Overzicht

serie

Kunst op zondag

Foto: Joan (cc)

De langst lopende serie op Sargasso. De kunstredactie zorgt voor wat kunsteducatie op de vroege zondagochtend. Lezersbijdragen worden zeer gewaardeerd.


Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Kalender

, door

Goedemorgen! Zelfs als het middag is, zal het voor velen als ’s morgens aanvoelen. Namens de kunstredactie iedereen een goed en mooi nieuw jaar gewenst.

Op verzoek van een van de lezers is de kop aangepast. Het wordt weer voluit Kunst op Zondag. Daarmee komen we de toevallige passanten tegemoet, die misschien denken meer te kunnen lezen over gelovige kinderen, kabelklemmen of smeuïge saxjazz.

Graag vernemen in de reacties je goede voornemens op kunstgebied. Kunst kijken of kunst maken? Je hebt natuurlijk al een kalender, waar je ‘art dates’ op staan genoteerd. De doorsnee kunstkalender is niet meer dan een plaatjesboek. Vandaag een paar daarvan, plus een paar anderen.
We houden het kort, want het jaar is begonnen dus we moeten opschieten.

Boven dit artikel zie je de Chrono Shredder van Susanna Hertrich. Hoef je zelf de blaadjes van je kalender niet af te scheuren.

Nog zo’n kalender die zelf de dagen aftelt. Ontworpen door Patrick Frey.

Oscar Diaz ontwierp een de Inkt Kalender. Cappilair papier absorbeert langzaam inkt en kleurt de dagen.


De Typografische Muur Kalender van Harald Geiser. Deze typograaf roep mensen op gebruikte keyboard toetsen op te sturen. Hij puzzelde er een kalender mee in elkaar. Op youtube vertel hij er meer over.

Foto: Joan (cc)

KOZ | Hommage

, door

In de vorige KOZ beloofden we een hommage. Sargasso’s 10-jarigheid is de aanleiding. KOZ (Kunst op Zondag) is wat jonger. Zes jaar lang wordt, met wat onderbrekingen, hier elke zondag kunst geëxposeerd.

Zo moet je deze rubriek vooral zien: Sargasso’s kunstgalerie. Musea hangen de professionele kunstliefhebber uit, galeriehouders zijn vaak hobbyisten. De duizenden galerietjes zouden graag de hele wereld over de vloer krijgen, maar weinigen halen broodwinning uit hun exposities. Naast de vele galeries die door uitvoerende kunstenaars zelf worden gedreven, zijn er de galeries die door kunstliefhebbers worden gerund.
Dat is KOZ. Een wisselende expositie, niet ingericht door professionele conservatoren, maar door liefhebbers van kunst in de breedste zin van het woord.

KOZ is een beetje vreemd verschijnsel op Sargasso. In tegenstelling tot alle andere content, zijn afleveringen met diepgaande duiding of informatieve analyses beduidend in de minderheid. Een titel, een naam van een kunstenaar kan er nog net af. KOZ is vooral een hommage aan de kunst zelf. Kunst spotten en doorgeven. De lezers maken er zelf wel wat van.

Kunst op Zondag zou er zonder Sargasso’s redacteur Steeph en zijn assistentconservator Crachàt, niet zijn geweest. In 2006 verscheen de eerste aflevering en de eerste reactie was meteen positief: “Goed initiatief. Vasthouden, elke zondag iets of iemand uit de schilderkunst. Tis toch een weinig troost, zo tussen de bedrijven door. En, zonder aandacht kwijnt ieder en alles weg. Dan lijkt het leven al verloren, een doodgeboren kind, en al te vergeefs”.
De eerste van Steeph.

Foto: Joan (cc)

KOZ | Interactiviteit

, door

In de volgende KOZ een hommage aan een van de leukste kunstgaleries van Nederland. Vandaag sluiten we eerst nog even aan bij de vorige afleveringen over licht en schaduw. Daarin was ook kunst te zien, waarbij de kijker een actieve rol was toebedeeld.

Hoewel de traditionele “je mag er naar kijken maar aankomen niet”-kunst onuitroeibaar is, zijn er al jaren kunstenaars die het publiek uitnodigen (c)(re)actief deel te nemen aan hun kunstwerken. Grofweg zijn er twee stromingen. Eén waarbij kunstenaars gebruik maken van ‘hardware’: sculpturen en installaties van allerhande materiaal, waar de toeschouwer door kan lopen, iets in beweging kan zetten of mee spelen. En er is de ‘software’-stroming. Hedendaagse technologie en media lijken oneindig veel mogelijkheden te bieden aan interactieve kunst.

Vooropgesteld dat een weergave van interactieve installaties hier op het scherm weinig recht doen aan de werkelijke presentaties, vandaag een willekeurige greep uit de collectie.

Een voorbeeld van analoge interactiviteit. Doet denken aan het apenkooien op gymnastiekles. Robert Morris, hier bekend van zijn observatorium in de Flevopolder, creëerde in het Tate Modern te Londen zijn “Bodyspacemotionthings”. Het ontaardde in een speeltuin, die na vier dagen werd gesloten, wegens de overstelpende drukte.

Een ander voorbeeld van opgaan in kunst is “Sway’d”, een interactieve installatie in de openbare ruimte. Ontworpen door Daniel Lyman, die ongetwijfeld zijn inspiratie ontleent aan de ‘Penetrables’ van de overleden kunstenaar Jesús Rafael Soto.

Foto: Joan (cc)

KOZ | Kunstlicht

, door

Eigenlijk ging het in de vorige KOZ net zoveel over licht als over schaduw. Onlosmakelijk met elkaar verbonden verschijningen. Of kunst iets toevoegt aan de verlichting van de wereld, daar wordt verschillend over gedacht. Er zijn kunstenaars die letterlijk een poging doen ons bij te lichten.

Licht schilderen.
De oud Hollandse meesters zijn wereldberoemd om hun lichte streken. Het winterse licht van Hendrick Avercamp.

Een oude meesters in het licht.
De techniek van licht schilderen gaat met de tijd mee. Bij light painting of light drawing  komt geen kwast meer kijken. De fotocamera, lichtvanger bij uitstek, wordt al vanaf 1914 gehanteerd om vormen te vangen, die door combineren van sluitertijd en licht ontstaan. Gjon Mili, fotograaf voor het magazine Life, bezocht in 1949 Picasso, die met een kleine zaklamp aan het werk ging. Mili hield de sluiter open.

Nieuwe meesters in het licht.
Jörg Miedza en Jan Wöllert, het Duitse duo van LAPP-Pro, maken Light Graffiti.

Het nieuwe lichtschilderen is overigens een kunstje dat ook binnen jouw handbereik ligt. Zie wat de Japanner met zijn i-phone doet.

Licht en architectuur.
Door de vele lichtreclames valt het nauwelijks meer op, maar in de openbare ruimte is ook nog echt kunstlicht te zien. De Nederlander Peter Struycken is een van de hedendaagse meesters van licht.

Foto: Joan (cc)

KOZ | In de schaduwen der kunst

, door

In de vorige KOZ wierp de miniatuurgraffiti van Pablo Delgado   de schaduw vooruit op de KOZ van vandaag. Het inspireerde reacteur Frank een mail te sturen met schaduwtips. Met dank aan Frank treden we in de schaduwen der kunst.

De geschiedenis van de schaduw is bekend. Iemand deed het licht aan en zie: er was schaduw. De ongrijpbare alter ego van mensen en dingen. Hoe ongrijpbaar ook, sinds mensenheugenis wordt er geworsteld met de schaduw. Plato ketende mensen in een grot en zag dat ze geboeid bleven aan de schaduwen van de werkelijkheid. Carl Gustav Jung vond de schaduw in de spelonken van onze geest. Negeer de schaduw en het is gedaan met de creativiteit, meende Jung.

In de schilderkunst trachtte men licht te vangen door schaduw op het doek te kwasten. De techniek van het clair-obscur. Rembrandt wordt de meester van het clair-obscur genoemd, maar hij heeft het kunstje vast afgekeken van Caravaggio, wellicht de grootste clair-obscurist aller tijden.

Schaduw van schroot.
Producten van menselijk vernuft eindigen doorgaans als de schaduw ervan: restmateriaal. Je kunt de levensduur rekken door het te recyclen. Real life is rubbish, volgens Tim Noble en Sue Webster. Zet Shigeo Fukuda met de schaduw van schroot aan tot verder denken?

Foto: Joan (cc)

KOZ | Kleinkunst

, door

In de vorige KOZ kwam u al wat kleinkunst tegen. Het hoeft allemaal niet groots te zijn om kunst te heten. Sterker nog: er zijn kunstenaars voor wie het niet klein genoeg kan zijn. Al eeuwen lang priegelen kunstenaars werk in zo klein mogelijke dimensies. We kennen het van de middeleeuwse letterkunst en van schilderwerk op pillendoosjes. Vandaag hedendaagse miniatuurtjes.

Wat Bansky in het groot doet, presteert Pablo Delgado in het klein. Minifiguurtjes op de gevels langs stoepen en straten. Hoertjes op de stoep of figuren die van de gevel vallen.

In de vorige KOZ kwam Isaac Cordal al langs. Zijn Cement Eclipses is een project van betonnen figuurtjes die hij in het stadsbeeld plaatst. De met cementstof bepoederde mensen die wegvluchtten van de ingestorte Twin Towers brachten hem op het idee. De afbeelding boven dit artikel is van hem en dit zijn waarschijnlijk bankiers, die het water aan de lippen staat.
 

Miniatuurleven in de stad is geen nieuw idee. Ook Slinkachu gebruikt kleine mensjes en ensceneert ze op straat, zoals in ‘They’re no pets’. En als hij mensen zat is. Laat hij de ‘inner city snail’ zijn werk vervoeren.

Sargasso-collega The Presurfer schreef over de kunst van het potloodslijpen. De autodidact Dalton M. Ghetti heeft daar zo zijn eigen idee over. Hier zijn potloodpuntversie van de Twin Towers. De aanslag op de torens inspireerde hem overigens om tranen van grafiet te maken. Niet groter dan een korrel rijst.  In 10 jaar produceerde hij 3000 tranen, die nu als een herdenkingsmonument te zien zijn in het New Britain Museum of American Art.

Foto: Joan (cc)

KOZ | Uit hoofde(n) van de kunst

, door

Portretkunst moet je tegenwoordig ruim zien. Lang was het portret niet meer dan een geolieverfde pasfoto.  Het portret is dat stadium wel lang voorbij. Vandaag individuele en groepsportretten in de meest uiteenlopende stijlen, technieken en disciplines. 

Eric Daigh |pushpin art Pointilisme James Cochran |aerosol pointilism, street art

Mentalgassi |metal heads urban art Kubisme Picasso |Head of a woman

Ron Mueck |Mask II Body Art Philip Levine |Headism

Bansky| TV Heads Schermkunst Compagnie l’Excuse |HomoCatodicus film

Isaac Cordal |miniatuur street art Kleinkunst Steven Heward |tandenkunst

Joan Miró |Opera Singer Zangkunst Nathaniel Mellor |Singing Heads

Nathaniel Mellors won dit jaar de Cobra Kunstprijs. KOZ eindigt met zijn zingende hoofden.

Foto: Joan (cc)

KOZ | De linkse hobby van banken

, door

De nieuwe Griekse premier Papademos moet zijn land er weer bovenop helpen. Dat zal nog een hele kunst worden. Als voormalig bankier en getrouwd met een kunstenares, verstaat hij in ieder geval de taal van bankenkunst. Dat belooft niet veel goeds. Banken zijn meesters der verdwijnkunst. Niet alleen zijn ze  goed in het verdampen van geld, ze drukken ook heel wat kunst achterover.

De DNB heeft vorig jaar werk van Shanna Ingram Papademos geëxposeerd. Geschilderde gedichten, heette dat.  Alleen op afspraak te bezichtigen, legitimatie verplicht. U zou er eens met de buit vandoor gaan, nietwaar?
De DNB was medeoprichter van de VBCN (Vereniging Bedrijfscollecties Nederland), waarvan 13 banken lid zijn. Allemaal hebben ze kunstcollecties van waarde. Niet dat de banken erg transparant zijn over de waarde. Dat komt alleen naar buiten als de handel wordt verkocht of geveild. In oktober werd een schilderij geveild, uit de failliete boedel van Dick Scheringa. Opbrengst 4,2 miljoen euro. Doel: schuld afbetalen aan de Deutsche Bank.

Al roffelen de banken zich op de borst welk een waardevolle betekenis hun linkse hobby voor de samenleving heeft, ze springen met het materiaal ook niet zo transparant om.  Ze hangen het op in hun kantoren, verkopen eens wat aan een museum, houden af en toe een insiderstentoonstelling, maar verder ziet het grote publiek er weinig van.
De Rabobank lijkt de enige te zijn, die de boel opengooit. Deze maand opende de bank in Utrecht een tentoonstellingsruimte die ook vrij toegankelijk is voor niet-bankklanten.

Foto: Joan (cc)

KOZ | Leven na de dood

, door

In de vorige Kunst op Zondag werd een nauwere samenwerking tussen kunst en wetenschap als mogelijkheid genoemd om windenergie acceptabel te maken. Er zou een instituut moeten komen waar nieuwe, interessante dingen worden ontwikkeld. Wetenschappers missen de creativiteit van kunstenaars en kunstenaars kunnen niet alles realiseren, omdat ze de wetenschappelijke discipline en technische kennis missen, zegt Joris Laarman in een interview met het Rathenau-instituut. “Als iets mooi is, ben je er zuiniger op. Als het ook nog leeft, ga je er zorgvuldiger en met respect mee om. Een levend lampje moet je onderhouden, en dat kan een nieuwe manier van omgaan met producten opleveren”, waarmee Laarman doelt op zijn Half Life Lamp, een poging tot een biologisch volledig afbreekbare lamp en waar hamstercellen een rol spelen.

Joris Laarman is een van de kunstenaars van wie “verrassende voorbeelden” van “ongewone en inventieve oplossingen” nieuw licht werpen op het begrip duurzaamheid, in de tentoonstelling “Nieuwe energie in design en kunst” (Museum Boymans, Rotterdam).
Laarman is niet de enige die het licht heeft gezien, als het gaat om een nieuwe manier van omgaan met producten. Met zijn bloedlamp wil Mike Thompson de consument dwingen na te denken voor hij het licht aan doet. De lamp werkt op het bloed van de gebruiker en werkt maar één keer.

Foto: Joan (cc)

KOZ | Wind

, door

Vandaag in Kunst Op Zondag: kan kunst leven van de wind?
Begin oktober zei minister Verhagen dat hij in 2020 het aantal windmolens verdriedubbeld te wil zien. Dat is het mooie van Verhagen: altijd tegen de wind in. Want zo enthousiast is men her en der nou ook weer niet over windmolens. De kunst is de mensen te overtuigen van de voordelen, maar wie wil er nou een windmolenpark naast zijn huis?

Wellicht is er hier een toekomst weggelegd voor kinetische sculpturen. Voor renderende energielevering nog te veel kunst en te weinig economie. En, toegegeven, de meeste kinetische windsculpturen zijn neit meer dan veredelde torenhaantjes of windmobielen. Ze maken gebruik van de wind, zonder iets terug te leveren. Een nauwere samenwerking tussen kunst en wetenschap kan soelaas bieden. Wie wil er nou niet een fraai kunstwerk naast zijn huis?

Jeffrey Laudenslager

Meer na de break….
David Tonnesen

onbekend

Anthony Howe

Recycling en windenergie.

Ned Kahn, architectuur.

Ned Kahn, windgevels, in Nederland te zien op het gebouw van Rijkswaterstaat te Utrecht. Eeen waaiende gevel moet toch een heel gebouw van energie kunnen voorzien?

Meer ‘kinetic wind art’:
Bert Schoeren (NL); Erick de Lyon (NL); Ralfonso Gschwend (Zwitserland); Francois Hameury (Frankrijk) / video; Theo Jansen (NL).

Foto: Joan (cc)

KOZ | Outsiders gemarginaliseerd

, door

Intro:
“Als het (kunst) echt zo goed is, zou het dan niet minder subsidie moeten krijgen? Sociale werkplaatsen worden niet gesubsidieerd omdat ze zulke kwalitatief hoogstaande producten afleveren“, zo reageerde onze abonnementhouder JSK op de KOZ van twee weken geleden.
De relatie tussen kunst en sociale werkplaats kent vele interpretaties. “Zolang het Gemeentemuseum van Amsterdam een fortuin uitgeeft aan een schilderij dat ook uit een sociale werkplaats had kunnen komen (…) zolang zit er blijkbaar teveel geld in de kunstsector”, reageerde een lezer op een blogje van Thea Derks op Radio4.
Sommigen hebben er werkelijk alle argumenten voor over om kunst te marginaliseren.

1. Waar zou de sociale werkplaats zijn zonder kunst? Waar zou kunst zijn zonder de sociale werkplaats?
Sommige ondernemende kunstenaars verdienen het brood met behulp van de sociale werkplaats. Self-made kunstenaar Hergen van der Starre laat kunstzinnige bezems produceren door ‘Kunst om de hoek‘, een dagbestedingproject van Heliomare in Haarlem. Sasja Saptenno is wereldberoemd recyclingdesigner dankzij samenwerking met de sociale werkvoorziening in Nederland. Renée Reijnders laat Manumanu’s assembleren door een sociale werkplaats en Joan van den Hengel heeft de Haeghegroep (pdf) aan het werk gezet om tassen te kunnen verkopen.
Allemaal erg toegepast en dus geschikt om uit te besteden aan de sociale werkvoorziening. De Wajonger als loonslaaf van de kunstenaar?
De KOZ-lezersvraag na de break….

Vorige Volgende