Elders in de Wereld Archives - Pagina 15 van 31

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: voetbalgeweld, social media protestanalyse, Snowden (zucht)

10 juli 2013 , 07:00 , door Simon van Woerden

ELDERS - Deze week vanuit Latijns-Amerika: journalisten kwijlen de kolommen vol over Snowdenjacht en vergeten de inhoud, Brazilianen kunnen ook scheidsrechtermoorden en aardige analyse van de tweets die demonstranten in Brazilië de wereld insturen.

Sinds Latijns-Amerikaanse landen – inmiddels zes stuks – zich mengen in de discussie over waar klokkenluider Snowden asiel kan en mag en misschien wel zal aanvragen kan deze rubriek ook schaamteloos meehijgen in de jacht op de held/verrader/anderszins. Of nouja, schaamteloos.. De hoeveelheid verhalen over “Where Is Snowden“, is Greenwald wel een echte journalist (alsof dat ertoe doet) moeten we hem niet in het gevang gooien (uitstekende reactie van Greenwald hier) en meer onzinnige vragen staat natuurlijk in schandelijke proportie tot de wél inhoudelijke stukken, zoals de analyse van de Boston Review over (Amerikaanse) democratie, media en klokkenluiders. Met daarin de mooie Rawls-quote:

In a democratic society, each citizen is responsible for his interpretation of the principles of justice and his conduct in light of them. . . . The final court of appeal is not the court, nor the executive, nor the legislature, but the electorate as a whole. The civilly disobedient appeal in a special way to this body.

Een productie over uitleveringsverdragen van The Guardian is nog wel het vermelden waard, meer vanwege de vorm dan de inhoud, hoewel het overzicht van alle verdragen interessant is.

Foto: Riccardof (cc)

Vuile kleding uit Bangladesh

8 juli 2013 , 07:00 , door Jeroen Laemers

ELDERS - Deze week geen nieuws uit de VS, maar een uitstapje naar Zuid-Azië. Kledingfabrikanten in Bangladesh, in nauwe samenwerking met de overheid, schrikken niet terug voor intimidatie en moord om hun winstmarges in stand te houden.

Het is inmiddels tweeënhalve maand geleden dat in Savar, Bangladesh een grote kledingfabriek instortte. Het officiële dodental werd vastgesteld op 1.127. Ongeveer 2500 mensen raakten gewond, vaak zeer ernstig.

Hoewel de dag voorafgaand aan de instorting scheuren in het gebouwen werden aangetroffen en een bouwkundige had gewaarschuwd dat het gebouw onveilig was, ging het werk in de fabriek, eigendom van Sohel Rana, gewoon door. Tot verbazing van velen werd Rana vier dagen na de ramp gearresteerd. In de praktijk stonden fabriekseigenaren in Bangladesh immers boven de wet, zoals dit artikel in de New York Times laat zien:

Bangladesh’s legal system has rarely favored anyone confronting the power structure. Much of the legal code has remained intact since the British imperial era, when laws were devised to control the population and protect the colonialist power structure. Legal reformers continue to push to modernize the criminal code, but the pace of change has been slow. Moreover, the police and other security forces are deeply politicized, with a bloody legacy of carrying out extrajudicial killings.

Many garment factory owners are now entrenched in the nation’s power elite, some as members of Parliament. Garments represent 80 percent of the country’s manufacturing exports, giving the industry vast economic power, while factory owners also finance campaigns during national elections, giving them broad political influence.

Foto: Riccardof (cc)

Een test voor Europese politici

5 juli 2013 , 07:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - De nieuwe Tsjechische president Zeman negeert het parlement. De Hongaarse premier Orbán heeft lak aan het Europese parlement. In beide landen staan minderheden onder druk.

“Zemanocratie”: zo betitelde het Tsjechische blad Lidove Noviny vorige week het besluit van de pas onlangs aangetreden president Zeman om eigenmachtig een nieuwe premier aan te wijzen en de voorkeur van het parlement voor nieuwe verkiezingen te negeren. De stap was noodzakelijk nadat de regering Necas eerder vorige maand was gevallen over een complex corruptieschandaal waarin de naaste medewerkster van de premier een belangrijke rol speelde. De nieuwe linkse premier Rusnok zal het niet makkelijk krijgen met een parlement waarin centrum-rechts domineert. “Tot nu toe hebben alle presidenten altijd gekozen voor een premier die in staat was een parlementaire meerderheid achter zich te krijgen” schreef Lidove Noviny. “De president heeft volledig gebroken met de gevestigde constitutionele gebruiken”.

Bij alle perikelen in de Praagse burcht kwam vorig weekend ook nog een uitbarsting van neonazi geweld in de stad Ceske Budejovice. De rechtsextremisten hadden het gemunt op een woonoord van Roma. Ze konden ternauwernood worden tegengehouden door de oproerpolitie. De politiek is veel te laks in het aanpakken van geweld tegen minderheden, meent Jiří Leschtina in de krant Hospodářské noviny. De laatste president die zich openlijk verzette tegen xenofobie was Vaclav Havel. Zijn opvolger Klaus toonde zich mild tegenover de misdadigers die bestraft werden vanwege brandstichting in een huis van Roma. We hebben politici met lef nodig die tegen de stroom in durven gaan, zegt Leschtina. Tsjechië moet nog leren omgaan met diversiteit, schrijft een andere commentator. Een dergelijke boodschap kwam vorige week ook van de Eurocommissarissen Andor en Reding die zich zorgen maken over de behandeling van Roma in een aantal Oost-Europese landen.

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: Argentijnse schuldencrisis, Braziliaanse protestduiding, catfight!

2 juli 2013 , 07:00 , door Simon van Woerden

ELDERS - Deze week uit Latijns-Amerika: Argentinië stapt naar het Amerikaanse Hooggerechtshof om een schuldencrisis te voorkomen, in diverse media is het tijd voor duiding van de Braziliaanse protesten en in Peru gingen dragqueens met elkaar op de vuist.

De ruzie tussen de Argentijnse regering en hedgefondsen krijgt een nieuwe aflevering: Argentinië is naar het Amerikaanse hooggerechtshof gestapt, de laatste strohalm voor de regering om te voorkomen dat er een nieuwe schuldencrisis ontstaat. Erg veel kans heeft het beroep niet, zo schrijft FT, hoewel de eventuele implicaties voor hoe overheidsschuldsaneringen in de toekomst geregeld zullen worden misschien een argument kunnen zijn om de zaak toch te horen. Ook bij dat argument zijn niettemin de nodige vraagtekens te plaatsen. Ondertussen zijn de twee nieuwe overheidsobligaties die Argentinië aankondigde in werking getreden: ongedeclareerde dollars mogen nog twee maanden straffeloos gebruikt worden om deze obligaties te kopen, daarna zijn illegale dollarbezitters strafbaar. De relatief lage rente op de nieuwe schuldpapieren maakt het echter niet waarschijnlijk dat de zwarte dollarmarkt snel zal ophouden te bestaan.

In Brazilië blijven de demonstraties het grootste nieuws en is het ondertussen tijd voor wat afstand en duiding. Brazilaanse columnist Elio Gaspari schrijft in een fijn New York Times stuk over ‘twee Braziliës: eentje [van het volk] waar men geacht wordt te schreeuwen, maar slechts in stadions, en een ander [van de politieke elite], waar men doet wat men blieft.’ Americas Quarterly ziet vanwege de diversiteit van redenen om te protesteren meer parallellen met de Occupy-beweging dan met de ‘Arabische lente’. En het FT valt het op dat demonstranten reclameleuzen lenen en hele andere betekenissen geven.

Foto: Riccardof (cc)

Kroatië als voorbeeld

28 juni 2013 , 07:06 , door Jos van Dijk

ELDERS - Kroatië is vanaf maandag lid van de Europese Unie. Een voorbeeld voor andere Balkanlanden?

De grenzen van de Europese Unie worden op 1 juli weer verlegd als Kroatië als 28e land toetreedt. De Kroaten zelf zijn inmiddels wat minder enthousiast dan bij het begin van de onderhandelingen tien jaar geleden. Bij een referendum vorig jaar stemde 66 procent voor het lidmaatschap. Tegenstanders zijn vooral te vinden in nationalistische kringen die de veroordeling van de Kroatische generaal Gotovina aangrepen voor anti-EU demonstraties twee jaar geleden. De EU had uitlevering van de generaal aan het Joegoslavië-tribunaal als voorwaarde gesteld voor verdere onderhandelingen.

Nu is er vooral onverschilligheid volgens de krant Novi List. Bij de verkiezingen voor de Kroatische leden van het Europarlement op 14 april van dit jaar kwam nauwelijks 20 procent van de kiezers opdagen. Verder wordt gevreesd wordt dat het strenge bezuinigingsbeleid dat de Europese Unie op dit moment voert ook ten koste zal gaan van het welzijn van nieuwe EU-burgers in Kroatië. Ondanks het geld dat in Brussel ligt te wachten.

Maar we kunnen ook niet terug, zegt Novi List. Toen tien jaar geleden de onderhandelingen van start gingen was de hoop vooral gericht op een fatsoenlijke rechtsstaat die dankzij de toetredingscriteria van de EU bereikt zou kunnen worden. En die zou er nu moeten zijn na de extra strenge keuringen waaraan het land jarenlang onderworpen is geweest na de slechte ervaringen met een te snelle besluitvorming over Roemenië en Bulgarije in 2007. Het laatste voortgangsrapport van maart dit jaar was voor de Europese Commissie voldoende om groen licht te geven. Er zullen altijd wel twijfels blijven, maar die zijn er ook nog ten aanzien van Hongarije dat al bijna tien jaar lid is, om een voorbeeld te noemen. Kroatië en de Europese ambtenaren hebben toch hard gewerkt als je op dit lijstje af mag gaan.

Foto: Riccardof (cc)

Stufi op zijn Amerikaans

24 juni 2013 , 07:00 , door Jeroen Laemers

ELDERS - In de VS kunnen minder vermogende studenten gemakkelijk geld lenen van de federale overheid om hun studie te bekostigen. De laatste jaren wordt almaar meer geleend, voor steeds minder rendement. Hoe zit dat?

Voor veel Amerikaanse (ex-)studenten is 1 juli een belangrijke datum. Onderneemt het Congres voor die tijd geen actie, dan verdubbelt de rente op door de federale overheid gegarandeerde studieleningen van 3,4% naar 6,8%. Voor de gemiddelde Amerikaan die een beroep heeft gedaan op dit federale leenprogramma betekent dat een jaarlijkse verzwaring van de rentelasten met maar liefst duizend dollar. Geen kattenpis in deze tijden.

Een veel groter probleem dan de rente op de studieleningen is echter het totale leenbedrag zelf. Een kleine 39 miljoen Amerikanen hebben gezamenlijk bijna duizend miljard dollar aan studieschulden uitstaan bij de federale overheid: gemiddeld zo’n 25 duizend dollar per persoon.

In dit artikel van het tijdschrift MotherJones wordt in negen grafieken uit de doeken gedaan dat de VS kampen met een regelrechte student loan crisis. Zo kunnen we zien dat gedurende de afgelopen tien jaar het bedrag aan uitstaande federale studieschulden is verviervoudigd. Dit bedrag is inmiddels hoger dan alle openstaande creditcard schulden in de VS. Erger nog: terwijl de Amerikaanse creditcard schulden sinds 2008 stevig aan het dalen zijn, stijgen de federale studieschulden onverminderd door. Het percentage studieleningen dat met een betalingsachterstand kampt van tenminste drie maanden stijgt mee: dit bedraagt inmiddels meer dan tien procent, een hoger percentage dan voor hypotheken, creditcard schulden of autoleningen.

Foto: Riccardof (cc)

Zwitsersland weert immigranten en belastinginspecteurs

21 juni 2013 , 07:08 , door Jos van Dijk

ELDERS - De Zwitsers hebben in een referendum hun goedkeuring gegeven aan strengere regels voor immigranten. Tegelijkertijd blijven ze waken over hun bankgeheim.

Zwitserland is in vergelijking met veel andere landen in Europa altijd bijzonder ruimhartig geweest in het opvangen van politieke vluchtelingen. De Zwitserse economie draait in hoge mate op immigranten. Maar daar gaat verandering in komen als het land stapsgewijs de werkvergunningen gaat beperken. Een eerste serie maatregelen is onlangs in een referendum aan de bevolking voorgelegd. Bijna 80% steunde de regering. Dat betekent onder andere dat vanaf september deserteren niet langer als asielgrond geldt en “recalcitrante aanvragers” in specifieke centra kunnen worden geplaatst en geïsoleerd. Zwitserland blijft voorts het aantal werkvergunningen voor de lange duur beperken voor arbeiders uit de Europese Unie, onder andere voor Spanjaarden.

Het meer restrictieve vreemdelingenbeleid zou vooral bedoeld zijn om de Zwitsers gerust te stellen, schrijft de Spaanse krant El Pais. ‘De Zwitserse economie doet het nog steeds goed (prognoses melden een groei van 1,2 procent). Er is praktisch geen werkloosheid (ongeveer 3 procent) en de zo bijzondere vorm van directe democratie garandeert een benijdenswaardige politieke stabiliteit. De Zwitserse samenleving is bang dat hordes buitenlandse arbeiders, al dan niet geschoold, het feest nu komen vergallen. Als het in hun landen van herkomst niet goed gaat, zullen ze haast wel naar Zwitserland moeten komen, denken de Zwitsers.’

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: Assange, Argentijns voetbal, homoprelaten

18 juni 2013 , 07:00 , door Simon van Woerden

ELDERS - Deze week uit Latijns-Amerika: Julian Assange beleeft zijn eenjarig jubileum als bewoner van de Ecuadoraanse ambassade, geweld, dierenmishandeling en belastingontduiking in Argentijns voetbal, en de paus bekent het bestaan van een netwerk van homoseksuele prelaten binnen het Vaticaan.

Alweer een jaar geleden zocht klokkenluider Julian Assange onderdak in de Ecuadoraanse ambassade in Londen. Ondertussen is een oplossing voor zijn situatie nog altijd niet in zicht en zegt Assange zelf dat hij fysiek nog wel vijf jaar in het kleine pand kan doorbrengen – de data-activist vergeleek het onderkomen zelf met het internationale ruimtestation. Tijdens zijn verblijf heeft Assange bezoek gekregen van verschillende beroemdheden, waaronder recent ook de geëngageerde hiphopper René “Residente” Perez van Calle 13.

Argentijns voetbal was ook in het nieuws, op drie verschillende manieren. Op de eerste plaats kondigde de Argentijnse voetbalassociatie aan dat wedstrijden voortaan zonder uit-supporters gespeeld zullen worden. De reden voor het besluit is de dood van een voetbalfan, die in botsingen tussen hooligans en de politie om het leven kwam. Een tweede incident zette een speler van een amateurclub onverwacht in de nationale spotligths, toen hij een hond die tijdens de wedstrijd op het veld rondliep wilde verwijderen. Zijn brute manoeuvre leidde tot een rode kaart, boze tegenstanders en verwijdering uit het team. Ten derde de held van het Argentijnse voetjebal: Lionel Messi. De man ligt onder vuur omdat hij met zijn vader belastingfraude zou hebben gepleegd in Spanje, ter waarde van meer dan €4 miljoen.

Foto: Riccardof (cc)

Noord-Amerika: Superman, David Letterman en blanke mannen

17 juni 2013 , 07:00 , door Eva Schram

ELDERS - Drie keer raden welk onderwerp de afgelopen week nogal in de belangstelling stond in de VS? Was het soms het bespieden van burgers wereldwijd door de National Security Agency (NSA) met het PRISM-programma, onthuld door The Guardian en The Washington Post? Wie de naam Edward Snowden inmiddels niet kent, heeft echt onder een steen geleefd.

De documenten die Snowden lekten naar de Guardian en de Post waren geclassificeerd als top secret, wat betekent dat ze ‘exceptionally grave danger’ aan de nationale veiligheid konden brengen. Maar wie bepaalt eigenlijk welke documenten hoe geclassificeerd worden? Pando Daily probeert het een en ander duidelijk te maken. Ondertussen beschreef Businessweek hoe wij met z’n allen PRISM mogelijk hebben gemaakt. Door massaal te vertrouwen op internetbedrijven als Google, Facebook en Yahoo, die op hun beurt weer vertrouwen op open source software, hebben we de deur naar digitaal bespied te worden zelf wagenwijd open gezet.

Enfin, PRISM dus.

De Amerikanen hadden nog wel oog voor iets anders. Het ware verhaal achter de architectuur van de Daily Planet, bijvoorbeeld. Ja inderdaad, die krant uit de Supermanverhalen. En wisten we allemaal wel dat David Letterman steevast hetzelfde zegt tegen de drummer als er een band bij hem heeft opgetreden? ‘Are these you drums, or rentals?‘

Foto: Riccardof (cc)

Ruimte voor de rivier? Ja, maar niet hier

14 juni 2013 , 07:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Na de overstromingen in 2002, 2005 en 2011 beleeft Duitsland deze zomer opnieuw een watersnoodramp. Als het water gezakt is, zal het politieke conflict over oorzaken en oplossingen in dit verkiezingsjaar hoog oplopen.

Het water in de Elbe heeft zijn hoogste stand bereikt. Opnieuw zijn records gebroken. De schade is nog moeilijk te becijferen, de eerste schattingen gaan er van uit dat ook financieel gezien alles nog een streepje hoger komt te liggen dan bij vorige gelegenheden. De Bondsregering heeft tot nu toe niet meer dan 100 miljoen toegezegd (in 2002 nog 385 miljoen). Veel te weinig! klaagde deze krant uit Beieren vorige week al. Het rampenfonds voor particuliere bijdragen is geopend.

Intussen beginnen de verhalen los te komen over wat er tussen 2002 en 2013 is gebeurd om overstromingen tegen te gaan. Weggespoelde plannen, kopt de Berliner Zeitung.

Wetenschappers zijn niet verrast over deze nieuwe watersnoodramp. Ze waarschuwen er al jaren voor. Extreme weersomstandigheden horen bij de klimaatverandering. Na een overstroming wordt dat ook wel erkend door de verantwoordelijke autoriteiten. Maar de aandacht voor structurele oplossingen zakt net als het rivierwater snel weg, zegt hydroloog Axel Bronstert. De term die bij de ramp van 2002 gebruikt werd, Jahrhundertflut, is ook buitengewoon misleidend. Alsof we een eeuw de tijd zouden hebben voordat zich opnieuw zoiets voordoet. Van de 351 na 2002 geplande werken is nu nog geen kwart uitgevoerd.

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: WK-stadions, rondje inheems, Nicaragua-kanaal

11 juni 2013 , 07:00 , door Simon van Woerden

ELDERS - Deze week uit Latijns-Amerika: WK-stadions en kritiek groeien, indianen en landconflicten, en Nicaragua geeft opdracht tot het graven van hun eigen transoceanische kanaal.

Over exact een jaar gaat het WK voetbal in Brazilië van start. The Guardian geeft een fijn voorproefje van wat ons te wachten staat aan media-aandacht. Nog een jaar kunnen we rekenen op verhalen over stadions die al of niet af zijn (aardige interactieve overzichts-infographic), wat die wel niet kosten en wie er door het evenement geraakt worden of juist ervan zullen profiteren. Een prachtig voorbeeld van routineuze en bijna clichématige verslaggeving die elke vier jaar weer opduikt – zou daar al eens onderzoek of bloggerij over zijn geschreven?

Wat nog ontbreekt in de WK-berichtgeving deze week is het perspectief van de Maracanã-indianen bij het stadion. Andere inheemse bevolkingen in Brazilië waren wel in het nieuws: zo bericht AP dat steeds meer Braziliaanse indianen worden vermoord als gevolg van toenemende spanningen over landrechten. Juist op dit cruciale moment, nu in deelstaat Matto Grosso do Sul troepen ingezet worden om onlusten tussen boeren en indianen te bedwingen, kapt de chef van Braziliës inheemse volken-agentschap ermee, officieel vanwege gezondheidsredenen. Ook bij IPS inheems nieuws: Amazone-indianen in Ecuador hebben het moeilijk en een vraaggesprek met de VN-rapporteur voor rechten van inheemse volken over hoe het eigenlijk gaat met die rechten.

Foto: Riccardof (cc)

Toen ze huurfietsen introduceerden heb ik gezwegen

10 juni 2013 , 07:00 , door Jeroen Laemers

De VS dreigen zo langzamerhand af te glijden tot een totalitaire dictatuur. Gelukkig is The Wall Street Journal ‘on the case’. Nog meer geluk bij een ongeluk: Amerikanen in het Middenwesten, het zogenaamde ‘Heartland’, blijven hun door God en de grondwet gegeven vrijheden gewoon uitoefenen.

Hoewel The Wall Street Journal voor het grootste gedeelte nog steeds een betrouwbare krant is, zijn de opiniepagina’s vooral sinds de overname door Rupert Murdochs News Corp – bekend van Fox News – veranderd in een zinkput van paranoia, conservatief-extremistisch gedachtengoed en clowneske stupiditeit. Zo wordt in dit video-interview met editorial board member Dorothy Rabinowitz duidelijk gemaakt dat de zojuist ingevoerde huurfietsen, inclusief bijbehorende fietsenrekken, in de stad New York weer een nieuwe stap zijn om de VS te veranderen in een totalitaire, op Europese leest geschoeide communistische dictatuur. Enkele citaten:

Q: Dorothy, why would you want a program like this in the first place? Are we too fat?

A: Do not ask me to enter the mind of the totalitarians running this government […]
[Bike sharing] means something much more than the specifics of this dreadful program. It means… Envision what happens when we get a government that is run by an autocratic mayor – or other leader – and a government before which you are helpless. We now look at a city whose best neighborhoods are absolutely begrimed – is the word – by these blazing blue […] bikes. All of the finest, most picturesque parts of the city… it is shocking […] to see how much of this they have sneaked under the radar in the interest of the environment.