Overzicht

serie

Elders in de Wereld

Foto: Riccardof (cc)

Elders in de Wereld is een vaste rubriek op Sargasso waarin we stilstaan bij nieuws uit de verschillende werelddelen.


Foto: Riccardof (cc)

Fransen in het nauw (x2) en cinema in Ouagadougou

, door

ACHTERGROND – Deze week van Afrikaanse bodem een keur aan kijk- en luistertips, alsook aandacht voor Fransen op hete kolen. Nope, géén Pistorius. Daar worden we toch al mee doodgegooid, nietwaar?

Zo vier je vakantie in Kameroen, zo grijpt Boko Haram je bij de kladden. Een familie van zeven avonturiers wordt vermoedelijk vastgehouden in het (islamitische) noorden van het land, of in Nigeria, thuishaven van de rebellenbeweging. Parijs zet vanzelfsprekend z’n war face op en weigert iedere vorm van onderhandeling. Boko Haram op zijn beurt dreigt de ongelukkigen (drie volwassenen en vier kinderen) een kopje kleiner te maken als hun eisen – de vrijlating van gevangenen – niet worden ingewilligd.

Een flink eind naar het noordwesten, in Mali, ontvouwt zich het gevreesde guerrilla-scenario. The shit has hit the fan, want keiharde gevechten zijn inmiddels aan de orde van de dag een snelle Franse terugtrekking lijkt er voorlopig niet in te zitten. Hier nog een heldere analyse van Time Magazine.

Persoonlijk sidder ik nog na van een weergaloos muziekfestival op Zanzibar, een moveable feast met een indrukwekkende stoet goeie Afrikaanse bands. Luister eens naar het Zimbabwaanse Mokoomba, of de Burkinabé/Amerikaanse combi Burkina Electric. Khaira Arby, Cheik Lô en Atongo Zimba (“In heaven there is no beer”) lieten zich ook van hun beste kant zien. Als je er dan toch voor gaat zitten, huil dan met me mee om de overleden echtgenoot van Neria, en bekijk de meest recente aflevering van Tegenlicht. Ter afronding van dit chaotische allegaartje een interessant stuk over censuur in de Afrikaanse kunsten – naar aanleiding van het FESPACO filmfestival dat nu aan de gang is in Ouagadougou. En, bijna vergeten: Botswaanse metalheads!

Foto: Riccardof (cc)

Superrijk, supergrappig, superpriester met supersoaker

, door

ELDERS - Deze week uit Latijns-Amerikaans nieuws: Carlos Slim verliest centen, the Guardian doet een poging tot humor en een Mexicaanse priester geeft zijn kinderpreken een heldhaftig tintje.

’s Werelds rijkste meneer, Mexicaanse zakenman Carlos Slim, maakt geen goed begin dit nieuwe jaar. Onder meer door ineenzakkende aandelen KPN heeft hij een aanzienlijk verlies geleden in het eerste deel van 2013.
In dit interview met FT toont Slim zich echter een onverstoorbare grapjas en bijgoochem. Zegt de zakenman: “Ik hou van Argentinië, een magnifiek land. Het is erg voorspelbaar: je weet altijd zeker dat je er geen dollars kunt krijgen.”

De Oscarceremonie overschaduwde bijna het tweede nieuws van deze week: Raúl Castro kondigde namelijk heel slim zijn plannen voor aftreding aan tijdens de festiviteiten. Geen haan die ernaar kraaide terwijl Jennifer Lawrence omviel en later door Jack Nicholson werd belaagd – behalve the Guardian die een semi-grappige Q&A over Cuba’s verwachte nieuwe president publiceerde (sowieso doet deze licht experimentele serie wat geforceerd humoristisch aan. Schoenmaker..?).

Tot slot nog een ongeforceerd grappig verhaal: een Mexicaanse priester draagt, om meer aansluiting met de jeugd te vinden, toga’s met superhelden erop en spuit heilig water over zijn schaapjes tijdens de dienst – maar alleen bij de kinderdienst. Pedofiele Mexicaanse priestergrappen zijn welkom in de comments. Maar zonder lolbroekerij: het ziet er entertainend uit. Misschien binnenkort een levensechte Nacho Libre?

Foto: Riccardof (cc)

Homohuwelijk, Buzzfeed en Oscars

, door

ELDERS - In de VS ging het weer eens over de toekomst van online journalistiek/foto’s van schattige kittens, over het homohuwelijk en natuurlijk over de Oscars.

Het is alweer een tijdje terug dat Obama aangaf voor het homohuwelijk te zijn. Een redelijk dappere daad, om je uit te spreken voor het huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht, waar … procent van de bevolking gelooft dat God de aarde in zeven dagen schiep. Dat het niet slechts een campagnestunt was om de homokiezers op z’n hand te krijgen, bleek vorige week. De Obama-regering diende een klacht in bij het hooggerechtshof tegen DOMA, de Defense of Marriage Act, de federale wet die het homohuwelijk in Amerika verbiedt.

Volgens de legal brief die Obama’s ministerie van Justitie afgelopen vrijdag indiende, is sectie drie van de wet ongrondwettelijk, omdat het ongelijkheid tussen hetero’s en homo’s in de hand werkt. DOMA verbiedt het erkennen van een homohuwelijk door de federale staat voor ‘federal government for income tax purposes, federal employee benefits, immigration and myriad other programs.’ Daarom geldt volgens Obama’s juristen dat ’the statute simply cannot be reconciled with the Fifth Amendment’s guarantee of equal protection.’

Onder andere op Buzzfeed, NPR en Politico waren uitstekende stukken te lezen over de juridische procedure die Obama’s regering gestart is.

Foto: Riccardof (cc)

Finland verandert auteurswet via crowdsourcing

, door

ELDERS - Finland heeft een Open Ministerie dat burgers bijstaat bij het indienen van een wetsvoorstel. Langs die weg wordt nu geprobeerd de auteurswet aan te passen.

Naar het voorbeeld van IJsland waar burgers via crowdsourcing de grondwet hebben veranderd, kunnen nu ook de Finnen rechtstreeks meewerken aan wetgeving. Daarvoor is een speciaal Open Ministerie gemaakt met ambtenaren die niet de ministers maar burgers en NGO’s ondersteunen als ze een wet willen indienen of wijzigen. Een wetsvoorstel dat via het Open Ministerie komt, wordt door de regering in behandeling genomen als minstens 50.000 mensen het steunen. Het Avoin Ministeriö helpt ook bij het opzetten van een Europees Burgerinitiatief (ECI), dat sinds april vorig jaar mogelijk is om een plan in te dienen bij de Europese Commissie. Voor dat ECI moeten een miljoen mensen uit minstens zeven landen getekend hebben (zie het eerste geslaagde initiatief tegen de privatisering van water, je kunt hier nog steeds tekenen)

Op dit moment ijveren de Finnen voor een nieuwe auteurswet. De Finse auteurswet, die in 2006 is aangepast om digitale “piraterij” te bestrijden heeft onder de jeugd al talloze slachtoffers gemaakt. De boetes op downloaden kunnen oplopen tot honderdduizenden euro’s. Het nieuwe wetsvoorstel houdt onder meer in het verminderen van de straffen, het beperken van de gronden voor vervolging en het toestaan van gebruik van gegevens voor satire en voor wetenschappelijk onderzoek.

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: Chávez en Cuba (wederom), Correa

, door

ELDERS - Deze week vanuit het zuiden: Correa wint, Chávez keert terug en journalisten ijveren voor grotere vrijheid in Cuba.

Zoals velen al verwachtten, heeft Ecuadoriaanse president Rafael Correa zondag een nieuwe termijn voor zichzelf veilig gesteld – de derde inmiddels. Met ongeveer 60% van de stemmen is Correa onverminderd populair en ook in het Congres heeft hij zijn macht vergroot. Volgens the Economist zit er aan die populariteit een schaduwkant: Correa kan slecht tegen kritiek, monopoliseert de media – net als Chávez in Venezuela en Fernández de Kirchner in Argentinië – en vergroot langzaam maar zeker zijn invloed in de onafhankelijke instituten van het land.

Over Hugo Chávez gesproken: zijn gezondheid lijkt vooruit te gaan nu de eerste foto’s sinds zijn operatie beschikbaar zijn en de president zelf op maandag weer in Venezuela arriveerde. Weliswaar nog altijd geïntubeerd en in het ziekenhuis, maar toch weer op eigen bodem – tot vreugde van veel van zijn landgenoten. De Minister van Informatie klapte van vreugde op nationale televisie: “Hij is terug, hij is terug, bravo!” Niettemin blijft de vraag bestaan of Chávez zelf weer voor jaren de touwtjes in handen kan nemen, of dat herverkiezingen toch aan de orde zijn zoals de oppositie zegt.

Foto: Riccardof (cc)

Onwetendheid is kracht

, door

ELDERS - In de VS zijn pers en overheid maar al te vaak als twee handen op één buik.

Onlangs werd bekend dat de Amerikaanse kwaliteitskranten The New York Times en The Washington Post op verzoek van hun regering de locatie van een geheime drone-basis in Saoedi-Arabië een jaar lang voor het Amerikaanse publiek verborgen hadden gehouden.

Naar eigen zeggen waren beide Amerikaanse kranten op het regeringsverzoek ingegaan om de national security niet in gevaar te brengen. De ombudsman van The New York Times, Dean Baquet, lichtte die beslissing toe in een interview:

The government’s rationale for asking that the location be withheld was this: Revealing it might jeopardize the existence of the base and harm counterterrorism efforts. “The Saudis might shut it down because the citizenry would be very upset,” he said.

Mr. Baquet added, “We have to balance that concern with reporting the news.”

Naar aanleiding hiervan constateerde journalist David Sirota dat de twee belangrijkste kranten van Amerika beide een verhaal achterhielden, niet vanwege een reële bezorgdheid om de veiligheid van Amerikaanse burgers, maar om te voorkomen dat mensen, met name in Saoedi-Arabië, erachter zouden komen wat de VS precies uitvoeren – met als potentieel gevolg dat er een einde zou worden gemaakt aan deze praktijken.

Foto: Riccardof (cc)

Waar komt dat vlees vandaan?

, door

ELDERS - De paardenvleesfraude laat de zwakke kanten zien van de interne markt in Europa. Als er iets misgaat wijst iedereen naar elkaar. Wat ontbreekt, is overkoepelend toezicht.

In heel Europa zijn inmiddels goedkope kant-en-klare lasagnepakketten uit de schappen gehaald na berichten over de verwerking van paardenvlees in beef lasagne. Het is geen kwestie van volksgezondheid, zegt Eurocommissaris Borg, het gaat om fraude. De consument wordt bedrogen, maar zijn gezondheid is niet in gevaar. Paardenvlees is zelfs gezonder dan rundvlees, lezen we nu. En de paardenslager krijgt door alle ophef meer klanten.

De Roemeense slagers zijn niet zo blij met deze kwestie. Zij zijn in eerste instantie aangewezen als de bron van de fraude. Later kwamen Nederlandse handelaren in beeld. De Roemeense minister van Buitenlandse Zaken die woensdag Nederland bezocht om de handelsbetrekkingen aan te halen, zei in een interview met NRC Handelsblad: ‘Het gevoel is dat nieuwkomers in de EU altijd de schuld krijgen.’

De paardenvleesaffaire laat zien dat fraude en corruptie niet eenvoudig op het conto van één bepaald land geschreven kunnen worden. In de onderhavige kwestie zijn volgens NRC Handelsblad op z’n minst zes EU-landen betrokken. Een Britse supermarkt bestelt via het hoofdkantoor in Frankrijk bij een dochteronderneming in Luxemburg lasagnemaaltijden. Het vlees wordt gekocht bij een Frans bedrijf dat een order plaatst bij een Cypriotisch transportbedrijf, dat een Nederlandse vervoerder inschakelt die het vlees in Roemenië ophaalt en naar Frankrijk vervoert. Een beeld van de interne Europese markt dat de vraag oproept of het niet wat eenvoudiger kan. Kennelijk niet, want de “markt” zoekt altijd vanzelf de beste oplossingen, als we de ideologen mogen geloven. Maar de kans dat er iets mis gaat neemt natuurlijk recht evenredig toe met het aantal bedrijven en landen dat in dergelijke handelsstromen is betrokken.

Foto: Riccardof (cc)

Nigeriaanse vreugde, skypende Uhuru en een profetie

, door

ELDERS - Aandacht voor Nigeriaanse vreugdetaferelen, het tv-debat in Kenia en een Afrikaan in het Vaticaan. 

Lagos is geen stad. Het is een gillende, trillende, schurende en op zichzelf draaiende planeet waar vol volume de norm is en oerend hard een volslagen nieuwe betekenis krijgt. Graag maak ik me voorstellingen van de gekte die zich van deze metropool meester moet hebben gemaakt na het laatste fluitsignaal van de Afrika Cup-finale, die de Super Eagles door een hoogstandje van Sunday Mba in hun voordeel beslisten. Dit soort observaties prikkelt toch de verbeelding.

wilson

Wij ook met ons gemiemel over zestien miljoen bondscoaches. In Nigeria zijn het er 170 miljoen. De stoel van de capo di tutti capi is heilig, maar vooral heet. Stephen Keshi, de man die in 1994 aanvoerder was van het laatste Nigeriaanse team dat het toernooi op z’n naam schreef en de trofee nu ook als coach pakt, wordt bijkans heilig verklaard. En grote kans dat zijn spelers na de prijsuitreiking hun bonus zijn gaan ophalen.

Dank dat u mij heeft toegestaan voor één keer met een bijzaak te beginnen. Nu dan Kenia, waar afgelopen maandag voor het eerst een (op tv uitgezonden) verkiezingsdebat werd gehouden. Hier geen ‘doe eens normaal man’ en onbeholpen jij-bakken, maar geslepen messen en getoonde tanden. Raila Odinga, die voorop gaat in de peilingen vroeg zich bijvoorbeeld hardop af hoe zijn rivaal Uhuru Kenyatta en diens running mate William Samoei Ruto het land vanuit Den Haag denken te gaan leiden. ‘Skypen lijkt me onpraktisch.‘

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: devaluatie, paria, carnaval

, door

ELDERS - Deze week een langverwachte valuta-ingreep in Venezuela, Argentinië raakt weer in buitenlandpolitieke controverse en als toetje: het Braziliaanse carnaval.

Het zat er al een tijdje aan te komen: de sterk overgewaardeerde Venezolaanse Bolívar is gedevalueerd, van 4.30 naar 6.30 per dollar. Nog altijd is er een grote kloof tussen de zwarte-marktwaarde – voor de devaluatie ging de munteenheid voor een vierde van de officiële prijs over de toonbank – maar de maatregel, die komt terwijl Hugo Chávez nog altijd niet beter is, wordt gezien als teken van pragmatisme.

Minder pragmatisch lijken de zuiderburen van Venezuela: zo interpreteert The Economist althans de toenadering die Argentinië zoekt bij Iran in het onderzoek naar een twintig jaar oude terreuraanslag. De samenwerking die de regeringen zijn aangegaan om de AMIA-bomaanslag in Buenos Aires uit 1994 te onderzoeken, zal volgens het blad onherstelbaar kwaad bloed zetten bij met name Israël. Het is een zoveelste voorbeeld van de voortdurende ruzies en ruzietjes waar Argentinië in haar buitenlands beleid in verwikkeld raakt: zo zijn er naast deze meest recente ontwikkeling de veenbrandjes met schuldeisers, het IMF en het Verenigd Koninkrijk (meest recente update: volgens de Argentijnse minister van Buitenlandse Zaken, Hector Tímerman, staan de Falklandeilanden binnen twintig jaar weer onder hun gezag).

Foto: Riccardof (cc)

Obama moet drones verantwoorden

, door

ELDERS - Het was een zware week voor Barack Obama. De verontwaardiging over het gebruik van drones door de Obama-regering neemt toe, en dan neemt zijn speech writer ook nog eens afscheid. 

Het kon natuurlijk niet lang meer uitblijven. Het gebruik van drones als offensief middel in de strijd tegen Al Qaeda heeft heel wat kritiek gekregen, in de VS en ver daarbuiten. Maar met het lekken van een intern document (pdf) van de Department of Justice aan de nieuwszender NBC, hebben de tegenstanders meer bijval gekregen. In de memo wordt gesproken over in welke gevallen het de VS is toegestaan geweld tegen haar burgers te gebruiken, in het kader van zelfverdediging. Maar de definitie van zelfverdediging wordt behoorlijk opgerekt.

The condition that an operational leader present an “imminent” threat of violent attack against the United States does not require the United States to have clear evidence that a specific attack on U.S. persons and interests will take place in the immediate future.

Alles is dus geoorloofd in de naam van nationale veiligheid, lijkt het. Maar er komt steeds meer weerstand tegen. John Brennan is het brein achter de drone-aanvallen en aast op het CIA-directeurschap, maar moest zich deze week verantwoorden over het doden van drie Amerikaanse burgers sinds 2009 door middel van drone-aanvallen. Ook in populaire cultuur wordt er steeds meer over drones gepraat: op het Sundance Festival gaat “Dirty Wars” in premiere, een documentaire over drones. En de serie “Homeland” heeft een Amerikaanse drone-aanval als belangrijk plot. Er is sprake van een “drone awakening”, aldus Buzzfeed.

Foto: Riccardof (cc)

Weer een Duitse minister op plagiaat betrapt

, door

ELDERS - In het zicht van de verkiezingen dreigt Angela Merkel opnieuw een vertrouweling te moeten laten vallen.

Duitsland is al helemaal in de ban van de Bondsdagverkiezingen die in september plaatsvinden. Alles wat er gebeurt wordt in dat licht geplaatst, ook het oprakelen van een jeugdzonde van meer dan dertig jaar geleden. CDU-minister van Onderwijs en Wetenschappen Annette Schavan is deze week haar doctorsbul ontnomen vanwege plagiaat in haar proefschrift uit 1980 met de in dit verband pikante titel ‘Person und Gewissen’. Vorig jaar kwam de ontdekking daarvan al in de publiciteit. De Universiteit van Düssseldorf heeft nu eindelijk een besluit genomen. Zij is ten onrechte gepromoveerd.

De minister werd met dit besluit geconfronteerd tijdens een bezoek aan Zuid-Afrika. Ze kondigde meteen aan in beroep te gaan. Bondskanselier Merkel liet weten dat ze Schavan, blijft steunen. Maar verwacht wordt dat de minister bij terugkomst toch haar aftreden bekend zal maken.

Hoe hoog Merkel Schavan ook heeft, ze zal toch een afweging moeten maken. Het beroep dat de minister tegen de beslissing van de Universiteit heeft aangekondigd zal nog wel een paar maanden lopen. En daarmee is zij gedurende een groot deel van de verkiezingsstrijd een lastige partner, die voor de CDU negatieve berichten zal blijven oproepen.

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: nog een boem, IMF-sancties en een giftige foef

, door

ELDERS - Na de ploffende putdeksels en verwoestende discobrand, deze week nog een rampzalige explosie in Latijns-Amerika. Daarnaast IMF-straf voor Argentinië en een absoluut ‘WTFBBQ’ momentje uit Brazilië.

Het lag aan een ophoping van gas, liet de procureur-generaal van Mexico weten. De explosie in het kantoor van de Mexicaanse oliemaatschappij Pemex was niet gepland, geen terroristische aanslag of wraakoefening van een kartel. Bij deze jongste tragedie, kort op de hielen van de discobrand in Brazilië, vielen tot vandaag al 37 doden. Tientallen overlevenden liggen nog in het ziekenhuis, soms zwaargewond. Het is overigens niet het eerste dodelijke ongeluk veroorzaakt door Pemex: in september 2012 lieten ook al 30 mensen het leven door een explosie op het terrein van de cementboer. Tijd voor een veiligheidscheckup?

Het tweede Zuid-Amerikaanse nieuws betreft de volgende danspas in de tango van de haat die Argentinië al geruime tijd met het IMF danst. Het land is namelijk officieel op de vingers getikt door het internationale instituut – een unicum voor een G20-lid – vanwege de kunstmatig lage inflatiecijfers die Argentinië publiceert. In het uiterste geval zou het IMF de Argentijnen in z’n geheel uit het fonds kunnen trappen – tegen het eind van het jaar volgen meer controles en dus ook meer nieuws. In respons op het IMF-besluit heeft de regering van Fernández de Kirchner besloten supermarktprijzen twee maanden te bevriezen. En om de gebruikelijke stapel jij-bakken uit de kast te trekken, want het IMF is ook niet perfect.

Vorige Volgende