Kunst op zondag Archives - Page 35 of 57

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Tunnelvisie

11 september 2016 , 08:00 , door P.J. Cokema

Tunnelvisie is vooral bekend als een vorm van kortzichtigheid. De tunnel zelf wordt vaak gezien als een enge krocht, waar claustrofoben het al gauw Spaans benauwd krijgen. Zelfs als de wanden bedekt zijn met een kakofonie van kleurige graffiti, voelen sommige tunnelgangers zich er niet op hun gemak.

De tunnel is zwaar ondergewaardeerd. In essentie is de tunnel immers ‘verbinding’. Jawel, hoe langer een tunnel is, hoe donkerder de reis er doorheen kan zijn. En dat willen mensen niet. We zijn tenslotte ter wereld gekomen omdat we via een tunneltje uit het donker naar het licht zijn geperst.

Toch hoopvol nietwaar, dat mensen verlichting willen? Nu de tunnel nog louter als verbinding zien en we zijn al een stuk verder. Vandaag in KoZ onze tunnelvisie.

Korte tunnels zijn helemaal niet zo donker. Hooguit geeft het beton de passanten een grauw gevoel. Niet getreurd, door heel het land slaan overheid, burgers, bedrijven en kunstenaars de handen ineen om tunnels op te pimpen. Van Ruurlo tot Lierop. Van Almere tot Weesp. Het zijn hele, lieve tunnels geworden.

In New York komen tunnels voor die helser zijn dan de meest ellendige tunnel in Nederland. Ook daar moeten er kunstenaars aan te pas komen, om daar verandering in te brengen.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Glas in lood

28 augustus 2016 , 08:00 , door P.J. Cokema

Een paar stukjes gekleurd glas, omlijst door een loden randje. Meer is glas in lood niet. Iedereen kent het vooral van raamwerken in kerken, in Jugendstil architectuur of van de Tiffany lampen.

Glas in lood heeft echter een eeuwenoude geschiedenis en toepassingen zijn met de ontwikkeling van die geschiedenis mee gegaan. Voor wie van kleurrijke transparantie houdt vandaag dus glas in lood.

Om te beginnen met een paar fraaie voorbeelden, die in een eerdere aflevering van Kunst op Zondag werden aangedragen door trouwe reaguurders.

Met dank aan Rigo Reus die ons destijds Walter Womacka (1925 – 2010) tipte. Staatskunstenaar in de voormalige DDR en daarmee mede verantwoordelijk voor socialistisch realistische vensters. Onder andere in het voormalig Staatsraadgebouw in Berlijn, waar in het trappenhuis nog steeds Womacka’s volksverheerlijking hangt (hier een detail).

Ook in Berlijnse Humboldt Universiteit is glas in lood van Womacka te zien. Uiteraard een raam met bekenden als Marx en Engels….

… en een ode aan de wetenschap.

Tweede tip kregen we van reaguurder ‘zuiver’, die iets met religie heeft. Niet van de verstokt oude soort, denk ik, getuige zijn tip over Pierre Soulages, die tussen 1987 en 1994 een 104-tal glas in lood ramen maakte voor de Abdij in Conques (Frankrijk). Moderne kunst in een oude gebouw. Omdat het een kerk is, moest het natuurlijk iets mystieks hebben. Soulages is daar bijzonder in geslaagd.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Donald

21 augustus 2016 , 08:00 , door P.J. Cokema

De bekendste Donalds zijn ongetwijfeld een stripeend en een kuifeend. Allebei tamelijk lawaaiige snateraars. Herrie én brokken maken: het zal je enige troef maar zijn.

Er zijn zoveel leukere Donalds. Vandaag de verkiezing van de leukste, of mooiste, Donald. Trekt u zich er niets van aan dat sommigen postuum zijn. Hier zijn de kandidaten:

Donald Judd heeft wat met doosjes. Hier zijn ‘Untitled’, 1989, die u misschien al eens in het Stedelijk Museum hebt gezien.

Donald Sultan – Smoking Rings, 2001.

Donald Fortescue (i.s.m. Lawrence LaBianca) – Sounding, 2008.

Donald Duk – Monument van Puin, 1976.

Odili Donald Odita – Give Me Shelter, 2007.

Wegens copyright beperkingen kunnen we niet meer laten zien, maar neem zelf een kijkje bij graficus Donald van Schilt, landschapsarchitect Donald Marskamp, schilder Donald Rizzo, sculpturist Donald Morgan, schilder Donald Wilkinson, multi media kunstenaar Donald Fels, designer Donald Robertson en schilder/beeldhouwer Donald Locke.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Musea in alle jaargetijden

14 augustus 2016 , 08:00 , door P.J. Cokema

Sargasso duikt deze zomer in musea in Nederland en nabije omstreken. In elke aflevering van de zomerserie vertelt een lezer of redacteur over zijn of haar favoriete museum. Meer bijdragen welkom (mail naar info [at] sargasso.nl.). Vandaag gaat Kunst op Zondag de virtualiteit in.

Ook al blijf ik een ouderwetse liefhebber van concrete musea, de virtuele musea sla ik zeker niet over. Natuurlijk uit luiheid. Een viruteel museum is ‘het museum bij uw thuis’. Geen gedoe met afstanden en openingstijden. En zomer, winter, herfst of lente , je hoeft er geen snikhete dagen, sneeuw- en ijzel, stormwinden en stortbuien voor te trotseren.

Nadelen van virtuele musea: je bent er zo doorheen, zoveel zijn er niet. En je mist de geur, de ruimte, of een toevallig leuk IRL contact waarmee je eens lekker over de waargenomen kunst kan ouwebeppen.

Virtueel is alles mogelijk. Dat is waarschijnlijk de reden waarom websites die zich als internet museum prestenteren, dat nou net niet zijn.

Het London Internet Museum blijkt een architectuurwedstrijd te zijn: combineer het oude (een museumgebouw) met het nieuwe (internet technologie). In het voormalig North Woolwich Old Station Museum moeten bezoekers zowel de geschiedenis van het internet als diens toekomstmogelijkheden kunnen aanschouwen. Grappig dat het project dat de eerste prijs won ‘404:Not Found’ heet.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Hypochonders

7 augustus 2016 , 08:00 , door P.J. Cokema

We leven in een tijd vol hypochonders. Ze leiden een bloeiend, maar ziekelijk leven in de media. Bang voor alles en alles is een ziekte.

Dat schoot door mijn hoofd toen ik de hypochonders zag fulmineren over de subsidie die popgroep De Staat kreeg toegewezen. Alsof voor het eerst een popgroep subsidie kreeg. Alsof De Staat de enige popgroep is die een bescheiden financiële ruimte krijgt om zich verder te ontwikkelen.

Popgroepen vragen regelmatig subsidie aan en krijgen die ook. Voor het maken van een clip, voor speciale projecten.

Melle de Boer en zijn band Smutfish kreeg van het Fonds voor de Podiumkunsten subsidie voor een tour langs filmhuizen. Muziek van Smutfish met projecties van De Boers tekeningen. Dit jaat staat een theatertour op stapel waar het album ‘Smetvis’ wordt gepresenteerd (de Engelstalige liedjes van Smutfish vertaald in het Nederlands door mensen als Freek de Jonge, Bart Chabot, Frederique Spigt en Levi Weemoedt. Hiervoor heeft Smutfish een zeer bescheiden subsidie ontvangen.

Het Mediafonds verstrekt subsidies voor het maken van videoclips. De Staat heeft daar al eens gebruik van gemaakt.

Dat het popmusici niet wordt gegund heeft volgens mij twee redenen: popmuziek wordt als commercieel gezien en dient zichzelf dus te bedruipen. Een veel te nauwe opvatting over popmuziek, die getuigt van onwetendheid over wat popmuziek nog meer is dan de dagelijkse riedels op de radio.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Ontbijt

31 juli 2016 , 08:00 , door P.J. Cokema

Kunst op Zondag is er meestal vroeg bij. Net als al die mensen die naar hun werk gaan of daar al zijn. Je gelooft het of niet, maar er zijn ook nog mensen die de zondag beginnen op een tijdstip naar keuze en op hun gemak ontbijten.

Het zou elke dag zondag moeten zijn en voor iedereen met een heerlijk langzaam ontbijt moeten beginnen. Dat zou de wereldvrede een stuk dichterbij halen.

Dan is er ook nog dat selecte groepje dat, al dan niet aan het ontbijt, met Kunst op Zondag begint. Vandaag trakteren we iedereen op ontbijt.

Floris van Schooten – Fruehstuecksstilleben

Georg Flegel – Frühstücksbild mit Hering, Bartmannskrug und Hirschkäfer, 1635

Willem Claesz. Heda – Ontbijt met krab, 1648

Willem van Aelst – An oyster breakfast, 1679

Peder Severin Krøyer – Breakfast in Sora, 1880

Willard Leroy Metcalf – The Ten Cent Breakfast, 1887

Mary Cassatt – Breakfast In Bed, 1897

Laurits Andersen Ring – At breakfast, 1898

Edmund Tarbell – The Breakfast Room, 1902

Benjamin Rabe – The Breakfast Project, 2011

Tjalf Sparnaay – Fried Eggs, 2012, 2013

Prettige zondag verder.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Saladin

24 juli 2016 , 08:00 , door Jona Lendering

In juli 1187 versloeg de Koerdische leider Saladin, sultan van Egypte en Syrië, het leger van het Kruisvaarderskoninkrijk Jeruzalem. Kort na de Slag bij Hattin nam hij ook Jeruzalem in en nog een handvol andere steden. Hij wist echter de havens van het Heilig Land niet te veroveren, zodat een christelijk tegenoffensief mogelijk werd: de Derde Kruistocht, waaraan onder andere Richard Leeuwenhart deelnam. Die slaagde er weliswaar nog niet in Jeruzalem te heroveren maar wist de christelijke posities voldoende te versterken om de Kruisvaarders in staat te stellen de klus in 1229 alsnog af te maken.

In de islamitisch wereld kreeg Saladin een slechte naam. De soennieten beschouwden Hattin als een overwinning waarvan de winst uiteindelijk werd verspeeld, de sjiitische moslims herinnerden zich vooral dat Saladin de sjiitische Fatimidendynastie had beëindigd.

In het westen was Saladins reputatie vanzelfsprekend ook niet al te best. In de Carmina Burana worden de gebeurtenissen beschreven in apocalyptische termen, met Saladin als aanvoerder van ruim twee dozijn met naam en toenaam vermelde vreemde volken.

Mocht u het willen nalezen: de Latijnse tekst rijmt fraai en Google Translate geeft u een aardig idee van wat er zoal wordt gezongen. We zien dezelfde demonisering in de miniatuurkunst: hieronder vecht Richard Leeuwenhart met een als duivel afgebeelde Saladin. (In het echt hebben ze elkaar nooit ontmoet.)

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Kunstontkenners

17 juli 2016 , 12:19 , door P.J. Cokema

Alle schilderijen zijn nep. Althans, de figuratieve doeken. Wat je ziet is niet de werkelijkheid, maar verf. Het wil niet zeggen dat kunst niets voorstelt. Dat doet het in tal van opzichten.

Eén van die opzichten is geld. En, zoals ook in de ongeverfde werkelijkheid, daar wil het nog wel eens mis gaan. Peter Doig’s schilderijen doen het in de kunsthandel erg goed. Nu wordt hij aangeklaagd omdat hij zegt dat een schilderij niet van hem is.

Een gevangenisbewaarder in Canada eist een schadevergoeding van 5 miljoen dollar omdat hij meer miljoenen misloopt door Doigt’s ontkenning. De bewaarder stelt dat hij een schilderij van Doigt ooit voor 100 dollar heeft gekocht toen Doigt in de gevangenis zat.

Doigt ontkent dat hij in de gevangenis heeft gezeten en ontkent nog harder dat hij het schilderij heeft gemaakt. Dat wordt een lastige rechtszaak, want hoe kan Doigt bewijzen dat hij iets niet heeft gemaakt?

Dit schilderij schijnt wel van hem te zijn.

Een zeldzame rechtszaak. Het komt vaker voor dat kunstenaars ontkennen een bepaald werk gemaakt te hebben, maar ze zijn er nog nooit voor de rechter gesleept.

Picasso heeft ontkend een erotisch werkje gemaakt te hebben. Het Metropolitan Museum is er echter van overtuigd dat het wel degelijk een Picasso is. Het museum schrijft:

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Straattheater

10 juli 2016 , 08:00 , door P.J. Cokema

Al vanaf mei barst het van de straattheaterfetivals. Nu de zomervakantie is aangebroken is de kans wat kleiner dat het straattheater in regenbuien verzuipt. Dan zie je ineens ook theaterlieden, die normaal gesproken alleen binnen acteren, ook op straat, in parken en op pleinen aan het werk.

De echte straattheaterlui zijn natuurlijk de kunstenaars die niets anders doen. Of zijn dat kitschenaars? Makkelijk vermaak op braderieën, kermissen en buitenfestivals die de boel opleuken met acrobaten, jongleurs, clowns en grappige muzikanten.

Niks makkelijk. Straattheater is keihard werk. Alleen de voorbereiding al is pittig klussen. De aandacht van een slenterend publiek zien te vangen is zo mogelijk nog harder werken.

Veel straatthester is spektakel. Daar zit naar mijn smaak veel geschreeuw en weinig wol onder. Toch ben ik nog aardig wat straatheater tegengekomen dat me van begin tot eind kon boeien. Maar ik zou op straat wel eens verrast willen worden door een act die niet alleen boeit maar de toekijkende meute ook compleet stil doet vallen.

Krist Doo Straattheater met Ût Hunebed.

Parade van het 6e internationale straatthaterfestival in Sint-Petersburg.

Mr. Pejo’s Wandering Dolls met The Last bastion.

Teatro Pavana.

Natural Theatre Company met Umbrella Surprise.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Ten voeten uit

3 juli 2016 , 08:00 , door P.J. Cokema

Volop drukte gisteren in het Rijksmuseum, want men kon gratis en voor niets 160 miljoen euro van dichtbij bekijken.

Wat is er zo bijzonder aan Marten Soolmans en Oopjen Coppit (zo heten die euro’s eigenlijk)?

Volgens het Rijskmuseum: “Het waren Rembrandts eerste levensgroot, staand en ten voeten uit geschilderde pendantportretten en ook de enige die hij ooit zou maken.”
Bijzonder is ook, volgens het museum dat tot dan toe (1634) levensgrote (2 meter 10 bij 1 meter 35) staande portretten alleen aan vorsten en adel waren voorbehouden.

Pendantportretten zijn twee individuele portretten die bij elkaar horen. Geen uniek genre. Menig echtpaar is “pendant in de olie” afgebeeld. Het Rijksmuseum heeft bijvoorbeeld pendantportretten, gedateerd rond 1620 van Laurens Reael, gouverneur-generaal van Nederlands Oost-Indië, en zijn vrouw Suzanna Moor. De schilder is onbekend. De schilderijen zijn iets hoger (223 cm) en iets smaller (127 cm)dan die van Rembrandt.

Ongetwijfeld zullen deze Rembrandts zijn eerste levengrote portretten zijn. Hij schilderde wel eerder personen ten voeten uit, maar op kleiner formaat. Dit zelfportet met poedel is ‘slechts’ 66,5 bij 52 centimeter.

De Italiaanse schilder Moretto da Brescia zou echter de eerste zijn die een levensgroot portret heeft gemaakt. Ritratto virile a figura intera (Portret van een man in volle lengte) stamt uit 1526 en is 201 bij 92,2 centimeter groot.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Art after Brexit

26 juni 2016 , 08:00 , door P.J. Cokema

Allerlei voorspellingen en analyses gingen aan het Britse EU-referendum vooraf. Vooral van economische en politieke aard. Maar ook de kunstwereld brak zich het hoofd over de mogelijke gevolgen van een Brexit.
Een grote meerderheid van kunstenaars, galeriehouders, acteurs, theaterbobo’s, kunsthandelaars, filmmakers koos voor “Remain”. Een deel van hen deed actief mee om de publieke opinie voor blijvende deelname aan de EU te winnen.

De pro-‘Remain’ bijdragen van Damien Hirst, de posters van Wolfgang Tillmans, de woede van Antony Gormley en de opinie van vele, vele anderen in de kunstsector mochten niet baten.

In aanloop naar het referendum ontstak Antony Gormley in woede toen de pro-Brexitclub één van zijn kunstwerken als symbool voor hun campagne gebruikten. Ze projecteerden hun ‘Vote leave’ op het beeld. Gormley stuurde zijn advocaten er op af. Hier Gormley’s ‘Angel of the North’ in ongeschonden staat:

De Britse kunstwereld reageert bezorgd, verbijsterd en woedend op de uitslag van het referendum.

Anish Kapoor: I am heartbroken. I hang my head. I feel shame, shame, shame at the xenophobia of this country. There are so many levels of division in Britain. And it’s all so unnecessary. I think the three men involved – Michael Gove, Boris Johnson and Nigel Farage – are despicable.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Wetenschappelijke illustraties

19 juni 2016 , 08:00 , door Jona Lendering

Een tijdje geleden ging een bericht “viral” dat iemand een bril in een museum had laten liggen en dat die prompt was aangezien voor een kunstwerk. Eerlijk gezegd leek het me in scène gezet, maar de anekdote brengt een simpele waarheid tot uitdrukking: kunst is niet kunst omdat het van zichzelf kunst is, kunst is kunst omdat wij dat erin herkennen. Neem deze foto:

saturnus_rhea

Dit had, als het een schilderij was in een museum van eigentijdse kunst, makkelijk kunnen doorgaan voor een abstracte compositie, maar het is een NASA-foto van Saturnus en het maantje Rhea. Wetenschappelijke illustraties kunnen wel vaker doorgaan voor kunstwerken – hier zijn nog zeven voorbeelden.

kuroshio_current