DATA, DATA - De kieskaart van Nederland is flink opgeschud afgelopen woensdag. De grote winnaar is niet de PvdA: die herstelt louter wat eerder is verloren. De VVD eet Nederland op.
Veel kaartjes in deze post. Ik heb eens per gemeente bekeken wat partijen gewonnen en verloren hebben. De kaarten zijn interactief, dus je kunt ook je eigen omgeving/gemeente opzoeken. Een aantal dingen valt op: de VVD doet het vrijwel overal goed, behalve in het hoge Noorden. De drie noordelijke provincies stemmen traditioneel ‘rood’, en dat lijkt ook nu niet veranderd te zijn.
De PvdA doet het in het noorden en in de grote steden goed, maar verder nergens. Op basis van de CDA-kaart kunnen we de christen-democratie net zo goed opdoeken, en als de PVV een blijvende factor in de Nederlandse politiek wil blijven, moet het flink gaan werken aan z’n achterban in het zuiden van Nederland.
Grote winnaar: VVD
De VVD doet het bijna overal in Nederland goed, maar vooral in Zuidoost-Brabant en Noord-Limburg. Dat is opvallend, want die regio staat niet bepaald bekend als het meest kansrijke gebied in Nederland. En je staat er ook niet dagelijks in de file, volgens mij.
Wie de laatste twee kaarten (onderaan) erbij pakt, ziet heel duidelijk hoe de electorale stroming in deze regio is geweest. Van oudsher was het CDA-land, maar in 2010 liepen kiezers massaal over naar Geert en zijn PVV. Dat is niet bevallen, want afgelopen woensdag werd de VVD hier de grootste. De mensen in Zuid-Oost Brabant weten niet wat ze willen, of worden keer op keer teleurgesteld in de politiek. Rechts zijn ze in ieder geval wel.
Op de iets langere termijn, van de verkiezingen in 2006 tot afgelopen woensdag, is de verschuiving nog opvallender. De legenda zijn aangepast, maar de stijging is ronduit spectaculair: in sommige gemeenten met wel veertig procent. De VVD heeft het de laatste jaren vooral goed gedaan in delen van Brabant, maar ook in suburbia rond de grote steden. In Nederland wonen hoger opgeleiden vaak in de dorpen rondom grote steden. Dat verklaart mogelijk waarom de VVD hier groot is geworden.
De PvdA herstelt zich – enigszins
De PvdA scoorde dit jaar goed in het Noorden en in Zuid-Limburg, beide van oudsher een belangrijk bastion van de sociaal-democraten. Nijmegen maakt z’n bijnaam ‘Havana aan de Waal’ waar met bijna eenderde van de stemmen op de PvdA. Opvallend is echter dat de sociaal-democraten in de Achterhoek zo goed scoren. Maar als je de PvdA-percentages hier vergelijkt met die van de VVD in hetzelfde gebied, zie je dat de nek-aan-nek race tussen VVD en PvdA hier echt heeft plaatsgevonden. De PvdA trok net iets vaker aan het langste eind. Waarom dat zo is? Wie het weet mag het zeggen.
Als we op de langere termijn kijken, vanaf 2006, ziet de winst voor de PvdA er heel wat minder spectaculair uit.
Het CDA
Moet je hier nog veel woorden aan vuil maken? Het is kommer en kwel, ach en wee. Harde klappen weer voor het CDA in Brabant. Maar ook in Gelderland en Overijssel hebben Maxime en zijn vriendjes veel kwaad bloed gezet. En de partij is gekelderd in de twee thuissteden van golden girl Mona Keijzer (Purmerend en Volendam). Ook in de gemeente Hulst -waar de Hedwigepolder ligt- zakt het CDA verder weg. Alle moeite die Henk Bleker heeft gedaan voor de polder ten spijt.
Wie de electorale beweging bekijkt sinds 2006 vraagt zich af wat er nog te herbronnen valt. Er is geen bron meer.
Tenslotte: De PVV
De PVV tenslotte heeft zijn aanhang behoorlijk pissig gemaakt. Daar waar Wilders uitstekend scoorde in 2010, lopen ze massaal van hem weg. In Noord-Oost Groningen ging een deel van de kiezers weer terug naar de PvdA, in Limburg naar zowel de VVD als de PvdA.
Hoe groot de opmars van PvdA en VVD is, komt ook goed tot uiting als we kijken waar welke partij de grootste is geworden. De verschillen zijn opmerkelijk.
Vrijwel nergens is het CDA of de PVV nog de grootste partij in een gemeente. Sterker nog, ze zijn vrijwel nergens meer de tweede partij. Tijdens 2010 was dat was anders, maar in de gebieden waar de twee partijen de kroon spanden, sloegen de PvdA en de VVD keihard toe.
In het zuidoosten verdeelden in 2010 de PVV en het CDA de gemeenten waarin zij het grootst waren, een uitzondering daargelaten. Maar de PVV heeft in Limburg nog maar 3 gemeenten waar ze de meeste stemmen kregen – en 1 in Noord-Brabant, namelijk Rucphen. Het CDA is weggevaagd uit het zuiden en mag zich in slechts twee Overijsselse gemeenten nog de grootste noemen.
De grootste partij per gemeente in 2010
En in 2012…
Foto flickr cc Mooste
Reacties (16)
Even terzijde, maar weet iemand waarom Rucphen?
De SP heeft het vooral goed gedaan in Oost-Brabant, daar scoort de PvdA relatief slecht. Ik had het vermoedde dat dat ook met elkaar verband hield.
De drie noordelijke provincies stemmen traditioneel ‘rood’, en dat lijkt ook nu niet veranderd te zijn.
Groningen en Friesland hadden traditioneel altijd een paar communistische enclaves. Die blijken nu te zijn opgegeten door de PvdA.
Nou, het zijn meer de ‘conservatieve’ PvdA’ers. Zij willen meer ideologische veren. En zien de PvdA veel te veel liberaal geworden.
Een interessant boek over deze materie is van Bertus Mulder i.s.m. wetenschappelijk bureau van de sociaal-democraten, getiteld Het hart van de sociaal-democratie (2012). Let wel, met socialistisch hebben ze niets, nee, puur sociaal democratisch. Voor de man in de straat die zich niet meer vertegenwoordigd ziet. En zich aangesproken voelt als ‘hardwerkende burger’, dus een andere partij gevonden heeft.
In het artikel lees ik: “In Nederland wonen hoger opgeleiden vaak in de dorpen rondom grote steden. Dat verklaart mogelijk waarom de VVD hier groot is geworden.”
Ik zou het interessant vinden als er een verband gelegd zou kunnen worden tussen het percentage huiseigenaren (of sterker nog huishypotheekgevers) in een gemeente en een stem op de VVD.
Niet helemaal hetzelfde maar hier toch een deel van die relatie.
Dank je. Het zou interessant zijn te zien wat de trend hier is. Blijkbaar was de correlatie tussen (duur) huiseigendom en VVD al groot. Volgens mij is deze nog groter geworden (ten koste van het CDA).
Kun je die plaatjes ook met de absolute getallen maken? Op zich interessant om te zien dat de PvdA in de noordelijke provincies met 8% stijgt, maar hoe belangrijk is dat, in vergelijking met de 15000 extra stemmen in Rotterdam.
En hoeveel kiezers heeft de PVV in Limburg verloren.
Op zo’n 900.000 uitgebrachte stemmen in het Noorden van het land doet die 8% er zeker toe.
Dat kan, maar niet meer vandaag. Maandag krijgen we de definitieve uitslag, ook op het niveau van kandidaat (dus wie heeft waar hoeveel stemmen gekregen). Dan zal ik een paar nieuwe analyses maken.
Mijn halve euro pure speculatie op basis van dit stukje (niet op basis van de kaarten): het politieke midden is niet terug, het Christelijke midden is verdwenen. Rechtse CDA’ers zijn vorige keer massaal naar de PVV gegaan. Linkse CDA’ers zijn teleurgesteld dat hun partij met de PVV zijn gaan samenwerken en zijn naar Samsom overgestapt. Teleurgestelde PVV’ers zijn niet teruggegaan naar het CDA maar naar de VVD, uit angst voor het rode gevaar in de gedaante van Diederik Samsom.
Teleurstelling en angst.
Gemotiveerde jongens die Hollanders.
Voor mij is de grote verliezer van deze verkiezingen de democratie.
Dat een domoor als Diederik er in slaagt zo een zetel per dag er bij te kletsen met prietpraat, droevig.
Op elke serieuze vraag had hij een slogan antwoord, vooral de kreet ‘samen’.
Het enige verheugende is dat opruier mede prietprater Wilders op z’n retour is, en dat de Groenlinksers eindelijk als warhoofden, tenminste dat hoop ik, zijn herkend.
Cohen had gelijk, het is nauwelijks mogelijk serieuze kwesties over het voetlicht te brengen.
Je zag dat ook nog bij Nul Barroso, z’n bankenplan moet het halen met dreiging met China en de VS.
Je arrogantie is stuitend, en een van de redenen waarom de Nederlandse politiek van incident naar incident strompelt.
De arrogantie ligt erin dat jij een succesvolle democratie een op een koppelt aan wat jij wel en niet belangrijk vindt. Ik heb voor ‘Diederik’ gestemd, omdat hij punten weet te scoren met nuance en minder populaire antwoorden niet schuwt (naast het PvdA programma natuurlijk). Ik vind het onbegrijpelijk dat iemand zou kunnen vallen voor de volstrekt inhoudsloze, laffe retoriek waarmee ‘Mark’ de verkiezingen is ingegaan.
Maar ik moet helaas erkennen dat andere mensen dat anders zien. Dat is niet een verlies voor de democratie, dat is een uiting van democratie, en als burgers hebben we daar mee te dealen.
Je zult je moeten realiseren dat jij niet bepaalt wat goed en fout is voor Nederland, maar dat we dat met z’n allen doen.
De democratie is vooral verliezer door het media geweld en het hoge aantal vvd stemmers.
Juist de vvd had een inhoudsloze campagne.
In debatten had mark rutte het steevast over de volgens hem slechte aspecten van de anderen.
Diederik Samsom zijn het heel helder, steeds opnieuw, “vertel je eigen verhaal”
Maar 41 zetels in de Kamer zijn nu voor mensen die geen interesse hebben in democratie, hooguit in bestuurlijk egoïsme en nihilisme.
Ik vind overigens het GroenLinks programma verreweg het beste.
Alleen jammer dat werkelijk niemand van de Kamerleden er nog naar zal kijken.
Dat gedrag en de Kamer, en het kompas van Diederik is een goede reden dat we meer burgers betrekken bij de actuele politiek.
Bijv met het internet stem systeem liquid feedback
De drempel is laag,iedereen kan een groep opzetten op https://adhocracy.de/
en velen elders in de wereld hebben dat al gedaan.
Onze democratische gemakzucht zet Nederland op achterstand.
Mag er een legenda bij de kaartjes?