Kunst op zondag Archives - Pagina 11 van 55

De langst lopende serie op Sargasso. De kunstredactie zorgt voor wat kunsteducatie op de vroege zondagochtend. Lezersbijdragen worden zeer gewaardeerd.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Parafernalia

19 september 2021 , 08:00 , door P.J. Cokema

Eind augustus werd door veilinghuis Zwiggelaar Auctions de privéverzameling van Tjeerd Deelstra geveild. De voormalige TU-docent en bouwkundige, oprichter van Urban (The International Institute for the Urban Environment), had van alles en nog wat over ‘tegenkunst’ (van vnl. Fluxus en Provo) verzameld en wilde daar op zijn oude dag nu eens van af.

Het pronkstuk van zijn verzameling is ‘Tjeerd Deelstra’s tripbook’. In 1974 bezocht hij Fluxus-kunstenaars tijdens een reis door Amerika en Japan. Hij kocht een zwart notitieboekje en vroeg de kunstenaars iets aan dat boekje toe te voegen. Tjeerd Deelstra kwam thuis met een boekje volgepropt met “teennagels, niet-geïdentificeerde vloeistoffen op een gezouten vis, een batterij, plastic vlieg, tak, metalen vork en oordopjes”. Om slechts een deel van de inhoud te vermelden.

Tjeerd Deelstra’s tripbook – 1974.

Zo kreeg hij een baardhaar van Geoff Hendricks (1931 – 2018), bekend als de ‘wolkensmid’ omdat hij wolkenluchten verwerkte in zijn schilderijen, objecten, installaties en performances. In Deelstra’s boekje zit ook een door Hendricks geschonken postzegel (This is not a Cloud). Meer over Geoff Henricks in deze In Memoriam.

Verder bevatte dit ´Gesamtkunstwerk´ wat schaamhaar van celliste Charlotte Moorman en wat eelt van Fluxus-oprichter George Maciunas van wie we hier de compositie ‘Piano piece No. 13’ vertoonden (uitgevoerd door Sonic Youth).

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Een dagje op het strand

12 september 2021 , 08:00 , door M&M

Je was een dagje op het strand geweest. Het zat erop, je ging weer weg.
Pakte je spullen bij mekaar, klopte het zand eraf en keek het stuiven na.
Het was avond. De dag was voorbij en jij keek terug.
Er was alleen maar zand. Er was alleen maar zee. Het was genoeg.
Het was ochtend en al vroeg heet. Het strand, daar kwam een meisje aan.
Ze liep langs de vloedlijn, haar ogen al wandelend gericht in haar boek.
Verwacht je niet, brevieren op het strand. En ook niet die non van verderop.
In haar habijt, kruis om haar nek, kapje om haar hoofd, vol ornaat.
Op haar klapstoel, met in haar hand een opvoedboek,
ze bleek leidster van een groep. Zit daar totaal op haar gemak.
Boeken op het strand was het helemaal dit jaar, leek wel,
de jongen verderop, die was in dinosauriërs verdiept.
En er was natuurlijk je eigen boek. Je was nu toch al op de helft.
Het boek knarste van het zand en zout maar las wel lekker weg.
Je was toch wat bezorgd: het was de laatste van je vakantiestapel.
Bij de souvenirkiosk trok een jongetje aan de jurk van z’n moeder,
zij trok gelijk verschrikt terug: het was een straplessjurk.
En daar loopt, volledig wit geschminkt met zonnebrand,
je buurjongetje, petje op, zoontje van bezorgde ouders.
Een dagje op het strand, je bent bruin, je bent verbrand.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | voor piano

5 september 2021 , 08:00 , door P.J. Cokema

Laatst vermeldde een van onze muziekredacteuren een oude opname waarin ‘een bloemstukje op de piano’ voorkwam. De gewaardeerde collega had niet door dat die vaas met bloemen een citaat was.

Of de muzikanten het zo bedoeld hadden, of dat het een grapje van de regisseur was, geen idee, maar hier werd ‘Piano piece – A vase of flowers on (to) a piano’ van George Brecht geciteerd. U ziet hier een uitvoering uit 2013 in het destijds failliet gegane NASA (New Art Space Amsterdam). De video kunt u bij 4 minuten wel uitzetten, want dan volgt een warboel omdat men blijkbaar de tecbniek niet onder controle heeft.

Het is ook jammer dat men het nodig achtte enige tekst en uitleg over George Brecht er doorheen te moeten ratelen. Er is helaas geen enkele uitvoering zonder bijgaand commentaar te vinden.

George Brecht verdiende zijn dagelijks brood bij farmaceuten als Pfizer (!) en Johnson & Johnson, maar is bovenal bekend als een van de eerste Fluxuskunstenaars. Fluxus was een experimentele beweging, opgericht door George Maciunas, sterk beïnvloed door de ideeën van John Cage.

Cage schreef de vermaarde stiltecompositie 4’33”en wordt tevens geroemd als de ‘godfather’ van de geprepareerde piano. Zijn eerste stuk voor geprepareerde piano: Bacchanale (1940).

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag leest Slavernij

29 augustus 2021 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

RECENSIE - Vandaag (zondag 29 augustus 2021) is de tentoonstelling Slavernij voor het laatst te zien in het Rijksmuseum in Amsterdam. Door de coronamaatregelen hebben velen deze expositie gemist. Wat blijft zijn de online tentoonstelling én de catalogus. Hierin worden tien persoonlijke verhalen verteld over mensen die in of met slavernij leefden. Een bijzonder tijdsdocument dat om onze aandacht vraagt.

Slavernij zaalimpressie met Oopjen en Marten © Rijksmuseum

Slavernij: boek & (online) expositie

Vóórdat ik dieper in ga op het boek, hier eerst een beknopt overzicht van de tentoonstelling met dezelfde naam. De catalogus is gebaseerd op de tentoonstelling, waardoor een korte beschrijving hiervan meer inzicht geeft in de opzet van de tentoonstelling en de intenties van het team van het Rijksmuseum. De tentoonstelling is opgebouwd en ingedeeld rondom tien verhalen. In de afgelopen jaren is in het eigen museumdepot opnieuw onderzocht en met een frisse blik bekeken. Het resultaat hiervan is dat talrijke objecten die op het eerste gezicht geen relatie met de koloniale periode laten zien, verrassende nieuwe inzichten blootgaven. Het team van het Rijksmuseum heeft in de afgelopen jaren veel en intensief onderzoek gedaan naar dit onderwerp. Daarbij is ook de rol en de functie van het gebouw van het Rijksmuseum nader onderzocht.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag verkent buitenkunst

22 augustus 2021 , 09:33 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Er is deze zomer volop kunst in de openbare ruimte te ontdekken. Voor Kunst op Zondag bezocht ik een aantal buitenexposities die je vrij kunt bezoeken. Tegen betaling kun je voor de verschillende locaties extra programmaboekjes kopen. Maar dat hoeft niet. Met een QR-code is ook veel achtergrondinformatie gratis te verkrijgen.

Impressie Lustwarande, Tilburg © foto Wilma Lankhorst.

Tilburg: Lustwarande

In het stadspark de Oude Warande in Tilburg is de elfde editie van Lustwarande te zien. De organisatie heeft hiervoor elf kunstenaars uitgenodigd die al eerder mee hebben gedaan. Lustwarande presenteert zichzelf als ‘Hét Platform voor Hedendaagse Beeldhouwkust’. Uit Nederland doen mee Maria Roosen, Marien Schouten, Tom Claassen en Mark Manders.

Videoverslag van bezoek aan Lustwarande © video Wilma Lankhorst

Staties

Het thema deze zomer is ‘staties’ (Stations). Dit begrip heeft meerdere betekenissen. Zo is het een stop op een wandeling of een moment van overdenking. Maar ook een moment in een loopbaan of een statie in de RK-kerk bij de kruisweg. Al deze betekenissen zie je terug in het park. Het werk van Mark Manders (Volkel, 1968) Yet Untitled, komt het dichtst bij de religieuze betekenis. In de leesruimte voor ‘Nocturnal Reading’ van Marien Schouten (Woudrichem,1956) ervaar je de rust van een pauzemoment. Voor alle deelnemers geldt dat hun deelname ook een stap in hun carrière is. Tijdens hun eerste deelname stonden alle elf kunstenaars aan het begin van een artistieke loopbaan. Nu hebben ze allen een gevestigde naam.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | De trap

15 augustus 2021 , 08:00 , door P.J. Cokema

Een trap die had moeten verdwijnen krijgt speciale aandacht in een expositie in het Centraal Museum Utrecht. ‘Vanishing Staircase’, bedacht door Birthe Leemijer, zou overwoekerd moeten zijn door de natuur. Een gemeentemedewerker brandde het nog prille groen weg.

In september opent het Centraal Museum de tentoonstelling ‘Botanische Revolutie’ en de trap, het verdwenen groen, krijgt daarin een plaatsje. De trap zelf ondergaat geduldig de nieuwe beplanting.

“De museumtrap verdwijnt”, staat er in de brochure bij ‘Vanishing Staircase’’. Nu gaat het om een trap die geen trap is. De treden zijn gekanteld, dat wordt struikelen als je naar hoven of beneden wil. Er zijn echte museumtrappen die wat mij betreft ook wel mogen verdwijnen om plaats te maken voor een beter begaanbaar exemplaar.

Wat dacht u van de ‘hoogtevrees’-trap in het Bonnefantenmuseum?

Aldo Rossi – Bonnefantenmuseum, Treppenstrasse, 1995.

Die trap heeft dezelfde steil als de trap in het Joods Museum (Berlijn). Maar in Berlijn is de trap een stuk smaller en is er links en rechts wel iets meer houvast te vinden.

Daniel Libeskind – Joods Museum, Berlijn, 2001.

Als architecten al niet je hoogtevrees kietelen, dan toch wel je evenwichtsgevoel. In een Japans en een Canadees museum zou je wat draaierig kunnen worden op de wenteltrappen.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Arthur, je brieven vond ik terug op zolder

8 augustus 2021 , 08:00 , door M&M

Arthur, je brieven vond ik terug op zolder

Arthur, je brieven vond ik terug op zolder,
(ach Arthur, das is lang geleden, ik was net zeventien),
die je lang geleden schreef. Ik heb ze bewaard. Ik ben Catherine.
Ach, Arthur, wat was ik verliefd, maar er was mijn vader.
Er waren vermaningen, Arthur, bedenk, je had geen opleiding,
Geen betrekking, op de boulevard rookte je je pijpje ondersteboven.
De burgers spraken er schande van. Je had dat bravoure.
Je had je gedichten, aute, aute beau, je schokte de burgerij.
Arthur, ik beminde je innig, maar je sprak van Afrika,
Je sprak van zee en horizon. In je ogen glinsterde goud,
Maar ik wilde vastigheid,
Geen dronken boot met grillige vaart.
Ik vond het, bakvis dat ik was, heerlijk, om met mijn hoofd
Op jouw schouder te kijken naar de rivier.
En jij maar praten, en jij maar ratelen.
Een zoete woordenstroom.

Arthur Rimbaud

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag │ verkent Beuys en de Sjamanen

1 augustus 2021 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Bij onze Oosterburen is het Joseph Beuys jaar begonnen. Beuys is een van de belangrijkste en meest controversiële kunstenaars uit Duitsland uit de late 20ste eeuw. In 2021 herdenkt Duitsland de honderdste geboortedag van Joseph Beuys. Een jaar lang worden alle facetten van zijn kunstenaarschap belicht in talrijke tentoonstellingen in de deelstaat Noordrijn-Westfalen. Voor Kunst op Zondag begin ik mijn Beuys-reis in Schloss Moyland, net over de grens bij Emmerich/Kleve.

Beuys en de Sjamanen Schloss_Moyland © foto Wilma_Lankhorst

Beuys en de Sjamanen in Schloss Moyland (D) © foto Wilma Lankhorst.

De drijfveren van Beuys

Twee zaken hebben Joseph Beuys (*1921 in Krefeld, †1986 in Düsseldorf) als mens en kunstenaar bijna levenslang bezig gehouden: zijn voortdurende onderzoek naar de essentie van kunst en zijn nooit aflatende speurtocht naar het fenomeen trauma en traumaverwerking. Beide zaken hebben er onder andere toe geleid dat Beuys ‘activisme als kunstvorm’ ontwikkelde. Veel van Beuys’ werk heeft betrekking op zijn persoonlijk leven en daaruit voortvloeiende levenservaringen. Centraal hierin staan de ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 1936 sluit hij zich aan bij de Hitlerjugend. In 1941 meld de twintigjarige Beuys zich vrijwillig bij de Luftwaffe. Op 16 maart 1944 stort Beuys met ‘zijn’ Stuka neer bij Znamenka, een dorp op de Krim (Sovjet Unie).

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Caravan

25 juli 2021 , 08:00 , door P.J. Cokema

Vanavond weer kijken naar VPRO’s Zomergasten. En of dat op zichzelf al niet interessant genoeg is, gaan we de caravan nader beschouwen.

Het ding doet dienst sinds 2017, toen Janine Abbring de presentatie overnam. Zoals gebruikelijk in de Nederlandse folklore, bracht die verandering wat tumult teweeg. Lof en afkeuring op de sociale kanalen. Terzijde: is er ooit een verandering geweest die het volk niet verdeelde?

Er werd gesuggereerd dat de half verzopen caravan plagiaat was. Van de voorstelling ‘Drift’ (1996) van theatergezelschap Vis à Vis.

In 2017 herhaalde Vis à Vis zichzelf met de voorstelling ‘Mare’, dat zich ook in een waterbassin voltrok. Toen kon een ramp de lachers nog mobiliseren. Dat kan nu echt niet meer.

Anderen vonden dat het hele idee was geïnspireerd op het werk van fotograaf Richard Misrach (Submerged trailer, Salton Sea, 1985). Of op het werk 20:50 van Richard Wilson, die een zaal onder olie zette. Het leek wel een spiegel. Alleen als je over het oppervlak blies, zag je de rimpeling in de vloeistof.

Kortom, men vroeg zich af: hoe komen ze er op? Nou, gewoon over de Janine Abbringbrug.

Water er in of dan maar de lucht in

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | ontmoet Ferenigi in Villa Mondriaan

18 juli 2021 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Beeldend kunstenaar Dienke Groenhout zet in de tentoonstelling Ferengi (vreemdeling) kleding neer als ‘verlengstuk van ons lichaam’. Een lichaam is nooit neutraal. Het roept vooroordelen op, legt machtsverhoudingen bloot en draagt cultuur met zich mee. De grote inspiratiebron voor deze expositie zijn Groenhout’s reizen en ervaringen in Afrika. Daar was ze zelf een ferengi en op basis daarvan kreeg ze direct een identiteit aangemeten. Je kunt Ferengi t/m 19 september 2021 zien in Villa Mondriaan in Winterswijk.

Sfeerbeeld Ferengi in Villa Mondriaan © foto Wilma Lankhorst.

Wie is Dienke Groenhout?

Dienke Groenhout (Renkum, 1973) is beeldend kunstenaar en oprichter van de Wageningse Maakfabriek. Toen ze na de middelbare school niet wist welke opleiding ze zou gaan volgen, suggereerde haar moeder haar om naar de kunstacademie te gaan. Met dit advies vertrok Dienke naar Groningen. Na Kunstacademie Minerva volgde een opleiding in Amsterdam en tot slot een Master aan ARTEZ in Arnhem. Reizen is een passie en een grote inspiratiebron. Samen met haar man en hun vier kinderen heeft ze twee wereldreizen gemaakt. De eerste door Zuid-Amerika en de meest recente door Afrika. Over reizen zegt Groenhout: “het maakt niet uit waar je bent, als je maar niet stilstaat’.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Bericht van Mila

11 juli 2021 , 08:00 , door M&M

Bericht van Mila, de afwezigheidsassistente van Michiel

‘Ik ben de afwezigheidsassistente van Michiel.
Michiel kan nu even geen gedicht leveren op dit blog,
vandaar dat u het nu even moet doen met mij. Michiel
vaart op dit moment op de Kager Plassen in een roeibootje.
Tenminste, dat bericht liet hij achter voor mij: ’Mila, als je
dit leest, dan vaar ik op de Kager Plassen in een roeibootje.
Met mijn vader en onze hond Barra, een langharige Schotse Collie.’
‘Hij weet niet wanneer, o, sorry, dit ben ik weer, Mila,
de afwezigheidsassistente van Michiels blog, hij weet niet
wanneer hij weer terug is en een gedicht levert.
Hij heeft nog wel een appje gestuurd. Ik citeer het: ’Mila!
De roeispanen maken wakken in het kroos. En Barra
zag een stel eenden binnen zijn jachtbereik, zag de groene
vlakte, berekende zijn kansen, of juist niet,
dat heb je met instinct, en had kennelijk de kroosvlakte
voor vast grasland aangezien- en was daarop gesprongen.
Hij ging kopje onder. Waarschijnlijk tot zijn eigen
onbegrip en verbijstering.
Daarna moest het dier weer aan boord gehesen,
vol van druipende natte vacht en kroos.’
‘Dus, Mila,’ besloot het appje, je begrijpt, tot gedicht
leidt het niet, maar ik vermoed dat het beeld van die hond,
die, poten op de rand, naar eenden blaft, die uit de boot,
op dat kroos stapt, mij wel een tijdje bij zal blijven.’

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Draaimolen

4 juli 2021 , 08:00 , door P.J. Cokema

De zon komt op, de zon gaat onder. Je reinste nepinformatie. Niet het jojoën van de zon bepaalt onze dagindeling, maar het draaien van de aarde. En omdat die een bol is, wordt de zogenaamde opkomst en ondergang van de zon niet overal ter wereld op hetzelfde tijdstip beleefd.

Het is een geschiedenis die zich herhaalt. We denken dat we voortgaan, anderen menen dat we stilstaan, er zijn zelfs mensen die denken dat we achteruitgaan, maar we draaien natuurlijk in een cirkeltje rond.

Tot zover het idee van het leven als mallemolen. Daar schreven we acht jaar geleden al over, maar het kan geen kwaad om er, kringloopindachtig, weer op terug te komen.

Er was twee jaar geleden nog een stroomloze draaimolen in Nederland te zien. Ik vermoed dat zoiets niet meer kan.

Bij ‘draaimolen’ denken we meteen aan het plezier op kermissen en zomerfestivals. Even er lekker uit en lol maken om weer opgeladen naar het werk te gaan. Een rare scheiding, goed voor de economie van burn out-coaches. Joana Vasconcelos zette directiestoelen eens op een andere manier bij elkaar en jawel, dat werd een vrolijk stukje teambuilding. Zonder de anderen valt er immers geen lol te maken.

Vorige Volgende