk een afspiegeling van de realiteit in de maatschappij, toch zal dit onderzoek voor velen een klap in het gezicht zijn. Of juist een eye-opener. Want (bijna) niets blijkt te zijn wat het lijkt te zijn in de sociale vriendenwereld die Facebook heet.

Er wordt bijvoorbeeld digitaal gelogen over het wel of niet hebben van een relatie. Facebook is van nature erg nieuwsgierig. Er wordt dus gevraagd om in je account aan te geven of je een relatie hebt of niet. Ook de naam van je eventuele geliefde mag erbij komen te staan. Je bent tenslotte trots op je dierbaarste bezit, en wilt dit dan ook tonen aan je digitale vriendenclub (en de rest van de wereld die meekijkt). Nu blijkt dat 41% van de mannen en 47% van de vrouwen op Facebook liegt over het hebben van een relatie! Lekker ongegeneerd flirten op Gezichtboek zou dat immers in de weg kunnen staan. Wat niet weet, wat wel flirt. Ofzo.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Ulenbelt en de socialistische strijd van gisteren

COLUMN - Hoe de SP blijft strijden met de socialistische agenda van gisteren. 

Het idee van het basisinkomen is in Nederland en Europa sterk aan populariteit aan het winnen. Zo niet bij de SP. In het kaderblad voor SP’ers noemt SP’er Paul Ulenbelt het zelfs een verwerpelijk voorstel, of in SP-termen: een ‘neoliberaal idee’.

Ulenbelts belangrijkste argument: het basisinkomen ondermijnt de klassenstrijd en zou de vakbeweging bedreigen. Een Marxistische gedachte. En in zekere zin klopt het wat hij zegt. Niets is slechter voor de revolutie dan tevreden mensen. In een samenleving waarin basisrechten gegarandeerd zijn en de sociale zekerheid laagdrempelig en toegankelijk is, is geen klassenstrijd meer nodig, en ook geen duur betaalde juristen van de vakbeweging meer.

Ulenbelt schetst vervolgens in zijn artikel een schrikbeeld van een basisinkomen dat te laag zou zijn om van rond te komen. Verder bespreekt hij alleen het meest ‘rechtse’ model van een basisinkomen: één waarbij alle aanvullende loondoorbetalingsverzekeringen worden afgeschaft.

Maar wat als het basisinkomen wél hoog genoeg is om van rond te komen? Op die vraag stelt Ulenbelt domweg dat mensen dan hun bed niet meer uit zullen komen. Kortom: mensen zijn volgens Ulenbelt alleen maar te motiveren door geld.

Dat deze typisch neoliberale mythe tegen iedere wetenschappelijke vondst ingaat is onze zelfbenoemde socialist kennelijk ontgaan. Daarnaast misrekent hij zich: de mens is eerder gulzig dan lui. Maar zeer weinig mensen nemen genoegen met een heel leven macaroni eten.

Foto: daisy.images (cc)

Stukje rijden

COLUMN - De woensdagmiddag, dat is de middag dat ik mezelf omdoop in Taxicentrale Verheijen, want de middag verloopt ongeveer zo: Jongens uit school halen, thuis wat eten en dan de oudste naar knutselles, de jongste naar muziekles, de oudste ophalen bij knutselles en de jongste ophalen bij muziekles. Dan door naar atletiek, de oudste moet naar de baan, de jongste moet in een gymzaal en bij het ophalen zit ik ietwat klem, want dat is op dezelfde tijd. Gisteren zat er ook nog een tripje tandarts bij, dus mijn woensdagen, daar staat tegenwoordig een enorm kruis doorheen. Ik krijg dan niet veel meer geregeld dan chauffeuren en het goede humeur zien te bewaren in de eenrichtingsverkeershel hier in Hilversum.

Ik ben gelukkig wel klaar in een dag. De overige dagen kunnen ze spelen wat ze willen, alles op één dag is een hoop geregel, maar ik heb tenminste niet wat een groot deel van de andere ouders hebben. De ene zit op voetbal, de andere zit op hockey, ze trainen nooit dezelfde dagen en de training is altijd van vijf tot half zeven. Als je drie of meer kinderen hebt in combinatie met paardrijden of turnen, dan kun je al bijna niet meer werken, want wie brengt en haalt het spul? (dit is cynisch bedoelt mensen…) Gezamenlijk gezond en gezellig eten schiet er alle dagen bij in en op zaterdag vallen de wedstrijden natuurlijk altijd op hetzelfde moment, maar dan wel de ene in Lutjebroek en de andere in Meppel. Regel het maar. Met je baan en je andere gezinsleden en met één auto en succes ermee.

Foto: daisy.images (cc)

Geen bal op tv | Zwarte Piet

COLUMN - Er is al meer dan genoeg over Zwarte Piet geschreven. Alles is waarschijnlijk wel zo’n beetje gezegd. Elk nieuw woord dat aan de zwartepietendiscussie wordt toegevoegd is even overbodig als een paardenfluisteraar in een opvanghuis voor dove koeien. En toch zal dit stukje over Zwarte Piet en de zwartepietendiscussie gaan. Kortom, mocht u doorgaan met lezen en zich achteraf bekocht voelen en uw kostbare tijd willen terugeisen: ik heb u gewaarschuwd. Uw tijd is weg.

Aanleiding voor dit volstrekt overbodige stukje is een filmpje dat mij onlangs op het beroemde webforum Facebook onder de neus werd gewreven, een filmpje waarop de intocht van Sinterklaas te Amsterdam in 1935 te zien is. Wij zien dat Sinterklaas welgeteld door nul Zwarte Pieten wordt begeleid. Wel zien wij een stel roomblanke mannen van een zekere leeftijd met een veer op hun hoed achter de goedheiligman aan schuifelen op hun paard. Of dat Pieten zijn durf ik niet te zeggen, maar Zwart zijn het zeker niet. 

Wat de reden is dat Sinterklaas in 1935 geen Zwarte Pieten bij zich had, weet ik niet (wie weet heeft de NSB Amsterdam geprotesteerd tegen de aanwezigheid van inferieure rassen om tere kinderzieltjes te beschermen tegen degenererende invloeden), maar het moge duidelijk zijn dat Zwarte Piet niet zo’n vanzelfsprekende plek in de Nederlandse cultuur inneemt dat ie niet ter discussie mag staan. Ik zie ook geen demonstranten met borden waarop ‘handen af van onze volkscultuur‘ te lezen staat.

Foto: daisy.images (cc)

Post-atheïst | Bijbel achter slot en grendel

COLUMN, OPINIE - Vorige week schreef ik dat de religieuze teksten van het jodendom en christendom zo beroerd zijn ontsloten. In een tijd waarin het internet zoveel mogelijkheden biedt, zijn bijbels nog altijd boeken, met alle nodeloze beperkingen van dien. Ik eindigde met een opsomming van zaken die je nodig hebt om de Bijbel (of n’importe welke andere antieke tekst) te lezen, schreef te hopen dat de nieuwe website DeBijbel.nl een oplossing zou bieden en nam me voor deze week daarop terug te komen.

DeBijbel.nl is echter niet wat het zou moeten zijn, niet voor degenen die religieus zijn en niet voor degenen die om historische of culturele redenen belangstellen in de Bijbel.

Voor de nieuwe website moet je je namelijk registreren. Voor de noodzakelijke faciliteiten – in deze fase nog gratis – zul je moeten bijbetalen. Ik begrijp de achterliggende reden: het maken van een nieuwe Bijbelvertaling kost veel geld en ook het bouwen en onderhouden van een website zijn niet gratis. En ja, er bestaat zoiets als copyright en dat geldt eveneens voor vertalingen. Allemaal waar. Maar het Nederlands Bijbelgenootschap heeft gekozen voor het verkeerde verdienmodel. Dit is contraproductief.

Om te beginnen lijken alle bestaande links naar de oude website, Biblija.net, in een klap ontoegankelijk te zijn. Ik heb in deze rubriek wel eens gelinkt naar Bijbelpassages, maar al die links leiden nu – althans voor wie in Nederland is – naar de nieuwe site. De gemiddelde internetgebruiker zoekt echter snelle informatie en zal zich niet registreren, laat staan betalen. De Bijbel, die tot voor kort in elk geval online viel te consulteren, is in feite ontoegankelijk gemaakt voor wie hedendaagse verwachtingen heeft van informatie. Dit is niet de manier waarop je anno 2014 het collectieve erfgoed van de mensheid ontsluit.

Foto: daisy.images (cc)

Anders nog iets? | Nummer onbekend

COLUMN - “Goedemorgen meneer. Spreek ik met de heer Cuijpers?” Het is mijn eigen schuld. Weer heb ik me laten verleiden door mijn telefoon, die een onbekend nummer aangeeft op het displayschermpje. Dan is het eigenlijk al te laat… “Ja, dat ben ik”, zeg ik met een zucht en enigszins nors tegen de erg wakkere en zwaar enthousiaste brenger van het goede nieuws, aan de andere kant van de lijn. Ik ben te fatsoenlijk om op de uit-knop te drukken. Ik geef hem een kans.

“Meneer Cuijpers”, vervolgt de beller met zijn van buiten geleerde overtuigingszinnen. “Ik mag u feliciteren! U bent één van de geselecteerde winnaars voor een vakantie van twee weken. U mag met uw hele gezin naar een land van uw eigen keuze!”. Wat heb ik toch een geluk, denk ik lichtelijk cynisch. “Uit hoeveel leden bestaat uw gezin, meneer Cuijpers?”. “Twee”, antwoord ik, voordat ik nadenk wat ik zeg.


Dit is niet de eerste keer dat ik, en mijn hele gezin, iets hebben gewonnen. We hebben in het verleden al auto’s, staatsloten, laptops, een keuken en reizen gewonnen. Zogenaamd. “Dit is een unieke kans, meneer Cuijpers. Uit de vele nummers in ons register, bent u uitgekozen voor een reis naar keuze. Met uw hele gezin!”, benadrukt hij nogmaals ten overvloede. Toegegeven, het zijn slimme gesprekstechnieken. Toch nog enigszins nieuwsgierig, vraag ik van welke organisatie hij is. Een duidelijk antwoord blijft hij me schuldig. Hij vervolgt stoïcijns zijn eigen verhaal. Een verhaal dat ik al ken. “Meneer Cuijpers, uw telefoonnummer is doorgegeven aan ons en u bent geselecteerd als één van de winnaars. U mag met uw hele gezin twee weken op vakantie. U mag zelf bepalen naar welk land en wanneer u wilt gaan, meneer Cuijpers!”

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Een nieuwe sociale zekerheid

COLUMN - Het voorstel van de werkgevers voor de sociale zekerheid afgelopen maandag was behoorlijk revolutionair, maar heeft vrij weinig aandacht gekregen. Nederland is duidelijk nog niet klaar om na te denken over een nieuw systeem van sociale zekerheid. Helaas.

Afgelopen maandag stelde werkgeversvereniging AWVN voor om verzekeringen tegen werkloosheid en pensioensparen verplicht te stellen voor alle werkenden. Dus ook voor flexwerkers en zzp’ers.

Feitelijk een bijzonder revolutionair voorstel. De hele sociale zekerheid zal errvoor hervormd moeten worden. Het huidige sociale stelsel voor loondoorbetaling bij ontslag, ouderdom en ziekte is namelijk geregeld via de ontslagbescherming en het contractloon. Voor flexwerkers en vooral zzp’ers gaat dit in praktijk niet werken, want die hebben geen contract.

Om dit voorstel handen en voeten te geven zullen de WW en het pensioen dus voor alle werknemers veranderd moeten worden, of liever gezegd: plaats moeten maken voor andere regelingen, die qua premie en uitbetaling niet kijken naar het contract en de ontslagprocedure, maar naar – bijvoorbeeld – schommelingen in het jaarloon.

En dat lijken mij veel eerlijkere regelingen, omdat gelijke behandeling veel meer centraal staat. Bovendien zal het tot een grote versimpeling van de WW kunnen leiden: een transparanter en toegankelijker systeem, met veel lagere juridische kosten en uitvoeringskosten.

Foto: daisy.images (cc)

Sinterklaas

COLUMN - Hij keek me aan. Ik had geen idee welke reactie er zou gaan komen.

‘Dus, het is gewoon een man die zich verkleedt als Sinterklaas?’

‘Ja, dat is zo.’

‘Waar kwamen die cadeaus dan vandaan?’

‘Denk eens na Pipo’.

‘Wat? Hebben jullie al die jaren cadeaus voor ons gekocht?!’

‘Ja joh, het kwam echt niet uit de lucht vallen, of met de boot mee. Snap je nu waarom die trampoline er nooit kwam?’

‘Ja, dat wilden jullie niet en dan zeiden jullie: “Vraag maar aan Sinterklaas. Je weet nooit”. Maar dan wisten jullie het al wel hè?’

‘Ja Schatje, jullie hebben al schommels. Weet je dat een vriendin van mij bij haar eigen vader op schoot heeft gezeten en dat ze echt dacht dat het Sinterklaas was?’

De oudste sloper bleef me even aankijken en toen begon hij te gieren van de lach. Hij rolde bijna van de bank af, zo leuk vond hij het.

‘Bij haar eigen vader? En ze had niks door?’

‘Nee, ik heb ook nog bij hem op schoot gezeten. Ik wist zeker dat het Sinterklaas was, ook al zag ik de plakrand van zijn baard. Hij liet schijnbaar ook zijn mijter wel eens slingeren thuis, maar niemand die alles met elkaar verbond. En dat is nou de lol van grote mensen. In ruil voor die lol krijgen jullie cadeaus. Zo moet je het maar zien. Dit is trouwens de enige grote leugen van grote mensen hoor. Verder houden we je niet voor de gek.’

Foto: daisy.images (cc)

Uit de jeugdzorg | Daniëla (2)

COLUMN - Er gaat een telefoon af, maar Daniëla kijkt me verbaasd aan. Ik kijk verbaasd terug. Het komt duidelijk uit haar zak. En dat terwijl ze haar telefoon net ingeleverd heeft. Die ligt in de la op het kantoor, waar alle telefoons na 22.30 uur liggen. Betrapt!

‘Je telefoon gaat,’ zeg ik. Aarzelend neemt ze op. ‘Ik bel je zo terug,’ en ze stopt hem weg.

Alsof er niets aan de hand is vraagt Daniëla of ze geld mag voor een nieuw busabonnement. ‘Want anders vergeet ik dat morgenochtend, ik vergeet zoveel tegenwoordig,’ probeert ze als afleidingsmanoeuvre.

Ik geef aan dat ik het klaar leg voor morgenochtend. En vraag vervolgens hoe ze aan die tweede telefoon komt. ‘O, gekregen van een vriendin,’ gooit ze eruit zonder ook maar een halve seconde te aarzelen. Zo’n snel antwoord ben ik niet gewend van haar. ‘Die ziet er nog nieuw uit.’

‘Ja, hoezo?’

‘Van vriendin?’

‘Ja, die mocht ik hebben.’

‘Van welke vriendin?’ vraag ik.

‘Gewoon, van school.’

‘Sinds wanneer krijg jij gewoon een telefoon?’

‘Nou, gewoon, omdat ze die over had.’

Dit gaat heel lang duren, vrees ik. Haar vals beschuldigen wil ik natuurlijk niet. Maar mijn gevoel zegt dat er iets niet klopt. Maar ik kan weinig bewijzen.

Foto: daisy.images (cc)

Geen bal op tv | De hokjesman en de Papendallers

COLUMN - Er stond een spreuk op het whiteboard:

Winnaars hebben een doel.
  Verliezers  ”           ”    excuus.

U raadt het al, hier worden topsporters gekweekt. Die aanhalingstekens zijn exemplarisch voor de mentaliteit die hier heerst. Alles moet zo effectief mogelijk. De energie moet in de topsport worden gestoken. Twee woorden schrijven die je niet hoeft te schrijven? Pure verspilling.

De Hokjesman ging embedded in Papendal. Ik moet zeggen dat ik helemaal niet afwist van het bestaan van dit door God verlaten oord. Ik dacht dat topsporters op natuurlijke wijze voortkwamen uit toptalenten die bij gewone sportverenigingen worden ontdekt en vervolgens bij topclubs tot volle wasdom komen. Maar er blijkt een centrale plek waar je naartoe wordt gestuurd als je heel goed kan rennen, fietsen, volleyballen, handballen of tienkampen. 

Het gevaar, zo vertelde volleybaltrainer Ron Zwerver (voormalige koning van de sprongservice), was dat je teveel energie verspilde aan de mindere goden. Degenen die het nooit zouden halen. Uiteindelijk haalde maar vijf procent van alle leerlingen het nationale team. Het liefst zou je alle energie willen steken in die vijf procent. Maar dat kan niet. Soms komt echt talent iets later naar buiten, soms ontwikkelt iemand zich niet.

Vorige Volgende