Overzicht

serie

Elders in de Wereld

Foto: Riccardof (cc)

Elders in de Wereld is een vaste rubriek op Sargasso waarin we stilstaan bij nieuws uit de verschillende werelddelen.


Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: discobrand, ploffende putdeksels en.. juist.

, door

ELDERS - Juist – Máxima. Die mag natuurlijk niet ontbreken in de Elders – Zuid-Amerika deze week. Maar eerst: een enorme discobrand in Brazilië en in hetzelfde land exploderende putdeksels als groeiend probleem.

De cafébrand in Volendam zal nog wel een tijd in het Nederlandse nationale geheugen gegrift staan: net zo zullen de Brazilianen en met name jongeren in de deelstaat Rio Grande do Sul afgelopen zondag niet snel vergeten. Toen brak in discotheek Kiss een brand uit die aan meer dan 230 feestgangers het leven kostte. De omstandigheden in de club Kiss in het stadje Santa Maria, voor zover die duidelijk zijn geworden, tonen veel overeenkomsten met de tragedie in De Hemel: mogelijk teveel mensen binnen, geblokkeerde nooduitgangen, een brandbaar plafond en iemand (in dit geval een lid van de band die optrad) die binnen vuurwerk afstak. De stroperige bureaucratie in Brazilië betekent dat horecazaken soms open kunnen blijven terwijl nieuwe vergunningsaanvragen in behandeling zijn, waardoor niet altijd de veiligheidsvoorschriften worden nageleefd. De meeste slachtoffers overleden zondag aan verstikking of het inhaleren van rook.

De tweede nieuwsaanleiding deze week komt ook uit Brazilië en is eveneens brandgerelateerd, hoewel op het eerste gezicht onschuldiger: ontploffende putdeksels in Rio de Janeiro zijn daar een toenemend probleem. Het lijkt haast slapstick, maar kan serieuze gevolgen hebben zoals het gelinkte New York Times-artikel aangeeft: als je te dichtbij staat kunnen de explosies je ernstig verbranden en ook rondvliegende putdeksels zijn niet bepaald een genot voor de hersenpan. En hoe ongelofelijk die foto ook lijkt, het is echt een tweetonner van een deksel dat volgens ooggetuigen vier meter de lucht in vloog. De oorzaak van de explosies is volgens experts de opbouw van gassen ondergronds, die door een elektrische vonk worden ontstoken. Het zou een fenomeen zijn dat in alle grote steden wel voorkomt – hoewel ik geen Nederlandse voorbeelden ken – maar in Rio door oude infrastructuur disproportioneel veel. Een probleem met de Olympische Spelen en het WK in het vooruitzicht..

Foto: Riccardof (cc)

Wapens, fracking en vervuiling

, door

ELDERS - De NRA denkt vooruit en is bezig met speciale jongerenmarketing voor vuurwapens. Hadden waterproducenten en beleidsmakers vijftig jaar geleden maar vooruit gedacht, en het vervuilen van diep grondwater verboden.

Wapenbezit in de Verenigde Staten: er is de afgelopen weken, maanden, nee jaren, al zoveel over gezegd en geschreven. De grote beschikbaarheid van vuurwapens moet aan banden gelegd worden om verschrikkelijke incidenten als de Newtown of Aurora shooting te voorkomen. Maar er moet meer gebeuren. In The New York Times stond deze week een mooi stuk over de jongerenmarketing van pro-gun organisaties als de NRA. Er wordt door dit soort belangenorganisaties veel geld gestoken in sociaal onderzoek naar hoe wapengebruik aangeleerd en gestimuleerd kan worden. Uit één van deze rapporten: ‘The point should be to get newcomers started shooting something, with the natural next step being a move toward actual firearms.’ En dat in een land waar je de kroeg niet in mag voor je 21e.

De mensen die zo ontzettend pro-gun zijn, zijn waarschijnlijk dezelfde mensen die vinden dat het grote Amerika niet afhankelijk mag zijn van andere landen (lees: de Russen of het Midden-Oosten). En die dus ontzettend pro-fracking zijn. Voor wie de laatste twee jaar onder een steen geleefd heeft: fracking staat voor hydraulic fracturing, en is een min of meer nieuwe techniek die gebruikt wordt om olie en gas uit de aarde te winnen. Er is veel kritiek op het gebruik van deze techniek, omdat er gebruik wordt gemaakt van giftige stoffen, het grondwater vervuilt en heel wat andere redenen. Maar. In al die commotie de afgelopen jaren, hoor je vrijwel niets over horizontal drilling, terwijl het net zo goed bijdraagt aan de verhoogde olie- en gasproductie van de VS en net zo gevaarlijk is, zegt National Public Radio (NPR). De verklaring: fracking klinkt ondeugend. Het begint met een f, en eindigt op c-k. Oh oh, ik hoop niet dat een slimmerik ergens iets vunzigs weet te maken van horizontal drilling.

Foto: Riccardof (cc)

Oude kandidaten en oud zeer

, door

ELDERS - Wie wordt de nieuwe president van Tsjechië?

Tsjechië kiest voor het eerst rechtstreeks een president. De eerste ronde twee weken geleden leverde nog geen meerderheid op voor een van de kandidaten. Dit weekend moet er een keus gemaakt worden tussen de twee kandidaten met het hoogst aantal stemmen: Milos Zeman, voormalig premier en Karel Schwarzenberg, minister van Buitenlandse Zaken.

De president van Tsjechië heeft geen grote politieke macht, maar kan informeel wel invloed uitoefenen. Hij speelt als vertegenwoordiger van de natie een belangrijke rol in de buitenlandse betrekkingen. Dat hebben andere Europese landen de afgelopen jaren ondervonden. De huidige president Vaclav Klaus is een notoire euroscepticus. Tijdens het Tsjechische voorzitterschap in 2009 vergeleek Klaus de EU met de Sovjet-Unie. Hij heeft zijn bewondering voor Thatcher en de Britten nooit verhuld en keerde zich vorig jaar mét zijn rechtse regering ook tegen het met veel moeite tot stand gekomen crisispakket van de EU.

De nieuwe Tsjechische president zal naar verwachting een ander geluid laten horen. In de campagne moesten de kandidaten echter nog wel rekening houden met nationalistische sentimenten.

De Tsjechen hebben nu de keus tussen twee oudjes, in leeftijd en in politieke ervaring.

Foto: Riccardof (cc)

Omsingeling, Franse uitdagingen en de Kidiaba

, door

ELDERS - Na twee weken radiostilte weer bericht uit Afrika, waar Eritrese soldaten met de vuist op tafel sloegen, de Sahara een strijdtoneel blijft en men in de ban is van de bal.

Eerst maar even een persoonlijke noot. Het is de bedoeling dat de Afrika-aflevering van Elders in de Wereld elke woensdagochtend verschijnt. Door verschillende zaken rondom mijn eigen verhuizing naar Tanzania – de reis zelf en, eenmaal daar, langdurige stroomuitval – kwam ik er de voorbije twee weken niet toe op tijd een stuk te posten. Nu heb ik alles weer op ’n rij en bericht ik u rechtstreeks vanuit de snelgroeiende metropool Dar es Salaam!

Even had het iets weg van een nieuwe coup d’état, de omsingelingsactie die een groep opstandige soldaten van het Eritrese leger afgelopen maandag uitvoerde. In de hoofdstad Asmara parkeerden de muiters hun tanks voor het Ministerie van Informatie en eisten de vrijlating van alle politieke gevangenen in het land. Dat zijn er nogal wat: wie het zich in Eritrea in het hoofd haalt ook maar tegen de schenen van het establishment te blazen, belandt al achter slot en grendel. Zo’n vaart als in de Centraal-Afrikaanse Republiek lijkt het (voorlopig) echter niet te lopen: de staatsmedia zenden weer uit, de blaffende honden zijn terug in hun hok en de almachtige baas doet alsof er niets gebeurd is. En toch, en toch. De actie lijkt te zijn geïnitieerd door een voormalig oorlogsheld die eind vorige eeuw de Ethiopiërs bevocht en nu democratische hervormingen eist. Of in het haast Noord-Koreaans aandoende Eritrea op korte termijn écht iets zal veranderen, valt te bezien, maar áán is het, daar aan de Rode Zee.

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: FARC, drugs en witwassen

, door

ELDERS - Het eenzijdige staakt-het-vuren dat de FARC, Colombia’s  grootste guerillabeweging, twee maanden geleden afkondigde is opgeheven sinds afgelopen zondag. De vredesonderhandelingen met de regering van Juan Manuel Santos zijn niettemin hervat, hoewel sommigen vrezen dat de aankondiging van de guerilla’s een klap voor het proces kan betekenen. Anderen wijzen er juist op dat de succesvolle handhaving van de gevechtspauze erop wijst dat de beweging met grote eensgezindheid opereert – ondanks onverminderde militaire actie van de regering. Ook de uitnodiging tot een gemeenschappelijk staakt-het-vuren, die de FARC nu voor heeft gelegd aan Santos, zal hoogstwaarschijnlijk onsuccesvol zijn aangezien de Colombiaanse president de rebellen zo min mogelijk ruimte tot herbewapening wil geven. Santos wil per november 2013 een vredesakkoord hebben: de steeds zwakkere FARC noemde afgelopen week landhervorming en lagere ongelijkheid (Colombia staat volgens de meeste rankings in de top-10 met de hoogste Gini-coëfficient) als belangrijkste eisen voor zo’n overeenkomst.

Drugshandel is een belangrijke factor in het Colombiaanse conflict en de war on drugs heeft die handel mogelijk alleen maar lucratiever gemaakt. Een ander land dat daar de negatieve gevolgen van ondervindt is Guatemala. Otto Pérez Molina, de president van het land, riep afgelopen week (zoals hij al eerder deed) op om de gefaalde militaire strijd tegen de drugshandel te staken en aan andere oplossingen te denken. Tijdens het Wereld Economisch Forum in Davos, van 23 tot 27 januari, zal Molina zijn boodschap en steun voor decriminalisatie en een gereguleerde narcoticamarkt wederom luid verkondigen.

Foto: Riccardof (cc)

Vuurwapens, een overleden nepvriendin en kuisheidsberen

, door

ELDERS - Deze week een onthullend inkijkje in de Amerikaanse ziel. We hebben bijna alles: vuurwapens, schaamteloze politieke machtspelletjes, een ‘inspirational story too good to be true’ en, natuurlijk, seks!

Afgelopen week is er weer het nodige gebeurd aan de overzijde van de oceaan. Zo kondigde Obama een serie van 23 maatregelen aan om vuurwapengeweld terug te brengen. Zoals deze lijst laat zien gaat er weinig controversieels gebeuren. Niettemin reageerde de NRA met een televisiespot waarin Obama hypocrisie werd verweten omdat hij voor de bescherming van zijn eigen dochters – in tegenstelling tot ‘gewone’ schoolkinderen – wél op gewapende bewakers vertrouwt. Zodoende geeft deze spot een aardig inkijkje in het verknipte wereldbeeld van de NRA: niet alleen prominente politieke figuren en hun familieleden, maar iedereen staat continu bloot aan moordaanslagen. (Koop daarom nú een geweer!)

Belangrijk nieuws is dat de Republikeinen hun dreigement om geen extra staatsleningen te accepteren (waardoor de VS onvermijdelijk in gebreke zouden blijven bij de aflossing van hun staatsschuld) voorlopig in de ijskast hebben gezet. De komende drie maanden hoeven we dus even geen nieuwe ineenstorting van de wereldeconomie te verwachten.

Daar staat tegenover dat de Republikeinen alvast druk bezig zijn om de regels omtrent de presidentsverkiezingen van 2016 zodanig aan te passen dat ze ook met een flinke minderheid aan stemmen de overwinning zullen binnenslepen. Het plan is om in een aantal overwegend Democratische staten de electoral votes te verdelen volgens de stemverdeling. In overwegend Republikeinse staten zou echter het winner takes all-principe blijven gelden. Kortom: Republikeinse stemmen in een aantal overwegend Democratische staten tellen wel mee voor de einduitslag. Democratische stemmen in overwegend Republikeinse staten daarentegen, doen dat niet. Het slechte nieuws? Dit plan is, zo lijkt het, volstrekt legaal.

Foto: Riccardof (cc)

Cameron’s moeilijkste toespraak

, door

ELDERS - De Britse premier David Cameron voelt zich door de groeiende onvrede in zijn conservatieve partij gedwongen een geruststellend gebaar te maken. Zijn visie op de Europese samenwerking daagt Europa uit een keuze te maken: houden we vast aan het beperkte eigen belang of zoeken we collectieve oplossingen?

Vandaag zou de Britse premier Cameron zijn visie geven op de toekomst van het Verenigd Koninkrijk in Europa. Cameron zou in Amsterdam spreken en dat was voor de Nederlandse politiek en de media een aanleiding om er meteen maar een binnenlands politiek item van te maken. Maar het gaat hier niet om Nederland, het gaat over Europa, en bovenal gaat het over het Verenigd Koninkrijk zelf en de positie van Cameron tegenover zijn kritische conservatieve achterban. De politiek commentator van de New Statesman, Ralf Behr, schrijft woensdag in NRC Handelsblad over de problemen die Cameron in zijn eigen partij moet zien op te lossen. Het EU-lidmaatschap heeft bij de Conservatieven altijd moeilijk gelegen. Cameron heeft tot nu toe een gematigd standpunt ingenomen, en moest dat ook wel sinds hij in 2010 een coalitie begon met de Liberalen, de enige echt pro-Europese partij in Engeland. Vanaf de start heeft een deel van de conservatieve parlementariërs het de coalitieregering lastig gemaakt. De critici van Cameron voelen in hun lokale kieskringen de hete adem in de nek van de UK Independence Party (UKIP), die liever vandaag dan morgen de EU verlaat. Cameron heeft onder dwang een referendum over de EU aangekondigd, volgens Behr niet omdat hij dat het beste vindt, maar omdat hij geen ander middel meer heeft om zijn achterban koest te houden. Zijn toespraak zal dan ook voornamelijk aan het thuisfront gericht zijn.

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: Chávez, Cuba, Concha

, door

ELDERS - Zoals vorige week aangekondigd, deze keer in Elders.. Zuid-Amerika onder meer een update van het nieuws over Hugo Chávez. Verder: Cubanen mogen weer reizen en el Español, muy popular en Tuiter!

Het is bekend: Chávez gaat niet zo lekker. Al weken ligt hij in het ziekenhuis, voor een kankerbehandeling en toen kreeg hij ook nog een longinfectie. En dat terwijl hij vorige week, op 10 januari, ingezworen zou moeten worden! Want dat staat in de grondwet. Maar ja, daar stonden ook nog wat andere bepalingen en het hooggerechtshof was niet echt klaar om een negatieve lezing daaraan te geven. Dus zeiden de Chavistas “LOL 10 januari, who cares? We doen het lekker een ander keertje. Bevriende staatshoofden, waaronder ook CFK, kwamen buurten in Cuba om El Comandante een hart onder de riem te steken – schijnbaar met enig effect. Ondertussen riep de oppositie “staatsgreep!” maar niemand luisterde. Wel heeft Brazilië gezegd in het geval van Chávez’ dood snel verkiezingen te willen – dus wederom, stay tuned for more Hugo.

Niet al het nieuws uit Cuba was gerelateerd aan de Venezolaanse president; belangrijk voor Cubanen was ook de versoepeling van de strenge regels voor buitenlandse reizen. Zo is het onder meer niet langer nodig een uitnodiging uit het land van bestemming over te leggen. De Cubanen natuurlijk verheugd. Toch is er nog wel het een en ander te verbeteren: zo mogen militairen, sporters en hoger-opgeleiden – zeg maar, iedereen die een motivatie heeft in het buitenland te willen blijven – voorlopig nog niet soepeler reizen. Bovendien zijn niet voor alle landen de regels evenveel losser gemaakt en blijft het voor de gemiddeld Cubaan gewoon te duur om het land te verlaten.

Foto: Riccardof (cc)

Politieke kleur

, door

ELDERS – De kans dat hij daadwerkelijk de volgende Tsjechische president zou worden was klein, de vol getatoeëerde kunstenaar Vladimir Franz. Vrijdag en zaterdag gingen de Tsjechen naar de stembus. In de peilingen lag Franz op een verrassende derde plaats, maar de achterstand bleek te groot om door te gaan naar de slotronde.

De sociaaldemocratische ex-premier Milos Zeman heeft met ongeveer 25 procent van de stemmen de eerste ronde gewonnen. Hij neemt het eind januari op tegen de conservatieve politicus en huidige minister van Buitenlandse Zaken Karel Schwarzenberg. Deze heeft Jan Fischer, voormalig premier van een overgangsregering, voorbij gestreefd. Underdog Franz kan weer aan zijn kunstwerken en composities. Door een verkiezingsdebat liep hij eerder deze week de premièrevoorstelling van zijn nieuwe opera Oorlog van de Salamanders in het Nationaal Theater mis.

Franz’ hoge positie in de presidentsrace is wederom een signaal dat de bestaande politieke elite onvoldoende aansluit bij de burger. In dit geval de hardwerkende Tsjech. De 53-jarige Franz is niet verbonden aan een bestaande partij. Politieke ervaring heeft hij niet. Maar door een wijziging in de grondwet was het toch mogelijk, mits hij voldoende handtekeningen verzamelde, om mee te doen aan de verkiezingen. Met 88.000 handtekeningen werd het minimum van 50.000 ruim overschreden. Een groot budget had hij ook niet, zo’n 20.000 euro. Toch deed hij het dus zeer goed in de peilingen. Als jongeren mochten stemmen, dan had hij zelfs overtuigend gewonnen.

Foto: Riccardof (cc)

Ierland herstelt door groene politiek

, door

ELDERS - Ierland herstelt van de crisis. Een streng bezuinigingsbeleid wordt gecombineerd met milieumaatregelen.

Ierland is met voorzichtig gunstige berichten begonnen aan het roulerende voorzitterschap van de Europese Unie. Volgens the Economist zal het land tegen het einde van 2013 weer op eigen benen kunnen staan. Een euroland minder in crisis, als alles goed gaat. Ierland steunt zwaar op buitenlandse bedrijven. Tegenvallers in de wereldeconomie kunnen het land alsnog de das om doen.

Als Ierland er weer bovenop komt is dat een opsteker voor de Europese regeringsleiders. ‘Het kan dus wel!’ zullen ze de Zuid-Europeanen toeroepen.  En alle critici van de resultaten van achtereenvolgende eurotoppen zullen dat ook te horen krijgen, misschien niet van Rutte, maar toch wel van Merkel en Monti op hun verkiezingstournee.

Het voorbeeld van Ierland is ook interessant voor de Europese Groenen. Om de economie van het land er weer bovenop te helpen, heeft de regering namelijk een belasting op het gebruik van fossiele brandstoffen in huizen, kantoren, auto’s en fabrieken ingevoerd. Die CO2-belasting heeft de regering in de afgelopen drie jaar drie miljard euro opgeleverd. Maar dat zal waarschijnlijk niet zoveel blijven.

De prijsstijgingen van fossiele brandstoffen hebben de Ieren voor de keuze gesteld: ofwel verder gaan met vervuilen en het geld “weggooien” aan belastingen, ofwel een andere, ecologische weg inslaan. De Ieren hebben gekozen voor dit laatste en vandaag de dag kan het land niet alleen de crisis de rug toekeren, maar het presteert daarnaast in Europa het beste op het gebied van het gebruik van schone energie.

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: speculeren en ouwe koeien

, door

ACHTERGROND - De Latino media werden de afgelopen week beheerst door non-nieuws en speculatie over Chávez en de Falklands. Daar doen wij natuurlijk vrolijk aan mee.

Dat Chávez ernstig ziek is en volgens velen zelfs op sterven ligt, is oud nieuws. Deze week ging het met name over wat er komende donderdag moet gebeuren, als El Comandante officieel zou moeten worden ingezworen. Politieke crisis? Doormodderen? Nieuwe verkiezingen? Onder meer de BBC kopte met “Het leven na Chávez” en “Wat er gebeurt na 10 januari” – maar veel duidelijker wordt het er niet op. Speculeren kan je leren. Correspondent Jan-Albert Hootsen verwacht zegt dat er een “paleisburgeroorlog in het Chavisme” zou kunnen ontstaan tussen militair Diosdado Cabello en burger Nicolás Maduro – maar eigenlijk zoals Hootsen zelf ook aangeeft geldt eigenlijk voor iedereen “speculeren kan je leren.” Donderdag wordt een interessante dag, volgende week dus ongetwijfeld meer hierover.

Dat Argentinië de Falklands, of Malvinas, terug wil van het Verenigd Koninkrijk is ook eigenlijk geen nieuws. Presidente Kirchner gebruikt het onderwerp al jaren als ‘rally ‘round the flag‘ strategie en lijkt dat, nu haar binnenlandse steun afbrokkelt in het zicht van grote problemen, weer te doen. In de nieuwste aflevering van de Falklands/Malvinas-soap ging Kirchner niet meer direct naar Cameron – eerder mislukte haar poging om hem een brief in handen te duwen – maar plaatste ze een ingezonden stuk in the Guardian. Waarop de Britse tabloid The Sun dacht: dat kunnen wij ook! Voor een inzichtelijk kijkje naar de verschillende claims zie dit stuk van CNN – en smul van de briljante comment eronder door ene ‘Blighty’. Machtig mooi.

Foto: Riccardof (cc)

Center-Right Nation

, door

ANALYSE - Dankzij voortdurende Republikeinse obstructie raken de VS zo langzamerhand politiek onbestuurbaar. Hoe komen die Republikeinen daar toch steeds mee weg?

Vorige week eindigde de honderdentwaalfde zittingsperiode van het Amerikaanse Congres en werd, een paar dagen later, de honderdendertiende zittingsperiode ingeluid. Op werkelijk het allerlaatste moment namen de vertrekkende congresleden nog een slordig compromis aan waarmee werd voorkomen dat een door iedereen ongewenst pakket aan bezuinigingsmaatregelen in werking trad. Het gevaar van de inmiddels beruchte fiscal cliff werd hiermee afgewend.

Blogger Ezra Klein laat in dit overzicht nog eens zien hoe weinig het Amerikaanse Congres de afgelopen twee jaar voor elkaar kreeg:

What’s the record of the 112th Congress? Well, it almost shut down the government and almost breached the debt ceiling. It almost went over the fiscal cliff (which it had designed in the first place). It cut a trillion dollars of discretionary spending in the Budget Control Act and scheduled another trillion in spending cuts through an automatic sequester, which everyone agrees is terrible policy. It achieved nothing of note on housing, energy, stimulus, immigration, guns, tax reform, infrastructure, climate change or, really, anything. It’s hard to identify a single significant problem that existed prior to the 112th Congress that was in any way improved by its two years of rule.

Vorige Volgende